Son en Breugel

Gemeente
Son en Breugel
Noord-Brabant

son_en_breugel_en_krutjesgat_plaatsnaambord_kopie.jpg

Son en Breugel is een gemeente in de provincie Noord-Brabant. Tijdens carnaval heten de dorpen Son en Breugel Krutjesgat.

Son en Breugel is een gemeente in de provincie Noord-Brabant. Tijdens carnaval heten de dorpen Son en Breugel Krutjesgat.

NB gemeente Son en Breugel in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Son en Breugel in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Son en Breugel in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Son en Breugel

Terug naar boven

Status

- Son en Breugel is een gemeente in de provincie Noord-Brabant. Het gemeentehuis bevindt zich in Son.

- De gemeente bestaat uit de dorpen Son en Breugel en de buurtschappen Bokt (deels), Driehoek, Eind, Hooidonk (deels), Houtens, Keske, Mosbulten (deels), Olen (deels), Sonniuswijk, Stad van Gerwen (deels), Vernhout (deels) en Wolfswinkel (grotendeels). In totaal zijn dit 2 dorpen en 12 buurtschappen.

- Wapen van de gemeente.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente.

- De dorpen Son en Breugel zijn bijzondere gevallen in het kader van 'plaats of geen plaats'. Vandaag de dag valt er namelijk voor beide wat te zeggen, zijn beide even 'waar', afhankelijk van 'door welke bril je dat bekijkt'. Vanouds waren het aparte dorpen, en ze zijn in de loop der jaren weliswaar naar elkaar toe gegroeid, maar kunnen fysiek nooit echt aan elkaar groeien, omdat het riviertje de Dommel een natuurlijke grens vormde, en nog altijd vormt, tussen deze dorpen. De gemeente heeft een aantal jaren geleden* de blauwe plaatsnaamborden (komborden) 'Son' en 'Breugel' vervangen door borden genaamd 'Son en Breugel'. Kennelijk beschouwt zij de dorpen sindsdien, gezien de 'aanelkaargegroeidheid', gezamenlijk als één 'bebouwde kom'. Dat neemt niet weg dat men daarnaast de dorpen als zodanig, geografisch en maatschappelijk gezien, nog best als aparte dorpen en dus woonplaatsen zou kunnen beschouwen (wat wij ook doen, zie verderop). En tot enkele jaren geleden was dat ook officieel nog zo:
* Als iemand weet wanneer dit precies was, houden wij ons aanbevolen, zodat wij dat kunnen vermelden.

In 1978 zijn namelijk, bij de introductie van het huidige postcodesysteem, aan de beide dorpen eigen postcodes en bijbehorende postadres-plaatsnamen toegekend. En in 2008, ten behoeve van de in 2009 in werking te treden gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), is een Woonplaatsbesluit genomen, wat in het kader van de BAG wettelijk noodzakelijk was, indien dat besluit nog niet eerder was genomen (wat hier het geval bleek), waarin ook expliciet wordt bevestigd dat de gemeente de woonplaatsen Son en Breugel kent.

In de al eerder in gebruik genomen Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) - in de volksmond bekend als de 'bevolkingsadministratie' - echter, bleek men als plaatsnaam bij de woonadressen 'Son en Breugel' te hebben gehanteerd (in onze optiek was dat eigenlijk fout, want geen plaatsnaam, maar alleen een gemééntenaam). Omdat de BAG- en GBA-systemen gegevens moeten (kunnen) uitwisselen, moeten de data in beide systemen eenduidig zijn (identieke velden moeten bij een bepaalde casus een identieke inhoud hebben. Concreet moet in dit geval een adres in beide systemen dezelfde woonplaatsnaam hebben). Er moest dus een keuze worden gemaakt voor óf het een óf het ander.

