Sint Philipsland

Plaats
Dorp
Tholen
Zeeland

ZL gemeente St Philipsland in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Sint Philipsland in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Sint Philipsland in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Sint Philipsland

Terug naar boven

Status

- Sint Philipsland is een dorp in de provincie Zeeland, gemeente Tholen, in de bestuurlijke regio West-Brabant. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1994.

- Wapen van de voormalige gemeente Sint Philipsland.

- Onder het dorp Sint Philipsland valt voor de postadressen ook het dorp Anna Jacobapolder.

Terug naar boven

Naam

Alternatieve naam
In de regio wordt de plaats ook wel Flipland of Flupland genoemd, vroeger ook wel Flipskerke.

Oudere vermeldingen
1490-1495 Ecclesia sti Philippi Apostoli, St. Philipskerc, 1573 S. Philipuslant, ca. 1750 Philip land.

Naamsverklaring
Dankt zijn naam aan de hier gestichte kerk, die gewijd was aan de heilige Philippus, een van de 12 apostelen.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Sint Philipsland ligt op het voormalige gelijknamige eiland en ligt verder NW van Tholen, WNW van Steenbergen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvatten de gemeente en het dorp Sint Philipsland 91 huizen met 654 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 900 huizen met ca. 2.200 inwoners (dit is exclusief de aantallen voor het dorp Anna Jacobapolder).

Terug naar boven

Geschiedenis

De polder Sint Philipsland is in 1487 ingedijkt door Anna van Bourgondië (ca. 1435-1508), Vrouwe van Ravestein, een onechte dochter van Philips van Bourgondië, wiens naam doorklinkt in die van de kerkpatroon. In 1532 verdronken en eerst in 1645 weer deels herdijkt.

In 1858 is een poging gedaan om het eiland aan de vaste wal van Noord-Brabant te hechten, maar de toen gelegde dam over de slikken van Meerlo is spoedig weer stuk geslagen. De in 1987 gereed gekomen Philipsdam heeft het bekende veer Annajacobapolder-Zijpe (dat regelmatig ‘in het nieuws’ was als het uit de vaart genomen werd wegens mist, storm of ijsgang) overbodig gemaakt.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Sint Phillipsland, kun je terecht bij Heemkundekring Philippuslandt, de vereniging die de geschiedenis en folklore van dit dorp, samen met de huidige zeden en gewoonten van haar inwoners, wil onderzoeken en beschrijven en daarmee vastleggen voor latere generaties. De vereniging is opgericht in 2001 en telt inmiddels ruim 500 leden.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De sportvelden in Sint Philipsland moeten waarschijnlijk wijken voor een nieuwe woonwijk en uitbreiding van de begraafplaats. De ontwikkelaar heeft al een stuk grond achter enkele woningen in de Luijsterlaan in haar bezit. Daarop moet de eerste fase van de woonwijk komen. Die bestaat uit ongeveer 15 vrijstaande huizen. Volgens wethouder Peter Hoek is het de bedoeling dat er later op de sportvelden een gevarieerder aanbod komt. Die velden worden overigens niet allemaal benut voor woningbouw. Ca. een half veld wordt ingezet om de begraafplaats uit te breiden. Voetbalvereniging Noad'67 en tennisvereniging De Ruucstoppelen krijgen waarschijnlijk een nieuwe accommodatie iets verder de polder in, aan dezelfde kant van de provinciale weg.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Sint Philipsland heeft 5 rijksmonumenten.

- 17e eeuwse kerk.

- De Philipsdam is de dam van Sint Philipsland naar Goeree-Overflakkee (W van Oude Tonge). O van de dam ligt het Krammer/Volkerak, W ligt de Oosterschelde. De dam is gereed gekomen in 1987. Halverwege de dam liggen de Krammersluizen. De betonnen uitkijktoren op de dam is 43 meter hoog, je komt op de top na beklimming van 170 treden en hebt dan een fraai uitzicht over de Oosterschelde aan de ene kant en het Krammer aan de andere kant.

