Status

- Sleeuwijk is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Land van Heusden en Altena, gemeente Altena. T/m 30-9-1950 gemeente De Werken en Sleeuwijk. Per 1-10-1950 over naar gemeente Werkendam, in 2019 over naar gemeente Altena.

- Onder het dorp Sleeuwijk vallen ook de buurtschappen Buurtje, Hoef, Hoekeinde, Kerkeinde, Vijcie en 't Zand. In totaal zijn dit 6 buurtschappen.

Naam

Oudere vermeldingen
1268 Tyberio de Slewijck, 1334 Slewijc, 1573 Sleewijck.

Naamsverklaring
Samenstelling van wijk 'hoeve, nederzetting, dorp' en slee, sleeuw 'stomp, bot' (vergelijkbaar met Stompwijk?), ook 'zuur, wrang', of slee 'pruim, sleedoorn'.(1)

Ligging

Het dorp Sleeuwijk grenst in het ZW aan Werkendam, in het N aan de rivier de Boven-Merwede, de provincie Zuid-Holland en Boven-Hardinxveld en Gorinchem, in het O aan Woudrichem en in het ZO aan Almkerk, en ligt N van Nieuwendijk, NO van het Nationale Park De Biesbosch, O van Dordrecht, OZO van Hardinxveld-Giessendam en Sliedrecht, ZW van Leerdam, WZW van Dalem en Vuren en NW van Rijswijk, Giessen, Uitwijk en Waardhuizen.

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Sleeuwijk 60 huizen met 380 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.400 huizen met ca. 5.900 inwoners.

Geschiedenis

Veer
De oudste vermelding van Sleeuwijk dateert uit 1266. Het dorp dankt zijn betekenis vooral aan het veer naar Gorinchem. Dit werd voor het eerst in 1327 genoemd en was een van de oudste voetveren van Nederland. In 1811 stak keizerin Marie Louise van Oostenrijk, vrouw van Napoleon Bonaparte, met dit veer de Merwede over. Vandaar dat het veer de bijnaam 'Het veer van Keizerin Marie Louise' kreeg en een tijdlang werd aangeprezen als de kortste weg naar Parijs. De - steeds drukker wordende - veerpont was van groot belang en heeft gefunctioneerd tot in 1961 de Merwedebrug werd geopend.

Recente ontwikkelingen

Woningbouw
"Op de oude locatie van de Burgemeester Verschoorschool in Sleeuwijk, tussen de Jan van Arkelstraat en Munnikenland, worden eind 2021 18 koopwoningen gebouwd. Het gaat om zowel vrijstaande als twee-onder-een-kap woningen. Bij de herontwikkeling van dit terrein staan duurzaamheid, klimaatbestendigheid en natuur centraal. Dit uit zich onder meer in veel groen, energieneutrale huizen en parkeerplaatsen in halfverharding.

Op de voormalige locatie van basisschool De Morgenster in Sleeuwijk worden ongeveer 45 appartementen gebouwd. De appartementen zijn een mix van huur- en koopwoningen in verschillende prijsklassen. Geschiedenis. Enkele jaren geleden is de basisschool verhuisd naar de Brede School aan de Esdoornlaan. De oude gebouwen zijn gesloopt en we willen het terrein herontwikkelen. Er is grote woningbehoefte in het dorp. Daarom willen we het braakliggende terrein een woonfunctie geven. Uit eerdere bijeenkomsten kwam naar voren dat er veel interesse is voor appartementen op deze locatie. Waar staan we nu? Een concreet bouwplan is er nog niet. Bewoners en andere belanghebbenden hebben in het najaar 2020 hun mening en input gegeven bij verschillende omgevingsdialogen. Bijvoorbeeld over de hoogte van de bebouwing, het groen en parkeren. Ook is er afstemming met een klankbordgroep die bestaat uit omwonenden en belangstellenden.