Daarom heeft de gemeente in 2011 het hiervoor vermelde Woonplaatsbesluit uit 2008 ingetrokken en een nieuw besluit genomen dat er in het vervolg alleen nog sprake is van de plaatsnaam 'Son en Breugel'. En heeft dat in de adressen vervolgens zo aangepast in de genoemde BAG, en in het postcodeboek. De gemeente heeft daar kennelijk haar redenen voor gehad om het zo te doen. Maar men heeft daarmee in feite wel een fout geformaliseerd/gelegaliseerd. Óns had het logischer geleken, om het net andersom te doen: de plaatsnamen 'Son' en 'Breugel' te handhaven, en dus de plaatsnamen in de GBA in die zin aan te passen. Waardoor deze plaatsnamen formeel behouden zouden zijn gebleven, overeenstemmend met de historie en o.i. ook actuele geografische en maatschappelijke werkelijkheid en lokale identiteiten van de kernen in kwestie, die door de gekozen werkwijze wordt ontkend. Gezien die realiteit in de praktijk, houden wij ook aparte homepages aan op onze site voor de o.i. nog altijd bestaande dorpen Son en Breugel.

Terug naar boven

Ligging

De gemeente Son en Breugel grenst in het W aan Best, in het N aan Boskant, Sint-Oedenrode en Nijnsel, in het NO aan Mariahout, in het O aan Lieshout, in het ZO aan Nederwetten en Gerwen en in het Z aan Eindhoven, en ligt verder ZW van Veghel en W en WZW van Beek en Donk. De A50 begint in het uiterste Z van de gemeente en loopt vandaar in N richting, centraal door de gemeente, maar wel W van de beide dorpsgebieden.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Son en Breugel 298 huizen met 1.615 inwoners, verdeeld in de dorpen Son 74/391 (= huizen/inwoners) en Breugel 67/335 en de buurtschappen Wolfswinkel 9/49, Zand en Houtum, samen 7/43, Ekkersrijt en De Hoeve, samen 26/140, Anschot en Kemenade, samen 12/69, Heuvel en Esp, samen 33/203, Bokt en Driehoek, samen 29/167, Eind, Hoogstraat en Eige, samen 21/110 en Oerle en Stad, samen 20/108. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 6.550 huizen met ca. 16.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen in) deze gemeente, kun je terecht bij de volgende instantie en sites:

- "Erfgoedvereniging (vóór 2022: Heemkundekring) Son en Breugel doet onderzoek naar de geschiedenis van de kernen in deze gemeente, zet zich in voor de bescherming van het plaatselijk erfgoed en bevordert de belangstelling voor en de kennis van de eigen leefomgeving, streek en gebruiken. De vereniging is opgericht in 1974 en heeft momenteel ruim 200 leden. Tot het werkterrein van de vereniging behoort o.a.: het doen van onderzoek naar de geschiedenis van de gemeente en de resultaten daarvan vastleggen; het zich inzetten voor de bescherming van het plaatselijk erfgoed (monumenten, dorpsgezichten, archeologische vondsten, etc.); het in brede kring bevorderen van de belangstelling voor en de kennis van de eigen leefomgeving, streek en gebruiken; deze belangstelling en kennis in stand houden en vermeerderen door middel van lezingen, tentoonstellingen, excursies en het verzamelen van heemkundig interessant materiaal (foto’s, films, tijdschriftartikelen, voorwerpen).

