Vriezekoop

Plaats
Buurtschap
Kaag en Braassem
Holland Rijnland
Zuid-Holland

vriezekoop_kaart_openstreetmap.jpg

De buurtschap Vriezekoop ligt rond de gelijknamige weg, O van de dorpskern van Leimuiden, en grenst in het N aan de Westeinderplassen en in het O aan buurtschap Bilderdam, buurtschap Calslagen en het dorp Kudelstaart. (© www.openstreetmap.org)

De buurtschap Vriezekoop ligt rond de gelijknamige weg, O van de dorpskern van Leimuiden, en grenst in het N aan de Westeinderplassen en in het O aan buurtschap Bilderdam, buurtschap Calslagen en het dorp Kudelstaart. (© www.openstreetmap.org)

vriezekoop_noord_en_zuid_google_maps.jpg

Vroeger hebben de wegen van buurtschap Vriezekoop kennelijk Vriezekoop Noord en Zuid geheten, voor respectievelijk de weg N en Z langs de Drecht. Tegenwoordig zijn die achtervoegsels formeel (in de adresbestanden) niet meer van toepassing. (© Google Maps)

Vroeger hebben de wegen van buurtschap Vriezekoop kennelijk Vriezekoop Noord en Zuid geheten, voor respectievelijk de weg N en Z langs de Drecht. Tegenwoordig zijn die achtervoegsels formeel (in de adresbestanden) niet meer van toepassing. (© Google Maps)

vriezekoop_zuid_oneven_straatnaambord.jpg

Ter plekke blijkt op de straatnaambordjes echter nog Vriezekoop-Zuid en -Noord te staan, met de toevoegingen 'oneven' resp. 'even'. Wel zo duidelijk, opdat je niet 'de verkeerde Vriezekoop' oprijdt als je ergens op visite moet of iets moet afleveren.

Ter plekke blijkt op de straatnaambordjes echter nog Vriezekoop-Zuid en -Noord te staan, met de toevoegingen 'oneven' resp. 'even'. Wel zo duidelijk, opdat je niet 'de verkeerde Vriezekoop' oprijdt als je ergens op visite moet of iets moet afleveren.

vriezekoop-noord_even_straatnaambord.jpg

Ook aan de noordkant een keurig straatnaambordje dat je hier niet alleen de noordelijke maar ook de even kant van de Vriezekoop betreedt. Overigens alleen aan de Bilderdamse kant. Aan de Leimuider kant staat dat 'even' er dan weer níet onder...

Ook aan de noordkant een keurig straatnaambordje dat je hier niet alleen de noordelijke maar ook de even kant van de Vriezekoop betreedt. Overigens alleen aan de Bilderdamse kant. Aan de Leimuider kant staat dat 'even' er dan weer níet onder...

Vriezekoop

Terug naar boven

Status

- Vriezekoop is een buurtschap en voormalige heerlijkheid, in de provincie Zuid-Holland, in de streek Holland Rijnland, gemeente Kaag en Braassem. T/m 1990 gemeente Leimuiden. In 1991 over naar gemeente Jacobswoude, in 2009 over naar gemeente Kaag en Braassem.

- De buurtschap Vriezekoop valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Leimuiden.

- Buurtschap Vriezekoop heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1275 Vriesencop, 1295-1296 / 1316 / 1351-1356 Vriesencoep, 1308 Vriezencoep, 1840 Vriesekoop.

Naamsverklaring
Samengesteld uit het Middelnederlandse cope 'gekocht land, veenconcessie, veenontginning' en vriesen, de volksnaam van de Friezen. In 1252 werd melding gemaakt van Frisones 'Friezen' die gevestigd waren tussen Oegstgeest en Woubrugge. Namen op -cope zijn overwegend samenstellingen met een persoonsnaam; het kan hier dus ook gaan om de persoonsnaam Vrieso.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Vriezekoop ligt rond de gelijknamige weg, die aan beide zijden van het riviertje de Drecht loopt*, direct O van de dorpskern van Leimuiden, en grenst in het O aan buurtschap Bilderdam, en in het N en O aan de provincie Noord-Holland (daarbinnen in het N aan de Westeinderplassen en in het O aan buurtschap Calslagen en het dorp Kudelstaart, alle vallend onder de gemeente Aalsmeer). De buurtschap ligt vrijwel geheel O van de Provincialeweg N207 en voor slechts 2 panden (huisnrs. 1 en 1a) W ervan.

* Vroeger is kennelijk sprake geweest van de straatnamen Vriezekoop-Noord en -Zuid voor de wegen die respectievelijk N en Z langs de Drecht lopen (omdat ze op Google Maps nog zo heten), maar volgens het actuele postcode'boek' zijn die achtervoegsels vandaag de dag formeel niet meer van toepassing. Strikt genomen hoeft dat ook niet, omdat ze zich al van elkaar onderscheiden door de nummering; oneven in het Z en even in het N, maar het was anderzijds toch wel zo handig om als bezoeker, leverancier, hulpdienst etc. vooraf aan die nadere aanduidingen al te zien of je de weg N of Z langs de Drecht moet oprijden, om te voorkomen dat je daar ter plekke pas achter komt en dan weer moet omkeren om de andere weg te pakken...

