Gemeente Strijen in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Strijen is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek en gemeente Hoeksche Waard. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2018.
- De gemeente Strijen is per 1-9-1855 vergroot met de gemeente Strijensas en in 1984 met een deel van de gemeente Maasdam (= het Z deel van de buurtschap Cillaarshoek met 232 inwoners) en een deel van de gemeente 's-Gravendeel (= ws. een voorheen 's-Gravendeels deel van Mookhoek). Tegelijkertijd is een deel afgestaan aan de gemeente Binnenmaas (met 91 inwoners).
- De gemeente Strijen is in 2019 opgeheven en opgegaan in de nieuwe gemeente Hoeksche Waard.
- Wapen van de voormalige gemeente Strijen.
- Naast de dorpen Strijen en Strijensas omvatte de gemeente nog het dorp Mookhoek, en de buurtschappen Cillaarshoek (grotendeels), De Klem (grotendeels), Keizersdijk, Oudendijk, Schenkeldijk (voor een klein deel), Steenplaats en Zwanegat (deels). Bij elkaar waren er in de gemeente dus 3 dorpen en 7 (delen van) buurtschappen.
- Een woning en bedrijfspand bij de kruising Mookhoek / Strijensedijk / Tweede Kruisweg, zijnde Tweede Kruisweg 2 en 2a, W van de Strijensedijk, vallen voor de postadressen onder het dorp Strijen, maar zullen, gezien de ligging, in de praktijk tot het dorp Mookhoek worden gerekend.
Terug naar bovenIn het dialect
Strien.
Oudere vermeldingen
Stryen, 1167 kopie 14e eeuw Strinen, 1177-1189 Strene, 1284 Striene.
Naamsverklaring
Genoemd naar het water de Striene (thans het Hollands Diep). Begin 13e eeuw (vóór de tot de vorming van het Haringvliet leidende inbraak van de zee in 1216) was de Striene een noord-zuid lopende vaarroute tussen Schelde en Maas. Men voert de naam terug op het Indo-Europese stri* 'strijken' en wijst daarbij op het Latijnse stria 'gleuf, geul'. Daarnaast kan worden aangeknoopt bij het Nederlandse struinen 'lopen zonder vaste richting' (vergelijk het Nederlandse rieken naast ruiken).(1)
Het dorp Strijen ligt ZW van de stad Dordrecht en het dorp 's-Gravendeel. De gelijknamige gemeente grensde in het O aan het water de Dordtse Kil en in het Z aan het water het Hollands Diep.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Strijen 429 huizen met 2.808 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 381/2.515 (= huizen/inwoners) en buurtschap Mookhoek 48/293. Het dorp Strijensas staat hier niet bij want dat was toen nog een zelfstandige gemeente. Bij de opheffing ervan, per 2019, heeft de gemeente ca. 3.500 huizen met ca. 8.700 inwoners. Het gelijknamige dorp heeft tegenwoordig ca. 3.100 huizen met ca 7.800 inwoners.
Terug naar bovenAls je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van - de kernen in - deze voormalige gemeente, kun je terecht bij de volgende instanties en literatuur:
- "Oudheidkundige Vereniging Het Land van Strijen is opgericht in 1987. Al snel kwam de wens naar voren een eigen museum te stichten, wat door de inzet van vrijwilligers met steun van gemeente, bedrijfsleven en fondsenwerving is gerealiseerd. Doelstellingen: alle kennis die over de regio wordt verkregen door historisch onderzoek of inventarisatie te behouden, uit te breiden, te rangschikken en vervolgens aan het publiek te tonen in de vorm van publicaties of exposities; het aanleggen en beheren van oudheidkundige en volkskundige collecties, betrekking hebbende op de regio; verder het behouden en beschermen tegen aantasting, in de ruimste zin, van de karakteristieke historisch gegroeide bebouwing evenals de landschappelijke waarde van bovengenoemd gebied; deelname en/of meewerken aan organisaties, instellingen en/of commissies die dienen tot het verwezenlijken van het gestelde in de laatste alinea van de doelstelling zoals:
zitting in de Monumentencommissie van de gemeente. Op deze wijze kan de vereniging direct invloed uitoefenen op dit deel van haar doelstelling; deelname aan de Erfgoedkoepel Hoeksche Waard. Door deze koepel wordt regelmatig een beroep gedaan op de vereniging om informatie beschikbaar te stellen betreffende historische gegevens over Strijen in de ruimste zin; deelname in de commissie HIB (Historie in Bibliotheek), om gezamenlijk met andere Verenigingen en Bibliotheken in de Hoeksche Waard activiteiten te organiseren; het Erfgoedhuis Zuid-Holland voor cursussen en ondersteuning." Oudere jaargangen van verenigingsperiodiek De Heraut van Strijen (3x per jaar) zijn via de link ook online te lezen.
