Stroe (Hippolytushoef)

Plaats
Buurtschap
Hollands Kroon
Kop van Noord-Holland
Noord-Holland

Stroe (Hippolytushoef)

Terug naar boven

Status

- Stroe is een voormalig dorp, thans buurtschap* in de provincie Noord-Holland, in de streek Kop van Noord-Holland, gemeente Hollands Kroon. T/m 2011 gemeente Wieringen.
* In sommige bronnen wordt de plaats nog altijd een dorp genoemd, maar dat is geen correcte kwalificatie, gezien de bescheiden lintbebouwing plus het feit dat de RK kerk eind 19e eeuw al verdwenen is, en de Doopsgezinde kerk in 1934.

- De buurtschap Stroe valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Hippolytushoef.

- De handvol woonhuizen rond het N uiteinde van de Noordstroeërweg werd vroeger beschouwd als aparte buurtschap Noord-Stroe. Die bebouwing is opgegaan in het vakantiepark ter plekke, zodat het het karakter van buurtschap heeft verloren en integraal onderdeel is gaan uitmaken van de buurtschap Stroe, wat ook blijkt uit de komborden in deze omgeving.

- De buurtschap Stroe heeft een bebouwde kom en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden), met 30 km-zone.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
918-948 kopie 11e eeuw gebied: Strude, 1343-1344 van Stroeden, 1432 sic: tot Scroede, 1573 Strue, 1617 Strw, 1665 Stroo, 1680 herdruk 1745 Stroe, 1847 "oudtijds ook Stroot of Strode".

Naamsverklaring
Het Oudnederlandse strude, Middelnederlandse stroede = stroet 'drassige plaats begroeid met kreupelhout'.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Stroe ligt NO van Hippolytushoef, rond de Stroeërweg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Stroe 25 huizen met 175 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 60 huizen met ca. 150 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Stroe was een van de oudste dorpen van Wieringen. In de 10e eeuw komt de plaats als Strude al voor in de Codex Eberhardi van de abdij van Fulda. Vermeld wordt dat er 72 boerderijen waren, wat voor die tijd een zeer groot aantal is. De kerk alhier werd de Heidense Kapel genoemd en was gewijd aan Willibrordus. Pieter van Cuyck beweert in een van zijn brieven uit 1789 dat de kapel was gewijd aan de heilige Antonius. De gevelsteen met een varken erop die zich boven de deur bevond zou hier ook op wijzen. Andere schrijvers beweren dat het varken ervoor moest zorgen dat de kerk geen joodse bezoekers kreeg. Van de kerk is een afbeelding bekend uit 1778. Op de tekening van Pieter van Cuyck is duidelijk te zien dat de kerk was gelegen op een terpachtige bult in het landschap. Ook tegenwoordig is er nog een duidelijk hoogteverschil waarneembaar op de lokale begraafplaats. Aan het eind van de 19e eeuw is de kerk gesloopt wegens ernstige bouwvalligheid. Het kerkhof van de kerk bestaat nog, en is ook nog altijd in gebruik.

De kerk is in de loop der eeuwen enkele keren herbouwd. Er stond waarschijnlijk al een kerk in de 9e eeuw, wat vrij vroeg is voor de regio waarin Stroe ligt. Op de oude plek van de kerk en in de weiden eromheen is veel gegraven door schatgravers die zochten naar een gouden klepel. Volgens de overlevering was er in de middeleeuwen namelijk een regionaal centrum van de witte monniken. Dit zou impliceren dat hier ook een klooster moet zijn geweest. Bij de Beeldenstorm in de 16e eeuw zouden de monniken de gouden klepel uit de torenklok hebben gehaald en ergens begraven hebben, voordat zij daar wegtrokken. Een gouden klepel is echter nooit gevonden, net als er nooit ook maar enig bewijs voor een klooster is gevonden.

Vlak naast het kerkhof stond vroeger nog een doopsgezinde schuilkerk, gevestigd in een boerderij. Stroe kent van oudsher een grote doopsgezinde gemeenschap. Deze kerk is in 1934 verwoest door brand en is niet herbouwd.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Stroe heeft 3 rijksmonumenten, zijnde allemaal boerderijen van het Wieringer type, op Stroeërweg 7, 29 en 39.

- Wieringer Eilandmuseum Jan Lont in buurtschap Stroe (Stroeërweg 39) is gevestigd in een boerderij van het Wieringer type uit 1853. Deze oudste nog bestaande boerderij van heel Wieringen is authentiek ingericht. Tevens geeft het museum een beeld van de visserij en gebruiken op Wieringen. Jan Lont heeft samen met zijn broer Jaap geleefd en gewerkt op deze ouderlijke boerderij. Voor Wieringen een doorsnee boerderij; er was onderdak voor 6 koeien, een paard en enkele schapen. Na zijn 65e stopt Jan met boeren. De koeien verdwijnen en de traditionele zomerstal blijft ook in de winter intact. Jan heeft in zijn testament de boerderij vermaakt aan de Vereniging Wieringer Museum Jan Lont onder de voorwaarde dat hij er zelf tot zijn dood mocht blijven wonen. De boerderij is na een ingrijpende restauratie veranderd in een museum, waarin alle facetten van het leven en werken van de vroegere eilandbewoners een plaats hebben gekregen.

- Op de begraafplaats, op de plek van de vroegere, eind 19e eeuw afgebroken kerk, is in 2016 de nieuwe Heidense Kapel verrezen. Een project dat door giften en inzet van vele vrijwilligers tot stand is gekomen. "Bij de heroprichting van de kapel op Stroe is er voor gekozen om niet de kapel van Pieter van Cuyck te kopiëren, maar hebben we geprobeerd om een sobere compacte kapel neer te zetten met Romaanse kenmerken, zonder in historisering te vervallen. Een introvert gebouwtje met hoge boogvensters en massieve wanden waar binnen een ieder zich even kan terugtrekken. De tufsteen en gemetselde spits zijn verwant aan de andere, van oorsprong vroeg-Romaanse kerken op Wieringen. Voor meer informatie over de mysterieuze naam 'Heidense Kapel' en de betekenis van het varken/zwijn boven het 'Noormannenpoortje' in de noordgevel kun je terecht bij het artikel 'Heidense kapel of varkenshuisje' van Henk Braad."

Gevelsteen
- Gevelsteen in Stroe (de 3e in de lijst onder de link).

Terug naar boven

Links

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Stroe, met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen