Status

- Tricht is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente West Betuwe. T/m 1977 gemeente Buurmalsen. In 1978 over naar gemeente Geldermalsen, in 2019 over naar gemeente West Betuwe.

- Het dorpswapen van Tricht komt overeen met het familiewapen van de familie Van Buchel, die het Huis Crayestein bewoonde.

Naam

Oudere vermeldingen
1108 kopie 2e helft 12e eeuw Treth, 1129 falsum? kopie midden 14e eeuw Triiecti, 1148 kopie midden 14e eeuw Treiecti, 1267 Trecht, 1309 Tricht.

Naamsverklaring
Het Latijnse Trâiectus betekent 'punt van overgang, veer', als plaatsnaam Trâiectum. Vergelijk Utrecht en Maastricht.(1)

Ligging

Tricht ligt NW van Geldermalsen, W van Buurmalsen, NO van Deil en grenst in het Z aan de Linge.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Tricht 136 huizen met 768 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 900 huizen met ca. 2.300 inwoners.

Geschiedenis

Van kapel tot parochie
De kerk in Tricht is ontstaan uit een kapel die in 1315 werd gesticht binnen de parochie van Buurmalsen. In 1389 werd deze Sint Pieterskapel tot parochiekerk verheven.

Windhoos richt ravage aan
Op 25 juni 1967 zijn dit dorp en het Brabantse Chaam getroffen door een zeer zware windhoos of tornado. In Chaam trok de slurf onder meer over een café en een camping en in Tricht is een woonwijk met de grond gelijk gemaakt. Zeven mensen vonden de dood, waarvan 2 in eerstgenoemd dorp en 5 in laatstgenoemd dorp. Verder raakten 32 mensen gewond en een derde van de destijds 1.500 Trichtenaren werd in 15 seconden dakloos. Nadere informatie: - Artikel over de windhozen van 1967 op de site van het KNMI. - Nog een (uitvoeriger) artikel over de windhozen van 1967 op de site van het KNMI.

- Nadere informatie over de geschiedenis van Tricht (naar onderen scrollen op de pagina tot je bij dit dorp bent, of zoek op de plaatsnaam met ctrl-F).

Recente ontwikkelingen

- De spoorlijnen Amsterdam-Eindhoven en Dordrecht-Geldermalsen (Merwede-Lingelijn) lopen midden door het dorp. In 2010 hebben ProRail en de gemeente Geldermalsen een plan gepresenteerd voor het aanleggen van een derde spoor naast de huidige spoorlijnen door het dorp, waardoor deze spoorlijnen elkaar hier niet langer hoeven te kruisen. Werkgroep Spoor Tricht en Werkgroep Trilvij Tricht monitoren deze ontwikkelingen, vanuit de belangen van de inwoners. Zij ijveren voor een constructie die zo min mogelijk negatieve invloed heeft op de leefbaarheid in het dorp. Volgens laatstgenoemde werkgroep zijn de trillingen een onderschat probleem dat vooral door zwaar goederenvervoer wordt veroorzaakt. Vermoed wordt dat huizen in de wijde omgeving hierdoor schade oplopen. Om dat te bewijzen heeft de werkgroep onafhankelijk onderzoek laten verrichten. De eerste resultaten hiervan lijken inderdaad te wijzen op een grotere overlast van het goederenvervoer dan waar de richtlijnen van de Rijksoverheid van uitgaan. Dankzij de werkgroepen en de steun van de voormalige gemeente Geldermalsen komt er een trillingsreducerende wand. Of die wand de overlast daadwerkelijk zal verminderen, zal in de toekomst nog moeten blijken.

