Schoorl

Plaats
Dorp
Bergen NH
Kennemerland
Noord-Holland

NH gemeente Schoorl in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Schoorl in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Schoorl in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Schoorl

Terug naar boven

Status

- Schoorl is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek Kennemerland, gemeente Bergen NH. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2000.

- Wapen van de voormalige gemeente Schoorl.

- De gemeente Schoorl is in 1833 vergroot met de gemeente Groet en in 1990 met een deel van de gemeente Zijpe.

- Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Aagtdorp, Bregtdorp en Catrijp, een deel van de buurtschap Schoorldam en de badplaats Schoorl aan Zee. Voor de postadressen vallen ook de buurtschappen Camperduin en Hargen, badplaats Hargen aan Zee, een (klein) deel van de buurtschap Leihoek en een (klein) deel van de buurtschap Zijpersluis onder het dorp, hoewel deze allemaal dichterbij het dorp Groet liggen.

Terug naar boven

Ligging

Schoorl ligt NW van Alkmaar, N van Bergen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Schoorl 164 huizen met 970 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 12/66 (= huizen/inwoners), het dorp Groet 33/186, en de buurtschappen Aagtdorp 19/111, Buitenduin 34/213, Bregtdorp 18/109, Catrijp 13/83, Hargen 30/171, Camp 2/13 en Schoorldam (deels) 3/18. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.000 huizen met ca. 5.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen van) de voormalige gemeente Schoorl, kun je terecht bij Cultuur-Historische Vereniging Scoronlo. "De vereniging is opgericht in 1988 en is genoemd naar een vroeg-middeleeuwse schrijfwijze van het dorp uit het jaar 868. Scoronlo stelt zich als doel belangstelling te wekken voor de geschiedenis en cultuur van onze voormalige gemeente en de verkregen kennis te verspreiden. Daarnaast probeert Scoronlo voorwerpen en geschriften die van lokaal historisch en cultureel belang zijn op te sporen, te verwerven en tentoon te stellen. Scoronlo streeft ook naar behoud van lokale historische bouwwerken, cultuurhistorisch landschap en archeologische landschapselementen.

Onze vereniging tracht haar doelen te bereiken door het organiseren van bijeenkomsten en excursies. Scoronlo faciliteert onderzoek en steunt onderzoekers. Zij bevordert de instandhouding van cultuurhistorische monumenten en/of publicaties, historische bouwwerken en landschapselementen in Schoorl. Verder werkt Scoronlo samen met verwante organisaties. Sinds de oprichting werd tot eind 2015 een tijdschrift uitgegeven dat ook Scoronlo heet. Vanaf 2018 is, in plaats daarvan, begonnen met het uitgeven van een Jaarboek.

Sinds eind 2017 is de vereniging medegebruiker van het Raadhuisje van Groet. Dit pand is eigendom van de gemeente Bergen. Vanaf januari 2018 is er gewerkt aan de inrichting ervan. Zo heeft de vereniging een eigen onderkomen gekregen, waarin plaats is gemaakt voor de bestaande verzameling van boeken en andere objecten over Schoorl, Groet, de buurtschappen en omgeving. En er is ook plaats voor een uitbreiding van deze verzameling die we in de toekomst hopen te ontvangen van onze leden en andere belangstellenden. Wij zijn door ANBI erkend als een goededoelenstichting. Daardoor zijn schenkingen fiscaal aftrekbaar en legaten vrij van erfrecht. Met zoveel mogelijk mensen willen wij informatie delen en gegevens uitwisselen en daarbij genieten van deze historische plek. Je bent van harte welkom om eens langs te komen! Ons adres is Kerkbrink 19, Groet. We zijn elke dinsdagmiddag aanwezig van 14.00-16.30 uur."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Schoorl heeft 20 rijksmonumenten.

- Molen Kijkduin (Molenweg 13) is een in 1772 gebouwde korenmolen. Het is een ronde stenen molen, gebouwd op een kleine verhoging. Op de plaats van de molen stond voor 1575 ook al een molen, vermoedelijk een standerdmolen. Bij de bouw was de Kijkduin voor 5/6 deel eigendom van Schoorl en voor 1/6 deel van Groet. Dit duurde tot 1868, toen wegens geldgebrek de molen aan een particulier moest worden verkocht. Hij heeft tot 1935 gemalen en is daarna aan de gemeente verkocht, die hem als monument heeft willen behouden. De molen is tegenwoordig eigendom van de gemeente Bergen. De Kijkduin draait regelmatig en is dan te bezoeken. Ook worden er meelproducten verkocht.

- Hargermolen.

