Vlieland

Plaats
Dorp en gemeente
Vlieland
Waddengebied
Fryslân

FR gemeente Vlieland in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Vlieland in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Vlieland in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Vlieland

Terug naar boven

Status

- Vlieland is een eiland en gemeente in de provincie Fryslân, in de regio Waddengebied. De gemeente viel tot 19-9-1814 onder Fryslân, daarna onder Noord-Holland* en sinds 1-9-1942 weer onder Fryslân.
* Het Posthuys op het westelijk gedeelte van het eiland herinnert daar nog aan: de post kwam destijds via Texel.

- De enige woonplaats in deze gemeente is het dorp Oost-Vlieland.

- Wapen van de gemeente Vlieland.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Flylân. Overigens wordt er op Vlieland geen Fries gesproken. Het oorspronkelijke dialect van het eiland, het Vlielands, vond vooral aansluiting bij de dialecten van Noord-Holland. Het leek op het Tessels, maar onderscheidde zich daarvan door zijn klinkers. De laatste spreekster van het dialect, mevrouw Petronella de Boer-Zeylemaker, overleed in 1993 op 107-jarige leeftijd.

Naamgeving
Formeel, dat wil zeggen volgens het postcodeboek en de in 2009 in werking getreden gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) is er op dit eiland alleen de 'woonplaats' Vlieland. Ter plekke staan echter evenzeer officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) Oost-Vlieland, want zo heet in de praktijk namelijk de enige kern op het eiland. Vlieland is dus eigenlijk alleen de naam van de gemeente en niet van het dorp, maar omdat die naam ook als plaatsnaam in de postadressen staat, wordt met deze naam in de praktijk vaak ook het dorp bedoeld. Vandaar dat wij voor eiland, gemeente en dorp ook maar één pagina hebben gemaakt.

Spelling
De naam van het dorp Oost-Vlieland wordt ter plekke op de plaatsnaamborden correct met koppelteken geschreven. In het lokale museum bevindt zich een recent plaatsnaambord met de naam zonder koppelteken. Kennelijk heeft men geconstateerd dat die spelling foutief is en het bord vervolgens aan het museum geschonken.

Naamsverklaring
Betekent land aan het water de Vlie, zeegat tussen Vlieland en Terschelling. Pomponius Mela zegt in De Situ Orbis (ca. 44 na Chr.) dat de rechterarm van de Rijn eerst een rivier is, maar daarna verwijdt tot een zeer groot meer, Flevo genaamd. Nadat hij een eiland van dezelfde naam omvat heeft, wordt hij opnieuw smaller en loopt, wederom rivier geworden, in zee.(1)

Terug naar boven

Ligging

Vlieland ligt N van Texel, ZW van Terschelling.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Vlieland 120 huizen met 690 inwoners. Tegenwoordig heeft de gemeente (en daarmee het dorp en eiland) ca. 500 huizen met ca. 1.200 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Het eiland is ontstaan door de Watersnood van 1287, waardoor het werd gescheiden van het Friese vasteland. Dit maakte deel uit van het proces waardoor de Waddenzee werd gevormd. Oorspronkelijk was het huidige noordelijke deel van Texel, Eierland, ook een deel van Vlieland. Door het ontstaan van het Eierlandse Gat werden deze gebieden van elkaar gescheiden.

Vroeger was er naast Oost-Vlieland nog een tweede dorp: West-Vlieland (Westeynde). Dat dorp overstroomde rond 1700 regelmatig omdat het eiland door veranderingen in de zeestromen aan de westzijde steeds verder erodeerde. Van dit dorp zijn in 1736 de laatste huizen ontruimd.

Museum Tromp’s Huys bewaart een bijzondere collectie uit de geschiedenis van Vlieland, in het bijzonder de zee en zeevaart drukken hier een stempel op. Het pand uit eind 16e eeuw, het oudste pand van het eiland, heeft ook een eigen geschiedenis als kantoor van de Admiraliteit en latere woning van kunstenares Betzy Akersloot-Berg.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Vlieland heeft 40 rijksmonumenten.