- Korenmolen De Hoop is een Zeeuwse grondzeiler uit 1722 en deed dienst tot 1969. Gerestaureerd in 1972. De molen is wegens dijkverzwaring in 1980 een meter opgevijzeld.

- Sint Philipsland heeft de laatst overgebleven hollestelle van Zeeland. Dit is een stelberg met daarin een drinkput voor het vee. Herders en schapen konden zich daarop terugtrekken als dat nodig was.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Sinterklaas.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Natuurgebied het Rammegors bij Sint Philipsland wordt omgevormd tot een getijdengebied. Door de getijdenwerking te herstellen moeten in het gebied weer slikken en schorren ontstaan. Daartoe is eind 2014 een doorlaat in de Krabbenkreekdam gemaakt, waardoor het Rammegors weer in contact komt te staan met de Oosterschelde.

- De eendenkooi dateert uit 1882, is thans in het bezit van Het Zeeuwse Landschap en door die stichting gerestaureerd. Er is een informatiecentrum bij gevestigd.

- De Slikken van De Heen is een natuurgebied in ged. gem. Steenbergen (NB), ged. gem. Tholen (ZL). Gelegen NO van Sint Philipsland, N van Nieuw-Vossemeer, NW van De Heen. ‘Tot aan de sluiting van de Philipsdam in 1987 kende het natuurgebied aan het Krammer/Volkerak alleen een zoutwatermilieu. Daarna veranderde er nogal wat; eb en vloed verdwenen en de gorzen kwamen voorgoed droog te staan. De Slikken van De Heen en de Dintelse Gorzen krijgen een nieuwe natuurwaarde! Het overgangsgebied tussen zout en zoet milieu is veelzijdig en waardevol voor flora en fauna. Zeekraal, lamsoor, zoutmelde en lepelblad zijn daar voorbeelden van. Evenals wilgenbossen, mattenbies, zeebies en moerasandijvie.

Tal van dieren vinden hun weg in de omgeving van de grote kreken en kleine, ondiepe geultjes die de slikken en gorzen doorkruisen. De bunzing en de kiekendief jagen er op fazanten, konijnen en hazen. Watervogels zijn er in overvloed; vele soorten eenden en zwanen, maar ook steltlopertjes!’ (bron: folder ‘Sluizencomplex Benedensas, Waterbouwkundig Monument van Wereldklasse’, uitg. Hoogheemraadschap van West-Brabant, 1997). Het O deel van de Slikken van De Heen (O van het Schelde-Rijnkanaal of De Eendracht) wordt beheerd door Natuurmonumenten (wie beheert het W deel?, red.). Onder begeleiding van Natuurmonumenten worden in dit prachtige natuurgebied (dag-)excursies georganiseerd vanaf de voetgangersbrug bij het pittoreske sluizencomplex Benedensas, gelegen aan de monding van de Steenbergsche Vliet.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Sint Philipsland, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van Sint Philipsland door Kees Wittenbols uit Breda.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Sint Philipsland (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Wimpel.

- Onderwijs: - Koningin Julianaschool.

- Muziek: - Burgemeester Van der Sleijden van Sint Philipsland richt in 1902 een muziekvereniging op. De vereniging telt dan ongeveer 15 leden. Vanwege dit kleine aantal stelt de burgemeester voor de vereniging Concordia te noemen. Dit is Latijn voor 'eendracht'. Een spreuk in het Latijn is 'Concordia res parval cresent'. Letterlijk vertaald betekent deze zin 'door eendracht groeien kleine zaken aan'. Dit is beter bekend als 'eendracht maakt macht'. De burgemeester wordt tot voorzitter verkozen. Omdat een groot aantal leden niet eens noten kunnen lezen, worden naast de dirigent (die dan nog kapelmeester heet) hiervoor twee onderkapelmeesters aangesteld.

