Stedendriehoek / Cleantech Regio

Streek
Stedendriehoek
OverijsselGelderland

stedendriehoek_kaart.jpg

Regio Stedendriehoek is een samenwerkingsverband van de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst, Zutphen, en sinds 1-9-2018 ook Heerde. De regio profileert zich tegenwoordig tevens als Cleantech Regio.

Regio Stedendriehoek is een samenwerkingsverband van de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst, Zutphen, en sinds 1-9-2018 ook Heerde. De regio profileert zich tegenwoordig tevens als Cleantech Regio.

Stedendriehoek / Cleantech Regio

Terug naar boven

Status

- De Regio Stedendriehoek is een bestuurlijk samenwerkingsverband in grotendeels provincie Gelderland, deels provincie Overijssel. De Regio - als bestuurlijk samenwerkingsverband - is een 'openbaar lichaam' op basis van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (WGR).

- Regio Stedendriehoek is een samenwerkingsverband van oorspronkelijk de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst en Zutphen. Per 1-9-2018 heeft ook de gemeente Heerde zich bij het samenwerkingsverband aangesloten. In totaal zijn dat dus 8 gemeenten.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
De Regio Stedendriehoek is genoemd naar de driehoek die de 3 grootste steden in het gebied vormen: Apeldoorn, Deventer en Zutphen.

De Regio Stedendriehoek als bestuurlijk samenwerkingsverband is opgericht in 1993. Het is tevens - ook al voordien - een geografische aanduiding van de regio.

Het samenwerkingsverband profileert zich sinds enkele jaren tevens als Cleantech Regio. Hoe dat in elkaar zit, kun je lezen op de pagina Organisatie en agenda's Cleantech Regio. In de animatievideo Cleantech Regio kun je zien waar dit samenwerkingsverband voor staat, waar ze nu staan, waar ze heen willen, en hoe ze dat gaan bereiken.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De 7 in de Regio Stedendriehoek samenwerkende gemeenten omvatten gezamenlijk ca. 175.000 huizen met ruim 400.000 inwoners, op een oppervlakte van ca. 1.100 km2 oftewel 110.000 hectare. Verder zijn er in de regio ca. 200.000 werkenden, ca. 3.000 winkels en ca. 28.000 bedrijven. De regio heeft een stabiele en veerkrachtige economische structuur. De industrie, zakelijke dienstverlening en publieke sector domineren het economisch profiel. Het MKB is een stuwende kracht voor de economie in de regio. De MKB-maakindustrie is sterk aanwezig in de regio, met circa 27.500 arbeidsplaatsen en 1.700 vestigingen. Het aandeel van deze sector in de regio is 20%. Dat is 6,4 % hoger dan het landelijk gemiddelde.

- "Onder veel belangstelling vond op 2 juli 2020 de lancering van de Cleantech Regio Monitor plaats. Dit gebeurde via een webinar waarbij dr. Michiel Flooren, lector Regio-ontwikkeling en senior-onderzoeker drs. Jacques Bazen van Saxion University of Applied Sciences uitleg gaven over de monitor: wat is het en hoe gebruik je de data? De Regio Monitor meet de voortgang van de doelen in de Agenda Cleantech Regio. Jaarlijks wordt de voortgang van de Regio gevolgd. Dankzij deze Cleantech Monitor maken we inzichtelijk wat we doen, hoe we het doen, welke bereikte resultaten er zijn en dit opent weer nieuwe handelingsperspectieven voor onze triple helix-samenwerking en onze inwoners. De monitor helpt ons de voortgang te meten en inzichtelijk te maken.

Unieke set data. Alle cijfers worden door middel van de nieuwste wetenschappelijke inzichten verzameld en de methodologie van de dataverzameling bij de desbetreffende indicator vermeld. De manier van dataverzameling varieert per indicator. Er is sprake van indicatoren die rechtstreeks uit diverse statistische bronnen verzameld worden, denk aan het CBS, de Klimaatmonitor en het handelsregister. Voor andere indicatoren moet voor publicatie in de monitor eerst nog een statistische bewerking plaatsvinden, en sommige indicatoren worden nergens rechtstreeks gemeten en zijn door Saxion zelf verzameld. Een unieke set data met maar liefst 200 indicatoren, specifiek gericht op de doelstellingen van de Cleantech Regio.

Levend instrument. De deelnemers werden door de onderzoekers meegenomen in de data van de monitor. De webinarsessie was niet alleen informatief, maar bracht al meteen verbindingen tot stand. Eén van de deelnemers vroeg zich af of de impact van de lokale initiatieven in de regio zichtbaar is te maken in de monitor. Dat is nu niet het geval, maar dit is wel zichtbaar in de Projectportfolio van de Cleantech Regio waar de verwachte impact per project wordt getoond. Er is ook de wens geuit om met data voorspellingen te kunnen doen, zodat je nog beter kunt sturen. Mooie kansen voor doorontwikkeling dus. En als we samen actief bijdragen aan de monitor ontstaat er een levend instrument dat ons helpt onze doelen waar te maken. Als Triple Helix-samenwerking zetten we in op het versterken van de duurzame, economische ontwikkeling van de regio waarbij de samenwerking tussen de 3O’s noodzakelijk is en meerwaarde biedt. Gezamenlijk en regionaal en daar dragen alle gemeenten, ondernemers en opleidingsinstituten hier hun steentje aan bij. Heb je vragen, suggesties of tips voor verbetering? Mail dan naar info@cleantechregio.nl."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Als gevolg van allerlei ontwikkelingen in het openbaar bestuur, waaronder de decentralisaties van taken in het sociaal domein, komt er veel op de gemeenten af. De opgaven waarvoor zij komen te staan zijn bijzonder groot. Als gevolg hiervan wordt er nu en in de toekomst een sterk beroep gedaan op de bestuurskracht van gemeenten. De Gelderse gemeenten, de VNG afdeling Gelderland en de provincie Gelderland onderzochten in 2014 en 2015 gezamenlijk het vermogen van gemeenten om het groeiende takenpakket adequaat te vervullen. Het onderzoek resulteert in aanbevelingen aan gemeenten en provincie voor het bevorderen van een sterk en toekomstbestendig bestuur in Gelderland. De Adviescommissie Sterk Bestuur in Gelderland heeft ook gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van gemeenten in de regio Stedendriehoek. Dit heeft geleid tot een helder beeld van deze regio. Hun waarnemingen en conclusies tref je aan in het rapport 'Sterk Bestuur in de regio Stedendriehoek' (2015). De adviescommissie heeft per gemeente een beknopte kansen- en ontwikkelanalyse opgesteld. Dit geeft inzicht in de mogelijkheden, beperkingen en inspanningen van gemeenten om actief bij te dragen aan sterke samenwerking en uitvoering van programma’s in de regio.

- De regio Stedendriehoek bestaat als samenwerkingsverband nog altijd onder die naam, maar profileert zich vandaag de dag tevens / in toenemende mate als Cleantech Regio. De Stedendriehoek-gemeenten werken met ondernemers, onderwijs en onderzoek samen aan een energieneutrale en duurzame economie en samenleving. Economie en ecologie gaan hand in hand. De Cleantech Regio is ambitieus en wil in 2030 energieneutraal zijn. Ze gaan voor een schone, prettige leefomgeving, schoon vervoer en goede bereikbaarheid, innovatie in cleantech business, een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt en een zichtbare en herkenbare regio. De 5 speerpunten van de Cleantech Regio zijn:

1. Economie en innovatie
Duurzaam en energieneutraal produceren met zo min mogelijk afval: dat is goed voor het milieu én voor onze economie. Economische en ecologische ambities gaan in de Cleantech Regio hand in hand. Zij koersen op ca. 4.000 extra cleantech banen in 2020. Jaarlijks gaan ze voor 33 procent minder afval en 10 procent minder CO2-uitstoot. Cleantech Regio excelleert in cleantech business en accelereert in innovatie en energietransitie. Uitvoeringsorganisatie Cleantech Regio Development ondersteunt inwoners, ondernemers, overheden en maatschappelijke organisaties in hun cleantech ambities. De rode loper gaat uit voor nieuwe cleantech bedrijven. Samen met mbo, hbo en universiteiten stimuleren zij innovatie in kennisnetwerken, binnen en buiten de regio.

Stedendriehoek Innoveert kan vernieuwende plannen of innovaties van MKB-ondernemingen helpen verwezenlijken. Van het eerste idee tot de marktintroductie. Vaak gaat het bij de uitvoering van het vernieuwende idee ook om geld. In dat geval kunnen ze meedenken over de financiële ondersteuning van je project. Ze beschikken over contacten bij provincies en gemeenten en bij investeringsfondsen. Op basis hiervan kunnen ze je adviseren over de mogelijkheden om een gedeelte van de benodigde investeringen extern te financieren, of te subsidiëren.

2. Wonen en leefomgeving
Een groene en schone leefomgeving waar het goed wonen, werken, ondernemen en recreëren is. Dat is een voorwaarde voor (nieuwe) inwoners, ondernemers, studenten en werknemers om mee te bouwen aan de Cleantech Regio. Daarom investeert de regio de komende jaren volop in de toekomstbestendigheid van de binnensteden en dorpskernen. Voor een goed verblijfs- en vestigingsklimaat willen zij dat onze steden en kernen levendig blijven, met voldoende voorzieningen. Steden en dorpen in de regio Stedendriehoek versterken hun eigenheid en bieden voor elk wat wils. Dat geldt ook voor wonen. Samen zorgen zij voor de juiste woning, voor de juiste doelgroep, op de juiste plek in de regio.

3. Onderwijs en arbeidsmarkt
Een duurzaam gezonde arbeidsmarkt. Daar gaan ze voor in de Cleantech Regio. Zij streven naar de laagste werkloosheid van Nederland en vervullen iedere vacature goed en snel. Daarbij richten ze zich specifiek op vacatures voor hbo-plussers en werk voor inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze stimuleren iedereen om minimaal een mbo-diploma niveau 2 te halen (werkkwalificatie). Zij stemmen het onderwijsaanbod af op wat werkgevers nodig hebben. In de regio Stedendriehoek ontstaan bijvoorbeeld nieuwe cleantech beroepen. Daar spelen onderwijs- en onderzoeksinstellingen op in. Leerlingen en studenten dragen hun steentje bij aan innovatie, door in cleantech challenges vraagstukken op te lossen voor bedrijven.