Anno 2020 is het project in de aanlegfase. Zo wordt onder meer een nieuw brugdeel over de Linge aangelegd. De beide overwegen in het dorp worden vervangen door een 'onderdoorgang'. Op de Lingedijk is deze geschikt voor personenauto's, fietsers en voetgangers. In de Nieuwsteeg alleen voor voetgangers en fietsers. Ten noorden van Tricht komt een tunnel die ook geschikt is voor vrachtverkeer. Hierop wordt ook een nog aan te leggen rondweg aangesloten. Last but not least wordt langs het spoor ten noorden en ten zuiden van de Nieuwsteeg een 300 meter lange trillingsreducerende ondergrondse wand aangebracht. Een dergelijk groot project heeft de nodige invloed op omwonenden. Zo moet er een tweetal woningen voor worden gesloopt en voor de aanleg van de toekomstige rondweg moet door diverse grondeigenaren grond worden afgestaan. Het project beoogt gereed te zijn als in december 2021 een nieuwe treindienstregeling in werking treedt. Het project wordt uitgevoerd door De Lingense Alliantie, een samenwerking tussen Dura Vermeer, Mobilis en ProRail. Op hun site vind je alle achtergrondinformatie over het project, antwoorden op veelgestelde vragen, de actuele planning en dergelijke.

Bezienswaardigheden

- Tricht heeft 7 rijksmonumenten:

- De Hervormde (PKN) kerk van Tricht (Kerkstraat 6) is een grote, laatgotische dorpskerk met driebeukig, pseudobasilicaal schip op bakstenen zuilen, waarschijnlijk uit tweede helft 15e eeuw. Rijzig, eenbeukig, driezijdig gesloten koor, in de tegenwoordige vorm uit het tweede kwart der 16e eeuw en aan de zuidzijde een door een graatgewelf overkluisde sacristie. Rechthoekige doopkapel ten zuiden van de toren. Tot de inventaris der kerk behoren een preekstoel met doophek, twee herenbanken met overhuiving en een Gebodenbord, alles 17e eeuw. Lezenaar op de preekstoel, 1711, zandloperhouder en doopbekkenhouder. Kroon, 1788 en twee wandarmen. In de doopkapel een 16e-eeuwse muurschildering, voorstellende de Doop van Christus. Orgel met Hoofdwerk en Nevenwerk, in 1887 gebouwd door P. Flaes. De toren is een laat 14e-eeuws bouwwerk in Nederrijns-gotische trant met in de tweede en derde geleding drie spitsboognissen in ieder gevelvlak. Spits uit 1910. Klokkenstoel met klok van J. en W. Hoerken, 1460, diam. 126,9 cm.

- Men vermoedt dat het voormalige Huis Crayestein of Kraaienstein al in de 12e eeuw bestond en na branden of confrontaties enkele keren opnieuw is opgebouwd. Het huis is eind 19e eeuw afgebroken. Nu is er alleen nog het poorthuis (toegangspoort) van over (adres: Laan van Crayestein 77).

- Gemaal De Neust uit 1926 (Lingedijk bij 22).

- Gemaal Hooglandsche Wetering (Lingedijk 60).

- Boerderij aan de Bulkstraat 12, 17e of 18e eeuw.

- Boerderij aan de Bulkstraat 14, 17e eeuw.

Verdere bezienswaardigheden:
- Op Kerkstraat 21 in Tricht bevindt zich de voormalige kerk van de Gereformeerde Gemeente. In 1845 is een voormalige vlasschuur ingericht als kerkgebouw. Deze schuur was toen nog in eigendom van een particulier. De vlasschuur is in 1934 gedeeltelijk gesloopt, t.b.v. de bouw van de nieuwe kerk in dat jaar. Een aantal muren van het oude gebouw is intact gelaten en in de aanpalende kosterswoning verwerkt. Het nieuw gebouwde kerkgebouw staat haaks op de Kerkstraat, in tegenstelling tot het oude gebouw dat hieraan parallel gebouwd was. In 1969 is hier de laatste kerkdienst gehouden (sinds dat jaar kerkt de Gereformeerde Gemeente verder in een toen nieuw gebouwde kerk te Geldermalsen). De kosterswoning en consistorie zijn herbestemd tot woonhuis, de kerkzaal wordt als bedrijfsruimte gebruikt.