- Hier en daar doet nog steeds de ronde dat het dorp ooit een graafschap zou zijn geweest. Dr. K.A.H.W. Leenders toont in zijn lezing De vorming van het "graafschap Strijen" echter aan dat dit een mythe is. - Nadere informatie over de 'Strijen-mythe'.
- Museum Het Land van Strijen is een compleet ingerichte dorpssmederij, die eeuwenlang als zodanig is gebruikt. Verder is het een archeologisch museum voor het oosten van de Hoeksche Waard met vondsten vanaf 2200 v. Chr., een belangrijke laat-middeleeuwse glasverzameling, stijlkamer en -keuken uit de jaren twintig van de vorige eeuw, bibliotheek met meubilair uit de periode van de Amsterdamsche School, en wisselexposities van de heemkundekring.
Terug naar boven- Het dorp Strijen heeft 8 rijksmonumenten (onder de link staan er 6, maar boerderij Ora et Labora uit ca. 1875 met 4 schuren - die een apart rijksmonument zijn - op Land van Esseweg 6 hoort er ook nog bij. Die staat in het bestand onder de link ten onrechte onder Strijensas).
- (Vermoedelijk de voormalige gemeente) Strijen heeft een kleine 70 gemeentelijke monumenten.
- Uit 'Het Vaderland', 31 Januari 1939: "Het dorp Strijen zou een kapel rijk zijn geweest en omstreeks het jaar 1000 wordt reeds het bezit van een kerkgebouw vermeld. De tegenwoordige Ned. Herv. kerk (Kerkstraat 38) moet gesticht zijn in 1511. Zij bestaat ult een ruim schip, bijna 40 m lang, aan de westzijde begrensd door een wat scheef gezakten even ouden toren, die belangrijk uit de middenas van het schip staat, aan de oostzijde afgesloten door een halven tienhoek als koorsluiting. Aan den noord- en zuidgevel was, ongeveer in het midden der schiplengte, een ruime kapel gebouwd, waardoor het grondplan een kruisvorm verkreeg. In het midden der 19e eeuw is de kapel afgebroken en vervangen door een ruimen maar minder fraaien aanbouw, waardoor het kerkgebouw belangrijk werd vergroot en de oorspronkelijke eenbeukige een soort tweebeukige kerk werd. Tegelijkertijd werd de kapel aan de zuidzijde van haar kap beroofd, verhoogd en met een plat afgedekt, de oorspronkelijke vensters vervangen door ijzeren ramen en een hinderlijk leelijke consistorie bijgebouwd.
In 1920 zijn inwendig eenige herstellingen aangebracht, doch hiermede was de toen al bouwvallige toestand van het ruim 400 jaar oude kerkgebouw van Strijen niet opgeheven. In 1930 bleek het muurwerk van het koor zoo bouwvallig, dat maatregelen werden overwogen om tot restauratie te geraken, wat de toen opkomende crisis belet heeft. In 1933 wendden de kerkvoogden zich tot het Rijksbureau voor de Monumentenzorg om advies. Ook architect B. van Bilderbeek, die belast was met de restauratie van de Groote kerk te Dordrecht, bracht een rapport uit en maakte een opmetings- en restauratieplan op, dat omvatte de volledige herstelling van het muurwerk van schip en koor, heropbouw van de weggebroken en herstel van de overige steunbeeren, enz. en het aanbrengen van een zadeldak met tuitgevel op de met een plat afgedekte Zuiderkapel. Voorts zou de consistoriekamer aan de Zuidzijde van het koor worden afgebroken en vervangen door een nieuwe kerkekamer aan de Noordzijde van den toren, waardoor tevens de minder fraaie 19e eeuwsche aanbouw wat aan het oog zou worden onttrokken. Een weder geheel gaaf en in zijn oorspronkelijk karakter middeleeuwsch bouwwerk vormt nu weer een sieraad voor zijn omgeving. De plannen voor het herstel van het voor driekwart bepleisterde kerktorentje zijn in bewerking." De kerk valt onder de Hervormde (PKN) Gemeente Strijen.
- "Het voormalige Raadhuis van Strijen (Kerkstraat 54) is gebouwd in 1927 naar een ontwerp van de 's-Gravendeelse architect Diederik Visser, de latere gemeentearchitect en directeur gemeentewerken van de gemeente Schoonhoven. Het nieuwe raadhuis verving zijn 17e-eeuwse voorganger, die op dezelfde plek stond en een jaar eerder werd afgebroken. Het in samenwerking met de Strijense gemeentarchitect D.H. Lammers gebouwde raadhuis wordt gekenmerkt door een expressionistische Interbellumstijl die verwant is aan de Nieuwe Haagse School en tevens invloeden van Dudok vertoont. Bijzondere elementen in de voormalige raadzaal zijn de grote vensters met kleurrijke glas-in-loodramen, die zijn ontworpen door de bekende Stijlkunstenaar Vilmos Huszar. Omdat het gebouw is teruggerooid is een klein voorplein ontstaan. Het in 1998 verbouwde en gerenoveerde gebouw heeft tegenwoordig een kantoorfunctie.
