Status

- Schore is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zuid-Beveland, gemeente Kapelle. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1940. Bij de herindeling van 1941 is ook een deel van de gemeente - zijnde de buurtschap Vlake - naar de gemeente Kruiningen overgegaan.

- Wapen van de voormalige gemeente Schore.

Naam

Inwoners
Een inwoner van dit dorp is geen Schorer maar een Schorenaar.

Ligging

Het dorp Schore ligt W van het Kanaal door Zuid-Beveland, NW van het dorp Kruiningen, N van het dorp Hansweert, NO van het water de Westerschelde en het dorp Hoedekenskerke, NNO van het dorp Ossenisse, ZO van de dorpen Biezelinge en Kapelle, Z van het dorp Wemeldinge en ZW van het dorp Yerseke.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Schore 66 huizen met 405 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 39/261 (= huizen/inwoners) en het dorp Vlake 27/144. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.

Geschiedenis

Schore is gesticht nadat rond 1150 een grote dijk op Zuid-Beveland was aangelegd. De naam betekent schor, omdat het ingedijkte land er nog lang als een schorrengebied bleef uitzien. Er zat veel veen in de bodem en daar was het de mensen om te doen. Dit werd als brandstof gebruikt. Ook hield men er veel schapen.

Omstreeks 1200 wordt Schore een zelfstandige parochie, als afsplitsing van het naburige Vlake. In 1248 wordt door een overstroming het dorp grotendeels verwoest. Het is niet bekend of het eerste kerkje is blijven bestaan. In de kreek die dan ontstaat, wordt veel later de Eeweg aangelegd. De monniken van de abdij van St. Bernard aan de Schelde beginnen in 1250 met herstel van de dijk en ontginning van het land. Korte tijd later, in 1266, draagt de abdij haar Schoorse bezit over aan het klooster Jeruzalem in Biezelinge.

De ontwikkeling van Schore stagneert als de veenlaag uitgeput raakt. Het blijft een klein, puur agrarisch dorpje. Vermoedelijk in de 14e eeuw laten de lokale machthebbers, de ambachtsheren, een stenen kerkje bouwen. Dit is op het punt waar enkele wegen elkaar kruisten, de Haaimeet en de Steenweg. Eerder al hadden ze enkele kasteelbergjes rond het dorp laten opwerpen. (bron: de lokale PKN-gemeente)

Tijdens de Duitse opmars in mei 1940 raakt het dorp zwaar gehavend. De brug wordt verwoest. Ook de kerk gaat verloren en wordt in 1943 opnieuw gebouwd. Ook het gemeentehuis wordt verwoest. Dat is aanleiding geweest om de gemeente op te heffen en in 1941 voor het W deel (= de kern Schore) aan de gemeente Kapelle toe te voegen (het deel O van het kanaal, = de kern Vlake, gaat naar de gemeente Kruiningen. De kleine gemeente met maar een paar honderd inwoners zal zich allicht geen nieuw gemeentehuis hebben kunnen permitteren.

- Kerkelijke geschiedenis van het dorp. - Sinds 1995 is er sprake van een Hervormde Gemeente Hansweert-Schore. Voorheen waren er 2 kerkelijke gemeenten: Hansweert, en Schore-Vlake. De naam Vlake is in de gefuseerde gemeente niet teruggekeerd omdat dat vandaag de dag nog maar een kleine buurtschap is.

Recente ontwikkelingen

- In april 2017 heeft de Dorpsraad een enquête uitgezet om uit te vinden hoe Schorenaren denken over verschillende zaken, zodat er op een juiste manier geïnvesteerd kan worden in Schore. Ze zijn ontzettend blij met de iets meer dan 100 reacties, dat betekent namelijk een respons van ongeveer 50%. Een greep uit de resultaten (het volledige rapport vind je hier): Er blijkt een duidelijke behoefte aan ontwikkelingen op woongebied. Met name op de lange termijn geven respondenten aan interesse te hebben in een bouwkavel of seniorenwoning / levensloopbestendige woning. Het idee om omlopen te creëren voor wandelingen door en rond het dorp is goed ontvangen. Ook de jeugd heeft van zich laten horen. Ze vinden het dorp veilig voor de jeugd maar zouden ook meer te doen willen hebben. Ze zien een uitbreiding van Schoremorries voor kinderen van 13 tot 18 jaar wel zitten en het idee om ergens hutten te kunnen bouwen wordt goed ontvangen.

Veiligheid voor fietsers in buitengebied is een aandachtspunt volgens bijna 70 respondenten. Zowel voor het dorpshuis als de zorgboerderij zien de respondenten kansen liggen. Zo zien respondenten wel iets in een afhaalpunt voor eten, een pinautomaat of een centraal punt voor ophalen/afgifte pakketten. Belangrijkste prioriteit is volgens de resultaten het dorpshuis (36%), gevolgd door het creëren van omlopen (17%), kort daarop zitten veiligheid fietsers (11%) en woningbouw (10%). Veel respondenten hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om het opmerkingenveld in te vullen. Respondenten komen in Schore wonen o.a. voor de rust, maar tegelijkertijd mag het geen slaapdorp worden. Het verdwijnen van de enige basisschool doet nog steeds zeer. Ook zijn nog bruikbare tips gekomen, van aandacht voor de locatie van het dorp aan het kanaal tot mogelijke wegaanpassingen voor de veiligheid en vindbaarheid van het dorp.