Jaarlijkse evenementen

- De Trichtse Oranjevereniging organiseert door het jaar heen diverse evenementen, zoals Koningsdag, de Gondelvaart (op een vrijdag eind augustus) en Sinterklaas.

- De opbrengst van de Stiefbeenmarkt (op de zaterdag voor Moederdag) komt ten goede van onderhoud en restauratie van de Sint Pieterskerk.

- Spelweek Tricht-Buurmalsen (augustus).

- Tricht en Buurmalsen nemen jaarlijks met een wagen deel aan het Fruitcorso Tiel (september).

Landschap, natuur en recreatie

- In natuurgebied De Regulieren van het Geldersch Landschap, 4 km N van het dorp, N van de Oude Hoevenseweg, is in 2009 een nieuw bos van 36 hectare aangeplant. Het bos bestaat voornamelijk uit essen en hazelaars. De Regulieren is een gebied met bloemrijke hooilanden, die door maaibeheer en hoge grondwaterstanden schraal en soortenrijk zijn geworden. De hoge grondwaterstand wordt gerealiseerd door grond- en neerslagwater in het gebied vast te houden. In het gebied liggen 3 eendenkooien.

Vanwege de noodzakelijke rust zijn de eendenkooien niet te bezoeken. Als uitzondering is er 2x per jaar gelegenheid om een eendenkooit te bezoeken, onder leiding van de boswachter van Geldersch Landschap & Kasteelen (GLK). Hij neemt de deelnemers mee rond de kooiplas en vertelt over de historie en de werking van de eendenkooi, het werk van de kooiker, de begroeiing op het terrein en het beheer daarvan. Daarnaast is er aandacht voor de weidevogels en de flora langs de route. De rondleiding duurt 2 uur. Deelname kost 7,50 euro, kinderen van 4-12 jaar 3,75 euro. Reserveren is noodzakelijk. Wanneer de volgende keer is, kun je zien in de evenementenagenda van GLK.

- "Het gebied Leidsche Hoeven ligt N van de dorpskern van Tricht, ingeklemd tussen het particuliere landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt en natuurgebied de Regulieren van Het Geldersch Landschap en Kasteelen. In 2014 staken de provincie Gelderland, gemeente West Betuwe, Waterschap Rivierenland en de eigenaren van beide naastgelegen natuurgebieden voor het eerst de koppen bij elkaar: kunnen we Leidsche Hoeven niet inrichten als verbindende schakel tussen en voor de omliggende natuurgebieden? De potenties leken hoog: in het omliggende gebied groeiden enkele beschermde plantensoorten zoals zwanenbloem en brede wespenorchis, de beschermde heikikker kwam er voor en de blauwe breedscheenjuffer (een typische soort van Oost-Nederland) was talrijk. Door een deel van Leidsche Hoeven opnieuw in te richten als vochtig hooiland zou een natuurkern van in totaal bijna honderd hectare ontstaan, waardoor planten en dieren makkelijker van de ene naar de andere plek kunnen migreren.

Naast bos en hakhout was het land overwegend in agrarisch gebruik en versnipperd over verschillende eigenaren: de provincie had zo’n 40 hectare in bezit, Geldersch Landschap had wat percelen, net als Heerlijkheid Mariënwaerdt en nog wat andere particuliere eigenaren. Dat is niet uniek. Veel natuur wordt ontwikkeld in een gebiedsproces met particulieren. Wel bijzonder is dat die particuliere eigenaren in dit geval zich enorm hebben ingezet. Niet de provincie voerde gesprekken met de grondeigenaren in Leidsche Hoeven, dat deden enkele particulieren zelf. Dat bleek een schot in de roos. Zij kenden hun buren en hun belangen en konden veel gelijkwaardiger met andere particuliere eigenaren in gesprek. In recordtempo waren de handen op elkaar, op vrijwillige basis en naar ieders tevredenheid. Resultaat mag er zijn. Er zijn verschillende percelen geruild en verkocht. Een vervallen boerderij, in bezit van de provincie, is overgegaan naar een particulier die er inmiddels een zorgboerderij heeft ontwikkeld (waarvoor zie het hoofdstuk Links > Zorg en welzijn, red.). Twee particulieren die al eigendommen hebben in het gebied, kopen de natuurgronden van de provincie en gaan samen het hele gebied beheren. Stichting Landschapsbeheer Gelderland heeft het Leidsche Hoevenpad aangelegd, zodat recreanten van het nieuwe stuk natuur N van Tricht kunnen genieten." (bron en voor nadere informatie zie Provincie Gelderland, juni 2020)

