- Terkaple is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente De Fryske Marren. T/m 1983 gemeente Utingeradeel. In 1984 over naar gemeente Skarsterlân, in 2014 over naar gemeente De Fryske Marren.
- De kleine dorpen Akmarijp en Terkaple werken op veel gebiedern samen en delen veel voorzieningen. Ze worden dan ook als 'tweelingdorp' beschouwd. Deze dorpen werken ook veel samen met buurdorp Goingarijp.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
13e eeuw Cappelghe, 1315 Capella, 1335 de consecracione Capelle in Caple, 1477 Ter Capla, 1573 Cappelle, Caple, 1718 Ter Kappel.
Naamsverklaring
Betekent het Middellatijnse capella = kapel 'onderkerk zonder parochiale rechten, gebedshuis op privaatgrond'. De kapel is door een familie Oenema naast hun huis gesticht.(1)
Terkaple ligt N van de dorpen Akmarijp, Snikzwaag en Joure, NNO van het dorp Broek, NO van de dorpen Langweer en Dijken, het meer de Langweerder Wielen en de A7, O van de dorpen Goingarijp en Uitwellingerga, OZO van het dorp Oppenhuizen en de stad Sneek, ZO van het Sneekermeer en de dorpen Loënga, Goënga, Scharnegoutum, Gauw en Sibrandabuorren, ZZO van de dorpen Terherne, Tersoal en Poppenwier, Z van het dorp Jirnsum, ZW van de dorpen Akkrum, Nes en Aldeboarn, W van de A32, WNW van de dorpen Vegelinsoord, Haskerdijken en Nieuwebrug, NW van de dorpen Heerenveen, Nijehaske en Oudehaske en NNW van het dorp Haskerhorne.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Terkaple 18 huizen met 107 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 90 huizen met ca. 230 inwoners.
Terug naar boven- Het geldende Bestemmingsplan Terkaple en Akmarijp dateert uit 2011 en is opgesteld ter actualisering van het oude bestemmingsplan. Het omvat een actuele juridisch / planologische regeling voor de gehele bebouwde kom van beide dorpen, inclusief de nieuwe woonuitbreiding nabij Roordahiem en het recreatieplan Waterpark.
Terug naar boven- Terkaple heeft 4 rijksmonumenten.
- "Het kerkje van Terkaple is, zoals de plaatsnaam al aangeeft, een dochterkerk, namelijk van Akkrum. Vanouds pretendeerde de familie Oenema het patronaatsrecht van dit dorp en van de naburige dorpen Terherne en Akmarijp. De eigendomssituatie sluit daarbij aan: Oenama-state lag vlak naast de kerk en het Oenema-land en het pastorieland grensden aan elkaar. Stichting en dotering door (voorouders van) de Oenema's lijkt dan ook waarschijnlijk. De eerst bekende Oenema is Onna van der Cappele. Hij was de vader van "jonker" Tjepke Oenema (Tjeppus domicellus), wiens naam op de kerkklok uit 1472 voorkomt en die in 1466 ook een machtspositie te Joure blijkt te hebben. Interessant zijn in de 16e eeuw de uitingen van familiebewustzijn van de hoofdelingen van Terkaple. Kroniekschrijver Jancko Douwema (patrilineair een Oenema) spreekt veel over zijn familie; grafschriften en gewelfschilderingen in het kerkje getuigden ervan; en bewoner Douwe Roorda van Oenema was aan het eind van de 16e eeuw een actief genealoog, die onder meer Upcke van Burmania van gegevens voorzag." (bron: P.N. Noome, 'De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners')
Het huidige Hervormde (PKN) kerkje van Terkaple (Tsjerkepôle 7) dateert uit 1854 en ligt verscholen tussen de bomen, op een op het eerste gezicht ongebruikelijke locatie, noordelijk van het dorpje buiten de feitelijke bebouwing. Het kerkje heeft een aardig koepeltorentje en de Tsjerkepôle, waar kerk en pastorie staan, is een idyllisch boomrijk plekje in een verder vrij kale omgeving. Voordat de huidige kerk er was, stond er een tufstenen kapel, waar de plaats ook haar naam aan ontleent. Tufsteen werd vooral in de vroege middeleeuwen gebruikt; er wordt dan ook aangenomen dat deze kapel er al vóór 1200 heeft gestaan. Het ‘nieuwe’ kerkje is gewoon op de fundering van de oude gebouwd. De oude grafstenen in de vloer zijn dus nog steeds die van het middeleeuwse kerkje. Het betreft gebeeldhouwde grafzerken van de adellijke families Van Oenema en Van Roorda, een door P. Dircks uit 1570 en een door Jacob Lous uit 1610. Deze zerken zijn samen met het mechanisch, met de hand gesmede torenuurwerk uit de eerste helft van de 17e eeuw en het kerkhof rijksmonument. De kerk zelf is geen officieel monument, maar valt wel onder de categorie 'beeldbepalend en karakteristiek'. Het orgel dateert uit 1924 en is gemaakt door de firma M. Spiering.