4. Energie en duurzaamheid
In 2030 is de Cleantech Regio energieneutraal. Dit bereiken ze door focus op energiebesparing en energietransitie. Ze besparen energie in gebouwen, industriële processen en mobiliteit. Ook investeren ze in opwekking van duurzame energie en zetten ze in op hergebruik van warmte, biomassa en afval. Voor elk initiatief in de regio Stedendriehoek geldt: draagt dit bij aan energietransitie? Inwoners, ondernemers, onderwijs en onderzoek en maatschappelijke organisaties maken een energieneutrale regio sámen mogelijk. Als ‘koploperregio’ delen ze hun kennis en ervaringen in het landelijk leernetwerk van gemeenten, provincies en waterschappen.

5. Vervoer en bereikbaarheid
De Cleantech Regio gaat voor een sterk vestigingsklimaat. Goede bereikbaarheid is daarvoor belangrijk, net als leefbaarheid. Werkgevers, werknemers, vervoerders en overheden werken daarom samen aan duurzame, slimme én schone mobiliteit onder de noemer Slim Reizen Stedendriehoek. Op de fiets naar het werk, de spits mijden of kiezen voor elektrisch of openbaar vervoer. Dat is niet alleen goed voor vitaliteit op de werkvloer, maar ook voor bereikbaarheid, kosten en CO2-uitstoot. Steeds meer mensen kiezen bewust voor een vitalere levensstijl, en fietsen daarom naar het werk. Ook overheden en werkgevers werken samen aan een duurzame, vitale, bereikbare regio. Slim Reizen Stedendriehoek matcht de wensen van inwoners met de prioriteiten van hun werkgevers. Want iedereen heeft baat bij een beter bereikbare en beter leefbare regio.

Er is veel bedrijvigheid in en rond de steden Deventer, Zutphen en Apeldoorn: goederenvervoer, stadsdistributie, logistiek transport. Elke stad hanteert zijn eigen regels voor venstertijden, ontheffingen en beperkingen. De site Stedelijke distributie in de Stedendriehoek zet alles waar je rekening mee moet houden helder en overzichtelijk op een rij.

- Begin 2018 hebben ondernemers, overheden, onderwijs en onderzoek in de Cleantech Regio met elkaar de prioriteiten voor samenwerking in deze regio voor de komende jaren gekozen, en vastgelegd in de Agenda Cleantech Regio 2019-2023 (hier vind je de samenvatting): Kort samengevat: in 2023 is deze regio de meest duurzame regio in Nederland, de meest circulaire van Europa en staat de regio in de landelijke top 5 als dé vestigingsregio voor bedrijven en talenten. Tel daarbij nog de doelen om jaarlijks minimaal 100 startups c.q. businesscases te realiseren, duurzaam vervoer en de zorg dat iedere werkgever de medewerkers heeft die nodig zijn, dan kan gerust gezegd worden dat de regio ambitieus is.

Annelies de Jonge (lid dagelijks bestuur Regio Stedendriehoek / wethouder Zutphen) is samen met Ronald van Wetering (bestuurslid Strategische Board en Directeur Bedrijven Rabobank Noord- en Oost- Achterhoek) bestuurlijk verantwoordelijk voor het opstellen van de Agenda Cleantech Regio 2019-2023. Annelies over de ambities: “Ambitieus, maar haalbaar. We gaan de meeste aandacht besteden aan energietransitie en circulaire economie. Een energieneutrale regio is voor ons noodzakelijk. Wie alleen al kijkt naar ‘Groningen’ weet dat er geen tijd te verliezen is. Daarom is energietransitie een topthema in onze agenda. We moeten af van aardgas en fossiele brandstoffen. En we maken haast met verminderen van onze CO2-uitstoot en (her)gebruik van hernieuwbare grondstoffen.” Ook Ronald van Wetering is resoluut hierover: “En het is win-win wat mij betreft. Het levert ons ook nog eens nieuwe cleantech business en cleantech banen op. En daar hebben we innovatiekracht voor nodig en de toptalenten die dit kunnen uitvoeren. Het mooie is dat juist overheid, bedrijfsleven en onderwijs en onderzoek hierin hun krachten kunnen bundelen. We doen het samen!” De Cleantech Regio zet ook onverminderd in op schone mobiliteit: in 2023 is het vervoer in de regio snel, slim én schoon.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Cleantech Tomorrow (april, in 2018 voor de 5e keer) is het jaarlijkse event waarop nieuwe ontwikkelingen en initiatieven op het gebied van duurzaamheid worden gedeeld en waarin motiveren, enthousiasmeren, prikkelen en inspireren centraal staan. Het motto van Cleantech Tomorrow in 2018 is The Next Level en het is een event voor duurzaamheid in de praktijk. Benadrukt wordt vooral wat de praktijk aan innovaties biedt. Geen theoretisch, ‘hoog over’ en abstract verhaal, maar vooral ook toegepast en praktisch. Er is zowel een Businessdag als een Publieksdag.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over de Stedendriehoek (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuwsblad Stedendriehoek. - Nieuws van de Cleantech Regio op Facebook.