- Op de locatie van de huidige Protestantse (PKN) (voorheen Hervormde) Nicolaaskerk (Kerkplein 7) stond al vanaf de middeleeuwen een kapel, die in 1245 voor het eerst wordt vermeld. Later is deze verheven tot parochiekerk. Doordat het dorp West-Vlieland langzaamaan ontvolkt raakte en de bevolking zich in Oost- ging vestigen, ontstond de behoefte aan een groter gebouw. In 1605 is de oude kerk afgebroken om plaats te maken voor een groter gebouw. Met de bouw van de nieuwe kerk was een bedrag gemoeid van 3.093,45. De nieuw gebouwde kerk was daarmee een van de eerste kerkgebouwen die in ons land werden gebouwd voor protestantse erediensten. Gekozen werd voor een rechthoekige plattegrond van ca. 9 x 20 meter. Het gebouw was eenvoudig van vorm. Op het dak was een lantaarn of daktorentje geplaatst met daarop een weerhaan. Er was geen luidklok in het torentje opgehangen. Het gebouw was opgetrokken in gele Friese drielingsteentjes en het dak was gedekt met pannen die aan de onderzijde waren aangestreken met kalk. In 1647 is de kerk uitgebouwd in de richting van het huidige kerkplein en kreeg aldus zijn huidige vorm van kruiskerk.

In 1997 bestond de huidige kerk 350 jaar. Ter gelegenheid daarvan heeft men besloten de kerk in het vervolg Nicolaaskerk te noemen. De kerk heeft een aantal kroonluchters, een koperen én een stenen doopvont, en op de balustraden staan een paar modellen van zeilschepen. De scheepsmodellen zijn niet origineel maar zijn sinds 1980 aan de kerk geschonken. Het stenen doopvont komt uit de inmiddels afgebroken Gereformeerde kerk. De kerk heeft een orgel uit ca. 1780. De bouwer is onbekend, maar het doet denken aan orgels van H.D Lindsen. Het orgel is op het vasteland gebouwd en waarschijnlijk door de firma Elbertse in 1879 in de Nicolaaskerk geplaatst. Het oorspronkelijk eenklaviersinstrument is in 1953 door de firma Reil uitgebreid met een tweede manuaal.

De kerk valt tegenwoordig onder de Protestantse Gemeente Vlieland. "De kerkelijke gemeente omvat echter veel meer mensen dan enkel de leden van deze kerk. Voor allen die op het eiland wonen en komen, wil de kerk een open ontmoetingsplek zijn met ruimte voor verwondering en voor vragen naar zingeving. Haar kerkgebouw staat open voor wie dat nodig heeft, als een huis om te bidden en te bezinnen, te vieren en te gedenken, elkaar te ontmoeten en te spreken, om te genieten van concerten en andere culturele activiteiten."

- Voormalig raadhuis (Dorpsstraat 148).

- De vuurtoren uit 1909 stond vóór die tijd in IJmuiden.

- Gevelstenen in Oost-Vlieland.

- Midden op de Vliehors staat al meer dan een eeuw het drenkelingenhuisje. In vroeger dagen was het een vluchtplaats voor gestrande schipbreukelingen. Naast droge kleren, water en voedsel was er ook een telefoonverbinding met het Posthuys. Thans is het drenkelingenhuisje in bezit van de Vliehors Expres en ingericht als Juttersmuseum Het Reddingshuisje. Hier vind je een bonte verzameling zeewaardigheden. Sinds 1997 is het Reddingshuisje ook een officiële trouwlocatie.