Ter plekke met Google StreetView rondkijkend ontdekken wij dat de gemeente zelf al zo slim is geweest om onder de straatnaambordjes te vermelden dat die kant de 'oneven' dan wel 'even' kant is. Maar er staat - volgens opnamen d.d. juni 2019 - óók Vriezekoop-Noord respectievelijk -Zuid op de bordjes! In zowel het eerste postcodeboek - uit 1978 - als het laatste postcodeboek - uit 2000 - staat echter alleen de straatnaam zonder achtervoegsels. Wat suggeert dat die achtervoegsels officieel nooit hebben bestaan óf pas na 2000 zijn geïntroduceerd en inmiddels weer zijn afgeschaft (want blijkens het in de vorige alinea gelinkte actuele postcode'boek' bestaan die achtervoegsels vandaag de dag officieel dus niet), en dat nog niet is doorgedrongen tot Google Maps en nog niet is verwerkt in de straatnaamborden. Die van ons overigens mogen blijven staan. Wel zo duidelijk dat je expliciet kunt zien dat je de noordelijke dan wel zuidelijke weg Vriezekoop betreedt. Maar consequent is het dus níet. Als iemand ons kan onthullen hoe dit mysterie in elkaar zit, vernemen wij dit graag.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Vriezekoop 28 huizen met 241 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 60 huizen - plus enkele woonschepen en/of woonarken - met ca. 150 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De polder Vriezekoop is in 1741 uitgeveend en bedijkt.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De veenkaden rondom de Z van de buurtschap gelegen Wassenaarsepolder* blijven zakken en moeten daarom regelmatig worden opgehoogd en versterkt. De economische schade voor de Wassenaarschepolder zal bij een dijkdoorbraak vanuit de boezem circa 120 miljoen euro bedragen, aldus het artikel onder de link. Dus kennelijk is dat ooit zo berekend. De noordelijke kade van de Wassenaarsepolder - die in de volksmond Vriezekoop Zuid wordt genoemd omdat deze Z langs de Drecht loopt, maar formeel hoort het deel -Zuid er niet achter, zoals toegelicht onder Ligging - is in 1978 grootschalig verbeterd. In de periode 2012-2017 zijn achtereenvolgens de oostelijke en westelijke, de zuidelijke en opnieuw de noordelijke kaden verbeterd.
* De Wassenaarsepolder dateert uit 1666 en is de oudste drooggemaakte verveende polder van Rijnland.

- In Vriezekoop was anno 2010 nog sprake van een enorme openheid van het landschap, met de grote en nauwelijks bebouwde Wassenaarsepolder in het zuiden, en de idem Vriezekoopsepolder in het noorden. Als het goed weer is kun je vanuit deze buurtschap de zeilschepen zien die varen op de enkele kilometers noordelijker gelegen Westeinderplassen. Helaas waren hier anno 2010 plannen voor een grootschalig kassencompex van maar liefst 600 hectare. Of dit door is gegaan is ons nog niet bekend.

- In een kleine buurtschap als Vriezekoop gebeurt natuurlijk niet veel dat de krantenkoppen haalt. Die rust en ruimte is nu juist de charme van zo'n buurtschap. Op 20 maart 2020 komt de buurtschap in het nieuws omdat er een ark was losgeslagen. Misschien is dat wel het spannendste nieuwsfeit dat hier ooit is gebeurd. ;-) Onee, in het artikel staat dat de politie in de ark in kwestie ooit een wietkwekerij heeft aangetroffen. Dat is nóg spannender...