Beeld

- Verzameling van ca. 200 oude ansichtkaarten van Tricht van Wim van den Bosch.

Links

- Nieuws: - De laatste editie van de maandelijkse Dorpskrant is via de link ook online te lezen. - Nieuws uit Tricht op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Tricht.

- Dorpshuis: - Dorpshuis Tricht wordt geheel gerund door vrijwilligers. Met elkaar geven zij inhoud aan het sociaal- cultureel kloppend hart van het dorp. Stichting Dorpshuis wil de leefbaarheid van het dorp behouden en waar mogelijk vergroten. Dit doen ze door sport- en vergaderfaciliteiten te bieden aan scholen, kinderopvang, verenigingen en organisaties, door activiteiten te ontplooien die dorpsgenoten verbinden, door zoveel mogelijk voorzieningen aan het Dorpshuis te koppelen zodat ook ouderen langer in hun eigen dorp kunnen blijven wonen. Met ruim 100 vrijwilligers geven ze invulling aan "een Dorpshuis Van Voor en Door het dorp". Dat dat ze kennelijk goed af gaat, bewijst wel het feit dat ze in 2013 Finalist waren in de categorie 'Buurt' van de Kroonappelactie van het Oranje Fonds.

Het Dorpshuis wordt voor vele uiteenlopende doelen en activiteiten gebruikt. Zoals Koffieochtenden, Brei en Haak café, Aanschuiftafels, DDD avonden, Swing-in, Frisdisco, Zicht op Tricht, Op de Planken, Netwerkbijeenkomsten voor lokale bedrijven en zzp-ers, Verenigingsgebouw, Sportfaciliteiten, Vergaderlocatie, Afhaalpost medicijnen apotheek De Betuwe, en Bloedprikpost Ziekenhuis Rivierenland.

- Onderwijs: - Basisschool Op ’t Hof in Tricht is een innovatieve, kleinschalige dorpsschool. Ze hebben hun onderwijs anders georganiseerd dan gebruikelijk. Deze vernieuwing is erop gericht dat ieder kind tot zijn recht komt en zich breed ontwikkelt. Een traditionele klassikale setting is gericht op de ‘gemiddelde’ leerling. Zij willen zich richten op álle leerlingen en dat kan alleen binnen een organisatievorm die aansluit bij het onderwijs van de 21e eeuw. Op ’t Hof is een SlimFit school. Hun onderwijs wordt gekenmerkt door het werken en organiseren binnen units.

De school kent twee units; unit 1-4 en unit 5-8. In deze units werken leerkrachten, leerkrachtondersteuners en een onderwijsassistent samen. Binnen de units worden taken, rollen en verantwoordelijkheden efficiënt en effectief verdeeld. Verschillende functionarissen worden ingezet op taken waarvoor zij zijn opgeleid. De kennisdeling tussen de professionals wordt door het werken in units gestimuleerd, waardoor de professionaliteit van de teamleden toeneemt. Door het onderwijs te organiseren in twee units, blijft het mogelijk om onderwijs te geven in acht basisgroepen. Iedere unit bestaat uit meerdere groepen en beschikt over meerdere lokalen, waarin de basisgroepen zijn ondergebracht. Ieder kind zit in een vaste basisgroep. Dit biedt de kinderen veiligheid en houvast.