- "Stelling 12H is een bunkercomplex dat tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezettingsmacht is aangelegd als onderdeel van de Atlantikwall. Het is niet exact bekend wanneer de stelling gebouwd is, we weten wel dat deze in 1942 in gebruik is genomen. Het doel van deze stelling was het afslaan van een eventuele geallieerde landing op het strand van Vlieland. Dit soort stellingen zijn langs de gehele kust vanaf Noorwegen tot de grens van Spanje gebouwd, in totaal 5000 kilometer kustlijn versterkt met bunkers, kanonnen en mijnenvelden. In de gebieden waar een landing het meest waarschijnlijk was, was de concentratie van bunkercomplexen groter. In 2017 zijn op initiatief van informatiecentrum De Noordwester met hulp van ca. 20 vrijwilligers de bunkers van stelling 12H uitgegraven. Alles is in de oorspronkelijke staat hersteld. Het gaat om o.a. een keukenbunker, een geschuts-emplacement, een kolenbunker en een woonbunker. Eind 2017 is het complex als Bunkermuseum Wn 12H* van start gegaan." * Wn betekent 'widerstandsnest'.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- "Sinds 1983 zijn er jaarlijks in de periode mei - oktober de bekende Concerten bij Kaarslicht in de 17e-eeuwse Nicolaaskerk aan het Kerkplein. De serie geniet grote nationale en internationale bekendheid. Topmusici uit binnen- en buitenland verlenen graag hun medewerking aan de concerten, die door de eilanders en badgasten grote waardering ondervinden. In 2018 zijn de Concerten bij Kaarslicht door 30 gerenommeerde Nederlandse musici uitgeroepen tot de op een na mooiste serie/locatie van Nederland (onderzoek Volkskrant). In de sfeervolle kerk branden tijdens de concerten de kaarsen in de prachtige koperen kroonluchters (waarvan er een door Michiel Adriaansz. de Ruyter is geschonken). Ieder concert belooft weer een hoogtepunt van je bezoek aan Vlieland te worden." De opbrengsten van de concerten komen ten goede aan het onderhoud van de kerk.

- Gedurende 3 dagen in de zomervakantie (eind juli of begin augustus) organiseert Sportcentrum Flidunen voor de jeugd Bouwdorp Vlieland. Dagelijks kun je komen zagen, timmeren en creëren! Maak van hout en pallets je eigen creatie en laat je handen wapperen.

- Halve Marathon (op een zondag in augustus).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Paddenstoelenveiling en Waterroute
"De Vlielandse ANWB-paddenstoelen hebben door de jaren heen menig voorbijganger wegwijs gemaakt met de paden en duinopgangen die leiden naar strand, haven of dorp. In 2020 was het tijd voor nieuwerwetse wijzers. Daarop schonk de gemeente Vlieland de oude pilaren aan de lokale VVV, met als doel ze te veilen en met de opbrengst een plan te realiseren dat het eiland ten goede komt. Daaruit ontsproot het plan voor de Waterroute, die naar verwachting begin 2022 af is. Van 1 tot en met 13 juni 2021 zijn de 18 oude ANWB-paddenstoelen geveild, wat een totaalbedrag opleverde van 32.038 euro. Een mooi fundament voor de verdere ontwikkeling van de Waterroute.

De Waterroute weerspiegelt de volledig circulaire waterkringloop van Vlieland. Zoals de zoetwaterbel die zich onder het eiland bevindt, hoe deze de inwoners voorziet van drinkwater en hoe het gezuiverde water weer terug de zee in stroomt. Op verschillende punten op het eiland komen installaties die dit verhaal vertellen. Te voet en te fiets wordt de route interessant voor kinderen, volwassenen, eilanders, bezoekers, sporters en natuurliefhebbers. De Waterroute stippelt een nieuwe weg uit voor het beleven, begrijpen en vieren van water."

- Waddencentrum en Zeeaquarium De Noordwester organiseert ook excursies op het wad en in de natuurgebieden van Vlieland.

- Het Staatsbosbeheer-beheer van de niet voor publiek toegankelijke Kroonpolders op Vlieland werpt zijn vruchten af: er worden diverse zeldzame en bedreigde paddenstoelensoorten aangetroffen.

