Vinkega

Plaats
Dorp
Weststellingwerf
Stellingwerven
Fryslân

vinkega_plaatsnaambord_kopie.jpg

Vinkega is een dorp in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Weststellingwerf. Het dorp is zodanig dunbebouwd dat de gemeente het kennelijk geen 'bebouwde kom' vindt; daarom heeft het dorp witte plaatsnaamborden in plaats van blauwe.

Vinkega is een dorp in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Weststellingwerf. Het dorp is zodanig dunbebouwd dat de gemeente het kennelijk geen 'bebouwde kom' vindt; daarom heeft het dorp witte plaatsnaamborden in plaats van blauwe.

Vinkega

Terug naar boven

Status

- Vinkega is een dorp in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Weststellingwerf.

- Het dorp Vinkega is zodanig dunbebouwd dat de gemeente het kennelijk geen 'bebouwde kom' vindt; daarom heeft het dorp witte plaatsnaamborden in plaats van de voor een dorp gebruikelijker blauwe plaatsnaamborden (komborden).

Terug naar boven

Naam

In het Stellingwerfs
Finkege, Vinkege.

In het Fries
Finkegea.

Oudere vermeldingen
1408 Bennickegae, 1542-1543 Finckega(e), 1573 Finckegae, 1579 Finckga. De lezing van 1408 is zeer gebrekkig.

Naamsverklaring
Als oude vorm komt tevens Finkinga voor, dat wel wijst op de persoonsnaam Finke. Samenstelling met ga 'dorp, dorpsgebied'.(1) Op de site van de gemeente Weststellingwerf vinden wij een andere theorie: "Ooit lag Vinkega tussen de hoge veengebieden. Vandaar dat vink in de betekenis van ‘lichte veensoort’, als basis voor turf, de basis is van de naam van dit dorp."

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Vinkega ligt ZO van de dorpen Oldeholtpade, Ter Idzard en Oldeholtwolde, ZZO van de dorpen De Hoeve, Nijeholtpade en Nieuwehorne, ZW van de dorpen Oldeberkoop en Noordwolde, W van de dorpen Noordwolde-Zuid en Vledderveen, NW van de dorpen Wilhelminaoord, Frederiksoord en Nijensleek, WNW van het dorp Vledder, NNW van het dorp Eesveen, N van de stad Steenwijk, NO van het tweelingdorp De Blesse-Peperga en de dorpen Steggerda, Blesdijke, Willemsoord, Steenwijkerwold, Tuk en Paasloo en O van de A32 en de dorpen Wolvega en Sonnega.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Vinkega 56 huizen met 344 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 70 huizen met ca. 200 inwoners.

Terug naar boven

Beschrijving

"Typerend voor Vinkega is de rust, ruimte en de zelfstandigheid van het dorp. Je vindt er vergezichten en prachtige stukjes natuur. Bijvoorbeeld de Vinkegavaartplas en weilanden omzoomd door mooie singels. Juist deze rust en ruimte spreken de inwoners zo aan. En ook al is het een dorp zonder kern, waar de meeste mensen ver uit elkaar wonen, er heerst een gemoedelijke sfeer. Bij activiteiten komt dan ook een groot deel van de inwoners bij elkaar. Een mooi voorbeeld daarvan is het bekende Paasvuur, dat traditioneel op 1e paasdag in het dorp wordt ontstoken." (bron: gemeente Weststellingwerf)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

Gaswinning
De firma Vermillion wil tot minstens 2032 gas winnen aan de Westvierdeparten op grondgebied van Vinkega. Aldus het gewijzigde winningsplan d.d. eind 2017. Het gasveld is sinds 2011 in productie. Een omwonende heeft verzocht de winning stil te leggen, omdat hij vreest voor schade aan zijn woning. Maar de kans daarop is verwaarloosbaar, stellen het Ministerie van Economische Zaken, TNO en het Staatstoezicht op de Mijnen. Daarop ging de inwoner in beroep bij de Raad van State. Ook zij zien, gezien hun uitspraak d.d. eind september 2018, vooralsnog geen grond om in te grijpen. De bodemdaling in deze omgeving wordt geschat op maximaal, 4,2 centimeter.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