- Onderwijs: - Platform Techniek Stedendriehoek ondersteunt de lokale platforms techniek in de gemeenten Apeldoorn, Deventer, Epe en Zutphen bij de organisatie van plaatselijke activiteiten om het techniekonderwijs te promoten bij kinderen, jongeren en hun ouders. Overkoepelend ontwikkelt het Platform regionale initiatieven en behartigt de belangen van ‘techniek’ richting gemeenten, provincies en regio. - De vo scholen, de mbo opleidingen en de gemeenten in de regio werken samen in het samenwerkingsverband Beroepskolom Stedendriehoek. Goede aansluiting van het vo onderwijs op het mbo onderwijs is van essentieel belang om leerlingen een bewuste en goed begeleide route te laten volgen in hun opleidingscarriere en om teleurstellingen of verkeerde keuzes te voorkomen.

- Jeugd: - Ferm brengt expertises uit het onderwijs, de arbeidsmarkt en gemeente samen zodat iedere jongere in de regio Stedendriehoek de kans heeft om zijn of haar plek in de maatschappij te realiseren/te vinden.

- Sport: - KNBB Stedendriehoek (biljarten). - Darts Vereniging Stedendriehoek.

- Duurzaamheid: - "Waterstof staat volop in de schijnwerpers, er zijn hoge verwachtingen en er is ook een roep om realisme. De Strategische Board Cleantech Regio benoemde de verkenning van waterstof als duurzame energiedrager in juli 2019 dan ook als regionale prioriteit. In december 2019 gaf de Strategische Board daarom opdracht tot het opstellen van een regionale waterstofstrategie waarmee de industrie in de Regio in 2030 over voldoende waterstof kan beschikken. In lijn met de plannen voor het hogedruk gasnet (Europese waterstofbackbone; Highway 27) en bovenstaande redenen, werd gestart met het verkennen van de behoeften van de regionale ‘grootzakelijke gasverbruikers’, de partijen die in 2018 naar alle waarschijnlijkheid ‘de brief van Wiebes’ ontvingen. Daarin gaf hij de 200 grootste nationale gasgebruikers aan dat ‘Nederland van het Nederlands aardgas af moet’ en zij daaraan moesten bijdragen.

Het resultaat is de Routekaart Waterstof Cleantech Regio 2020-2030, tot stand gekomen in co-creatie met het consortium Witteveen+Bos, Kiwa Technology, Saxion University of Applied Sciences en de Regio. Witteveen+Bos trad op als projectleider. Dit rapport is de basis om op verder te bouwen aan projecten in de Regio Deal en het gezamenlijk optrekken met provincies en andere regio’s om waterstof op grote schaal beschikbaar te krijgen.

Provincie Overijssel toont in het coalitieakkoord uitgebreide belangstelling voor inzet van waterstof. In het voorjaar van 2020 is de Nationale Waterstofvisie van het kabinet gepresenteerd. In de provincie Gelderland is er ook volop aandacht, bedrijven zijn er mee bezig en gedeputeerden namen diverse bestuurlijke besluiten. Nederland bereidt zich voor op grootschalige beschikbaarheid van groene waterstof via het hogedruk gasnet. Gasunie kan al in 2030 een nationale infrastructuur klaar hebben voor het gebruik van waterstof als vervanger van fossiele brandstoffen. Het doel is dat de vijf grote industriële clusters als eerste van groene waterstof voorzien gaan worden. De EU heeft een waterstofroadmap opgesteld die geïmplementeerd wordt. Inzetten op duurzame waterstof in Nederland zorgt voor nieuwe banen, vermindert de uitstoot van broeikasgassen en is essentieel voor de energietransitie. Samenwerking tussen overheden, marktpartijen, kennisinstellingen, netwerkbedrijven en maatschappelijke organisaties is nodig om de ontwikkeling van een waterstofsysteem vorm te geven." (bron: Cleantech Regio, februari 2021)

- "Wat gebeurt er allemaal in de Cleantech Regio? Sinds oktober 2019 is op de website een overzicht te vinden van duurzame initiatieven en projecten in de Regio. Er gebeurt veel in de Regio. Diverse bedrijven en initiatieven werken hard aan het verminderen van afval, het terugdringen van CO2 uitstoot en meer technologische werkgelegenheid. De Regio helpt deze initiatieven verder met kennis, mankracht, lobby, financieringsmogelijkheden, netwerk en onderzoek. ‘We willen transparant zijn en graag laten zien welke mooie dingen er gebeuren in de regio’, aldus Menno van Luijn, projectmanager Development. Daarnaast kan het ter inspiratie dienen voor andere ondernemers, onderwijsinstellingen, inwoners en overheid en we willen vooral graag inzicht geven over welke initiatieven er allemaal zijn in de Regio.’