- Het Vuurboetsduin op Vlieland is het hoogste duin van Nederland. Hier staat ook de vuurtoren. Het duin wordt na zomer 2018 heringericht. Eigenaar Staatsbosbeheer (SBB) gaat meer samenhang in het gebied brengen. "Er staan nu verschillende soorten hekken en afrastering, zoals gaas en prikkeldraad. Op de paden rondom het hoogste punt ligt hier zand, daar schelpen en weer verder een tegelvloer", aldus SBB. Met minder, maar uniform materiaal wil SBB ervoor zorgen dat er minder aandacht van de bezoeker naar de inrichting gaat en des te meer naar het landschap. Ook de afscheiding tussen wat privé is en niet, wordt duidelijker (op het duin staat een dienstwoning van Staatsbosbeheer).

Er wordt een pad verwijderd, maar ook een nieuw pad aangelegd, waardoor het mogelijk wordt rondom de vuurtoren te wandelen, ook buiten de openingstijden van de toren (dat kan nu maar voor driekwart en alleen tijdens de openingstijden). En het pad dat over het duin loopt, komt hoger te liggen waardoor je echt op het hoogste punt komt te staan. Ook de vuurtoren zelf krijgt in 2018 een opknapbeurt (schoonmaak- en schilderwerk).

- "Betzy's Tuun is een educatieve moes- en pluktuin voor en door eilanders en eilandgasten bij Museum Het Trompshuys op Vlieland, het voormalig woonhuis van de Noorse landschapsschilderes Betzy Akersloot-Berg. Het idee en ontwerp van vaste eilandgast en tuin- en landschapsontwerper Carien van Boxtel in Zaltbommel om van de buitenruimte een aantrekkelijke buiten'zaal' te maken die door vrijwilligers zal worden onderhouden is gestart in 2014. Gerealiseerde onderdelen zijn onder meer een dubbele 'zeewaardige' border, een moestuingroep (van VMBO de Krijtenburg) en het 'gouden en zilveren' geurplein: een zonnig terras van Noordzeeschelpen omringd door heerlijk geurende lavendel, blonde grassen en grijze duindoorns. Enthousiaste eilandbewoners en eilandgasten die willen meewerken en meedenken zijn altijd welkom. Niet alleen ervaren tuinkrachten, ook mensen die alles willen leren over het telen en verwerken van eigen oogst zijn van harte welkom. Zo leren we van elkaar en met elkaar!"

- Sportcentrum Flidunen beschikt over een 25 meter wedstrijdbad (diepste gedeelte is 2 meter), met een 50 meter lange overdekte glijbaan en een jetstream. Daarnaast is er een ondiep recreatiebad met turbodouche en een aangrenzend babybad. Het zwemwater heeft in alle baden een temperatuur van ca. 28 graden Celsius. Tijdens recreatieve zwemmomenten kan er naast de glijbaan ook gebruik worden gemaakt van verschillende speelmatten. In de sporthal worden tijdens de vakantieperiodes regelmatig activiteiten georganiseerd voor jong en ouder.

Sportcentrum Flidunen beschikt ook over een fitnessruimte. De ruimte is gevuld met Technogym apparatuur en biedt je de optimale uitdaging op fitnessgebied. Je kunt het standaardprogramma aanvullen met verschillende gespecificeerde programma’s of met een personal coach. Sportcentrum Flidunen biedt als extra service gratis draadloos Internet. Handig wanneer je graag door wilt werken terwijl de kinderen zwemmen, of om relaxed op het net te surfen onder het genot van een drankje.

- "De Waddenzee is een belangrijk gebied voor miljoenen vogels die er elk jaar doortrekken of overwinteren. Maar ze krijgen er ook te maken met allerlei verstoringen: roofvogels, wandelaars, fietsers, boten en... vliegtuigen. De afgelopen drie jaar is voor het eerst in detail onderzocht wat de effecten zijn van vliegtuigen op wadvogels. De Vliehors op Vlieland is een natuurgebied dat sinds kort na de Tweede Wereldoorlog voor een groot deel in gebruik is als oefenterrein voor de Koninklijke Luchtmacht. Even verderop ligt Texel International Airport, een vliegveld waar veel sportvliegtuigjes opstijgen en landen. Daardoor vliegen er boven Vlieland veel verschillende soorten vliegtuigen, en is het dus een ideaal gebied om de effecten op wadvogels te onderzoeken. Tijdens het meerjarige onderzoek CHIRP (Cumulative Human Impact on biRd Populations) is gekeken naar het effect van vier types vliegtuigen: sportvliegtuigjes, straaljagers, helikopters en transportvliegtuigen. Er is onderzocht hoe vaak rosse grutto’s, wulpen, scholeksters en meeuwen moesten opvliegen. Deze vogelsoorten komen vooral met hoogwater in grote aantallen op het eiland voor. Scholeksters zijn met GPS-zenders uitgerust, en konden na verstoringen in detail worden gevolgd.