- Het oude raadhuis/rechthuis van Schoorl (Duinweg 3) is een van de kleinste in zijn soort. Het maakt deel uit van een groep recht- en raadhuizen in Renaissancestijl, die in de eerste helft van de 17e eeuw op het ingepolderde land van Noord-Holland zijn gebouwd. Het gebouw heeft een sierlijke topgevel uit 1601 met pilasters geplaatst op consoles en gemetselde voluten. Het interieur is slechts één ruimte: de raadzaal waar tevens recht werd gesproken. Naast het portaal bevindt zich een oud cachot. De Zaanse schouw in de zaal is van rond 1800. Nadat aan het begin van de 20e eeuw een nieuw raadhuis werd gebouwd, is het rechthuisje in gebruik geweest als woning van de gemeentesecretaris, uitleenzaal voor de openbare bibliotheek en vergaderzaal van het polderbestuur. Het cachot bleef tot na 1942 in gebruik als politiecel. In 1931 gaven plannen tot verbreding van de Duinweg aanleiding het pand uiteindelijk te schenken aan Vereniging Hendrick de Keyser, onder bepaling dat het gebouw enkele meters achteruit zou worden geplaatst. De ingreep geschiedde maar helaas bleek het door de slechte bouwkundige toestand niet mogelijk het pand te verrollen, waardoor er niets anders op zat dan steen voor steen afbraak en vervolgens een totale herbouw.

- Gevelstenen in Schoorl.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De 1e editie van de Marathon Schoorl was in 1978. De organisatie bestond toen uit personen van de toenmalige voetbalvereniging. Het lopen werd populair in Nederland en de organisatie beoogde op deze wijze extra financiële middelen te verkrijgen voor hun voetbalvereniging. Destijds had de Marathon het predikaat “zwaarste marathon ter wereld”, want het parcours ging dwars door het bos en door duinpaden, waarbij het mulle zand niet werd ontzien. Tegenwoordig heet het evenement de 'Groet uit Schoorl Run' (2e zondag van februari, in 2021 voor de 44e keer). Het inmiddels nationale topevenement met internationaal karakter trekt jaarlijks maar liefst ca. 9.000 deelnemers. Het succes is te danken aan het unieke en afwisselende parcours. De prachtige natuur waar je als deelnemers dwars doorheen loopt is adembenemend mooi. Het parcours gaat door het bos- en duingebied van Staatsbodsbeheer, met als hoogtepunt het doorkruisen van de pittoreske oude dorpskernen van Groet, Bregtdorp en Catrijp. Je kunt kiezen uit de afstanden 10, 21,1 en 30 km. Er is ook een Rabo Kids Run. Inschrijven is mogelijk vanaf medio september.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Duingebied de Schoorlse Duinen is 5 kilometer breed en 54 meter hoog. Met name "De blanke top der duinen": De Schoorlse Nok, met een hoogte van ruim 48 meter boven NAP, is de oogappel van de gemeente. De ruim 15 kilometer lange MTB-route Schoorl gaat over hoge duinen, door bossen en heide en langs De Kerf. De route is zowel grillig, uitdagend als afmattend. De route is in 1996 aangelegd langs de mooiste plekken in het duin. Als je start in de zuidoosthoek van de Schoorlse Duinen ga je eerst dwars door de donkere dennenbossen. De route kent hier veel hoogteverschillen. Na het bos kom je bij het open duin. Om dit weidse landschap te bewonderen moet je eerst de Zwarte Blink beklimmen. Boven op dit uitkijkpunt heb je een prachtig uitzicht. In augustus en begin september kun je hier genieten van de paars bloeiende heidevelden.

Het parcours gaat verder door de bossen. Je rijdt vlak langs zee en het nieuwe natuurgebied De Kerf. De route gaat hier verder door de bossen naar het hoogste punt van de route: De Schoorlse Nok. Dit is een van de hoogste duinen van Schoorl, en zelfs van Nederland. Je staat dan 48 meter boven NAP. Zelfs voor de ervaren biker is deze klim behoorlijk afzien. De route gaat ongeveer 560 meter over het gewone fietspad (je bent hier gewoon fietser, pas je snelheid dus aan!). Je kunt de route op verschillende plaatsen starten en onderbreken. Zo kun je de route korter maken en overstappen op het fietspad. Op deze manier is de route ook geschikt voor beginners."