We hebben onder andere de volgende suggesties meegenomen als uitgangspunten bij de ontwikkeling: - Een mix van woningtypes, met focus op betaalbare woningen voor starters. - Bebouwing moet in de omgeving passen, dus niet te hoge bouw. - Er is behoefte aan een gemeenschappelijke ruimte. - Het moet goed aansluiten op het park en er moet veel groen komen. - Bevordering van sociale contacten en voorkomen van overlast. - Er moeten genoeg parkeerplaatsen zijn, parkeren zoveel mogelijk uit het zicht, het liefst onder het maaiveld. Na verdere voorbereidingen en gunning aan een projectontwikkelaar start de bouw waarschijnlijk eind 2022." (bron: gemeente Altena)

Bezienswaardigheden

Rijksmonumenten
Het dorpsgebied van Sleeuwijk heeft 4 rijksmonumenten, waarvan er niet een in de dorpskern ligt, zijnde het Oude Kerkje in buurtschap Kerkeinde, een woonhuis / bedrijfspand in buurtschap Hoekeinde, een bollenschuur in buurtschap 't Zand, en de Uitwijkse Molen Z van de dorpskern.

Gemeentelijke monumenten
Sleeuwijk heeft ook 4 gemeentelijke monumenten, zijnde twee huizen in buurtschap Kerkeinde en twee huizen aan de Rijksstraatweg.

Hervormde kerk
De Hervormde Gemeente Sleeuwijk bestaat sinds 1618. Eeuwenlang is er gekerkt in het ‘Oude Kerkje’ aan het Kerkeinde, tegwnwoordig een paar kilometer buiten het dorp gelegen. Dit schilderachtige kerkje werd in de loop der tijd te klein. Daarom is in 1957 de huidige Hervormde (PKN) kerk (Esdoornlaan 32) gebouwd. Het orgel is in 1975 gebouwd door de firma E. Verschueren uit Tongeren (België).

Gereformeerde kerk
De lokale Gereformeerde Kerk vindt zijn oorsprong in 1835, toen ze zich afscheidde van de Hervormde Gemeente. Op 19 juni 1842 werd het eerste kerkgebouw, gelegen op Kerkeinde 3, in gebruik genomen. Nadat Sleeuwijk in 1961 ontsloten werd door de komst van de nieuwe brug, nam met de bevolking ook het aantal gemeenteleden snel toe. In 1968 is de Ontmoetingskerk aan de Notenlaan in gebruik genomen. Dit is een ruim, modern kerkgebouw met een zalencomplex. In 2009 is de ‘Skybox’ aangebouwd, een ontmoetingsplaats voor jongeren uit de Gereformeerde kerk en de Hervormde gemeente. Naast de Ontmoetingskerk staat de pastorie. - Beschrijving orgel Gereformeerde Ontmoetingskerk in tekst en beeld.

Molen
- Uitwijkse Molen.

Jaarlijkse evenementen

Biesbosch Open Water Race
"In de jaren tachtig en negentig organiseerden de Biesboschzwemmers in Hank een succesvolle open water wedstrijd. Door omstandigheden is dit gestopt. Ondanks het stoppen van de organisatie is er altijd door een of meer Biesboschzwemmers deelgenomen aan langebanen, later open water wedstrijden. Sinds 2011 is er weer een grote groep zwemmers die deelneemt aan open water wedstrijden. De eerste aanleiding was de wedstrijd van De Doornotters in Wijk en Aalburg als afsluiter van het seizoen, maar er waren zwemmers die meer wilden en al snel werd het klassement van de Brabantbeker door enkele vol gezwommen en dit zette door in 2012. Door het bericht van De Doornotters dat zij gingen stoppen met het organiseren van hun wedstrijd ontstond bij enkele mensen het idee om zelf een wedstrijd te gaan organiseren." Dit werd de Biesbosch Open Water Race (BOWR) (op een zaterdag begin september, in 2020 voor de 8e keer), een zwemwedstrijd met een baan ter hoogte van de Kooikamp en Vijcie in het buitengebied van Sleeuwijk.

Fun For All Festival
Het Fun For All Festival (op een zaterdag begin september, in 2020 voor de 11e keer) is een gratis toegankelijk festival voor jong en ouder, met diverse activiteiten en live muziek.

