Tuk

Plaats
Dorp
Steenwijkerland
Kop van Overijssel
Overijssel

tuk plaatsnaambord.jpg

Tuk is een dorp en een formele woonplaats, maar ligt qua bebording ter plekke binnen de bebouwde kom van de stad Steenwijk. Beetje curieus...

Tuk is een dorp en een formele woonplaats, maar ligt qua bebording ter plekke binnen de bebouwde kom van de stad Steenwijk. Beetje curieus...

tuk_watertoren.jpg

De rijksmonumentale watertoren van Tuk dateert uit 1931 en is niet meer in gebruik (© https://afanja.com)

De rijksmonumentale watertoren van Tuk dateert uit 1931 en is niet meer in gebruik (© https://afanja.com)

tuk_woldberg_uitkijktoren.jpg

In het dorpsgebied van Tuk vinden we nóg een mooie toren. De uitkijktoren op de Woldberg is iets minder hoog (24 m) dan de watertoren (35 m), maar nog altijd imposant om te beklimmen. Boven wacht de beloning van prachtige uitzichten rondom. (© Afanja.com)

In het dorpsgebied van Tuk vinden we nóg een mooie toren. De uitkijktoren op de Woldberg is iets minder hoog (24 m) dan de watertoren (35 m), maar nog altijd imposant om te beklimmen. Boven wacht de beloning van prachtige uitzichten rondom. (© Afanja.com)

Tuk

Terug naar boven

Status

- Tuk is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Kop van Overijssel, gemeente Steenwijkerland. T/m 1972 gemeente Steenwijkerwold.

- Curieus is dat het dorp Tuk geen eigen bebouwde kom heeft: het ligt formeel, plaatsnaambordmatig, namelijk binnen de bebouwde kom van Steenwijk (hoewel de kernen toch los van elkaar liggen: bedrijventerrein Dolderkanaal ligt er nog tussen). Ter plekke staan witte plaatsnaamborden vlak na blauwe plaatsnaamborden (komborden) Steenwijk. Ons zou het wel zo logisch lijken om het dorp een eigen bebouwde kom, met eigen blauwe plaatsnaamborden dus, te geven. De borden suggeren immers nu dat Tuk slechts een wijk van Steenwijk zou zijn, en dat is niet het geval. De inwoners vinden hun kern wel degelijk een dorp en onze indruk is dat dit ook wel in brede kring wordt erkend (ook door de gemeente). Sterker nog, het is nog altijd een formele woonplaats (met eigen postcode en postadres-plaatsnaam in het postcodeboek).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1848 Tuk. De plaats wordt voor het eerst in de kronieken van de 14e eeuw genoemd, onder de naam Tuck en/of De Tuck.

Naamsverklaring
De naam is hoogstwaarschijnlijk afgeleid van het Friese woord tuchem, wat 'weideplaats voor jong vee' betekent. (bron: Dorpsplan)

Terug naar boven

Ligging

Tuk ligt direct NW van Steenwijk. Het dorp grenst in het Z aan de Hooidijk (waarachter bedrijventerrein Dolderkanaal van Steenwijk ligt, dat deze kernen dus van elkaar scheidt), in het W aan de Thijendijk, in het N aan de buurtschap Witte Paarden en in het NO aan de A32. Het dorp ligt aan de voet van de Woldberg, een van de grootste keileembulten van Nederland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Hoewel Tuk al een oude nederzetting is, wordt zij in de Volkstelling van 1840 niet apart vermeld. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 760 huizen met ca. 1.900 inwoners. In 2005 had het dorp nog ca. 1.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De nederzetting is ontstaan aan de vroegere postroute en ontsluitingsweg van Friesland naar het zuiden: de Oude Heerenweg. Deze ligging heeft zowel voor- als nadelen. In de Tachtigjarige Oorlog wordt het dorpje vrijwel verwoest doordat de legers die Steenwijk willen bezetten, kwartier maken op Tuk en op de hogergelegen Woldberg, voor belegeraars een gunstige positie om Steenwijk aan te vallen. De stad Steenwijk bestookt de belegeraars uiteraard, met alle gevolgen van dien voor Tuk, dat tussen beide legers in lag.