De vereniging geeft 4x per jaar een tijdschrift uit onder de naam 'Heem Son en Breugel'. Hierin staan artikelen over de geschiedenis van het dorp, de mensen die er geleefd hebben en de gebeurtenissen die er hebben plaatsgevonden. Daarnaast verschijnt er 6 à 7 keer per jaar een Mededelingenblad met verenigingsnieuws voor de leden. Een andere belangrijke activiteit van de kring is het organiseren van lezingen en excursies. Van de ruim 200 leden van de vereniging zijn er zo’n 35 actief als vrijwilliger. De meeste activiteiten vinden plaats in werkgroepen. Zo zijn er werkgroepen op de terreinen van: ontsluiting van archieven, genealogie, documentatie, monumenten, foto- en diacollectie, bidprentjes en familieberichten en kadastrale atlas. Iedere werkgroep komt eenmaal per week bij elkaar in de raadskamer van het Oude Raadhuisje. Iedere maandag van 9.00 tot 16.00 uur (behalve in de vakantieperiodes) is de raadskamer opengesteld voor publiek. Vrijwilligers zijn dan graag bereid vragen op het gebied van heemkunde te beantwoorden. En als mensen zelf onderzoek willen doen, kunnen deze vrijwilligers daarbij assisteren. Meer gedetailleerde informatie is te vinden op onze website."

- Verhalen over de geschiedenis van Son en Breugel op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Son en Breugel heeft 4 gemeentelijke monumenten.

- Mariakapel.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Ons Dorp Kwist (oktober) is dé jaarlijkse kwis voor iedereen in Son en Breugel.

- IJsfeest (eind december).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De gemeente Son en Breugel wil het riviertje De Dommel beter toegankelijk maken voor recreanten. De ideeën in dit kader zijn uitgewerkt in de notitie 'Verslingerd aan de Dommel' (2012). Doel is, behalve het toegankelijker maken van het Dommeldal tussen Wilhelminakanaal en Sint-Oedenrode, ook de vergroting van de soortenrijkdom, het behoud van natuurwaarden en verbetering van waterbodemkwaliteit. Daarbij werken gemeente, waterschap De Dommel, heemkundekring en IVN samen. Bijvoorbeeld om de flora en fauna te inventariseren, de vervuiling in kaart te brengen en onderhoud te plegen. Recreatie moet passen bij de natuurdoelstellingen.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Son en Breugel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Son en Breugel (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Son en Breugel.

- Jongeren: - Het digitale Jongerenplein van Son en Breugel biedt je info over Nieuws, Gamen, Uit in S&B, Sjors Sportief, Back to School, MatchMentor, Werk, JeugdGemeenteRaad en Fun.

- Muziek: - Harmonie PHEV (Pro Honore Et Virtute).

- Sport: - Hockeyclub HTC. - Tennisvereniging TV Son en Breugel is 'onverslaanbaar gezellig', aldus hun Facebookpagina.

- Overige verenigingen: - Motorclub MC De Bonk is opgericht in 1983. De naam komt van hun aanvankelijke thuishonk; Café De Bonkelaer in Breugel. Hun huidige thuishonk is Café De Zwaan in Son. Door het jaar heen organiseren ze diverse evenementen, zoals de Startrit, de Gastrit (op een zondag begin juli) en de Snertwandeling.

- Zorg: - Het doel van de in 2014 opgerichte stichting De Kaart van Son en Breugel is het in kaart brengen van therapeuten, coaches en zorgverleners in deze gemeente. De missie is de zorg toegankelijker te maken door samen te werken en waar nodig door te verwijzen naar andere professionals.

- Welzijn: - Ladies’ Circle is een internationale serviceclub van vrouwen tot 45 jaar. De leden zijn vrouwen die, door hun beroep of interesses, bereid zijn zich actief in te zetten voor de doelstellingen van Ladies’ Circle. Door heel Nederland zijn inmiddels meer dan 70 circles gevestigd en dit aantal blijft groeien. Ieder jaar wordt er een nieuw lokaal en ook een landelijk goed doel gekozen waaraan alle Ladies zich committeren. Ladies' Circle 66 Son en Breugel is opgericht in 2012. De leden zijn nauw betrokken met de streek en lokale activiteiten. Ieder servicejaar kenmerkt zich door diverse service activiteiten, openheid en veel gezelligheid.

- Veiligheid: - Politie m.b.t. gemeenten Geldrop-Mierlo/Nuenen c.a./Son en Breugel.

Reactie toevoegen