Grote verschillen. Uit het onderzoek bleek dat de hoeveelheid verstoring die vliegtuigen veroorzaken sterk verschilt, afhankelijk van het type vliegtuig en de afstand. Sportvliegtuigjes zorgden voor weinig verstoring wanneer ze 450 meter of hoger vlogen: de wettelijke minimale vlieghoogte in de Waddenzee. Ook de effecten van straaljagers waren meestal beperkt. Op de Vliehors wordt vaak met straaljagers geoefend, en mogelijk zijn de vogels er zo aan gewend dat ze nauwelijks meer reageren. Het afwerpen van explosieven boven het oefenterrein - wat maximaal drie weken per jaar gebeurt - zorgde wel voor enige verstoring: tot op vier kilometer afstand verplaatsten de vogels zich. Ook helikopters zorgen voor verstoring, doordat ze vaak lang aanwezig zijn en onvoorspelbare bewegingen maken. Veel groter was het effect van laagvliegende transportvliegtuigen zoals de Hercules C-130 of Airbus A400. Vogels vlogen tientallen minuten rond, en weken soms zelfs uit naar andere eilanden in de Waddenzee. Gelukkig oefent de luchtmacht maar een paar keer per jaar met transportvliegtuigen boven Vlieland, en ook verder vliegen ze alleen bij uitzondering boven de Waddenzee. Bijvoorbeeld tijdens de Texel Air Show.

Verstoring kost energie. Dankzij onderzoek met GPS-zenders kon worden berekend hoeveel energie scholeksters verspillen door opvliegen na verstoring. Gemiddeld kost dat ze per dag slechts 0,25 procent meer energie, zelfs op de Vliehors op Vlieland waar veel vliegtuigen langskomen. Het percentage is zo laag omdat scholeksters maar zelden reageren op straaljagers en kleine sportvliegtuigjes, de meest voorkomende vliegtuigtypen. De extra energetische uitgaven zijn wel erg hoog op dagen met grote verstoringen door transportvliegtuigen, en in mindere mate ook op dagen met oefeningen met helikopters en straaljagers die explosieven gooien. Dan moeten scholeksters tot ongeveer tien procent extra energie uitgeven door opvliegen voor verstoringen. Over het algemeen lijkt het effect van vliegtuigen dus vrij klein te zijn, zeker vergeleken met andere menselijke activiteiten in het Waddengebied. Toch is het wenselijk om de verstoring nog verder te beperken, of te voorkomen tijdens voor de vogels moeilijke periodes zoals koude winters. En daar bestaan ook mogelijkheden voor, volgens de onderzoekers.

Hoogwater en vorst. Voor sportvliegtuigen is het aanhouden van 450 meter als minimale vlieghoogte al effectief genoeg om de kans op verstoring te beperken. De impact van straaljageroefeningen kan gereduceerd worden door ze niet uit te voeren bij extreem hoge waterstanden. Vogels worden dan al door het water in het nauw gedreven, en ze worden sneller door vliegtuigen verstoord. Laagvliegende transportvliegtuigen boven de Waddenzee hebben een grote impact. Het is dus belangrijk dat deze ook in de toekomst zeldzaam blijven. Daarnaast is het nuttig om dit soort vliegbewegingen te vermijden tijdens strenge wintervorst. Bij al deze mogelijkheden om verstoring te beperken is specifiek gekeken naar scholeksters; niet alle wadvogelsoorten zijn in evenveel detail onderzocht. Uit een vergelijking met wulpen en rosse grutto’s bleek dat scholeksters relatief ongevoelig zijn voor verstoring van vliegtuigen, en dat rosse grutto’s vaker reageren. Het is dus belangrijk dat ook andere vogelsoorten in de toekomst in meer detail onderzocht worden." (bron: NIOO-KNAW / Radboud Universiteit / Sovon Vogelonderzoek Nederland / CAPS, november 2020)