Podium. De voorbeelden die online staan zijn initiatieven van allerlei regionale partijen zoals ondernemers en coöperaties. Deze initiatieven zijn mede ondersteund door de Regio en leveren een belangrijke bijdrage aan de doelstellingen die we regionaal met elkaar hebben gesteld in de Agenda Cleantech Regio 2019/2023. Daarbij is ook inzichtelijk gemaakt wat de bijdrage is aan de doelstellingen van de Regio op het gebied van energietransitie, circulaire economie en arbeidsmarkt. Zo worden onder meer de verwachte impact zoals afvalreductie, CO2 reductie of aantal arbeidsplaatsen inzichtelijk gemaakt, maar ook de totale financieringsomvang, die bestaat uit bijdragen of subsidies van bijvoorbeeld gemeenten, provincies, Rijk, Europa en overige fondsen. ‘We hebben de afgelopen periode bijna 200 initiatieven ondersteund en nog niet álle projecten staan online, maar de komende tijd gebruiken we om het overzicht steeds verder aan te vullen’, aldus Van Luijn. ‘‘Zoals dat ook gaat in de projecten die we ondersteunen moet je ergens beginnen. Met de lancering hebben we een mooie eerste stap gezet.’ (bron: Cleantech Regio, oktober 2019)

- In de Cleantech Regio hebben de zeven Gelderse gemeenten in 2018 afgesproken om samen een Regionale Energie Strategie (RES) op te stellen. Deventer sluit aan bij de RES West-Overijssel vanwege de ligging in Overijssel. In het opstellen van de RES heeft de regio de regie. De Regionale Energie Strategie heeft als uitgangspunt de afspraken in het Klimaatakkoord: vermindering van de uitstoot van CO2 in 2030 met 49% tot in 2050 minimaal 95%. De RES is een instrument om te komen tot regionaal gedragen keuzes voor de opwekking van duurzame elektriciteit, de warmtetransitie in de gebouwde omgeving en de daarvoor benodigde opslag en energie-infrastructuur.

Nederland heeft zich verbonden aan de internationale klimaatafspraken van Parijs (2015), vertaald in het nationaal Klimaatakkoord. Veel van de afspraken moeten in de regio worden waargemaakt. Een historische uitdaging die een nieuwe manier van samenwerken vraagt, voor met name provincies, gemeenten, waterschappen, bedrijven, netbeheerders, maatschappelijke organisaties en burgers. De RES is belangrijk voor deze wijkgerichte aanpak, omdat de RES vroegtijdig op regionaal niveau zicht geeft in de beschikbaarheid van duurzame warmtebronnen. In de RES worden de warmtebronnen en netwerken die regionaal beschikbaar zijn in beeld gebracht. De RES heeft een horizon van 2030 met een doorkijk naar 2050. Eind 2019 moet helder zijn hoe de opgave voor elektriciteit is verdeeld over de regio’s. Ook is er dan een eerste indicatie van de hoeveelheid warmtebronnen en de ligging daarvan in relatie tot de warmtebehoefte in de gebouwde omgeving. De gemeenteraden stellen een transitievisie warmte, vast met een tijdpad voor het ontwikkelen van alternatieve energievoorziening en het geleidelijk afschaffen van aardgas. Deze transitievisie moet eind 2021 klaar zijn.

- "Royal Reesink, een van de bedrijven uit het netwerk Energiekoplopers Apeldoorn Epe (EAE), zet sinds 2014 vol in op verduurzaming. De onderneming behaalde recent opnieuw de ISO-50001 certificering en wil in 2030 49% minder CO2 uitstoot. Ook verduurzamen? Energiecoördinator John Arts geeft 5 gratis tips."

- "CirkelWaarde gaat samen met Weee Nederland, kringloopbedrijven Foenix en Stilema, het lectoraat Regio-ontwikkeling van Saxion, ROC Aventus, SecondTech en andere ondernemingen de eerste E-novation hub (E-Hub) van Nederland realiseren in de Cleantech Regio. Cirkelwaarde is een grondstoffenalliantie van AVU, ROVA en Circulus-Berkel met als doel actief deel te nemen in de transitie naar een circulaire economie. Het ontwikkelen van innovatieve oplossingen voor verschillende afvalstromen is hierbij een grote uitdaging. In de E-novation hub gaan partners uit het onderwijs, bedrijfsleven en de gemeente Apeldoorn in de Regio hun krachten bundelen om ingezamelde elektronica hoogwaardig te verwaarden op kansrijke afzetmarkten.

Hergebruik opschroeven. In februari 2021 is de fysieke E-Hub op het Zwitsalterrein in het NewTechPark in Apeldoorn formeel van start gegaan. Marieke op de Weegh, innovatiemakelaar van RCT Gelderland en actief betrokken bij de E-Hub licht enthousiast toe: “De E-novation hub wordt dé plek waar we kennis en ervaring gaan opdoen met het veilig testen, repareren en certificeren van ingeleverde elektronische apparaten en onderdelen. We willen het hergebruikpercentage van ingezamelde elektronische producten, zoals wasmachines en elektromotoren, de komende jaren flink opschroeven.”

23,9 kg E-waste per persoon. Elektronisch afval is een van de snelst groeiende afvalstromen en legt een stevige claim op mens en milieu. Per inwoner in Nederland kwam er in 2019 per inwoner maar liefst 23,9 kg E-Waste vrij aan elektrische en elektronische apparatuur. Een negatieve perceptie van consumenten en een lage verwachte technische kwaliteit zorgen ervoor dat de meeste consumenten terughoudend zijn als het gaat om de aankoop van her te gebruiken elektrische apparaten. Tegelijkertijd zijn er veel business kansen doordat elektronica waardevolle grondstoffen en onderdelen bevat. Een flinke systeemverandering is volgens Marjolein Mann van Rova/CirkelWaarde nodig om deze kansen daadwerkelijk te benutten. Data en informatie gaan helpen om grip te krijgen op de elektronica stroom in de Cleantech Regio, evenals technische expertise om de hergebruikmogelijkheden van de ingezamelde elektronica objectief te identificeren en te classificeren.