Landschap, natuur en recreatie

Zwaluwen en vleermuizen tegen muggen
Een voor de mens ongunstig neveneffect van natuurgebied De Griend is dat er massaal muggen broeden. In 2016 hebben deze muggen de inwoners van Sleeuwijk veel overlast bezorgd, door het warme weer in combinatie met het lage stilstaande water in de uiterwaarden. Inwoners hebben vervolgens bedacht of daar met natuurlijke middelen iets tegen te doen zou zijn. En dat bleek het geval; in augustus 2018 is een huiszwaluwtil aan de Eikenlaan geplaatst - zie hier de video van de feestelijke opening op 16-8-2018 - en er komen ook nestkasten voor vleermuizen (o.a. aan de Ontmoetingskerk aan de Notenlaan). Want zwaluwen en vleermuizen zijn gek op muggen. De zwaluwtil is een roestvrijstalen paal van ca. 6 meter hoog, met een 'vliegende schotel' erop, waar 'nepnesten' aan zijn gehangen, met de intentie dat het de zwaluwen stimuleert om er hun eigen nest te bouwen. De gemeente Werkendam en het Brabants Landschap hebben samen de kosten van de voorzieningen voor hun rekening genomen.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Sleeuwijk, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Fotoreportage van Sleeuwijk door Kees Wittenbols uit Breda.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Sleeuwijk (online te bestellen).

Links

- Dorpshuis: - De eerste plannen voor Dorpshuis De Bolderik dateren al uit 1978. In 1987 is het dorpshuis gerealiseerd. Diverse verenigingen e.a. instellingen vinden er een gastvrij onderdak, zoals Showkorps Wilhelmina, korfbalvereniging SKV, Muziekschool Sleeuwijk, blaaskapel De Leutschuppers, zangkoor Con Amore, en de Reumapatiëntenvereniging. Al sinds het begin zijn Gerrit en Lisette van Andel hier het beheerdersechtpaar, dat er voor zorgt dat alles op rolletjes loopt. "De Bolderik is een modern en sfeervol ingericht cultureel centrum/dorpshuis met eigentijdse, moderne voorzieningen en een uitgebreid aanbod op allerlei gebied. Mogelijkheden voor vele vormen van vrijetijdsbesteding, bruiloften, recepties, jubilea, cursussen, theater, het houden van beurzen, veilingen en uitvoeringen, condoleances of een koffietafel na een crematie of begrafenis. De Bolderik is daarnaast ook prima geschikt voor zakelijke mogelijkheden als het houden van vergaderingen, trainingen, presentaties, seminars en congressen. De Bolderik is prima bereikbaar en heeft voldoende gratis parkeergelegenheid." - Nieuws van De Bolderik op Facebook.

- Onderwijs: - Het Altena College in Sleeuwijk is een school voor voortgezet onderwijs (vmbo-t, havo en atheneum). De school is in 1924 opgericht als een Christelijke Mulo. In 1963 kreeg de school er een afdeling meao bij. In 1968, bij de invoering van de Mammoetwet, werd de school een mavo, in 1973 kwam er een afdeling havo bij. In 1974 werd gekozen voor de naam De Wegwijzer. De afdeling atheneum volgde in 1986. De meao is in 1990 afgespitst, deze ging op in het huidige Da Vinci College. Ook is in dat jaar gekozen voor een nieuwe naam voor de school, het Altena College. "Goed onderwijs en oprechte zorg voor jou vormen onze basis. We hechten veel waarde aan goede begeleiding: of je nu wat extra hulp nodig hebt of juist wat meer uitdaging kunt gebruiken. Wil jij wat meer uitdaging naast je gewone lessen? Dan kun je kiezen uit het uitgebreide Altena Plus-programma, met daarin allerlei gave modules en projecten. En weet je wat zo leuk is? Iedereen kan meedoen!"