Voormalige Hervormde kerk
Vinkega heeft geen rijksmonumenten, wel een gemeentelijk monument, zijnde de voormalige Hervormde kerk uit 1899 op Noordwolderweg 23. "In 1969 is de markante, open torenspits wegens achterstallig onderhoud gesloopt. Vervolgens is de kerk voorzien van een ‘zadeldak’-toren. Al met al stond de kerk er rond die tijd uitermate treurig en verloren bij, waarbij de aanblik pijn deed aan vrijwel ieders ogen en de gemeenschap er geen toegang had. De kerk is sinds 1975 niet meer als zodanig in gebruik. Nadien is het pand in gebruik geweest als atelier, tot het overlijden van de kunstenares in 2006.

Het voormalige kerkgebouw is door de toenmalige eigenaar, de Hervormde (PKN) Gemeente Steggerda, De Hoeve en Vinkega, ernstig verwaarloosd. Het interieur en exterieur hebben in de vorige eeuw enorm te lijden gehad. De kerkbanken zijn naar een andere kerk overgebracht. Vrijwel al het overige hout is opgestookt voor verwarming. In 2007 diende de kerkelijke gemeente een verzoek tot bestemmingsplanwijziging in, met als doel een woonbestemming voor het gebouw te verkrijgen. Mocht dat verzoek worden goedgekeurd, dan zou het gebouw worden verkocht, verbouwd tot woning en alle graven zouden moeten worden ontruimd. " (bron: Stichting Behoud Finkege) Een particulier wilde er gaan wonen. "Dat wilden we voorkomen. Wij wilden niet dat er naast de graven op het kerkhof gebarbecued zou worden. Hele families liggen hier begraven. Er zit nog veel emotie", aldus secretaris Jeannette van Veen van Stichting Behoud Finkege. Daarom is de genoemde stichting opgericht, die het pand heeft gekocht - met 36.000 euro als eigen bijdrage van de inwoners - met de intentie er na renovatie een dorpshuis van te maken. En zo geschiedde. Dit project is in 2018 gereedgekomen. Zie daarvoor verder onder Links > Dorpshuis.

De terugkeer van een torenspits op de voormalige kerk van Vinkega bleef een vurige wens van de inwoners. Een groot toeval kwam hen daarbij te hulp. Het RK Sint Johannes de Deoziekenhuis in Haarlem is in 2006 - op het oude hoofdgebouw na - afgebroken. De torenspits van het ziekenhuis belandde in de opslag bij bouwbedrijf Hollemans in Velserbroek. Een Vinkegaaster zag de spits daar in 2019 liggen. “Puntgaaf en hij past precies. Een klein wondertje”, aldus secretaris Jeannette van Veen van Stichting Behoud Finkege. "En een katholieke spits op een protestantse kerk symboliseert ook nog eens heel mooi dat deze kerk een gemeenschapshuis is van en voor alle dorpelingen.” In januari 2022 is de spits door een lokale aannemer geplaatst, nadat de oude zadeldaktoren door vrijwilligers in slechts drie dagen tijd vakkundig was afgebroken.

Overigens spande het er nog even om of er wel toestemming voor de plaatsing zou komen. Want de provinciale welstandscommissie vond de neogotische spits een ‘tweedehandsdingetje’. Hij zou detoneren bij de kerk. De nieuwe spits heeft namelijk acht kanten, in plaats van de oorspronkelijke die er vier had. De commissie adviseerde de gemeente Weststellingwerf negatief. Wethouder Hanneke Zonderland was echter zodanig onder de indruk van de inzet en gemeenschapszin in Vinkega in dit kader, dat ze het advies naast zich neer legde. Van Veen is er euforisch over. “Die spits is de kers op de taart. Een symbool van onze dank voor iedereen die meehielp om de kerk te behouden.”

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

Paasvuur
Een van de jaarlijkse traditities in Vinkega is het Paasvuur op eerste paasdag 's avonds om 20.00 uur. In deze videoreportage met Geert Kuperus vertelt hij en laat hij zien hoe hij anno 2017 al 22 jaar telkens de paasbult netjes op orde brengt.

Paardensport
- SGW Vinkega (paardensport, op een zondag in juni) is een outdoorcross in de klassen B, L en M, en Z pony's. "Wat is het eigenlijk? De afkorting SGW staat voor samengestelde wedstrijd. Dit betekent dat de ruiters met hun paard aan meerdere onderdelen deelnemen, te weten een dressuurproef, een springparcours en de crosscountry. In de crosscountry wordt een vooraf bepaalde route afgelegd, waarin natuurlijke hindernissen zijn opgenomen. Denk hierbij aan boomstammen, een waterbak, greppels, op- en afsprongen en dergelijke. Het tempo tijdens de crosscountry ligt vrij hoog, als je een fluitje hoort ga dan ALTIJD aan de kant. Dit betekent dat er een paard aankomt. De drie onderdelen worden met hetzelfde paard afgelegd. De resultaten van de drie onderdelen vormen samen de uitslag van de wedstrijd. Voor elk onderdeel worden zogenoemde strafpunten toegekend, de deelnemer met de minste strafpunten wint. De sfeer op een SGW wedstrijd is vaak erg gezellig, er heerst een gevoel van saamhorigheid en loyaliteit. De bezoekers van een SGW wedstrijd kunnen een afwisselende dag verwachten, want er is erg veel te zien, met uiteraard de crosscountry als meest spectaculaire onderdeel.

Wat maakt het zo leuk? Als je aan een crossruiter vraagt waarom samengestelde wedstrijden rijden nou juist zo leuk is, hoor je bijna altijd als eerste reactie "het is zo afwisselend". Je bent de hele dag bezig met je paard, je doet aan drie verschillende onderdelen mee en dat betekent dus ook dat je heel veelzijdig traint. Iedereen met een gezond paard, die netjes kan rijden en een winstpunt heeft in het B springen kan meedoen met een samengestelde wedstrijd. Met welk ras je rijdt, maakt dan niet veel uit. Vrijwel alle paarden vinden het dan ook geweldig, vaak zijn ze in het starthok al zo enthousiast dat ze niet meer kunnen stil staan. Kom vooral eens kijken op SGW Vinkega want het is hartstikke leuk en spectaculair!"

Terug naar boven

Literatuur

Fotoboek
In 2010 is het fotoboek 'Vinkega' verschenen, als afstudeerproject van de in het dorp geboren en getogen Marije Kuiper, destijds studente aan de Academie voor Popcultuur in Leeuwarden, waar zij de opleiding Vormgeving volgde. Nadat Marije een aantal jaren in de stad had gewoond, kwam ze weer terug naar haar geboortedorp en keek daar nu anders naar dan vroeger. Ze besloot daar iets mee te doen en maakte van alle 70 huizen en hun bewoners opmerkelijke foto's met kenmerkende, korte teksten. Het is een verhalend fotoboek met ruim 120 foto's en is een uniek, authentiek en puur portret van de inwoners geworden. Het boek is uitgegeven door de Stellingwarver Schrieversronte, en mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van Stichting Bercoop Fonds.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Vinkega.

- Belangenorganisatie: - Het in 1987 opgerichte Plaatselijk Belang Vinkega heeft als doelen de onderlinge verbinding te versterken en het dorp en zijn inwoners te ondersteunen. Jaarlijks worden er verschillende activiteiten georganiseerd voor jong en ouder. Ook is er aandacht voor politieke en economische ontwikkelingen die mogelijkheden of gevolgen voor het dorp hebben. De vereniging heeft ca. 135 leden (exclusief kinderen). Het is de enige vereniging in het dorp.

