Status

- Stierop is een buurtschap in de provincie Noord-Holland, in de Regio Alkmaar, en in de streek Kennemerland, in grotendeels gemeente Castricum (t/m 2001 gemeente Akersloot), deels gemeente Uitgeest.

- De buurtschap valt, ook voor de postadressen, grotendeels onder het dorp De Woude (gemeente Castricum), deels onder het dorpsgebied van Uitgeest.

- De buurtschap Stierop heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Naam

In het dialect
De Stierp.

Oudere vermeldingen
1639 Stierp, 1680 herdruk 1745 De Stierop, 1840 De Stierp.

Naamsverklaring
Oorspronkelijk de naam van een water (1471 "Van den Styerop totten Nyeuwendam toe"*), een uitloper van het Alkmaardermeer. De naam bevat apa* 'rivier, stroom'. Het eerste deel stier- is een langs de kust voorkomende nevenvorm van het ook in de Engelse en Duitse waternamen Stour en Stöhr voorkomende element stuur 'wild, ruw, onstuimig'.(1) * De Nieuwendam is de dam waarmee de Zaankanters in 1357 de Krommenie hadden afgesloten van het IJ. Tegenwoordig ligt daar de buurtschap Busch en Dam.

Achternaam
Vroeger waren er ook mensen met deze achternaam. Hun voorouders waren uit deze buurtschap afkomstig, getuige o.a. de reactie onderaan deze pagina. Tegenwoordig zijn er geen mensen meer met deze achternaam. aldus de Nederlandse Familienamenbank. Er zijn nog wel mensen met de achternaam Stierp, alle woonachtig in de provincie Noord-Holland, van wie de voorouders ongetwijfeld ook uit deze buurtschap afkomstig zullen zijn. In 1947 waren dit er 8, in 2007 waren het er 22. Zowel voor de plaatsnaam als de achternaam zijn beide spellingen dus in gebruik geweest. Zo lezen wij in dit artikel "dat landmeter Claes Vastersz. Stierp rond 1615 is geboren in de buurtschap Stierop op het eiland van De Woude". Maar die spelling van de plaatsnaam is dus ook als achternaam in gebruik geweest, en die spelling van de achternaam is dus ook als spelling van de plaatsnaam in gebruik geweest.

Ligging

De buurtschap Stierop ligt rond de gelijknamige weg. De buurtschap ligt grotendeels, samen met het dorp De Woude, op een eiland in het Alkmaardermeer, dat niet is te bereiken over land, maar slechts met een pontje vanaf de O van het eiland gelegen provincialeweg N246, ter hoogte van het dorp De Woude en de buurtschap Starnmeer. Dit deel valt onder de gemeente Castricum (t/m 2000 gemeente Akersloot). De buurtschap ligt ZZW van het dorp De Woude, W van het Alkmaardermeer, ONO van het Uitgeestermeer (samen een tweelingmeer vormend) en het dorp Uitgeest, NW van het dorp Markenbinnen, N van het dorp Westknollendam, ZW van de dorpen Oost-Graftdijk en West-Graftdijk en ZO van het dorp Akersloot.

Op kaarten staat de buurtschap door de jaren heen alleen vermeld voor het hiervoor beschreven deel. Maar direct Z daarvan, ligt ook nog een gelijknamige weg, van elkaar gescheiden door het water de Enge Stierop. Aan deze weg liggen o nog 3 woonhuizen. Het lijkt ons dat die redelijkerwijs ook nog tot de buurtschap te rekenen zijn. Dit deel valt onder de gemeente - en het dorpsgebied van - Uitgeest.

Statistische gegevens

In 1840 omvat buurtschap Stierop 5 huizen met 31 inwoners. Tegenwoordig heeft het Castricummer deel 5 woonhuizen en het Uitgeester deel 3 woonhuizen. Samen derhalve 8 woonhuizen, met ca. 20 inwoners.

Geschiedenis

Ontstaan waterloop Enge Stierop en ontstaan buurtschap
"Rond 4000 v. Chr. nam de zeespiegelstijging af. In deze periode werd langs de kust veel zand afgezet, waardoor er geleidelijk strandwallen ontstonden. De strandwal ten westen van Uitgeest, Akersloot en Boekel werd rond 2500 v. Chr. gevormd. In deze periode werd de kust in westelijke richting opgebouwd. Rond 1500 v. Chr. vormde het Oer-IJ nog de enige verbinding met de zee. Achter de strandwallen lagen lagere delen, die door verminderde afvoermogelijkheden steeds natter werden. Door steeds nattere omstandigheden kon basisveen ontstaan. De ontwatering werd gedaan via veenstroompjes in de richting van het Oer-IJ. In een stelsel van veenstroompjes is een knooppunt te zien, ter plaatse van het Alkmaardermeer. De Enge Stierop, ten zuiden van de Westwouderpolder, is een overblijfsel van een dergelijke veenstroom. Tijdens transgressiefasen fungeerden de veenstromen als toevoermogelijkheden van de zee. De zee zette o.a. langs de genoemde waterloop een dunne laag klei af.