- Basisschool De Tunnel heeft in juli 2017 de deuren definitief moeten sluiten, omdat de gemeenlijke bijdrage na afloop van schooljaar 2016-2017 is gestopt. De ouders waren unaniem zeer te spreken over de kwaliteit van de leerkrachten en wilden de school graag openhouden. Ook de leerlingen waren zeer tevreden over hun school: in 2015 gaven zij hun school een 9,12 (waar het landelijk gemiddelde op een 8,08 ligt). Acties van o.a. Werkgroep Behoud Basisschool De Tunnel in Schore mochten niet baten. De oorzaak van de uiteindelijke sluiting van de school ligt volgens dit artikel in feite 20 jaar daarvoor, in 1997. De gemeente Kapelle vergeet dan namelijk bij de overheid dispensatie aan te vragen voor de school. Hierdoor raakt De Tunnel zijn Basisregistratie Instellingen (brin-nummer) en daarmee zijn zelfstandige status kwijt. En eenmaal kwijt betekent in dit geval ook voorgoed kwijt. Want voor het opnieuw verkrijgen van zo'n nummer gelden eisen waar De Tunnel nimmer aan kon voldoen. De school kreeg sindsdien dus geen geld meer van het rijk.

De Tunnel was als zelfstandige school weliswaar te klein, maar maakte gebruik van de regeling voor de gemiddelde schoolgrootte van alle openbare scholen in de gemeente Kapelle. Dat gemiddelde dreigde echter onder het kritieke aantal uit te komen. De gemeente Kapelle neemt haar verantwoordelijkheid en besluit het verschil tussen het nieuwe budget voor de school en de oude rijksuitkering uit eigen portemonnee te gaan betalen. Zo maakt de gemeente haar eigen fout goed en betaalt ze in totaal enkele miljoenen euro's aan de school. Voorstellen in 2004 en 2006 om de school uit kostenoverwegingen te sluiten, gaan niet door. In 2013 komen CDA en SGP met een motie om de instandhoudingssubsidie over drie jaar stop te zetten. Een Schoorse 'volksopstand' zorgt ervoor dat het raadsbesluit naar de volgende coalitie wordt doorgeschoven. Die hakt in 2014* dan toch de knoop door. na schoolseizoen 2016/2017 krijgt De Tunnel geen geld meer van de gemeente. Acties en pleidooien van o.a. de hiervoor reeds genoemde werkgroep, de Kerkenraad en de Dorpsraad mogen niet baten.
* De school heeft op dat moment nog ca. 50 leerlingen.

- In 1994 en 1998 heeft het gebied rondom Schore te kampen gehad met wateroverlast als gevolg van zware neerslag. Om het dorp e.o. beter tegen wateroverlast te kunnen beschermen was een nieuw gemaal nodig. Het gemaal is in 2016 gereed gekomen. Het kan tot max. 70.000 liter water per minuut naar de Westerschelde afvoeren. Het gemaal heeft een vispassage, zodat vissen het Zeeuwse polderwater kunnen bereiken. De trekvissen die terug naar de Westerschelde willen, kunnen via visvriendelijke pompen van het gemaal ongeschonden naar buiten zwemmen.

Bezienswaardigheden

- Schore heeft 6 rijksmonumenten.

- Schore heeft 2 gemeentelijke monumenten.

- De middeleeuwse kerk is, zoals hierboven beschreven, in 1940 verwoest en in 1943 opgevolgd door de huidige kerk, die tot medio 2018 deel uitmaakte van de (PKN) Protestantse Gemeente Hansweert-Schore. De kerkelijke gemeente hield al sinds 2004 kerkdiensten om en om in de beide kerken, omdat er in die dorpen te weinig kerkgangers zijn om allebei de kerken tegelijkertijd vol te krijgen. Verder werd het ook te duur voor de PKN-gemeente om beide kerken te blijven onderhouden. Daarom zijn ze in 2014 allebei te koop gezet, met de afspraak dat met de opbrengst uit de verkoop van de ene kerk, de andere kerk onderhouden zou worden. In 2018 is de kerk van Schore verkocht. Deze wordt verbouwd en herbestemd tot woning. De kerk van Hansweert blijft dus als zodanig behouden.

- Het praathuisje aan de Schoorse Zeedijk is in 2015 afgebrand. De brand is vermoedelijk aangestoken. Eind 2015 is een nieuw praathuisje gebouwd, van 'hufterproof' beton.

Jaarlijkse evenementen

- Schoorse Herfstmarkt (op een zaterdag in september, in 2020 voor de 37e keer) met o.a. braderie, rommelmarkt, brocantemarkt, kindervrijmarkt en optredens van diverse artiesten. - Hier vind je een verslag van editie 2018.