Levensduur verlengen. Dat we nu in het Circulus-Berkel werkgebied kunnen beginnen om kennis en ervaring op te doen voor toepassing daarvan in het AVU en Rova gebied is te danken aan de succesvolle samenwerking die al bestond tussen Circulus-Berkel en Weee.nl. Sinds 2016 wordt in het sorteercentrum van Weee.nl in Apeldoorn, alle ingeleverde elektronica en elektrische apparaten gesorteerd voor recycling uit het Circulus-Berkel werkgebied van 9 gemeenten, dat bijna helemaal overlapt met het Cleantech Regio gebied. Frank Stiksma, docentonderzoeker bij het lectoraat Regio-ontwikkeling van Saxion: ‘De E-novation hub wordt een leidend kenniscentrum voor her te gebruiken elektronica. In een stimulerende leeromgeving gaan we samen met studenten van ROC en Saxion ervaring opdoen met het registreren, testen en dataficeren van ingezamelde elektronica. De kennis die we hierbij ontwikkelen delen we graag met het werkveld. We zitten écht nog in een pioniersfase en zoeken naar innovatieve oplossingen hoe we slim en efficiënt de levensduur van ingezamelde elektronica kunnen verlengen.’

Technische competenties van jonge mensen. In een ‘ruwe’, inspirerende industriële hal gaan studenten van het ROC en herintreders vanaf februari 2021 actief aan de slag met het testen van elektronica. Manfred Kugel, kwartiermaker in de E-Hub op het Zwitsalterrein vertelt: ‘In een test-lab gaan studenten en herintreders aan de hand van werkinstructies en testprotocollen en testapparatuur in een veilige testomgeving elektronica beoordelen. Door systematisch te testen willen we uiteindelijk tot certificering voor elektronische elektronica over kunnen gaan’. Het komende jaar wordt (digitaal) opleidingsmateriaal ontwikkeld dat nieuw personeel ondersteunt bij het repareren en reviseren. Door de activiteiten in de E-Hub wordt een krachtige bijdrage geleverd aan het ontwikkelen van de technische competenties van jonge mensen in de context van een regionale circulaire economie.

Extended-life platform. De E-novation projectgroep bouwt naast de fysieke E-Hub in 2021 ook aan een datagedreven matchingsplatform voor herbruikbare elektronica in de Regio. Dit ‘Extended-life’ platform maakt de elektronica stromen transparant en overbrugt de huidige ‘gap’ tussen herbruikbare elektronica en de vermarkting er van. Samen met OV Software in Apeldoorn ontwikkelt het lectoraat Regio-ontwikkeling van Saxion hiervoor een ‘Low Code’ demo. ‘Het doel van de te ontwikkelen demo is om een ‘Minimum Viable Product’ van het platform te ontwerpen die de functionaliteiten en de systeemeisen van het Extended-Life Platform zichtbaar maakt’, aldus Frank Stiksma. Ook maakt de demo de werking van de achterliggende procesarchitectuur inzichtelijk bij het identificeren, classificeren, testen en herstellen van elektronica.’" (bron: Cleantech Regio, december 2020)

- Wonen: - Bij Woonkeus Stedendriehoek vind je alle woningen van 9 woningcorporaties in de regio. Sociale huurwoningen, maar ook de duurdere vrije sector huurwoningen. Binnen het woningaanbod vind je ook woningen die specifiek bestemd zijn voor senioren (55+), jongeren/studenten en tijdelijke verhuur. Regelmatig bieden ze ook standplaatsen aan.

- "Er mogen meer huizen worden gebouwd in de Cleantech Regio. Dat zijn de deelnemende gemeenten in december 2020 met de provincie Gelderland overeengekomen. In totaal mogen de Gelderse gemeenten 15.600 woningen bouwen, 5000 meer dan in 2018 is afgesproken. Inclusief Deventer betekent dat circa 21.000 nieuwe woningen. Dit staat in de nieuwe Regionale Woonagenda 2020. De Regionale Woonagenda wordt elke twee jaar herijkt. De woningmarkt verandert immers voortdurend. ‘We merken dat onze regio erg populair is bij mensen uit het westen. Zij ontvluchten de drukke, overbevolkte steden die ook overlopen worden door toeristen en trekken naar het oosten van het land vanwege de kwaliteit van wonen en leven. Daar moeten we op inspelen door meer woningen te realiseren,’ licht Annemieke Vermeulen, nieuwe portefeuillehouder wonen, toe. ‘Onze regio heeft hierin echt wat te bieden als het gaat om de landelijke opgave.'

