Velswijk is een dorp in de gemeente Bronckhorst. T/m 2004 viel het dorp onder de gemeente Zelhem.
In Velswijk houden ze wel van feesten, o.a. het Velswieks Feest, jaarlijks gedurende een lang weekend in augustus
- Velswijk is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Bronckhorst. T/m 2004 gemeente Zelhem.
- Het dorp Velswijk heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Zelhem.
- Onder het dorp Velswijk valt ook de buurtschap Wittebrink.
Terug naar bovenIn het dialect
De Velsink.
Oudere vermeldingen
1379 Velswijck, 1649 Veldswijk, Velswijk.
Naamsverklaring
De verklaringen die uitgaan van een samenstelling van wijk 'hoeve, nederzetting, dorp' met het Middelnederlandse vels 'rots, heuvel' of met de persoonsnaam Fello zijn onjuist. De naam is beter te duiden als een samenstelling van wijk met veld, oorspronkelijk 'open vlakte, onontgonnen grond', later 'bouwland', vergelijk Woolsdijk (ontstaan uit Woold(e) en dijk 'waterkering) en Velsbrug nabij Veldhoek.(1)
Velswijk ligt N van Doetinchem, W van Zelhem, rond de kruising van de Velswijkweg en de Kruisbergseweg.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Velswijk 124 huizen met 712 inwoners. Tegenwoordig heeft de dorpskern ca. 350 inwoners en het bijbehorende buitengebied ca. 850, dus totaal ca. 500 huizen met ca. 1.200 inwoners.
Terug naar boven- Ook in de kleine kern Velswijk was het een uitdaging om de basisschool open te kunnen houden. De basisschool is in 2015 overgegaan van scholenstichting IJsselgraaf (die plannen had om de school in 2016 te sluiten, maar op fel verzet van de ouders stuitte) naar GelderVeste. Die had de intentie om de school permanent open te houden (d.w.z. zonder sluitingsdreigingen), uiteraard mits de ouders de school wél zouden blijven steunen. De school heeft echter na afloop van schooljaar 2017-2018 toch de deuren moeten sluiten, omdat de school gedurende drie jaar achtereen onder de opheffingsnorm zat. Wat mede een rol gespeeld schijnt te hebben is dat ouders door berichten over mogelijke sluiting hun kinderen van school hebben gehaald en naar een andere school hebben gestuurd, waardoor een en ander in een neerwaartse stroomversnelling is gekomen. In 2013 had de school nog 58 leerlingen, op het eind waren het er nog maar ca. 20. De leerlingen uit het dorp gaan in het vervolg naar school in de omliggende dorpen (Zelhem, Keijenborg en/of Hengelo).
- In 2018 heeft Velswijk de eerste 'hippische woonwijk' van Nederland gekregen. Het gaat om een ruitersportcentrum met enkele hectaren grond en daaromheen een aantal nieuwe woningen, die voor paardenliefhebbers bestemd zijn (die hun paard in het ruitersportcentrum onderbrengen). De toestemming voor de bouw van de 'paardenwijk', zoals het complex ook wordt genoemd, is mede gebaseerd op het feit dat er bijna 8.000 m2 aan oude varkensstallen voor is gesloopt, en het per saldo een kwaliteitsverbetering voor het landschap is.
Terug naar boven- Velswijk heeft 1 rijksmonument, zijnde de Wittebrinkse Molen, maar die staat in buurtschap Wittebrink en wordt daarom aldaar beschreven.
Terug naar boven- Paasvuur (1e paasdag), met vooraf een lampionnenoptocht, en nadien een feest in de feesttent met liveband en DJ.
- Op Hemelvaartsdag organiseert Biljartvereniging De Tapperij jaarlijks een Hemelvaartsfietstocht (in 2019 voor de 7e keer) door het prachtige Achterhoekse landschap. De tocht kan elk jaar rekenen op een grote deelname (meer dan 400 deelnemers). Er zijn 3 routes uitgezet: de familieroute (30 km), een route van 45 km en voor de bikkels een route van 60 km. Tijdens de tocht zijn er diverse gelegenheden voor een koffie/thee of fris pauze. Ook voor de elektrische fiets zijn de routes zeer geschikt. De deelnemers kunnen starten tussen 10.00-12.30 uur bij Coens Pannenkoekenhuus, Keijenborgseweg 27, Velswijk. Deelname aan de fietstocht kost € 4,00 , kinderen fietsen gratis mee. Aansluitend kun je desgewenst gebruik maken van een overheerlijk warm en koud buffet met ijs voor volwassenen € 12,50 p.p., voor kinderen € 6,00 p.p. Het buffet staat vanaf 15.00 uur opgesteld (de prijzen zijn die van 2018, wijzigingen voorbehouden).
- Velswieksfeest (weekend in augustus).
Terug naar boven- Oude foto's en ansichtkaarten van Velswijk, met toelichting.
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Velswijk.
- Nieuws: - Nieuws uit Velswijk op Facebook.
- Belangenorganisatie: - Dorps Belangen Organisatie (DBO) Voor Velswijk Door Velswijk is in 2013 opgericht. De DBO heeft zich tot doel gesteld om buurthuis D’n Draejer open te houden voor de gemeenschap op basis van een gezonde exploitatie. Hierdoor blijft het mogelijk dat de huidige organisaties en verenigingen gebruik kunnen blijven maken van de faciliteiten binnen D’n Draejer. Daarnaast heeft de DBO als doel de leefbaarheid in het dorp en in buurtschap Wittebrink op niveau te houden, in gezamenlijkheid met de inwoners en de gemeente.
- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Velswijk.
- Buurthuis: - Buurthuis (met sporthal) D'n Draejer.
- Dansgroep: - "In de buurtschap Velswijk bij Zelhem is in 1955 dansgroep Wi’j Eren ’t Olde opgericht. Het is allemaal begonnen als een groep dames die iets wilden opvoeren voor een buurtfeest. De eerste oefenavonden waren in de keuken van de familie Hogeweide. Het is niet gebleven bij dat ene optreden, want het was direct een daverend succes. Het duurde dan ook niet lang of er kwamen ook mannen bij en het werd steeds serieuzer. De dansen van het eerste uur zijn nog altijd in het programma opgenomen, deze waren de Hoksebarger, Drikusman, Duitse polka, Spaanse wals, Veleta, en de Kruuspolka. Het vervoer van en naar de optredens was een bonte stoet met fiets, bromfiets of motor. Samenstelling. De groep bestaat nu uit 15 dansparen en enkele muzikanten. Er zijn conferenciers die met de nodige humor tijdens een optreden de dansen aan elkaar praten. En we hebben een zeer deskundige dansleidster die ons met veel kennis en geduld de dansen leert.
Doelstelling. Het doel van dansgroep Wi’j Eren ’t Olde in Velswijk is om het culturele erfgoed in de vorm van folklore te bewaren en uit te dragen. Folklore is een verzamelnaam voor het erfgoed van verhalen, liedjes, oude ambachten en gebruiken, kleding en dansen. Dit wordt gecombineerd met veel gezelligheid, mooie optredens en buitenlandse reizen. Optredens. Gedurende het jaar zijn er vele optredens. Er zijn enkele vaste optredens zoals tijdens de traditionele broodweging bij de Muldersfluite op Hemelvaartsdag in Hengelo (Gld). Er zijn optredens op open dagen in de omgeving en er zijn besloten optredens. Folklore kent geen grenzen. Jaarlijks is er een vorm van uitwisseling met folkloristische groepen uit andere landen. Meestal wordt er dan bij gastgezinnen gelogeerd. Hieruit zijn meerdere en langdurige vriendschapsbanden ontstaan. Wi’j Eren ’t Olde trekt in het buitenland altijd veel aandacht door de mooie en vrolijke optredens, maar ook door de kleding en natuurlijk onze klompen.
Muzikanten. Dansen zonder muziek dat kan natuurlijk niet. We hebben in de groep dan ook muzikanten, bij ons noemen we dat de Spöllemans. We spelen met accordeons en trekharmonica’s. Traditioneel waren dit de instrumenten die gebruikt werden bij een boerenbruiloft op de deel. De muziek is bedoeld voor het begeleiden van de dansers. Ze staat niet altijd op papier, maar zijn doorgegeven van generatie naar generatie. De melodieën worden ook door andere groepen in de streek gespeeld. Hierbij zijn er lokale verschillen en dat hoort ook zo. Kleding. De kleding is zoals in Velswijk en Zelhem en omgeving werd gedragen rond het jaar 1900. Het is sobere kleding. In de kleding van mensen uit Groningen en Zeeland vinden we meer kleuren en goud en zilver er bij. Voor het dagelijkse werk dragen de vrouwen een gehaakte muts. Voor officiële gelegenheden dragen ze een knipmuts van kant en tule. De breedte van de kant onder aan de achterstrook en het patroon van de bloemen, met soms 'halve' bloemen aan de randen van de kap, zeggen iets over de financiële gesteldheid van de familie. Het spreekwoord is "wie het breed heeft, laat het breed hangen". Om de hals dragen ze een zijden knoopdoek, een 'knupduuksken'. Ze hebben een zwart schootjak voor officiële gelegenheden en een gekleurd schootjak voor andere gelegenheden. Vroeger droegen de vrouwen wel 7 rokken over elkaar. Op de bovenste onderrok dragen ze de 'naodzak' met een band om het middel. Daarin kunnen ze een rol pepermunt en een zakdoek opbergen.
Het sobere pak van de mannen werd vroeger alleen gedragen bij bijzondere gebeurtenissen, zoals een begrafenis of een bruiloft. Het is gemaakt van Duits laken, dat is zuiver wol. De broek is een model met bretels en een klep aan de voorkant met de naam 'presenteerblad'. Onder de lange zwarte jas dragen de mannen een zwart befje, een zwart vest met een horloge en een blauwwit gestreepte boezeroen van katoen. Het tenue van de Lulleman is een blauwe kiel van keper katoen en een rode zakdoek, dit is het werktenue van vroeger. Oefenavond. Van oktober tot en met april wordt er wekelijks op dinsdagvond van 20:00-22:00 geoefend in dorpshuis d’n Draejer, Velswijkweg 50 in Velswijk. Belangstellenden zijn altijd welkom. Feestavond. Naast de optredens en oefenavonden is er veel tijd over voor gezelligheid. Elk jaar is er een grote feestavond met elke keer een ander programma."
Reactie toevoegen