- Dorpshuis: - Stichting Behoud Finkege is opgericht met als doel het beeldbepalende kerkgebouw van Vinkega te behouden voor het dorp, en het te herbestemmen tot dorpshuis. In 2008 is het pand aangekocht van de Hervormde Gemeente. Nadien is het pand in fasen gerenoveerd, met financiële steun van o.a. de Provincie Fryslân, de gemeente Weststellingwerf, Stichting Bercoopfonds, Coöperatiefonds Rabobank, het Iepen Mienskipsfûns, de Meidersma Sybenga Stichting en C.C. Weststellingwerf. Eerst basisaanpassingen ter bevordering van het eerste gebruik, toen de trap naar de klokkentoren, toiletten, elektra en stuc- en schilderwerk. Dit traject zelf versterkte de sociale cohesie in het dorp al.

De laatste fase, in 2017, was het aanschaffen en plaatsen van een keuken, beeld- en geluidsinstallatie, podiumdelen en overige inrichting. Voor deze aanpassingen ontving Stichting behoud Finkege € 35.000,- uit het provinciale Iepen Mienskipsfûns (IMF). De totale investering bedroeg ruim € 178.000,-. Restauratie en herbestemming zijn in 2018 gereed gekomen. Het doel is er een ontmoetingscentrum van te maken, waar een grote variatie aan activiteiten wordt aangeboden. Specifiek gericht op ouderen, jeugd en cultuurliefhebbers, recreanten en toeristen. Er werd al getrouwd en gerouwd. Sinds de laatste aanpassingen zijn ook activiteiten mogelijk als samen koffiedrinken en eten koken, cursussen, workshops, yoga en tentoonstellingen.

- Zorg: - "Activiteitencentrum Vinkenhoeve in Vinkega verzorgt in een sfeervolle accommodatie drie maal per week een gezellige dag voor ouderen uit de regio. In groepjes van maximaal 8 personen doen we er alles aan om mensen een prettige dag te bezorgen. Naast gezellig koffie drinken en een fijn gesprek wordt er ook gezamenlijk gegeten. Daarnaast verzorgen we een gevarieerd programma waarbij we met de wensen van de deelnemers rekening houden. Zo spelen we gezellig met elkaar een spelletje, zingen liedjes van toen, bakken een heerlijke appeltaart of maken een mooi bloemstuk. En als het weer het toelaat maken we een mooi uitstapje. Met onze speciale bus, waarmee we ook rolstoelen kunnen vervoeren, halen we alle deelnemers op en brengen ze ook weer thuis. Er is ook zinvolle dagbesteding in een veilige omgeving voor mensen met een verstandelijke beperking. “Met elkaar voor elkaar”. De dagbesteding bestaat uit: verzorgen van maaltijden voor ouderen in de regio. Dagelijks verzorgen wij de warme maaltijd voor de ouderen uit de regio en bezorgen deze bij de mensen thuis; assistentie bij het dagactiviteitencentrum voor ouderen."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Vinkega.

- "De begraafplaats is sinds 2015 eigendom van Stichting Behoud Finkege en sinds 2016 mag er weer begraven worden. Voorheen was de laatste ter aarde bestelling hier in 2001. De laatste jaren geven nabestaanden steeds meer de wens te kennen zoveel mogelijk betrokken te willen zijn bij het ter aarde bestellen van hun overleden dierbare. Een overzicht van de mogelijkheden en de daaraan verbonden kosten kan hierbij de helpende hand bieden. In 2020 is een uitstrooiveld aangelegd. Kunstenares Til Festen uit Vinkega heeft hiervoor een prachtig beeld gemaakt. Ze heeft het beeld zelf ontworpen en de naam "De Ontmoeting” gegeven. Til Festen heeft dit beeld voor het strooiveld geschonken aan Stichting Behoud Finkege. In het informatieboekje en de tarievenlijst - beide te vinden in de rechterkolom onder de link - vindt u de nodige informatie."

Reactie toevoegen