Verder het internet afspeurend naar potentiële recente nieuwsfeiten over deze buurtschap, komen we nog het volgende bericht tegen: op 22-6-2017 is heel Leimuiden uitgelopen - dat stond niet in het artikel, maar dat schatten wij zo in - om te zien wat er in buurtschap Vriezekoop aan de hand was, omdat namelijk brandweerkorpsen uit Leimuiden én Nieuwveen én Alphen aan den Rijn waren uitgerukt naar Camping De Drecht in de buurtschap. Men had namelijk de indruk gekregen dat het om een grote schuur of loods ging die daar in brand stond. Ter plekke bleek het om een brandend hoopje afval te gaan... In 2013 was hier wél een serieuze brand; toen is de rieten kap van een woonboerderij afgebrand.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De bemaling van de hierboven reeds vermelde Wassenaarsepolder had vroeger plaats door twee gangen van elk twee windmolens met vijzels, uitslaand op de Drecht, aan de noordzijde van de polder. Elke molengang maalde twee hoog. De molens heetten De Beer, De Wolf, De Vos en De Leeuw. Aan de Leidse Vaart stond nog een vijfde molen, die in 1710 door bliksem is verwoest. In 1879 is de windbemaling opgeheven en vervangen door een stoomgemaal, het gemaal Van der Breggen (Vriezekoop 51) (foto), dat geplaatst werd ter plaatse van de vroegere oostelijke molengang. De molens zijn daarop in 1880 verplaatst. In 1917-1918 is het gemaal verbouwd, waarbij de stoombemaling is vervangen door elektrische bemaling. Naast het oude stoomgemaal, dat tot woonhuis is verbouwd, is een nieuw elektrisch gemaal gebouwd. In 2015 is een nieuw gemaal gebouwd op de historische plek van de vroegere westelijke molengang. Om het water vlotter naar dit gemaal te laten stromen, is ook de watergang verbreed. Het voormalige stoomgemaal vertoont neoclassicistische invloeden.

- In het uiterste W van buurtschap Vriezekoop, aan de weg -Zuid, op de hoek met de Willem van der Veldenweg, staat een bordje met de titel 'Tolboom' en een toelichting. Wij dachten aanvankelijk dat dat sloeg op de imposante, brede en hoge boom direct achter het bordje. Maar het blijkt te slaan op de rood-witte slagboom er direct naast (zie de afbeelding elders op deze pagina). Deze slagboom heeft van 1862 tot 1953 dienst gedaan om tol te kunnen heffen van degenen die de nabijgelegen, in 1862 gerealiseerde wipbrug - die nog altijd Tolbrug heet! - in Leimuiden over de Drecht passeerden. De Willem van der Veldenweg was vanouds onderdeel van de interlokale verbinding tussen Alphen aan den Rijn en Leimuiden. Toen in 1953 de provincialeweg N207 gereedkwam, die in deze omgeving O van de Willem van der Veldenweg loopt, verplaatste de hoofdmoot van het interlokale verkeer zich daarheen en is de tol afgeschaft. De tolboom is in 2010 teruggevonden op de zolder van agrariër Kempenaar aan de Woudsedijk. Stichting Oud Leimuiden-Rijnsaterwoude heeft de tolboom zorgvuldig laten restaureren. Op 5 november 2010 is hij teruggeplaatst en officieel onthuld door de op dat moment 101-jarige mevrouw Ka de Koning, de vrouw van de laatste tolgaarder. (bron en voor nadere informatie zie het artikel hierover in magazine Meer-Historie, juni 2011, pag. 33)

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Omdat de buurtschap een lintbebouwing is aan beide zijden van de Drecht, kun je mooi een 'rondje Vriezekoop' wandelen of fietsen vanuit Leimuiden; de ene kant heen, dan in Bilderdam de brug en het water over en aan de andere kant weer terug naar Leimuiden. Een zekere Marthy* heeft dat in januari 2019 gedaan en doet daar op haar weblog in tekst en beeld verslag van.
* Haar man Mart is geboren in de vroegere boerderij op de plek waar in 2018 vier nieuwe huizen zijn gebouwd (en die bovaan het gelinkte artikel staan afgebeeld).

Terug naar boven

Links

- Genealogie: - Er zijn geen personen met de achternaam Vriezekoop, - wél met de spelling Vriesekoop. Dat was de spelling van deze plaatsnaam begin 19e eeuw, toen mensen een achternaam moesten kiezen, voor zover ze die op dat moment nog niet hadden. Velen kozen toen - inmiddels al dan niet naar elders verhuisd - voor de plaatsnaam waar ze oorspronkelijk uit afkomstig waren, vaak met tussenvoegsel 'van' ervoor, met als betekenis 'afkomstig van' (zoals 'van Leerdam'). Hier is dat niet het geval (dat tussenvoegsel). Het ligt voor de hand dat de voorouders van de mensen met deze achternaam uit deze plaats afkomstig zijn. Bij de Volkstelling van 1947 waren er 37 mensen met deze achternaam, bij de Volkstelling van 1971 waren het er 34. In 1947 woonden ze vrijwel allemaal in Noord-Holland en Zuid-Holland; wat ook op een band met deze plaats lijkt te duiden.

Reacties

(2)

Dank u voor deze info die ik graag overneem voor de korte reportage Leimuiden.

Nou, wat er stond was nog maar een beginnetje hoor! Ik heb nog even verder gezocht en nog een aantal aanvullende informatieve items over deze buurtschap gevonden en zojuist toegevoegd. Daar kunt u dan iets uit samenvatten. Waarbij ik het uiteraard waardeer als u mijn site noemt als bron, omdat de meeste mensen de site helaas nog altijd niet kennen en wíe hem kent, er enthousiast over is. Waar gaat u die reportage voor maken? Voor een krant of tijdschrift?
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen