Spannenburg

Plaats
Buurtschap
De Fryske Marren
Fryslân

spannenburg_toren_zendmast.jpg

Iedere Fries kent het buurtschapje Spannenburg, wegens de 118 meter hoge blikvanger de Toren van Spannenburg, een FM-zender die sinds 2007 ook een datacenter bevat.

Iedere Fries kent het buurtschapje Spannenburg, wegens de 118 meter hoge blikvanger de Toren van Spannenburg, een FM-zender die sinds 2007 ook een datacenter bevat.

Spannenburg

Terug naar boven

Status

- Spannenburg is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente De Fryske Marren. T/m 1983 gemeente Doniawerstal. In 1984 over naar gemeente Skarsterlân, in 2014 over naar gemeente De Fryske Marren.

- De buurtschap Spannenburg valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Tjerkgaast.

- De buurtschap heeft witte plaatsnaamborden en ligt buiten de bebouwde kom (60km-zone).

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Spannenburg.

Oudere vermeldingen
1899 'Spannenburg of Wapen van Friesland'.

Naamsverklaring
De nederzetting te Wollegaast op een kruispunt van twee wegen ontstond halverwege de 19e eeuw na de aanleg van de weg Sneek-Lemmer, rond een herberg. De herberg werd grotendeels opgebouwd uit materiaal van het te Langweer in 1845 afgebroken Doumastate. Naar de toenmalige herbergier, de heer Laas Spannenburg, is eerst de herberg en later de nederzetting vernoemd.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Spannenburg ligt NO van Tjerkgaast, ZW van Sint Nicolaasga, rond de kruising van de N927 (Sint Nicolaasga-Sloten) met de N354 (Sneek-Lemmer) en rond het Prinses Margrietkanaal.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft in november 2018 162 miljoen euro beschikbaar gesteld voor verbeteringen aan de vaarweg tussen Lemmer en Delfzijl, een belangrijke verbinding over water tussen Noord-Duitsland en de havens van Amsterdam en Rotterdam, en ook van groot belang voor de economie in Noord-Nederland. De vaarweg wordt geschikt(er) gemaakt voor grotere, zogeheten Va-schepen, waardoor het vervoer van goederen met schepen op een veilige manier verder kan groeien. Het is de bedoeling dat van het geld bruggen, oevers, ligplaatsen en brugbediening worden verbeterd. Zo worden op het Prinses Margrietkanaal de bruggen bij Spannenburg, Oude Schouw en Uitwellingerga vervangen. Bij Skûlenboarch en Kootstertille wordt onderzocht of de bruggen kunnen worden vervangen door aquaducten. Het is de intentie dat het project medio 2027 gereed is.

- Spannenburg is met een jaarlijkse productie van 25 miljoen m3 water de grootste waterwinlocatie van Vitens. In 2013 heeft de firma een vergunning gekregen om 2,5 miljoen m3 extra op te pompen. Die ruimte wil zij vanaf 2019 ook daadwerkelijk gaan gebruiken. Om dit mogelijk te maken moeten het waterwingebied en het grondwaterbeschermingsgebied worden uitgebreid. De intentie is dat de provincie deze nieuwe begrenzingen voor de zomer van 2019 vaststelt. Het waterwingebied wordt met bijna 20 hectare uitgebreid, NW van de huidige locatie aan het Prinses Margrietkanaal. Het grondwaterbeschermingsgebied wordt 160 hectare groter en gaat in totaal 860 hectare omvatten. Daarbij gaat het voornamelijk om grond tussen De Kûfurd en de Sleattemer Mar.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De buurtschap heeft 1 rijksmonument, zijnde het vroegere Hotel Spannenburg uit ca. 1845, tegenwoordig Het Wapen van Friesland geheten (Strjitwei 5).

- De Toren van Spannenburg, zoals de mediatoren op Gaestdyk 3 ook wel genoemd wordt, is gebouwd in 1972 in opdracht van de toenmalige PTT. De toren is in totaal 118 meter hoog. De firma Alticom koopt in 2007 24 mediatorens in Nederland, waaronder deze toren, van KPN en vestigt er haar datacenters in.

In 2004 zijn er plannen geweest om de toren 46 meter te verhogen. Dat zou nodig zijn in verband met een herindeling van de FM-frequenties. Omwonenden hebben daartegen geprotesteerd, omdat men dacht dat de mogelijke schadelijkheid voor de omgeving daardoor zou toenemen. Maar volgens kennelijke deskundigen op dit forum zouden de risico's voor de omgeving er juist door moeten afnemen (een der forummers vat de 'mast-angst' van sommige mensen als volgt samen: "Consumenten zijn, met name door storende AM-zenders (zie IJsselstein en Montfoort), bang geworden voor het fenomeen 'mast'. Als er ergens een 'mast' komt, dan is dat in de ogen van de consument meteen een ziekte/storing veroorzaker, ook al komt er een ooievaarsnest in die mast."). Maar kennelijk is de verhoging niet doorgegaan, want op de site van Alticom lezen wij dat de toren nog altijd 118 meter hoog zou zijn.

- In 2016 zijn 2 oude, afgeschreven gemalen bij Spannenburg vervangen door 1 nieuw gemaal aan het Prinses Margrietkanaal.

Terug naar boven

Beeld

- Oude ansichtkaarten van Spannenburg.

Terug naar boven

Links

- Duurzaamheid: - Vitens is het als eerste waterbedrijf wereldwijd gelukt om methaangas te onttrekken aan het opgepompte grondwater en dit in te zetten als energiebron. De installatie is in 2014 in gebruik genomen bij drinkwaterproductiebedrijf Spannenburg. Het methaan dat afgevangen wordt uit het grondwater in Friesland komt overeen met 1,8 miljoen m3 aardgas per jaar. Het bedrijf heeft ervoor gekozen het gas vooralsnog niet te verkopen, maar voor eigen gewin in te zetten door elektriciteit op te wekken met generatoren. Dit levert het productiebedrijf een energiebesparing op van 500.000 euro op jaarbasis.

Het grondwater bij Spannenburg bevat 40 milligram methaan per liter. Dit werd voorheen door beluchting verwijderd. Zo kwam er 1.000 ton methaan per jaar in de atmosfeer, wat overeenkomt met de uitstoot van 23.000 ton kooldioxide. Door het toepassen van vacuümontgassing is nu meer dan 90 procent van het methaan aan het water te onttrekken en winbaar te produceren. Het afgevangen methaangas is prima te gebruiken voor het opwekken van elektrische energie. De opgewekte elektriciteit is goed voor 40 procent van het stroomverbruik van het productiebedrijf. Bijzonder is ook dat op deze Vitens-locatie nu alle reststoffen van de zuivering nuttig worden hergebruikt. Behalve het methaangas gaat het om de reststoffen ijzerslib en spoelwater, kalkkorrels van de ontharding en humuszuur dat bij de ontkleuring vrijkomt. (bron: Vitens, 14-2-2014) Voor nadere toelichting zie het artikel 'Methaanwinning uit grondwater: duurzaam alternatief met economisch perspectief' in vakblad H2O, 2007.

Reactie toevoegen