Inspelen op de vraag. De vernieuwde Woonagenda heeft duidelijk een hogere ambitie dan de editie uit 2018. ‘Met name in aantallen en kwaliteit’, aldus Vermeulen. De extra woningen zijn nodig om aan de groeiende vraag naar woningen te kunnen voldoen. ‘De Cleantech Regio is sterk in beeld als vestigingsplek, juist vanwege het mooie landschap, de centrale ligging, betaalbaarheid en de goede arbeidsmarkt. De groene omgeving in combinatie met onze diverse steden, levendige kernen en een vitaal platteland maakt het wonen hier erg aantrekkelijk. Ook is de verwachting dat de coronacrisis het woon-werk verkeer verandert, waardoor mensen anders naar wonen en reisafstanden gaan kijken. Apeldoorn, Epe, Deventer en ook Zutphen willen graag groeien. Voor Voorst geldt dat ze de lijn van groei van de afgelopen jaren wil voortzetten. Daarom moeten we inspelen op de huidige trend door meer woningen te realiseren. Uiteindelijk willen we inzetten op 33.000 extra woningen in 2035 en 40.000 woningen in 2040. Dit is overigens geen doel op zich. We houden goed onze kwaliteit en ontwikkeling van de woonmarkt in de gaten.’

Diverse doelgroepen. In de herijkte Woonagenda zijn drie nieuwe thema’s toegevoegd; het positioneren van de Cleantech Regio in de landelijke verstedelingsopgave, betaalbaar wonen en de huisvesting van arbeidsmigranten. Vermeulen: ‘De extra woningen zijn bestemd voor diverse doelgroepen. Enerzijds is dit dus de groeiende groep mensen die de randstad verruilen voor de regio, maar ook voor starters, jonge gezinnen, arbeidsmigranten en statushouders is huisvesting nodig. De behoefte verschilt per gemeente. Daarom is in de vernieuwde woonagenda ook ruimte voor de verschillende woningbehoeftes per gemeente.’

Woninggebrek starters en jonge gezinnen. Ingrid Timmer, wethouder Wonen in de gemeente Brummen, is daar blij mee. ‘De knelpunten in Brummen liggen met name in het gebrek aan woningen voor starters en jonge gezinnen. Op basis van eerdere prognoses, die krimp voor onze regio voorspelden, en een lang traject voor het centrum voor Eerbeek, zijn er de afgelopen jaren minder woningen gebouwd. Doordat we niet hebben kunnen ontwikkelen wat we wilden, zijn jongeren en ook ouderen weggetrokken. De recente aanpassing op de woonagenda betekent dat we weer kunnen inzetten op deze doelgroepen. 900 woningen in plaats van 700. Daardoor kunnen we onze vitaliteit behouden, het zorgt ervoor dat onze gemeente weer ademt en leeft.’ Brummen gaat onder meer bouwen op oude schoollocaties en Lombok-Zuid in Eerbeek en het Elzenbos in Brummen worden verder uitgerold. ‘Op het Elzenbos komen 125-135 betaalbare woningen voor met name jonge gezinnen, starters en levensloopbestendige woningen. Het kan weer doorstromen.’

Nieuwe gebieden. De bouw van extra woningen zorgt ervoor dat er ook naar nieuwe gebieden moet worden gekeken. Vermeulen: ‘Niet alleen binnen de huidige steden of dorpen, maar ook daarbuiten.’ Of we dan wel de charme van de regio kunnen behouden? Dat is uiteraard de bedoeling. Het is niet het idee om een grote flat in een weiland te zetten. De kwalitatieve basis is belangijker dan de kwantitatieve, dat hebben alle gemeenten en de Provincie Gelderland met elkaar afgesproken. De komende jaren moeten we daarom heel goed kijken naar nieuwe gebieden, waarbij een aantal principes leidend zijn zoals het behouden van de schoonheid van het landschap, anders gooien we onze eigen glazen in.’

Burgerinitiatief in Hall. In de Cleantech Regio zijn ook behoorlijk wat kleine kernen. Wethouder Timmer uit Brummen: ‘In veel kernen zat het behoorlijk vast. In Hall is daardoor een mooi burgerinitiatief ontstaan waarbij inwoners zelf een woningbouwproject zijn gestart. Toevallig wonen er in Hall veel deskundigen zoals een projectontwikkelaar, architect en bouwkundig tekenaar. Zij hebben zelf een plan gemaakt, het bestemmingsplan gewijzigd en grond aangekocht om 20 tot 25 woningen te kunnen bouwen in Hall, zodat oud- inwoners naar hun dorp kunnen terugkeren.’

Duurzaamheid. Een ander speerpunt bij de bouw van de nieuwe woningen in alle gemeenten is duurzaamheid. Niet alleen wordt er breed ingezet op energieneutraal, circulair, klimaatadaptatief en slimme mobiliteit, er moet ook duurzaam en zorgvuldig worden omgegaan met de beschikbare ruimte en nieuwbouw dient bij te dragen aan maatschappelijke of ruimtelijke opgaven in kernen of steden. Vermeulen: ‘Wat ik zelf ook mooi vind is dat er in de nieuwe woonagenda ook ruimte is voor flexibele en nieuwe bouwvormen zoals Tiny Houses of woongroepen. Ik denk dat er de komende jaren heel veel gaat veranderen op het gebied van wonen. Want wat gaan we bijvoorbeeld doen met alle vierkante meters kantoorruimte die leegstaan? Er liggen genoeg vraagstukken en als nieuwe portefeuillehouder kijk ik ernaar uit om hier actief mee bezig te gaan.’" (bron: Cleantech Regio, december 2020)

- Bouw: - Bouwsociëteit Stedendriehoek is opgericht in 1993, met als doel het bevorderen van contacten en samenwerking tussen bij de ontwikkeling en bouw betrokken personen, ondernemingen en overheden in de regio.