- "De Verschoorschool in Sleeuwijk is een openbare basisschool voor kinderen van 4 t/m 12 jaar. De school richt zich op een brede ontplooiing van de leerlingen en wil midden in de wereld staan. Goede prestaties vormen een belangrijk uitgangspunt, maar er wordt zeker met grote aandacht gestreefd naar een goede balans tussen kennisverwerving en sociale ontwikkeling van kinderen. Wij vinden het belangrijk dat onze kinderen zich staande weten te houden in de huidige maatschappij, met goede sociale vaardigheden, inlevingsvermogen en met respect voor anderen. En met het vertrouwen in hun eigen mogelijkheden en de verwezenlijking ervan. Zo krijgen de kinderen zoveel mogelijk bagage mee voor het vervolgonderwijs en hun latere leven als zelfstandige burgers in een vrij land. Onderwijs- en opvoedingsdoelen gaan zo dus hand in hand. Dat dit in nauwe samenwerking met ouders en teamleden gebeurt, is vanzelfsprekend."

- "De Morgenster is een Protestants Christelijke Basisschool uitgaande van de Vereniging voor Protestant Christelijk Basisonderwijs te Sleeuwijk. We willen op onze school leven en werken als mensen die de Bijbel aanvaarden als Gods Woord, met de opdracht: God lief te hebben boven alles, de naaste als onszelf, en de schepping te beheren als Gods eigendom, vanuit ons geloof zoals Jezus Christus ons dat als de blinkende Morgenster heeft voorgedaan. We willen ruimte bieden aan ieder individu, er is ruimte en respect voor ieders inbreng. Ons onderwijs is niet neutraal, maar betrokken op mens en wereld. Dit komt tot uiting in de omgang met elkaar, in de keuze van de leermiddelen, in woordkeus en taalgebruik en in de sfeer op school. Elke schooldag wordt geopend en beëindigd met gebed, vaak aangevuld met een lied. Enkele malen per week wordt er een Bijbelverhaal verteld. Zo mogelijk wordt een link gelegd met de actualiteit. We gebruiken hierbij het lesprogramma ‘Kind op Maandag’. Dagelijks brengen we onderwerpen ter sprake die het wereldbeeld van het kind vormen. Daarin klinken een aantal uitgangspunten door: mensen verdienen waardering, mensen zijn geboren om in vrijheid te leven, mensen mogen steunen op God."

- Muziek: - Enkele hoogtepunten uit de rijke geschiedenins van Showkorps Wilhelmina: 1898: ontstaan Muziekvereniging Wilhelmina. 1957: Wilhelmina wordt drumfanfare. 1970: oprichting Majorettepeloton. 1970: Drumfanfare Wilhelmina wordt showkorps. 1990: eerste Taptoe Sleeuwijk. 1998: 100-jarig bestaan. 2000: Nederlands kampioen (eredivisie-marswedstrijden). 2001: deelname aan het WMC te Kerkrade (Marsorde Champion Division: 86,90 punten). 2002: eerste CD Showkorps Wilhelmina. 2005: deelname aan WMC (Marsorde Championship Division: 86,30 punten). 2007: tweede CD Showkorps Wilhelmina. 2009: deelname aan WMC Wereldkampioen 1st Division Showband Style: 87,85 punten en marsorde World Division: 89,24 punten. 2013: deelname aan WMC: Marching World Divison en 10e plaats op de ranglijst. Gouden Medaille met 89 punten.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Sleeuwijk.

- Zorg: - "Het in 2018 gerealiseerde Merwedehuis in Sleeuwijk biedt gespecialiseerde kleinschalige zorg. Mensen met dementie of een andere vorm van geheugenverlies vinden hier een veilige en vertrouwde plek, waar het prettig wonen is. Het leven van alledag gaat hier gewoon door, begeleid door 24-uurs professionele zorg. Het voortzetten van het dagelijks leven zoals onze bewoners gewend waren, staat bij ons voorop, dat geeft hen een veilig en prettig gevoel. Dat betekent dat het voor ons belangrijk is dat zij zich zo snel mogelijk thuis voelen en op hun gemak. Dat kan alleen met een klein en compact team van zorgprofessionals, 24 uur per dag. Zo raken zij snel vertrouwd met de gezichten en zijn medewerkers al snel bekend met hun problematiek. Alleen dan werkt de zorg zoals wij die voor ogen hebben: kleinschalig, persoonlijk en professioneel."

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)