Status

- Vemde is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Epe.

- De buurtschap Vemde valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Epe.

Naam

Oudere vermeldingen
1379-1380 van Vymmerman, 1402 Vemmen, 1408 Vymmen, 1473 Veemdt, 1536 Veemde, 1840 'Vemde of Wemde'.

Naamsverklaring
Het Middelnederlandse vimme betekent 'stapel of hoop van een bepaalde omvang', misschien gebruikt als aanduiding voor plaggenhopen. Een enkele maal veemt 'deel van een zolder dat apart wordt verhuurd'.(1)

Ligging

De buurtschap Vemde ligt NO van Epe, rond de Vemderweg, tussen de provincialeweg N794 (Heerderweg) in het W en het Apeldoorns Kanaal in het O.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Vemde 29 huizen met 119 inwoners.

Geschiedenis

- De onderste molen op de Zuidelijke Horsthoekerbeek in Vemde wordt voor het eerst vermeld in 1690, en wel als papiermolen. De molen is korte tijd, van 1852 tot 1857, een volmolen. De molen is daarna afgebroken. Op de andere oever wordt in 1860 een nieuwe papiermolen gebouwd. Deze vroegere papiermolen van Dijkgraaf is sinds 1928 een wasserij. Met de vele beekjes en bronnen had de Veluwe veel en schoon water en was daarmee niet alleen zeer geschikt voor de papierindustrie maar ook voor wasserijen. De Eper Stoom- en Wasserij (ESW), sinds de oprichting in genoemd jaar in handen van de familie Bagerman, deed aanvankelijk de was voor veel huishoudens, omdat niemand toen nog een wasmachine had. In de loop der jaren is het uitgegroeid tot een modern bedrijf dat o.a. bedrijfskleding verkoopt, verhuurt en onderhoudt.

Landschap, natuur en recreatie

- In 2015 is in Vemde op voormalige weilanden 1,6 ha elzenbroekbos aangelegd. Dit is een compensatie voor de verbreding van de provincialeweg Epe-Heerde en de aanleg van vrijliggende fietspaden aldaar, waarvoor veel bomen moesten worden gekapt. Ook het iets zuidelijker gelegen Vossenbroek is een elzenbroekbos in wording.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)