In 2016 is het kerkje van Terkaple gerestaureerd. Wegens verzakking hebben herstelwerkzaamheden plaatsgevonden aan de fundering. Er is een betonconstructie op palen geconstrueerd. Deze palen zijn zowel aan de binnen- als aan de buitenkant van de verzakte muur van de kerk geplaatst. Hierop zijn door de muur van de kerk heen grote betonnen blokken aangebracht. Op die manier is de muur gefixeerd. Bij de herstelwerkzaamheden aan de fundering is een grafzerk van edelman Tjepke Oenema uit 1485 blootgelegd. Bij restauraties van kerken worden vaker oude grafzerken teruggevonden, maar van zo'n hoge ouderdom komt maar zelden voor. Over de grootste grafzerk in de kerk is een glasplaat gelegd. Ook de toren is gerenoveerd en er heeft het nodige schiderwerk plaatsgevonden. De restauratie heeft in totaal 240.000 euro gekost. Provincie, gemeente, Stichting Westermeer, gemeenteleden en diverse fondsen hebben aan de financiering bijgedragen. Wat daarbij hielp was dat de kerkelijke gemeente ter informatie voor fondsen gebruik kon maken van het rapport dat kunsthistoricus Peter Wester als afstudeeropdracht over de kerk heeft geschreven. Het kerkje valt onder de Protestantse Gemeente Joure.
Terug naar boven- In augustus 2020 is in de vaart voor MFS It Heechein in Terkaple de 1e editie gehouden van de ‘Lege Wâlden SUP kampioenschappen’. Het evenement kwam tot stand naar aanleiding van de sluiting van de basisschool in het dorp. Daardoor is er ook geen bewegingsonderwijs meer, waardoor men de behoefte voelde om als alternatief bij tijd en wijle sportieve evenementen te organiseren.
Terug naar boven- Sportvisser Eelco Hofma uit Terkaple heeft in 2010 een zalm van 80 cm gevangen in de Heeremavaart in zijn woonplaats. De zalm is een vissoort die in Nederland is uitgestorven, maar af en toe in de grote rivieren weer verschijnt. Dus dit was een behoorlijk unieke vangst in dit water. Hofma was aan het ‘snoeken' toen hij beet kreeg. Hij meende een snoek aan de lijn te hebben, maar zag de vis tot zijn verbazing wel een meter boven het water uitspringen. Hofma heeft zich als bewijs en als aandenken uiteraard laten fotograferen met deze bijzondere vangst, en heeft de zalm daarna teruggezet.
Terug naar boven- De eigenaren van de 67 4- tot 6-persoons vakantiehuizen op Waterpark Terkaple hebben een faillissement van de verhuurder en de bouwer (respectievelijk december 2018 en januari 2019) achter de rug. Door tegenvallende verhuur kon het voorgespiegelde 'gegarandeerde' rendement op hun investering niet worden waargemaakt. Om herhaling te voorkomen hebben ze zich verenigd in een vereniging van eigenaren, om het park van de curator te kunnen kopen. De verhuur hebben ze in handen gegeven van Roompot, met uitzondering van de uit twee watervilla’s bestaande groepsaccommodatie.
Raymond Lighaam en zijn partner Jan Willem Pots van het op het Waterpark gelegen restaurant De Heeren van Terkaple profileren hun restaurant, om niet helemaal afhankelijk te zijn van de huurders van de vakantiehuizen, meer en meer als een betaalbaar kwaliteitsrestaurant aan de waterkant, als biljartcafé en als vergader- en partylocatie. De plaatselijke bevolking komt er ook. Ze hebben nog twee bronnen van inkomsten: de zeer luxe 16-persoons groepsaccommodatie, die deelbaar is in twee 8-persoons watervilla’s, en een sloepenverhuurbedrijf voor tochtjes naar omliggende steden en dorpen.
- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Terkaple, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuws: - Actualiteiten uit Terkaple in de Jouster Courant.
- Belangenvereniging: - Plaatselijk Belang Terkaple - Akmarijp behartigt de belangen van de inwoners naar o.a. de lokale overheden, en organiseert daarnaast door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten. De dorpssite voor beide dorpen is zo te zien opgeheven, en daarmee is PB zo te zien ook 'dakloos' geworden qua aanwezigheid op het internet, omdat zij een pagina op die site hadden en wij geen andere website of -pagina van of over PB op het internet kunnen vinden.
- MFS: - Ook multifunctioneel centrum (nemen wij aan, want daar zal die MFS wel voor staan) MFS It Heechein in Terkaple is voor zover ons bekend niet met een website of -pagina op het internet aanwezig.
- Veiligheid: - Op enig moment is er een Automatische Externe Defibrilator (AED) geïnstalleerd bij MFS It Heecheind in Terkaple, wat eigenlijk niet voldoende was om het dorp en buurdorp Akmarijp afdoende te bedienen. Het streven is namelijk dat binnen 750 meter een AED beschikbaar zou moeten zijn. Op basis daarvan kwam een werkgroep tot de conclusie dat er dan vijf extra AED’s benodigd waren. Om de middelen hiervoor te verzamelen, heeft de werkgroep een collecte gehouden onder de inwoners en hebben ze Stichting Westermeer bereid gevonden te subsidiëren. Ook hebben de Vereniging van Eigenaren van Waterpark Terkaple en de kerk een AED voor hun rekening genomen. En ook Plaatselijk Belang heeft een belangrijke financiële bijdrage geleverd. Daarnaast heeft ook een tweetal adressen gekozen voor een particuliere aanschaf.
In de tussentijd zijn een aantal mensen getraind in de bediening van de AED en zijn deze hulpverleners als 'de nood aan de man is' via de Hartslag.nu app op te roepen. In februari 2020 zijn de AED’s geïnstalleerd op de Graverij, aan de Lange Dyk en Fjildwei in Akmarijp en op het Waterpark, op de Buorren, bij de kerk en bij het MFS in Terkaple.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Terkaple kerk.
Reactie toevoegen