De eroderende werking van de zee en westenwind zorgden ervoor dat de brede veenstromen in omvang toenamen. Zo ontstond het Alkmaardermeer. Tussen 1150 en 1500 werd een aantal gebieden rond het Alkmaardermeer beschermd tegen de eroderende werking van zee en wind. De Westwouderpolder bleef echter buitendijks. In de 13e en 14e eeuw werden open waterverbindingen met de zee afgedamd. In de 17e eeuw kon de Schermer drooggemalen worden. Ten behoeve van de Schermer is omstreeks 1630 de Markervaart gegraven. De nog niet bedijkte Westwouderpolder kwam hierdoor los te liggen van de Oostwouder polder. In de Schermerboezem was inmiddels een hoger peil gerealiseerd, waardoor het in de 17e eeuw noodzakelijk werd de polders rondom het Alkmaardermeer te bedijken. Zo ook de Westwouderpolder. De mensen gingen in het veengebied wonen, langs de ontginningsbasis. Dit is meestal in de vorm van een dijk of langs de randen van de veenpolders. Zo liggen ook de kernen De Woude en Stierop aan de rand van de polder langs en op een dijk." (bron: dorpssite De Woude)

Recente ontwikkelingen

- Hier vind je een foto en de bewoningsgeschiedenis van de stolpboerderij op Stierop 3 in het zuidelijke, Uitgeester deel van de buurtschap. Kennelijk is hier recentelijk een nieuwe stolpwoning gerealiseerd, want in 2015 is voor dit perceel een omgevingsvergunning aangevraagd voor de sloop-nieuwbouw van de bestaande stolp en een gebruikswijziging van de naastgelegen afgeknotte stolp voor het gebruik als woning. Hier kun je lezen waar deze nieuwe stolpwoning zoal aan moet voldoen ('bouwbesluittoetsing') (2014). En hier vind je de de milieuprestatieberekening (MPG) voor de nieuwe stolpwoning.

Bezienswaardigheden

- Het Castricummer deel van de buurtschap heeft 2 gemeentelijke monumenten, zijnde stolpboerderij De Stierop uit 1895 op huisnr. 2 en de 17e-eeuwse langhuisstolpboerderij op huisnr. 5.

Natuur en recreatie

- Het noordelijke, Castricummer deel van buurtschap Stierop is alleen te bereiken via het pontje van Starnmeer naar De Woude. Tot ca. 1900 was er, blijkens kaarten, een apart pontje naar de buurtschap, over de Markervaart, naast het pontje naar De Woude. Het zuidelijke, Uitgeester deel is alleen te bereiken via het Zwaansmeerpad, een fiets- en voetpad vanuit Uitgeest en Krommeniedijk.

Agrarisch

- Dick Hos is met zijn melkveehouderij in Stierop de laatste nog in functie zijnde boer van de Westwouderpolder. Het eiland is eigendom van Staatsbosbeheer en boer Hos, die het land van hen pacht, mag daarom pas laat maaien en niet alles tegelijk. Ook beschermt hij de nesten van weidevogels zoals de grutto, ontziet hij de slootkanten, zorgt hij voor een wat hoger waterpeil en boert hij biologisch. - Zie hier een foto van de boerderij van Dick Hos.

Literatuur

- Wouter Molenaar is geboren in Akersloot. "Ik heb eerst bij de douane en bij de Belastingdienst gewerkt. Op mijn 38e ben ik het onderwijs in gegaan, als meester van groep 8 op de Johannesschool in Akersloot. 12 jaar lang bedacht ik verhalen, samen met voormalig directeur meester Piet Seignette. Dit waren verhalen voor de schoolkampen, waarbij familie, vrienden en kennissen de rollen speelden. Het jeugdboek 'Goud op De Stierop' is een bewerking van een van die verhalen."

Links

- Jeugd en jongeren: - "Sinds 1968 zijn de haven en de kampeervelden samen met de stolpboerderij het trotse bezit van een aantal waterscoutinggroepen uit de regio. De aangesloten groepen zijn Mees Toxopeus uit Beverwijk, Scouting Elfregi uit de Zaanstreek, Scouting Victorie uit Heiloo en Scouting Koog Zaandijk. De boerderij wordt voltijds beheerd door een beheerderpaar. De boerderij is eigendom van een stichting, de terreinen worden gepacht van Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer. Scoutingcentrum De Stierop is een unieke plek op een historisch kruispunt van vaarwegen, gelegen in een prachtige polder. De perfecte plek voor onvergetelijke groepsactiviteiten, scoutingopkomsten, zomerkampen, weekenden en schoolreisjes.

Het Scoutingterrein bevindt zich aan het Alkmaardermeer. Ons terrein heeft genoeg ruimte om je tent op te zetten en je boten aan te leggen. Daarnaast is het voorzien van een toiletgebouw en een zwemplaats. Ook is er mogelijkheid tot het huren van een keuken of van onze lelievletten. Je kunt te voet komen, met de fiets of met het schip. Als je met de auto hierheen komt, kun je in je navigatie 'Fort Markenbinnen' invoeren. Bij het Fort is de mogelijkheid om te parkeren. Langs de provinciale weg hier tegenover is een kleine steiger, vanwaar een boot heen en weer vaart om mensen over te zetten. Wil je je aansluiten met je Scoutinggroep of komen kamperen, neem dan contact met ons op." Het Scoutingcentrum is gevestigd in het Uitgeester deel van de buurtschap. - Hier kun je een dronefilm van Scoutingcentrum De Stierop bekijken. - Video van Open Dag Scoutingcentrum juni 2018.

Trivia

- Er is ook een schip geweest met deze naam. - Salonboot Stierop was de laatste nieuwgebouwde salonboot voor de Maatschappij Alkmaar Packet. Ingezet op de routes Amsterdam-Zaandam en Amsterdam-IJmuiden. In 1952 verbouwd tot rondvaartboot in Rotterdam. Hernoemd tot Mississippi. Gesloopt in 1979.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)