- Werk: - Divosa, VNG, UWV en Cedris hebben de handen ineen geslagen om UWV en gemeenten in de arbeidsmarktregio’s te ondersteunen in de vormgeving van betere dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers. Op het portaal Samen voor de klant / Stedendriehoek en Noordwest Veluwe vinden professionals op het gebied van werkgelegenheid allerlei tips, toolkits en best practices.

- Vervoer: - Fietsers tussen Apeldoorn en Deventer kunnen nu vlot én veilig hun bestemming bereiken. De maatregelen voor de verbetering van de fietsroute Apeldoorn - Twello - Deventer zijn in juli 2018 afgerond. Snelfietsroute F344 is toen feestelijk opgeleverd. Aangepaste kruisingen bij de Ontvangst/Veenhuizerweg en de Ontvangst/Zonnewende, duurzaam asfalt met een wrijvingsarme toplaag: het zijn effectieve maatregelen die de F344 een veilige route maakt voor fietsers tussen Apeldoorn en Deventer. De verbeteringen sluiten aan bij de ambitie van de Cleantech Regio om een vlotte en veilige fietsruggengraat door de regio te realiseren. Bij de ontwikkeling is dankbaar gebruik gemaakt van suggesties van fietsers, omwonenden en de Fietsersbond. Ook studenten van Windesheim droegen hun steentje bij met een ontwerp voor een duurzame schuilhut. “Een mooi voorbeeld van Cleantech-toepassingen”, aldus Bea Schouten, gedeputeerde van de provincie Gelderland, bij de oplevering. Er valt nog veel meer te vertellen over de bijzonderheden van deze snelfietsroute, waarvoor zie de link.

- "Apeldoorn, Twello en Deventer hebben een landelijke primeur. Hier staan namelijk nieuwe wegwijsborden langs de vlotte en veilige fietsroute F344. Het gaat om een test van nieuwe verkeersborden voor snelle fietsroutes waaraan drie landelijke testroutes meedoen. De borden zijn bovendien ook nog eens hartstikke duurzaam. Er komen steeds meer vlotte en veilige fietsroutes, ‘snelfietsroutes’ genaamd, door Nederland. Ook Cleantech Regio werkt aan drie hoogwaardige fietsroutes waar je veilig, comfortabel en snel kan doorfietsen; F344 (Apeldoorn - Deventer), F50 (Apeldoorn - Epe) en F348 (Deventer - Zutphen). Op deze routes krijg je vaker voorrang op auto’s, de fietspaden zijn er breder en veiliger en hierdoor is het aantrekkelijker om ook voor langere afstanden de fiets te pakken.

Om deze fietsroutes door heel Nederland herkenbaar te maken, helpt Cleantech Regio de Nationale Bewegwijzeringsdienst (NBd) met het ontwikkelen van speciale wegwijsborden. Deze nieuwe borden moeten opgenomen worden in de landelijke richtlijnen. De nieuwe fietsborden zijn ‘cleantech’. De borden zijn 100% geschikt voor recycling en worden geleverd door een bedrijf uit de regio. Het materiaal van de panelen is gemaakt van bermgras. Wanneer bestemmingen wijzigen of slechter leesbaar worden, kan het paneel eraf gehaald worden en vermaald worden tot een nieuwe plaat. Zo kan makkelijk de informatie op de borden gewisseld worden. De rand van het bord, de lijst, is meerdere keren te gebruiken." (bron en voor nadere informatie zie het nieuwsbericht d.d. 9-9-2020)

- Een fietskoerier is snel, flexibel en 100% duurzaam. Geen wonder dat dit vervoermiddel bezig is aan een opmars. Steeds meer organisaties in de Stedendriehoek/Cleantech Regio kiezen ervoor om hun pakketjes met een vrachtfiets te (laten) bezorgen. Met name in de binnenstad blijkt de fietskoerier een prima alternatief voor de traditionele bestelbus. Wist je dat een fietskoerier pakketjes in de binnenstad net zo snel aflevert als de pakketbezorger met een bestelbus? En dat hij dus per dag evenveel pakketten kan afleveren? Een fietskoerier heeft geen last van eenrichtingsverkeer, smalle straatjes, opstoppingen of files. Hij kan altijd de kortste route nemen en is dus veel sneller op de plek van bestemming dan de bestelbusbezorger. Daar komt bij dat de fietskoerier geen parkeerruimte in beslag neemt, veel stiller is dan een bestelbus, geen brandstof verbruikt en geen CO2 uitstoot. Een prima alternatief dus voor organisaties die de bezorging efficiënt én duurzaam willen inrichten.

De afgelopen tijd zijn verschillende bedrijven in de Cleantech Regio overgestapt op een duurzame manier van bezorgen. Neem maaltijdleveranciers Valk Vers en Sparerib Express Deventer: zij bezorgen hun verse maaltijden tegenwoordig met een elektrische vrachtfiets. En besparen daarmee flink op brandstofkosten én CO2-uitstoot. Andere organisaties, zoals streekkruidenier de Gouden Pompoen en Ecoplaza Deventer, schaften niet zelf een vrachtfiets aan, maar stapten over op een fietskoerierservice. De duurzame uitstraling van de fietskoerier past goed bij de doelstellingen van deze winkels en versterkt hun duurzame imago.

Reactie toevoegen