De muzikanten zijn enthousiast en hebben het noten lezen snel onder de knie. In 1903 maakt Concordia al rondgangen door het dorp. Pas in 1956 kan de vereniging voor de eerste keer in haar bestaan uniformen aanschaffen. Na 1960 komt de drumand erbij. Concordia is een ambitieuze vereniging, die graag bijzondere activiteiten en concerten organisert. Groots opgezette concerten met een gelegenheidskoor en andere solomuzikanten werden en worden op de agenda gezet. Zo presteert de vereniging het in 2012 om TV-bekendheid en oud-inwoner John Williams te strikken voor de presentatie van het concert Concordia in Rosso dat ter gelegenheid van het 110-jarig bestaan is georganiseerd. Vandaag de dag telt de vereniging ca. 50 leden en leerlingen. Concordia is uitgegroeid tot een volwassen vereniging, die "met al het enthousiasme van de wereld voor de 200 jaar gaat". Aldus de site van de vereniging.

- Sport en bewegen: - "In Sportdorp Sint Philipsland werken verschillende organisaties uit het dorp samen om inwoners een divers en passend aanbod van sport- en beweegactiviteiten te bieden. Hierin spelen de bewoners en sportaanbieders een hoofdrol. Op basis van hun behoeften en ideeën wordt een vernieuwend sport- en beweegaanbod dicht bij de mensen gecreëerd. Een samenwerkingsverband van sportverenigingen en lokale partijen staat centraal. Het sportaanbod wordt laagdrempelig aangeboden. Er is een stuurgroep die onder leiding van sportdorpcoach Roseline den Braber het sportdorp verder vorm gaat geven. In deze stuurgroep zitten Voetbalvereniging NOAD'67, Tennisvereniging De Ruucstoppelen, Watersportvereniging De Slikleggers, OBS De Luyster, en SportZeeland."

- Duurzaamheid: - Door een initiatiefgroep wordt sinds 2016 gewerkt aan de realisatie van een Dorpsmolen Sint Philipsland, die in een deel van de energiebehoefte kan voorzien, en die geld oplevert dat ten goede komt aan de leefbaarheid van het eiland. "Samen duurzame energie produceren en er geld mee verdienen dat ten goed komt aan je dorp; je gaat op die manier veel positiever naar windmolens kijken. We zien dat de overheid fors bezuinigt op allerlei voorzieningen. Kleine dorpen lijken het meest de dupe. Als je ziet welke grote voorzieningen ze in kleine Friese dorpen weten te realiseren of in stand weten te houden door de opbrengsten van een windmolen, dan komt de gedachte op: “dat willen wij ook!” Achter de schermen zijn wij hard aan het werk met elkaar om dit doel te realiseren. Er wordt gekeken met alle betrokken partijen om een zo goed mogelijke oplossing te bedenken waar iedereen voordeel van heeft. Ons doel is om de leefbaarheid op het eiland te verbeteren en dit initiatief gaat hier zeker aan bijdragen!

Helaas blijkt in april 2019 dat de beoogde Dorpsmolen in Sint Philipsland vooralsnog niet mogelijk is, althans niet op korte termijn. Door de toename van het aantal zonnepanelen op het eiland kan namelijk niet alle stroom die een extra windmolen zou produceren op het net worden afgezet. Het gaat hierbij niet alleen om de panelen die er al liggen, maar vooral ook om een aantal grote projecten waarvoor inmiddels SDE-subsidie is afgegeven en die dus bij bedrijven in voorbereiding zijn. Het gaat ook slechts om een paar procent van de stroom die de molen zou opwekken, maar voor een winstgevend project kunnen we die beslist niet missen. We onderzoeken inmiddels mogelijkheden voor opslag of omzetten van windenergie naar waterstof. Ook zijn we door initiatiefnemers benaderd om de Dorpsmolen te combineren met een groot zonnepark. Dat zonnepark is dusdanig groot, dat het dan wél rendabel is om een nieuwe kabel aan te leggen. Veel zal afhangen van de keuzes die de politiek gaat maken over de vergunbaarheid van dergelijke grote zonneparken. We zitten dus niet stil, maar de voortgang loopt anders dan dat we graag zouden zien."