- "De provincie Noord-Holland, de gemeente Bergen en Staatsbosbeheer hebben besloten dat 94 procent van het Schoorlse duinbos, waaronder het Baaknolbos, blijft staan. Om het kwetsbare Schoorlse duingebied te herstellen, blijft kap van bos noodzakelijk. Herstel van dit Natura 2000-gebied is nodig om de unieke planten en dieren te behouden en terug te laten keren. Dit gebeurt door maatregelen zoals het verwijderen van de bovenste grondlaag (afplaggen) en lokale bomenkap. Met name de bomenkap zorgde de afgelopen periode voor onrust. Met het besluit om het Baaknolbos in principe niet te kappen, is de overtuiging dat zowel de ecologische doelen als de zorgen vanuit de omgeving een plek krijgen. Daarnaast is toegezegd bij de uitwerking van de maatregelen rekening te houden met de locatie van strandtent Paal 29 en de begaanbaarheid van fiets- en wandelpaden in het gebied.

De kap van het Baaknolbos was onderdeel van de vervolgfasen met herstelmaatregelen die na 2021 in het duingebied plaatsvinden. De provincie, de gemeente en Staatsbosbeheer benadrukken hun uiterste best te doen om, eventueel met behulp van alternatieve maatregelen, mét behoud van dit bos, de Natura 2000-doelen te behalen. Als de komende jaren niet uit de natuurmonitoring blijkt dat kap écht nodig is, blijft het bos dus bestaan. Ook het participatieplatform Schoorlse Duinen, dat bestaat uit betrokkenen uit de omgeving, is positief over dit besluit. De provincie werkt anno 2019 aan een plan voor de monitoring en evaluatie van de herstelmaatregelen uit de eerste fase. Deze plannen worden naar verwachting begin 2020 besproken met de omgevingspartijen." (bron: Provincie Noord-Holland, november 2019)

- In de Schoorlse duinen is een tweede begrazingsgebied gerealiseerd, ten zuiden van de Schoorlse Zeeweg. Het tweede begrazingsgebied bestaat uit de Mariavlakte, het Frederiksveld en ‘t Groote Ganzenveld. Er zijn rasters, veeroosters en klaphekjes geplaatst. Sinds eind 2010 wordt het gebied begraasd met Black Aberdeen Angus runderen. Deze runderen lopen ook in het noordelijke begrazingsgebied. Ze zijn zeer vriendelijk van aard en kunnen het hele jaar buiten lopen.

Het uitgestrekte duingebied van Schoorl bestaat uit open duinen, bos en natte vlakten. Om het gebied open te houden is het belangrijk dat het niet met bomen dichtgroeit. Met de traditionele manier van beheer - kappen van houtopslag - lukt dit niet. Daarom is op twee plaatsen in het Schoorlse duingebied gekozen voor begrazing met runderen.

Het zuidelijke begrazingsgebied blijft toegankelijk voor het publiek. In het noordelijke gebied tussen de Baaknolweg, Harger Zeeweg, Schoorlse zeeweg en de nieuwe weg, lopen ook runderen. Dit noordelijk begrazingsgebied is niet toegankelijk voor honden, in het zuidelijk begrazingsgebied mogen honden aangelijnd mee. (bron: Staatsbosbeheer, 16-8-2010)

- Natura 2000-gebied Abtskolk en De Putten (genoemd naar de gelijknamige meertjes in het gebied) is ca. 600 hectare groot en ligt tussen Petten en Burgervlotbrug in het N en Groet, Hargen en Camperduin in het Z. Door het gebied loopt de Oude Schoorlse Zeedijk. N hiervan is voorheen gemeente Zijpe, Z hiervan (= Verenigde Harger- en Pettemerpolder) is voorheen gemeente Schoorl. "In de graslanden van het Natura 2000-gebied Abtskolk en De Putten vinden de dwerggans, kolgans, grauwe gans en smient (wintervogels) rust en voedsel in de wintermaanden. Uit een evaluatie die de provincie Noord-Holland liet uitvoeren blijkt dat het gebied van voldoende kwaliteit is voor de vogels. Het is de taak van de provincie om de omvang en de kwaliteit van het leefgebied van de wintervogels te behouden. Daarom wordt er gekeken naar het aantal vogels in het gebied en de kwaliteit van het gebied waarin zij leven. Al die vogels hebben namelijk een plek nodig waar zij voedsel en rust kunnen vinden. Daarvoor is het gebied Abtskolk en De Putten aangewezen.