- Op een zaterdag half december is er jaarlijks de Kerstmarkt Schore in het dorpshuis, georganiseerd door Stichting Herfstmarkt met medewerking van de Schoremorries en Vrouwen van Nu.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Schore (online te bestellen).

Links/voorzieningen

- Algemeen: - Site van en over Schore.

- Nieuws: - Nieuws uit Schore op Facebook.

- Belangenvereniging: - Dorpsraad Schore heeft als doel de leefbaarheid te optimaliseren en de gemeenschaps- en samenlevingsgedachte te stimuleren. Tevens zijn ze een schakel tussen het dorp en de gemeente Kapelle. In de praktijk doen ze van alles: van de promotie van het dorp en organisatie van activiteiten als NLdoet tot het realiseren van een toekomstvisie voor het dorp. En ze hebben nog zo veel meer leuke plannen. Bijvoorbeeld een Schoorse ondernemersavond - want er staan ruim 50 bedrijven geregistreerd in het dorp! - en ze zijn ook op zoek naar wat er nodig is om fijn oud te worden in het dorp.

- Dorpshuis: - Stichting Dorpshuis Schore is opgericht in november 2018. Sinds januari 2019 draagt de stichting zorg voor het beheer van het dorpshuis. De stichting bestaat uit vrijwilligers, waarvan een uit iedere Schoorse vereniging. Dit zijn (bestuurs-)leden uit Dorpsvereniging De Schorenaeren, de Schoremorries, de Dorpsraad, de Oranjevereniging, Stichting Schoorse Herfstmarkt en Vrouwen van Nu. Optisport, die het dorpshuis voorheen beheerde, heeft het dorpshuis terug overgedragen aan de gemeente Kapelle. Het dorpshuis is sinds de sluiting van de basisschool de enige openbare plaats in het dorp waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten. Maar het dorpshuis is anno 2019 wel toe aan vernieuwing. De gemeente Kapelle heeft in september 2019 besloten daar 260.000 euro in te investeren, omdat het dorpshuis een belangrijke bijdrage levert aan de leefbaarheid in het dorp. Door de opknapbeurt moet het dorpshuis functioneler en duurzamer worden, en een nog fijnere plek om te verblijven.

De wensen voor het dorpshuis vanuit het dorp zijn een gemoderniseerde keuken, een rouwkamer, ruimte voor beurzen en op toeristen gerichte voorzieningen. De kleine zaal kan de ‘huiskamer’ worden, met meubels en een bar. De grote zaal, die voorheen nauwelijks werd gebruikt, biedt ook veel mogelijkheden. De huidige keuken is te klein en verouderd. Verder zou er een rouwkamer kunnen worden ingericht, want zo’n voorziening bestaat niet meer in Schore en Hansweert. Ook de huisarts zou er spreekuur kunnen houden. Ruimte bieden aan yogalessen of bruiloften moet ook mogelijk zijn, terwijl een terrasje toeristen kan lokken. Het gerenoveerde dorpshuis wordt energiezuinig, met zonnepanelen en een warmtepomp. De vloer wordt vernieuwd en geïsoleerd en krijgt vloerverwarming.

- Jeugd: - Jeugdwerk Schoremorries (4-12 jaar).

- Zorg: - "Rust na Onrust is een gezellige zorgboerderij in het mooie en rustige Schore, gevestigd op een voormalige boerderij met hieromheen weitjes met dieren en tuintjes. Heleen en Wim v/d Weele zijn samen met Kees van Hoepen in 2012 de zorgboerderij gestart. In augustus 2018 heeft burgemeester Huub Hieltjes de tweede locatie van Rust na Onrust feestelijk geopend, in het oude schoolgebouw van OBS De Tunnel en omgedoopt tot Rust na Onrust locatie d' Ouwe Schoole. Deze tweede locatie ligt op loopafstand van de hoeve.

Wij bieden passende dagbesteding aan een gemengde doelgroep. Het leuke is dat zij elkaar op een prettige manier stimuleren en leren samenwerken. Op dit moment werken wij met een groep ouderen/volwassenen met diverse problematiek zoals Alzheimer, dementie en psychiatrische problematiek. Ook werken wij met een groep kinderen/jongeren met diverse problematiek zoals verstandelijke beperkingen, autisme gedragsproblematiek. De gasten bepalen zelf hoe ze hun dag op de zorgboerderij doorbrengen. Ze kunnen helpen bij de verzorging van de dieren en tuintjes. In de ruime schuur kan worden geknutseld en geklust en aan houtbewerking worden gedaan. Verder bieden we activiteiten met betrekking tot bakken en koken of kan er tijd buiten doorgebracht worden middels wandelen en andere buitenactiviteiten. Bij slecht weer zorgt de ruime huiskamer met kachel en de opkamer met haard voor een gezellig samenzijn en het doen van diverse binnenactiviteiten."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Schore, met foto's van de grafzerken.