- Veiligheid: - "EHBO-vereniging Sint Philipsland / Anna Jacobapolder verzorgt cursussen EHBO, Eerste hulp aan kinderen, Reanimatie en AED, omdat direct starten met de eerstehulpverlening door omstanders (EHBO'ers) van cruciaal belang is."

- "De gemeente is in 1995 heringedeeld bij de gemeente Tholen, waardoor ook de lokale brandweer brandweer Tholen ging behoren. De alarmering wordt sinds 2003 gedaan door de Gezamenlijke Meldkamer Zeeland. Onder Brandweer Tholen vallen naast korps Sint Philipsland de korpsen Tholen, Sint-Maartensdijk, Sint-Annaland en Stavenisse. In de loop der jaren heeft de brandweer er heel wat taken bij gekregen. Een daarvan is de bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen. Voor het bestrijden van zulke ongevallen zijn speciale procedures en materialen vereist. Daarom zijn er in de verschillende regio's in Zeeland in totaal 4 gaspakteams gestationeerd. Dit zijn naast Sint Philipsland: Goes, Zierikzee en Middelburg.

De blusgroep beschikt ook over een WVD-team. WVD staat voor Waarschuwings- en VerkenningsDienst. De belangrijkste taak van het team is het nemen van metingen om uitsluitsel te krijgen over het wel of niet aanwezig zijn van gevaarlijke stoffen in de lucht. De WVD-ploeg kan heel snel in actie komen als het vermoeden bestaat dat er gevaarlijke stoffen zijn vrijgekomen. Voorbeelden hiervan zijn: een gekantelde tankwagen met een gevaarlijke stof, een brand waar gevaarlijke stoffen zijn vrijgekomen of een lekkage in een chemische fabriek. Met enige regelmaat wordt de Fliplandse WVD-ploeg gealarmeerd. Meestal moet de ploeg dan standby gaan staan op de kazerne, omdat alle WVD-ploegen uit de regio ingezet zijn. Ook komt het voor dat de ploeg bij een grote brand daadwerkelijk wordt ingezet om metingen uit te voeren. Met behulp van de metingen kan worden gezien of er eventueel maatregelen moeten worden genomen om de veiligheid van de omgeving te waarborgen.

De lokale jeugdbrandweer is opgericht in 1967. De Fliplandse jeugdbrandweerploeg is een fanatieke groep die goede resultaten behaalt. Al jarenlang doen ze mee met jeugdbrandweerwedstrijden. Twee keer, in 1992 en 2004, zijn ze landskampioen geworden. Sinds 1993 is ook de juniorenploeg toegevoegd aan de Fliplandse jeugdbrandweer. Voorheen bestond het korps alleen uit aspiranten. In verband met de gemeentelijk herindeling van 1995 heet het korps nu officieel Jeugdbrandweer Tholen, post Sint Philipsland. Naast vele leden uit het dorp zijn er ook leden elders uit de gemeente Tholen. Er is veel animo voor de jeugdbrandweer. Er bestaat dan ook een wachtlijst waar jongeren zich op in kunnen schrijven. De jeugdige spuitgasten oefenen tweewekelijks; de junioren op woensdag- en de aspiranten op donderdagavond. De jeugdbrandweer is inmiddels een kweekvijver voor de 'echte' brandweer; ruim 80% van Blusgroep Sint Philipsland bestaat uit oud-leden van de jeugdbrandweer. Ook zijn oud-leden doorgestroomd naar brandweerkorpsen elders in het land."

Reactie toevoegen