Waardering. Het voormalige raadhuis van Strijen is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde, de ensemblewaarde en de architectuurhistorische waarde. Het raadhuis is van cultuurhistorisch belang als een goed voorbeeld van een raadhuis voor een kleinere gemeente met de stilistische kenmerken van de interbellumarchitectuur. Het raadhuis heeft ensemblewaarde als een beeldbepalend element in het oude deel van de dorpskom. Het raadhuis is van architectuurhistorisch en kunsthistorisch belang vanwege de voor de bouwtijd karakteristieke vormgeving en detaillering en vanwege de aanwezigheid van het door een vooraanstaand kunstenaar ontworpen glas-in-lood. Het raadhuis is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van het exterieur." (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
Terug naar boven- Outdoor Zuid-Holland (weekend in juni) is inmiddels een begrip in de wereld van de paardensport. Dit evenement bestaat al meer dan 10 jaar en is het grootste in zijn soort in Zuid-Holland. Op deze driedaagse komen de disciplines springen en dressuur aan bod in alle startrubrieken. Voor de beginnende ruiter in de Bixie klasse is er aandacht, maar ook voor de hoogste klassen van het springen. Mede dankzij sponsoren is er een mooi prijzenpakket voor de winnaars. In dit weekend is er ook de Outdoor Summer Fair, met jaarlijks een ander thema.
Terug naar bovenOudeland
"Ontstaan en landschap. De Sint Elisabethvloed van 1421 veegde de meeste polders volledig van de kaart. Het Oudeland van Strijen werd als eerste in 1437 weer drooggelegd; daarna volgden de overige polders. Pas toen sprak men van de Hoeksche Waard. In de tegenwoordig merendeels uit akkerland bestaande Hoeksche Waard is het Oudeland een bijzondere enclave van veenweidelandschap. Dit landschap is ontstaan doordat er zich 10-15 meter onder het maaiveld pleistoceen zand bevindt. Dat wordt afgedekt door een kleilaag, waarop een veenpakket van twee tot zeven meter dikte ligt. Daaroverheen ligt weer een kleilaag. In het oostelijk deel van het Oudeland is die laag slechts 30 cm dik. In het Oudeland bevinden zich dan ook de polders met het hoogste micro reliëf. Die ontstonden door vele met oud veen gevulde kreken. Dat inklinkingsproces gaat nog steeds door. Het Oudeland ligt ook wat dieper dan de omringende akkerbouw percelen. Het functioneert zodoende ook als kwelgebied. Typerende bijkomstigheid is het ‘hobbelige’ karakter van het polderland.
Achtergrond. In de vorige eeuw zijn om diverse redenen veel graslandpolders omgezet naar akkerbouwpolders. Er verdween areaal voor typische weidevogels en overwinterende ganzen en smienten. De ruilverkaveling en verdroging door bemaling hadden een negatief effect op omliggende percelen en op het Oudeland van Strijen. Met name verdroging en verruiging en de bijkomend hoge aantallen overzomerende ganzen hebben een negatief effect gehad op weidevogels, bloemen, kruiden en insecten. Het Oudeland heeft een enorm potentieel om een van de belangrijkste weidevogelgebieden te blijven in de provincie Zuid-Holland. Daarnaast biedt het een uitgelezen kans om mensen warm te maken voor extensief natuurlijk gebruik van het veenweidelandschap en de landschappelijk en natuurlijke kwaliteiten die dat heeft. Vandaar de:
Kwaliteitsimpuls Oudeland van Strijen. Een integrale aanpak van maatregelen van beide partijen (waterschap en Staatsbosbeheer) zal leiden tot een aanzienlijke verbetering van de leefomstandigheden voor broedende weidevogels en het grootbrengen van jongen in dit gebied. Waarom doen we het? Het 500 hectare grote Oudeland is een geliefd terrein voor vele wintergasten zoals de dwerggans en weidevogels zoals de grutto en kievit. De ruilverkaveling en verdroging door bemaling hadden een negatief effect op omliggende percelen en op het Oudeland. Op dit moment legt met name de lage waterstand in de sloten in de winter en lente beperkingen op aan het succesvol grootbrengen van weidevogels. Met diverse waterhuishoudkundige en infrastructurele werkzaamheden zal de (waterhuishoudkundige) inrichting van natuurgebied door Staatsbosbeheer en het waterschap komende jaren worden aangepast, zodat de omstandigheden voor weidevogels aanzienlijk worden verbeterd.