- "Langetermijneffecten van extensieve duinbegrazing in kalkarme kustduinen. Hoe ontwikkelt flora en fauna zich in de duinen bij langdurige begrazing? Op Vlieland is naar deze vraag langjarig onderzoek gedaan. Uit het onderzoek bleek dat begrazing niet alleen sterke effecten heeft op plantensoorten en vegetatiestructuur, maar ook op microklimaat, bodemopbouw en ongewervelde dieren. Begrazing is een van de meest toegepaste vormen van beheer om verruiging en vergrassing in kustduinen tegen te gaan. Onderzoekers van Stichting Bargerveen en Wageningen Environmental Research hebben in opdracht van het Kennisnetwerk OBN de langetermijneffecten van extensieve duinbegrazing in kalkarme kustduinen onderzocht.

Begrazingsexperiment. Het onderzoek vond plaats in een zogeheten experimentele BACI-opzet (Before-After-Control-Impact). Hierbij worden begraasde en onbegraasde proefvelden vergeleken, zowel voorafgaand aan de maatregel als nadat de maatregel al enige tijd is ingevoerd. Hierdoor kan het effect van begrazing worden onderscheiden van de autonome ontwikkelingen (zoals successie van vegetatie, bodemontwikkeling) en begrazings-onafhankelijke verschillen tussen jaren, zoals wisselende weersomstandigheden. Een van de weinige locaties waar het mogelijk is om met behulp van een dergelijk experiment de effecten van extensieve begrazing in kustduinen te volgen, is de Vallei van het Veen op Vlieland. Doordat tussen 1993 en 2018 in dit gebied de veebezetting - en daarmee de graasdruk - varieerde, is er een uitspraak te doen over zowel de effecten van langdurige zeer extensieve tot extensieve begrazing (gedurende 17 jaar) als van de daarop volgende verhoging van de graasdruk (gedurende 5 jaar) in kalkarme duinen. De analyse richtte zich op de 23 plots die gedurende de gehele onderzoeksperiode intact zijn gebleven.

Effecten van begrazing. Begrazing heeft niet alleen sterke effecten op plantensoorten en vegetatiestructuur, maar ook op microklimaat, bodemopbouw en ongewervelde dieren. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen duinheide en duinvalleien. De extensieve begrazing zoals toegepast in de Vallei van het Veen had verschillende effecten: vergrassing, verstruweling en boomopslag werden teruggedrongen, de vegetatiehoogte werd gemiddeld lager en gevarieerder en de diversiteit in plantensoorten en van loopkeversoorten nam toe. De bodemopbouw veranderde niet door begrazing, maar de dichtheid van de bodem nam met begrazing wel toe. Door ziektes als RHD en myxomatose is de konijnenstand op Vlieland laag, maar er is wel meer konijnenactiviteit in begraasde delen. Na 25 jaar begrazing heeft zich in het gebied een open duinlandschap ontwikkeld. De toename van de graasdruk in de laatste 7 jaar van het onderzoek zorgde zowel bij planten als bij loopkevers voor een lichte afname in diversiteit, en ook tot een meer eenvormige vegetatiestructuur.