Basisschool Op ’t Hof te Tricht heeft de intentie om wetenschap en technologie (W&T) structureel op te nemen in het lesprogramma. Ze zijn in schooljaar 2015-2016 al begonnen met de introductie van het Op ’t Hof Junior Lab Rad. Dit rad wordt nadrukkelijk gebruikt om alle disciplines zichtbaar per schooljaar aan bod te laten komen. In schooljaar 2016-2017 hebben ze een apart technieklokaal ingericht. Dit vergroot de mogelijkheden voor de leraar om samen met zijn of haar leerlingen dingen te onderzoeken, proefjes te doen en het zorgt voor een inspirerende leeromgeving. Deze innovatie draagt bij aan: ruimte geven om te ontdekken, verwonderen met de nieuwste technologieën; samen ontwikkelen, kennis delen en elkaar inspireren vanuit de nieuwe realiteit; ruimte geven voor reflectie en leren door leerlingen mee te nemen in de wereld van programmeren.

- Muziek: - Muziekvereniging O.Z.O.D.

- Fruit Unlimited is in 1994 opgericht als Barbershop koor. Sinds 2004 heeft het koor zijn scope verbreed tot 'Betuws mannen barbershop- en closeharmonykoor Fruit Unlimited'. Sinds 2014 staat het koor onder leiding van dirigente Janine Waardenburg. Het koor heeft ruim 20 leden. Heb je zin om mee te doen of om eens te komen kijken of het iets voor je is, dan ben je welkom tijdens de repetities op maandag vanaf 20.00 uur in Dorpshuis Tricht. Zangervaring is niet noodzakelijk.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Tricht is aanvankelijk opgericht in 1919, in 1939 ter ziele gegaan en in 1944 opnieuw opgericht. Het ledental van 600 geeft aan dat ze in de regio aardig mee doen. Het was in 1964 een belangrijke beslissing voor de club om over te gaan van het zondagvoetbal naar de zaterdag. Mede door die beslissing is de vereniging uitgegroeid van 3 teams in de jaren vijftig tot 28 teams nu, onderverdeeld in 5 herenelftallen en 23 jeugdteams, waaronder 3 meidenelftallen. De doelstellingen van de vereniging zijn simpel. Ze gaan voor het echte amateurvoetbal, met als uitgangspunt zo hoog mogelijk spelen vanuit een goede organisatie en opleiding. De jeugdopleiding is daar heel belangrijk in voor doorstroming naar de senioren.

- Zorg en welzijn: - "De dagbesteding op de Leidsche Hoeven in Tricht wordt verzorgd door Siloah. Siloah biedt een zinvolle dagbesteding voor kinderen, jongeren en volwassen met een verstandelijke beperking, onder deskundige begeleiding. Het kan gaan om activiteiten maar ook om werk. In ieder geval is de dagactiviteit gericht op persoonlijke ontwikkeling. We houden rekening met de kwaliteiten en interesses die iemand heeft. Dagbesteding gebeurt dus op maat. Dagbesteding vindt plaats in ons Dagactiviteitencentrum (DAC) op de Leidsche Hoeven. In een DAC ontbreekt hoge werkdruk, maar er wordt wel het nodige werk verzet. Wat iemand doet staat in een activiteitenplan, dat speciaal voor elke cliënt wordt geschreven. Hierin staan specifieke doelstellingen. Bijvoorbeeld: ‘het bieden van activiteiten waardoor de deelnemer in zijn persoon-zijn kan groeien’ of ‘het stimuleren van ontwikkeling op sociaal, emotioneel en cognitief gebied’. Er zijn vier soorten dagbesteding: eenvoudige activiteiten, ontwikkelingsgerichte activiteiten, vormende activiteiten en arbeidsmatige activiteiten. In onze moestuin verbouwen we samen met onze vrienden en vriendinnen met een beperking diverse soorten groenten. Ook 'vergeten soorten' zoals groenlof, kardoen, pastinaak en roodlof. Deze groenten worden geserveerd in ons restaurant en verkocht in onze Hoevenwinkel."

- Openbaar vervoer: - Openbaar vervoer in het dorp is er middels buurtbus 262 Tricht - Geldermalsen - Meteren - Est v.v.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)