Weijpoort is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, gemeente Bodegraven-Reeuwijk. T/m 2010 gemeente Bodegraven. De buurtschap heeft geen plaatsnaamborden, waardoor je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.
Weijpoort, collage van buurtschapsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)
Weijland is een grote, langgerekte buurtschap, met lintbebouwing grotendeels aan de N zijde en deels ook aan de Z zijde van de gelijknamige weg.
Weijpoort, aan de Oude Rijn
Weijpoort, gezien vanuit het westen
Als je langs de Oude Rijn dit bruggetje over wandelt of fietst, in de andere richting dan op de foto, kom je na buurtschap Weijpoort al snel in buurtschap Zuidzijde, met als eerste object het imposante Fort Wierickerschans.
Als je in het W van buurtschap Weijpoort bij de Put van Broekhoven, kennelijk ook wel de Weypoortsche Plas genoemd, de polder in kijkt, zie je in de verte de Weijpoortse Molen
De Weijpoortse Molen in buurtschap Weijpoort staat er na een schilderbeurt in 2018 weer piekfijn bij. Om hem van dichtbij te bekijken moet je wel een flink stuk het weiland in lopen of fietsen.
- Weijpoort is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek Groene Hart, gemeente Bodegraven-Reeuwijk. T/m 2010 gemeente Bodegraven.
- De buurtschap Weijpoort valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Nieuwerbrug.
- Buurtschap Weijpoort heeft geen plaatsnaamborden, waardoor je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je in de buurtschap bent aangekomen.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1614 (datering kopie onzeker) Weypoort.
Naamgeving
De buurtschap is genoemd naar de ligging in de gelijknamige polder.
Naamsverklaring
In de late middeleeuwen betekende po(o)rt (ontstaan uit het Latijnse porta) behalve 'poort' ook 'havenplaats' (ontstaan uit het Latijnse portus, vergelijk het Nieuwengelse port) en, bij uitbreiding, een -veelal ommuurde - nederzetting van zekere allure zonder stadsrechten. Gezien de ligging aan de Oude Rijn kan het in dit geval slaan op een aanlegplaats en/of losplaats van de scheepvaart. Mogelijk is dat -poort hierbij in tegenstelling staat tot het element -land van het aan de overzijde van de Oude Rijn gelegen Weijland.(1)
De buurtschap Weijpoort ligt rond de gelijknamige weg, O van Bodegraven, O van Fort Wierickerschans, W van Nieuwerbrug, en grenst in het N aan de Oude Rijn. De Weijpoortse Polder Z van de buurtschap grenst in het Z aan de A12 en wordt doorsneden door de spoorlijn Woerden-Alphen aan den Rijn.
Terug naar bovenIn de Volkstelling van 1840 wordt de buurtschap Weijpoort niet apart vermeld. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 80 huizen met ca. 200 inwoners.
Terug naar bovenDat de inwoners van Weijpoort eind 16e eeuw al goed georganiseerd waren, blijkt uit het proces dat zij in 1593 aanspanden tegen de steden Woerden en Oudewater over het waterpeil in de Oude Rijn. De steden wilden het water graag goed bevaarbaar hebben, terwijl de boeren voor de afwatering belang hadden bij een lagere waterstand.(2)
Terug naar boven- De Weijpoortse Molen (Weijpoort 25), gelegen aan de oostkant van de Put van Broekhoven, is een wipmolen uit 1674, die tot 1975 de polder alhier heeft bemalen, tot 1938 met een scheprad, en van 1938 tot 1975 met een vijzel. Op de plaats van de molen stond van 1564 tot 1672 een voorganger, die door plunderende terugtrekkende Franse troepen is platgebrand. In 1909 is de woning in de molen voor bewoning afgekeurd. In 1910 is naast de molen een woning gebouwd. Eigenaar van de molen is de Rijnlandse Molenstichting, die de molen in 1995 na een grote restauratie heeft overgenomen van het Groot-Waterschap van Woerden. De maalvaardige molen kan zo nodig nog als hulpgemaal worden ingezet. De molen heeft in 2018 een schilderbeurt gehad. De naastgelegen woning is in dat jaar verbouwd. Foto's van beide klussen kun je bekijken op de Facebookpagina van de Weijpoortse Molen.
Terug naar boven- Het meer Put van Broekhoven*, gelegen in het westen van buurtschap Weijpoort, direct ten oosten van Fort Wierikckerschans (zie voor dat object verder bij buurtschap Zuidzijde), is genoemd naar aannemer Broekhoven die van 1937 tot 1939 de A12 heeft aangelegd. De 'put' is ontstaan door zandwinning ten behoeve van de aanleg van de A12. De put is niet aangesloten op omringende watersystemen en wordt alleen gevoed met grondwater. Er is ca. 2 miljoen kuub zand afgegraven, wat heeft geleid tot een 10 meter diep meer. Vroeger kon men hier duiken en zwemmen. Tegenwoordig is het een vogelreservaat.
* Zoals het volgens de atlas heet. Volgens een bordje ter plekke heet het de Weypoortsche Plas.
Reactie toevoegen