De positieve kant van de ligging is dat Tuk een pleisterplaats was voor reizigers en handelslieden van en naar Friesland. Als de stadspoorten van Steenwijk al gesloten zijn, blijft men er ook overnachten. Vanaf midden 19e eeuw pikt het dorp een graantje mee van de toeristen die deze streek bezoeken. Dankzij het toerisme ontstaan in het dorp theehuizen en andere uitspanningen. Tegenwoordig biedt de natuur van de Woldberg een aangename bestemming voor toeristen en is het dorpscentrum net als vroeger nog altijd een 'pleisterplaats' voor inwoners, passanten en toeristen.

Aan het eind van de jaren zestig vindt uitbreiding plaats aan de zuidzijde van de Oldemarktseweg en achter de bebouwing aan de Tukseweg. In 1976-1977 heeft een ruime uitbreiding met vrijstaande woningen plaatsgevonden. In het dorp staan vooral halfvrijstaande en vrijstaande woningen. Rijenwoningen komen in mindere mate voor. Op de overgang van bestaande nieuwbouw naar deze uitbreiding is een wandelparkje met vijver gelegen achter overige bebouwing. Begin deze eeuw is nieuwbouw gerealiseerd tegen de spoorlijn. In veel kleinere dorpen met een omvang als die van Tuk is de buurtsuper al verdwenen. De Attent-buurtsuper van Marc Hof en Alien Bisschop in het dorp houdt het gelukkig nog altijd vol.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Tussen de Hooidijk en het ten zuiden van de kern gelegen bedrijventerrein zijn ruime vijvers voor waterberging aangelegd. Daardoor heeft deze weg een zeer ruime uitstraling.

- Dorpsplan Tuk.

- Het sociale leven in Tuk heeft sinds het vorige dorpsplan (2005) een grote impuls gekregen. De realisatie van het Dorpshuis, in de raadskelder van het voormalige gemeentehuis, heeft een permanente plek voor activiteiten en samenkomst voor verenigingen opgeleverd. Het sociale leven van het dorp kenmerkt zich door een grote hoeveelheid verenigingen, die toegankelijk zijn voor alle leeftijden. Ook het bowlingcentrum en het sportcentrum bieden mogelijkheden voor sociale interactie.

Het dorp herbergt de volgende verenigingen: Scouting, Manege, Solexclub, Sjoelvereniging, Toneelvereniging, Fotoclub, Kaartclub, Biljartclub, Tafeltennisvereniging, Knutselclub, Wandelclub, Tennisvereniging, Bowlingvereniging en Klaverjasclub.

- Anno 2016 is in het noorden van Tuk uitbreidingslocatie Bergstein in ontwikkeling. Gefaseerd worden hier uiteindelijk 180 nieuwe woningen en 17 zorgeenheden gerealiseerd. Het betreft zowel rijtjeswoningen, twee-onder-één-kap, vrijstaande als patiowoningen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Tuk heeft 7 gemeentelijke monumenten.

- Het gemeentehuis van de gemeente Steenwijkerwold stond in Tuk. Tegenwoordig is daar het dorpshuis in gevestigd.

- De rijksmonumentale watertoren uit 1931 (Oldermarktseweg 51) ligt buiten de bebouwde kom, en valt nog net onder het grondgebied van Tuk (vlak erna begint het grondgebied van buurdorp Steenwijkerwold, en daarbinnen buurtschap Thij). Het was het eerste bouwwerk van Waterleidingmaatschappij Noord Overijssel, naar een ontwerp van ingenieurs van de NV v/h Butzers Beton en Waterbouw. De vormgeven is nauw verwant aan de in dezelfde periode door Waterleiding Maatschappij Overijssel (WMO) gebouwde watertorens van Sint Jansklooster en Raalte. De watertoren heeft een hoogte van 35,2 meter en een betonnen vlakbodemreservoir met een inhoud van 208 m3. De watertoren is niet meer in gebruik.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De kern Tuk is in het zandlandschap gelegen. De stuwwal is ontstaan in de voorlaatste ijstijd. Het reliëf, ontstaan door opstuwing van de kleibodem, vormt een opvallend contrast met het lager gelegen zeeklei- en laagveenlandschap. Op de stuwwal komen kleine dalen voor met beekjes. Het dorp ligt op de rand van de stuwwal, op de grens met het kampenlandschap. Tussen het laagste en het hoogste punt van het dorp wordt een hoogteverschil van circa 15 meter overbrugd.