Wat houdt het project in? Ín het Oudeland van Strijen wordt de inlaatcapaciteit vergroot en stuwen, duikers, kades en watergangen aangelegd en geoptimaliseerd om het gewenste waterpeilbeheer mogelijk te maken. Door deze waterhuishoudkundige en infrastructurele werkzaamheden wordt het natuurgebied de komende jaren verbeterd. De werkzaamheden worden in de jaren 2022-2025 in de periode van half augustus tot en met oktober uitgevoerd. Tijdens het broedseizoen en in de winter zijn er geen werkzaamheden. Mozaïekbeheer. Naast het verbeteren van de waterhuishouding worden ook wijzigingen in het beheer doorgevoerd. Om de natuurlijke leefomgeving van de weidevogels te verbeteren, past Staatsbosbeheer mozaïekbeheer toe. Dit betekent dat er sprake is van verschillende vegetatiehoogten op de aanwezige percelen. Om het mozaïekbeheer nog beter te kunnen toepassen, worden de komende jaren ook kleinschalige infrastructurele aanpassingen in het Oudeland gerealiseerd. Het project beoogt medio 2025 gereed te komen." (bron: Waterschap Hollandse Delta en Staatsbosbeheer, april 2022) Zie ook deze video over het gebied.
Terug naar boven- Meer dan 100 oude ansichtkaarten van Strijen uit de collectie van Leen Monster.
- Fotoreportage van Strijen door Kees Wittenbols uit Breda. Zie onderaan de pagina ook deel 2.
Terug naar boven- Nieuws: - Nieuwssite Strijen.
- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Strijen.
- Zorg en welzijn: - "Ouderen zijn gebaat bij een goede woon- en leef omgeving, waar zij zich thuis en gewaardeerd voelen. Om dit in Strijen te realiseren is Zorgcoöperatie de Striensche opgericht. De coöperatie is gebaseerd op solidariteit, lees het “geven en nemen”- principe. Zorgcoöperatie de Striensche heeft zich als doel gesteld dat (kwetsbare) ouderen zo lang mogelijk zelfstandig in het dorp kunnen blijven wonen door het coördineren van bestaande diensten en organiseren van aanvullende diensten. Het opzetten van de Hoeksche huiskamer (i.s.m. Welzijn Hoeksche Waard) is daarvan het eerste voorbeeld. Verder worden er een informatiepunt, boodschappen- en klussendienst opgericht. Het promoten van de vele bestaande initiatieven door het maken en verspreiden van een weekagenda, zowel digitaal als fysiek, wordt ook een belangrijk onderdeel.
De zorgcoöperatie gaat zich ook inzetten om ouderen, vrijwilligers en mantelzorgers te ondersteunen in hun taken. Nieuwe ontwikkelingen, zoals bezuinigingen op huishoudelijke hulp, verzorging en WMO, maken het extra uitdagend om dit doel te realiseren. De coöperatie wil ook de schakel zijn tussen de steeds ingewikkelder wordende maatschappij en onze leden. Ons streven hierbij is een goede aansluiting tussen professionele zorgaanbieders en de vele bestaande activiteiten van de vrijwilligers en de zorgcoöperatie. Een ander belangrijk doel is het vergroten van de onderlinge solidariteit in het dorp door gezamenlijk te zorgen voor een goed sociaal klimaat, waar iedereen van kan profiteren. Samen werken aan een betere leefomgeving voor iedereen. Dit is een initiatief van de gezamenlijke lokale ouderenbonden: Ouderenbond Strijen, PCOB/KBO en Vrienden van De Hoge Weide."
- In het pand van de voormalige schoenenwinkel van Wim en Annie Schippers op Kerkstraat 73 is in januari 2020 het nieuwe buurthuis van zorgcoöperatie De Striensche gerealiseerd. De Striensche wil dit het centrum van haar activiteiten maken voor alle inwoners van Strijen. Onder die activiteiten vallen onder meer ook het aanbieden van persoonlijke hulp met medewerking van professionals, kookcursussen geven, uitjes organiseren, mensen helpen met kleine klussen in huis en met boodschappen doen. Verder wil De Striensche dat deelnemers iets doen voor andere bezoekers, voor zover dit mogelijk is natuurlijk. Wie zich als vrijwilliger aan wil sluiten bij dit hartverwarmende initiatief en bijvoorbeeld eens in de twee weken een dagdeel mee wil werken, is van harte welkom.
- Paardenmelkerij en zorgboerderij Hoeksche Waard.
Reactie toevoegen