Vervolgonderzoek. Wisselbegrazing, waarbij gebieden afwisselend sterk, zwak of geheel niet worden begraasd, lijkt een geschikte maatregel om verruiging van kustduinen tegen te gaan, zonder dat soorten die gevoelig zijn voor begrazing sterk afnemen. Er wordt echter nog nauwelijks doelbewust met wisselbegrazing gewerkt om behoud of herstel van biodiversiteit te bewerkstelligen. Voor concrete adviezen over schaal, frequentie en timing van begrazing mist de noodzakelijke kennis over effecten op bodem, vegetatie en fauna. Het in 2021 opgestarte OBN-onderzoek naar ‘Effecten van wisselbegrazing op biodiversiteit in kustduinen’ gaat komende jaren de effecten van wisselbegrazing onderzoeken in zowel kalkrijke als kalkarme duingebieden. Voor nadere informatie zie het rapport 'Langetermijneffecten van extensieve duinbegrazing in kalkarme kustduinen op Vlieland' en Opname en presentaties webinar 'Begrazing kalkarme duinen' d.d. 3 december 2020." (bron: Kennisnetwerk Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit (OBN), februari 2021)

- "Rijkswaterstaat neemt vanaf het watersportseizoen van 2021 de beheertaken rondom de Wadwachterspost Richel voor haar rekening. Het drijvende Wadwachtersponton, dat elk jaar versleept wordt naar Richel, dient als extra ogen en oren op de deels afgesloten wadplaat. Rijkswaterstaat wil de natuur op Richel, en op andere wadplaten, beschermen tegen verstoring door middel van voorlichting, gastheerschap en monitoring. Wadwachterspost Richel. De Richel, gelegen ZO van Vlieland, is een rustplaats voor veel bijzondere- en zelfs bedreigde dieren. Meerdere vogels die Richel bezoeken staan op de N2000-vogelrichtlijn met een negatieve landelijke staat van instandhouding, zoals de scholekster, de grote stern en drieteenstrandloper. Juist voor deze vogels is het wad van bovengemiddeld belang. Ook bezoeken zeehonden de Richel zo nu en dan.

Wadwachters. De afgelopen jaren hebben de vrijwilligers van Natuurmonumenten de Wadwachtpost op Richel bij Vlieland met veel plezier bemand. Deze ‘Wadwachters’ gaan nu hetzelfde doen voor Rijkswaterstaat. De natuurbeheerder heeft dezelfde insteek als Natuurmonumenten met betrekking tot Richel; namelijk de bezoekers bewust maken van de intrinsieke waarde van dit Werelderfgoed en de rust die daarbij nodig is. Rijkswaterstaat werkt, net als Natuurmonumenten hiervoor, samen met de Waddenunit, en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ). Het NIOZ beheert de wadtoren als nationale onderzoeksfaciliteit, en gebruikt het voor vogelonderzoek. Natuurmonumenten. Natuurmonumenten was al langere tijd op zoek naar een opvolger voor het gastheerschap van Richel. De natuurvereniging wil graag meer focus in haar werkzaamheden op de Wadden. 'Richel is een fantastische plek', weet Jan Willem Zwart van Natuurmonumenten. 'We zijn blij dat een betrouwbare partij als Rijkswaterstaat nu door de taakverschuiving het stokje kan overnemen.'

Waddenbeheer. De Richel is een zandplaat ten zuidoosten van Vlieland. Het is een belangrijke rustplaats tijdens hoog- én laagwater. Maar mensen mogen er ook graag komen, weet coördinator Henk Middendorp van Rijkswaterstaat. 'Tijdens laagwater mag je bij Richel droogvallen. De vrijwilligers kunnen precies aangeven waar bezoekers wel en niet kunnen gaan. Afgelopen coronajaar was er geen bemensing en zagen we dat het verboden gebied vaak werd betreden. Dat bevestigt het belang van deze vorm van Waddenbeheer.'

Erecode. Van april tot eind september observeren vrijwillige waddenbeheerders de natuur op de eilanden en de wadplaten. Ze tellen vogels, registreren zeezoogdieren en opmerkelijke planten en andere organismen. Daarnaast houden ze toezicht om verstoringen tegen te gaan. Wadwachters hebben verder als belangrijke taak recreanten te informeren over de natuurwaarden. Zij geven daarbij voorlichting aan de hand van de zogeheten ‘Erecode voor Wadliefhebbers’. Het uiteindelijke doel is dat waardevolle maar kwetsbare gebieden in de Waddenzee zonder problemen ruimte kunnen bieden aan vogels, zeehonden én mensen. Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat heeft in 2017 de verantwoordelijkheid gekregen om het Waddenzee-areaal te beheren en te ontwikkelen volgens onder meer de Natura2000-doelen. Dit is naast de verantwoordelijkheden uit de Waterwet (waaronder de Kaderrichtlijn Water)." (bron: Rijkswaterstaat, maart 2021)

Terug naar boven

Eten en drinken

- Nils Koster woont en werkt sinds 2005 op Vlieland. Sinds 2014 houdt hij zich bezig met de productie van o.a. zeewierkaas. Het affineren van de kazen gebeurd in een voormalige drinkwaterbunker. Deze bunker is in 2015 gereed gemaakt voor dit doel. Zijn boerderij begint als proeflocatie met de ambitie om uit te groeien tot een commerciële boerderij. De zeesla wordt onder de merknaam Vlielander Bunkerkaas duurzaam geteeld in plaats van voorheen 'in het wild' door Nils gevangen. De zilte smaakmaker wordt onder andere gebruikt in de Kazen van de Vlielander. Zeesla is een bijzonder product dat naast kaas ook gebruikt wordt voor salades, soepen en pasta’s. Het initiatief wordt gesteund door de gemeente, Provincie Fryslân, NIOZ en Stichting Noordzeeboerderij.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Vlieland, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Diaserie wandeling over Vlieland door Loes Westgeest.

- "Facebookpagina 'Oud Nieuws Vlieland' is een pagina voor en door (oud) Vlielanders/Eilanders. Oud nieuws wat zo fijn is om nog eens terug te zien. Dus niet voor toeristen, klagen of verkopen."

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Vlieland (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Vlieland. - Nieuws van de gemeente op Facebook.

- Nieuws: - "Facebookpagina 'Vlielandactueel' biedt 24/7 Vlielandnieuws. Wij schrijven niet, wij delen. Voor boeren, burgers, buitenlui, eilanders, badgasten, charlatans en alle dorpsgekken. Bronnen? Lokale, regionale, landelijke en internationale pers."

- Vlieland Magazine is het kwartaalmagazine voor fans van het eiland.

- In 2000 begon uitgever Berend Hazenberg met nieuwsblad De Vliezier. Voorheen was er Het Baken, eigenlijk het clubblad van de drumband van Vlieland, maar in de praktijk fungerend als breder nieuwsmedium. Toen de drumband is opgeheven is ook Het Baken gestopt. Vandaar dat Hazenberg het toen tijd vond worden voor een - professionele - opvolger. Na 18 jaar stopt Hazenberg er medio 2018 mee omdat zijn inspiratie op is. Hij heeft getracht een opvolger te vinden die het medium wil voortzetten, maar dat is niet gelukt. In maart 2020 heeft dhr. Hazenberg een doorstart gemaakt met de Facebookpagina Vliezier.

- Muziek: - "Wat is een dorp zonder fanfare? Optochten, dorpsfeesten, openingen; Vlielands Fanfarecorps is erbij!" En dat al meer dan 120 jaar, want de fanfare van Vlieland is opgericht in 1896. Vlielands Fanfarecorps is een klein fanfarecorps met anno 2020 25 leden en 9 leerlingen. De fanfare geeft acte de presence op ‘traditionele’ momenten als de intocht van Sinterklaas, kerstochtend, Koningsdag en 4 mei. Daarnaast geeft de fanfare verschillende optredens, met name op straat, tijdens de zomermaanden en soms op verzoek. De fanfare repeteert wekelijks op donderdagavond van 20.00-21.45 uur. "Dirigent Nils Koster heeft 11 jaar voor Vlielands Fanfarecorps gestaan. Na de Kerstvakantie van 2019 is onze nieuwe dirigent Ria Fennema begonnen. Nils verlaat ons gelukkig niet helemaal. Hij gaat meespelen in de fanfare en zal als inval-dirigent fungeren als Ria een keer niet kan. In ieder geval bedankt voor al je enthousiasme de afgelopen jaren, Nils!" Aldus de vereniging op haar Facebookpagina d.d. december 2019.

Reactie toevoegen