Natura 2000-beheerplan verlengd. De provincie heeft in februari 2021 besloten het Natura 2000-beheerplan voor Abtskolk en De Putten bij Schoorl met 6 jaar te verlengen. Het huidige plan loopt af in april 2021. Het plan wordt verlengd omdat uit de evaluatie blijkt dat het goed gaat in het gebied. In het beheerplan staat hoe Noord-Holland het gebied beschermt. Extra maatregelen. Hoewel het goed gaat, onderneemt de provincie de komende 6 jaar wel extra acties in het gebied. Er wordt nauwkeuriger in kaart gebracht waar de vogels zich in het gebied bevinden. Daarnaast wordt onderzocht of er in delen van het gebied verstorende activiteiten plaatsvinden die ervoor kunnen zorgen dat de vogels er minder graag komen. Denk bijvoorbeeld aan paragliden. Ten slotte komt er meer aandacht voor handhaving omdat de rust voor de smient erg belangrijk is." (bron: Provincie Noord-Holland, februari 2021)

- In Buitencentrum Schoorlse Duinen van Staatsbosbeheer vindt u informatie over het ontstaan van de Schoorlse Duinen en de planten en dieren die er leven. Daarnaast is het centrum een vertrekpunt voor een bezoek aan de Schoorlse Duinen. Verder is hier voor kinderen het Speelbos Zandspoor. Klimmen en klauteren, een hut bouwen of kliederen met water. Vies worden mag!

- "De winnaar van de Gouden Roerdomp 2020 is 't Meertje in Schoorl van initiatiefnemer Arno de Lange. Uit handen van gedeputeerde Esther Rommel (Natuur en Landschap) ontving de winnaar voor zijn initiatief een geldprijs van 2.500 euro. Ook krijgt De Lange extra begeleiding om zijn project waar te maken. “’t Meertje draagt in potentie écht bij aan de lokale biodiversiteit, het landschap én aan het betrekken van de naastgelegen bewoners”, staat in het juryrapport te lezen. De Lange omschrijft zijn initiatief als ‘wijkgericht, natuurinclusief en recreatief’. Het nu nog verwaarloosde meertje heeft volgens hem de potentie om uit te bloeien tot een aantrekkelijk gebied voor alle omwonenden. De Lange: “’t Meertje ligt uniek: via veilige fiets- en wandelpaden kunnen bewoners uit de wijken Groetincke, plan Bovenweg en omgeving en ’t Geesje naar ‘t Meertje komen.”

't Meertje ligt in het noorden van de dorpskern van Schoorl, tussn de Idenslaan en de Houtjeslaan. Er is nog flink wat voor nodig om het gebied bij ’t Meertje op te knappen. Voor ’t Meertje zelf zijn baggerwerkzaamheden nodig en de oevers moeten worden uitgegraven. De Lange: “Dat is goed voor de biodiversiteit, omdat orchideeën, bijen, vlinders, libellen en amfibieën zich er daardoor thuis voelen.” Daarnaast zorgt ecologisch beheer van het grasland voor een bloemrijker stuk groen. En om er een ontmoetingsplek van te maken, wil De Lange een strandje en 2 steigers aanleggen. Groen Kapitaal. De prijs is onderdeel van netwerkplatform Groen Kapitaal van de provincie Noord-Holland. Die streeft ernaar de biodiversiteit in de provincie te vergroten door groene initiatieven met elkaar te verbinden. “Dit project is weer een geweldig voorbeeld van wat vrijwilligers in onze provincie doen voor de natuur in Noord-Holland”, zegt gedeputeerde Esther Rommel. “Door de omliggende buurten te betrekken bij dit project, komen er ook nog eens meer mensen in aanraking met natuur dichtbij hun huis.”

Ook de jury was onder de indruk van de ideeën die voor ’t Meertje in Schoorl zijn gemaakt en werd enthousiast door de boodschap. “Het verhaal is heel goed verteld, waardoor de buurt ook is meegenomen. Het is een mooi voorbeeld van een Groene Gezonde Leefomgeving en brengt de natuur dichter bij de mensen.” De jury bestond uit Albert Vliegenthart van de Vlinderstichting, Tetje Falentijn van LandschappenNL, (snel)dichter en ‘dakboer’ op het groene dak van een zorginstelling Jacob Spaander en Aster van Tilburg van Crowdfunding voor Natuur. De uitreiking van de Gouden Roerdomp was tevens de start de Week van het Groene Kapitaal." (bron: Provincie Noord-Holland, september 2020)

