Status

- Selwerd is een buurtschap en tegenwoordig ook wijk in de provincie Groningen, gemeente Groningen. T/m 1968 gemeente Noorddijk.

- De buurtschap Selwerd valt voor de postadressen onder de stad Groningen. Wellicht valt de buurtschap in de praktijk te beschouwen als vallend onder het dorpje Noorderhoogebrug, omdat de plaatsen bij elkaar liggen en door het Van Starkenborghkanaal van de stad zijn gescheiden.

Ligging

De buurtschap Selwerd ligt direct N van Groningen, N van het Van Starkenborghkanaal, W van Noorderhoogebrug en de spoorlijn naar Winsum, rond de Oude Adorperweg, en grenst in het W aan de Winsumerweg (N361). De wijk ligt Z van de buurtschap, van elkaar gescheiden door het Van Starkenborghkanaal.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Selwerd 8 huizen met 48 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap nog altijd een tiental panden, met ca. 25 inwoners. De wijk heeft ca. 3.000 huizen met ca. 6.000 inwoners.

Recente ontwikkelingen

- Na het vernieuwen van de omliggende wijken Vinkhuizen en Paddepoel stond een wijkvernieuwingsplan voor de jaren zestig wijk Selwerd in de startblokken. In 2018 is het tienjarenplan vastgesteld, waarin de gezondheid en het welbevinden van de bewoners centraal staat. De crisis en gebrek aan investeringsmiddelen van de voorgaande jaren bracht innovatie in het denken. Daardoor bedacht de gemeente een koers met samenhang in maatschappelijke en ruimtelijke opgaven. Peter Wijnsma, gebiedsmanager van de gemeente Groningen, vertelt meer over hun ambities en toekomst als 'blue zone'.

Gezondheid is het overkoepelende doel voor de wijk Selwerd. Elk onderdeel van de wijkvernieuwing past in het streven naar welbevinden en zolang mogelijk gezond zijn. Om hier invulling aan te geven staan de zes gezonde stad principes (G6) centraal. Het gaat om: Actief Burgerschap, Bereikbaar Groen, Actief Ontspannen, Gezond Verplaatsen, Gezond Bouwen en Gezonde Voeding. Principes die ook deel uitmaken van het Gezondheidsbeleid. Dit is ook opgenomen in de omgevingsvisie voor Groningen (The Next City), waar gezondheid als onderdeel van de fysieke leefomgeving is benoemd. Dat het over gezondheid als en breed integraal begrip gaat en niet over de gescheiden domeinen sociaal en fysiek is deels te danken aan de samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen en het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het zorgde ervoor dat het brede begrip gezondheid op deze manier is vormgegeven. De monitoring van de wijkvernieuwing wordt gedaan door de Aletta Jacobs School of Public Health.

In 2017 is een coalitie voor de wijk gevormd. Eerst zijn alle maatschappelijke partners uitgenodigd met de vraag of zij mee wilden doen. "Er is niet op voorhand onderscheid gemaakt welke partijen wij relevant achtten", vertelt Peter Wijnsma, gebiedsmanager van de gemeente Groningen. "Deze investering in de coalitie is zonder politieke opdracht gemaakt. Maar het resultaat is een veel bredere en effectievere coalitie dan alleen de traditionele, van gemeente en woningcorporaties. Elke partij die meedoet aan de wijkontwikkeling is een coalitiepartij. We hebben op basis van de G6 de samenhang voor de wijk in beeld gebracht. We hadden nog niet alle factoren in beeld waarop je extra ambitie kunt organiseren. Een belangrijk onderdeel van het in kaart brengen van de samenhang waren de gesprekken met de bewoners. Met dit alles hebben we de gebiedslogica kunnen opstellen."

Na de totstandkoming van het ontwikkelingsplan in 2013, is deze voorgelegd aan de bewoners van de wijk. "Daaruit zijn weer mooie bewonersinitiatieven gekomen", vertelt Wijnsma. "Een voorbeeld deze vorm van Actief Burgerschap (een pijler van de G6) zien we in de wijk VVV. Een initiatief van bewoner Marcel, van huis uit grafisch ontwerper. Hij houdt zich bezig met de vraag hoe je een complexe boodschap over wijkvernieuwing naar de bewoners brengt. Hij heeft het grafisch ontwerp van de wijk gemaakt met herkenbare iconen die de boodschap overbrengen. Het idee hierachter is: laat vooral ook zien wat er allemaal gebeurt, alle kleine dingen én grote dingen. De sticker "Ik doe mee aan Sunny Selwerd" wordt overal opgeplakt. Deze slogan is ook bedacht door de wijkbewoners. Ander bewoners initiatieven zijn de Buurttaxi Selwerd, de buurtconciërge, het Fietsenproject, Voortuinen en de Koffiekar."

Een drager van de wijkvernieuwing en de burgerparticipatie in Selwerd is het in 2015 opgerichte wijkbedrijf in een oud schoolbedrijf. "Dat is een belangrijke drager en van grote meerwaarde voor de wijkvernieuwing", licht Wijnsma toe. "De wijk doet het zelf. Het wijkbedrijf spreekt allerlei burgers aan. Het heeft ook een goede aantrekkingskracht op allochtone bevolking. We konden onder de radar experimenteren met het wijkbedrijf. Inmiddels heeft het 20 tot 30 mensen aan het werk geholpen. Het pand zelf is door de gebruikers helemaal verbouwd. Waar het in 2015 begon met één lokaal voor een jaar, is het pand nu volledig in gebruik voor een periode van vier jaar. Wij hebben alle regelingen benut om mensen hier met behoud van uitkering aan het werk te hebben."

De eerste fysieke projecten staan op de rit. De herinrichting van de Mispellaan tot actieve buitenruimte bundelt de sociale en fysieke gezondheidsambities. Nu de ambities samenkomen, maakt dat het complexer wordt. "Maar ook steeds meer een verhaal van de buurt zelf", benadrukt Wijnsma. "En voor ons de plek om de aannames te testen." Een ander voorbeeld is de verbouwing van de Duindoorflat. In de plint van de hoogbouwflat komt een wijkrestaurant. Op de vraag waarom een flateigenaar ervoor kiest om een buurtrestaurant te faciliteren, antwoordt Wijnsma: "Ik merkte dat ze het heel leuk vonden om op deze manier te investeren in bezit, zodat het ook toekomstbestendig is. En als dat je uitgangspunt is, dan is het heel logisch om er op deze manier in te investeren."

Selwerd biedt de kans om druk op stedelijk wonen te verlichten én daarmee nieuwe doelgroepen aan te trekken. "We moeten als gemeente vooral op voet van gelijkheid met de bewoners staan", aldus Wijsma. "We hebben laten zien dat we op een laagdrempelige, maar ook relevante manier in contact zijn met bewoners. Er is betrokkenheid bij hun eigen woonomgeving. Het wijkbedrijf helpt mensen om zich te ontplooien, de eigen regie in hand te nemen en weer energie te geven aan de woonwijk." Voor nadere informatie zie ook de presentatie 'Sunny Selwerd, gezondheid en welbevinden'. (bron: Platform31, april 2019)

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Selwerd (online te bestellen).