Uiterburen

Plaats
Buurtschap
Midden-Groningen
Oldambt
Groningen

uiterburen_huis.jpg

Een van de vele monumentale panden in Uiterburen, een buurtschap aan de gelijknamige weg tussen Noordbroek en Zuidbroek. (© https://groninganus.wordpress.com)

Een van de vele monumentale panden in Uiterburen, een buurtschap aan de gelijknamige weg tussen Noordbroek en Zuidbroek. (© https://groninganus.wordpress.com)

Uiterburen

Terug naar boven

Status

- Uiterburen is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek Oldambt, gemeente Midden-Groningen. T/m 30-6-1965 gemeente Zuidbroek. Per 1-7-1965 over naar gemeente Oosterbroek, in 1990 over naar gemeente Menterwolde, in 2018 over naar gemeente Midden-Groningen.

- De buurtschap Uiterburen valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Zuidbroek.

- De buurtschap Uiterburen heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Uterboern.

Naamsverklaring
Betekent uiter 'buitenwaarts' en buren 'bij de woningen'.(1) De plaatsnaam Uiterburen is niet oorspronkelijk. Hij is pas ontstaan toen een groot deel van de bewoning opschoof naar het huidige Zuidbroek, dat ook wel als Bovenburen bekend stond.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Uiterburen ligt rond de gelijknamige weg (= de weg naar Noordbroek), direct N van de bebouwde kom van Zuidbroek.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Uiterburen 76 huizen met 505 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 100 huizen met ca. 250 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Kapel / kerkhof / school
Uiterburen heeft een eigen kapel met een kerkhof gehad bij de driesprong. Vermoedelijk was hier ook een schooltje aan verbonden. In 1620 wordt dit schooltje in de kerkelijke rekeningen van Zuidbroek vermeld. Het simpele gebouwtje is in 1636 vernieuwd en in 1883 omgebouwd tot een serie armenwoningen (achter huisnr. 92), die omstreeks 1960 zijn afgebroken. (bron)

Stopplaats
De straatnaam Haltepad (vanuit Zuidbroek gezien een O zijweg vooraan in Uiterburen) herinnert nog aan de Stopplaats Zuidbroek-dorp (aan de NOLS-spoorlijn Zuidbroek-Delfzijl), die hier is geweest van 1910 tot 1934. De stopplaats was voorzien van een abri en een wachterswoning.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Uiterburen heeft 7 rijksmonumenten. Ook verder vele monumentale panden, waaronder Oldambster boerderijen.

- Een van de rijksmonumenten is de boerderij op nr. 45. Boerderijenstichting Groningen kent iedere twee jaar, in de even jaren, de Teenstraprijs toe voor de mooiste Groninger Boerderij binnen een telkens wisselend thema. In 2010 was het thema 'Meervoudig wonen in oude boerderijen'. De prachtige boerderij van de heer Smit op Uiterburen 45 heeft de Teenstraprijs 2010 gewonnen. Naast waardering voor de eigenaren van de genomineerde boerderijen, wil de stichting ook een groter publiek bewust maken van de waarde van oude boerderijen als beeldbepalend element in het Groninger landschap. Met het thema 'meervoudig wonen' (twee of meer wooneenheden in één boerderij) haakte de Boerderijenstichting in op de discussies die in de provincie werden en worden gevoerd over leefbaarheid van het platteland en dan met name over de zorg die bestaat over krimp en vergrijzing van de bevolking. Maar ook de zorg over het behoud van monumentale boerderijen, die meer en meer hun agrarische functie verliezen. De kosten voor bijv. onderhoud en stoken voor grote boerderijen zijn enorm. Daarom biedt het wonen met meerdere gezinnen in zo'n grote boerderij veel voordelen.

De boerderij van de heer Smit is in 1750 gebouwd. Het voorhuis is in 1852 verhoogd. Ook in de jaren dertig en tachtig van de vorige eeuw zijn uitbreidingen gerealiseerd. In deze boerderij zijn 4 aparte woningen gecreëerd op zodanige wijze dat de bewoners geheel op zichzelf kunnen wonen, compleet met een eigen tuin. Het voormalige koetshuis wordt verhuurd, inclusief een prachtige klassieke inrichting. De jury is erg onder de indruk geraakt van de zorgvuldigheid waarmee de boerderij wordt beheerd; de oplossingen die zijn bedacht voor noodzakelijke aanpassingen aan het erf en de gebouwen hebben in veel gevallen niet of nauwelijks afbreuk gedaan aan het historische karakter. De boerderij is uitgekozen uit meer dan 20 genomineerden. Zie ook de videoreportage met dhr. Smit over zijn boerderij op Uiterburen 45 door RTV Noord (juni 2010).

- Aan de Uiterburen hebben minstens twee middeleeuwse 'steenhuizen' gestaan. Eén daarvan was de Drostenborg, waar tot in de Franse tijd de drost of ambtman van het Wold-Oldambt zetelde. Het huidige gelijknamige landhuis op nr. 53 dateert uit 1875. De andere, die ten onrechte eveneens aan de familie Gockinga wordt toegeschreven, bevond zich bij huisnr. 39.

- De voormalige wachterswoning aan het Haltepad in Uiterburen, van Stopplaats Zuidbroek-dorp, aan de vroegere spoorlijn Zuidbroek-Delfzijl, is bewaard gebleven.

Reactie toevoegen