"Het doel van ons initiatief is om in Schoorl een verwaarloosd meertje en haar directe omgeving - dat gelegen is aan een wandel- en fietspad tussen meerdere woonwijken- zo in te richten dat het meerdere functies samenbrengt. ’t Meertje is een uniek meertje waar een duinrel in uitmondt. Ze ligt er nu nog verwaarloosd bij. Dit kan zoveel beter. De kwaliteit van het water kan omhoog zodat de doorstroming beter zal zijn, er lekker gezwommen kan worden en er bij flinke regenbuien meer water kan worden opgevangen. We vragen de gemeente ’t Meertje uit de baggeren en de uitmonding van de duinrel iets te verbreden zodat instroom schoner en bloemrijker wordt. We gaan de gemeente ook vragen de oevers natuurlijk in te richten met mooie bloemen en planten. Dit past in meerdere doelstellingen van de gemeente. We willen via crowdfunding een steiger aanleggen zodat iedereen veilig het water in kan en de kwetsbare oevers niet worden belast. Ook een natuurlijk strandje willen we graag aanleggen omringd door een aantal voedselbomen. Door een plek te creëren waar recreatie en natuur samenkomt naast de voordeur van de bewoners breng je mensen aan het bewegen en in contact en worden ze zich bewust van de mooie natuur om zich heen. ’t Meertje moet een plek worden waar wijkgerichte recreatie en natuur mooi samenkomt." Aldus Arno de Lange op Crowdfundingvoordenatuur.nl. - Zie ook deze video van Arno de Lange waarin hij de plannen toelicht.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Schoorl, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Oude ansichtkaarten van Bergen en Schoorl.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Schoorl (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws van de Schoorl Community op Facebook.

- Belangenorganisatie: - "Stichting Schoorl Community is van de bewoners, gemeenschappen en initieert (culturele) ontmoetingsplekken. Het doel van de Community is een goed geïnformeerde samenleving faciliteren."

- Onderwijs: - "OBS Teun de Jagerschool in Schoorl streeft ernaar om het beste uit eenieder te halen (dit geldt voor zowel kinderen als voor de leerkrachten). Leerkrachten zijn door ons volgsysteem en hun observaties op de hoogte van de behoeften van kinderen en van de verschillen tussen de kinderen. Door het bieden van uitdagende leerstof en afwisselende activiteiten spelen wij in op de verschillende behoeften van kinderen op sociaal-emotioneel, cognitief en creatief gebied. Ieder kind wordt zo gestimuleerd zich verder te ontwikkelen. Door met regelmaat groepsdoorbroken te werken, stimuleren wij de zorg voor elkaar. Een aantal elementen staat daarbij centraal: vertrouwen, geborgenheid, liefdevolle benadering, veiligheid en respect. Het bijzondere gebouw en de directe omgeving spelen een grote rol in ons onderwijs. Het gebouw met de ruime aula, bibliotheek en speelzaal biedt ruimte voor veel verschillende werkvormen en activiteiten. De school staat in een ruim opgezet gebied. Sportvelden, molen, ijsbaan, bos en duinen met bezoekerscentrum liggen op loopafstand. Dit is een uitdagende leeromgeving die we gebruiken als startpunt en uitgangspunt om de wereld te ontdekken."

- Sport: - "Gymlust Schoorl is een kleinschalige, gezellige vereniging voor peuter-/kleutergym en recratiegym. Niet alleen de sport, maar ook respect, gezelligheid en aandacht voor elkaar vinden wij belangrijk. En je kunt al bij ons gymmen vanaf 2 jaar. Wij geven les op twee locaties. Naast het in onze naam genoemde dorp ook nog in buurdorp Groet. Wil je een keer bij ons komen kijken? Leuk! Kom gerust eens langs of stuur een mailtje voor meer informatie. Peuter-/kleutergym: Lekker springen, koprollen maken, spelletjes doen en lol hebben? Kom lekker bij ons gymmen! Vind je het spannend? Neem dan lekker een vriendje of vriendinnetje mee. Fit en vitaal - recreatiegym: Wat is het leven druk. Gelukkig vaak druk met allerlei leuke dingen, (klein)kinderen, vrienden, familie. Maar even tijd voor jezelf is ook fijn. Lekker bewegen op je eigen tempo? Spiertraining om krachtig, maar ook lenig te zijn? Iets wat je jezelf één keer in de week mag gunnen! Annemarie van Dam geeft al jarenlang training bij Gymlust. Uiteraard heeft deze leuke vereniging ook een enthousiast bestuur. Lijkt het je leuk om ons bestuur te versterken? Neem dan contact op via ledenadministratie@gymlustschoorl.nl."

- Duinrand S is een voetbalclub die voorkomt uit een fusie van v.v. Duinranders en s.v. Schoorl. De S is dus een afkorting van de plaatsnaam, maar wat de vereniging betreft staat de S ook voor Samen, Sociaal, Sterk en Sportief.

Reactie toevoegen