- Het bosgebied de Woldberg, gelegen NO van de dorpskern van Tuk en nog onder dat dorpsgebied vallend, N van de A32, steekt 25 meter boven het omringende land uit. En bovenop de in 2008 gerealiseerde uitkijktoren sta je zelfs nog 24 meter hoger. Het uitzicht reikt tot ver in 4 provincies; je ziet de toren van Emmeloord (Flevoland), de verbrandingsoven van Diever (Drenthe), het Abe Lenstrastadion in Heerenveen (Fryslân) en de hoogbouw van Zwolle (Overijssel). Vanaf de uitkijktoren heb je ook goed zicht op de verbindingen in het landschap. Via de houtwallen kunnen planten en dieren zich vrij verplaatsen, en dus groeien en bloeien. Het is prachtig wandelen in dit glooiende stukje Overijssel.

- Klein bosgebied 'De Berg'.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Tuk, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Belangenvereniging: - Plaatselijk Belang Tuk.

- Onderwijs: - Basisschool ’t PuzzelsTuk is een algemeen neutrale bijzondere school (ANB), wat inhoudt dat de school geen onderscheid maakt naar geloof, huidskleur of overtuiging (algemeen), dat de school geen duidelijke politieke of godsdienstige voorkeur uitdraagt (neutraal), maar dat de school wortelt in humanistische principes (bijzonder). Alle mensen zijn goed zoals ze zijn.

Tuk heeft de basisschool pas in 2011 gekregen, maar de gebouwen zijn nu al 'versleten'. Het gemeentebestuur vindt nieuwbouw te duur en stelt in januari 2017 dat de leerlingen van de school maar ondergebracht moeten worden bij School B in Steenwijk. Daar worden dan enkele leslokalen bijgebouwd. In het dorp heeft men jarenlang gevochten voor een eigen school, bovendien is Tuk een van de snelst groeiende kernen in de gemeente Steenwijkerland, en vindt men het een klap voor de leebaarheid in het dorp als de school verloren zou gaan, dus de inwoners zijn hier 'not amused' over en Plaatselijk Belang gaat dan ook strijden voor behoud van de school.

In januari 2017 hebben de inwoners de volgende petitie opgesteld (die 220x is ondertekend): "Middels deze petitie willen wij de gemeente Steenwijkerland het belang van het behoud van onze school in de dorpskern van Tuk te behouden duidelijk maken. De school heeft in onze samenleving een enorm verschil in de leefbaarheid teweeggebracht. De kinderen spelen op straat met kinderen die ze ook van school kennen. Dit is een geschenk aan onze kinderen waarmee ze een enorm gevoel van dorpsgenootschap krijgen. Ouders kennen elkaar en de participatie en steun die ze hierdoor ervaren is enorm. Door de school van locatie te veranderen buiten de dorpskern Tuk raak je deze belangrijke factoren kwijt. En dat willen wij duidelijk maken aan de gemeente.

De school is 5 jaar geleden opgericht om in de behoefte van deze groeiende kern te voorzien. Dat is met succes gedaan. We zijn nu een school die voorziet in de behoeften op educatief en sociaal gebied met een potentie om te groeien. Het afgelopen jaar is er enorm hard getrokken door het team en schoolbestuur om de opstartproblemen (die leiden tot een nog niet afdoende doorlopende leerlijn en administratieve processen) recht te trekken. De school is nu in lijn voor een nieuwe inspectie komende februari die naar verwachting een ruim voldoende zal opleveren. Dit harde werk is gedaan om het behoud van de school te garanderen en een kwalitatief goede school in onze dorpskern Tuk te behouden. Graag zien wij dan ook gepaste actie van het gemeentebestuur in de voorziening van een blijvend schoolgebouw in de dorpskern. Daarom vragen wij dan ook een ieder om deze petitie te tekenen en daarmee samen met ons te laten zien hoe belangrijk het is voor Tuk om een basisschool in het dorp te behouden." Hier kun je de ondertekenaars zien en de motivaties die zij geven voor hun ondertekening.

- Jeugd: - Scouting Johan van den Kornput.

- Sport: - Tennisvereniging LTC Steenwijk.

- Overige verenigingen: - Solexclub De TjopTjoppers is opgericht in 1998 en heeft ca. 50 actieve leden. Ze organiseren regelmatig toertochten door het jaar heen. Jaarlijks is er een Solextreffen in september en een Solexrace in oktober.

Reactie toevoegen