Buurtschap Rode Dorp heeft geen plaatsnaambord, je kunt dus slechts aan het gelijknamige straatnaambordje - het is er maar één omdat het een doodlopende weg is - zien dat je in de buurtschap bent aangekomen. (© Google)
Op plattegronden is goed te zien dat de 20 - voorheen 22 - huizen van het oorspronkelijke arbeidersbuurtje Rode Dorp bij Zandhuizen en Noordwolde heel systematisch om en om zijn gebouwd. (© www.openstreetmap.org)
- Rode Dorp is een buurtschap in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Weststellingwerf.
- De buurtschap valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Zandhuizen. Zandhuizen is pas in 1989 tot dorp benoemd. Voorheen viel Zandhuizen en daarmee ook Rode Dorp als buurtschap onder buurdorp Noordwolde.
- Buurtschap Rode Dorp heeft geen plaatsnaambord, je kunt dus slechts aan het gelijknamige straatnaambordje - het is er maar één omdat het een doodlopende weg is - zien dat je in de buurtschap bent aangekomen.
Terug naar bovenIn het Stellingwerfs
Et Rooie Dörp.
In het Fries
It Reade Doarp.
Naamgeving
De buurtschap dankt zijn naam aan de opvallende rode kleur van de huizen en niet naar eventuele socialistische bewoners die, naar de partijkleur, rood worden genoemd en waarmee elders in Nederland wél een nederzetting is benoemd.(1)
De buurtschap Rode Dorp ligt rond de gelijknamige, doodlopende weg en het eveneens doodlopende zijweggetje Schans, N van Noordwolde, ZW van Zandhuizen.
Terug naar bovenDe buurtschap Rode Dorp omvat ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners.
Terug naar bovenZonder schroom mag gezegd worden dat hier een van de fraaiste voorbeelden van de volkswoningbouw in Fryslân wordt geëtaleerd. In 1920 is hier in opdracht van de Stichting tot Verbetering van de Volkswoningbouw in Weststellingwerf begonnen met de bouw van een 22-tal voor die tijd relatief grote woningen van hetzelfde type met schuur, op een ruime akker van 0,5 hectare. Woningen die bestemd waren voor bewoners uit de omgeving, die vaak nog woonachtig waren in plaggenhutten. (bron: Geert Lantinga)
Terug naar boven- Gaswinbedrijf Vermillion maakt in december 2018 bekend dat zij de oude gasput van Petroland bij buurtschap het Rode Dorp, die tot 2004 in gebruik was, weer in gebruik wil nemen.Gedeputeerde Staten laat daapop weten dat zij daar geen voorstander van is. Het College van B&W van de gemeente Weststellingwerf is in januari 2019 kritisch over het heropenen van de put, maar heeft er toch mee ingestemd. Het ziet namelijk geen mogelijkheden om de aanvraag af te wijzen, omdat deze binnen het bestemmingsplan past. De gaswinning ligt gevoelig, want in november 2009 is er een aardbeving in het gebied geweest. Die werd veroorzaakt doordat er water in de oude gasput werd gepompt.
Terug naar boven- Alle 20 huizen - voorheen 22, er zijn er 2 verloren gegaan en één is er vervangen - van het oorspronkelijke arbeidersbuurtje* zijn gemeentelijke monumenten. "De woninkjes zijn binnen het dorpsgebied van Zandhuizen, voorheen Noorwolde, een buiten de dorpskernen gelegen aparte nederzetting, genaamd het Rode Dorp. Het ensemble van woningen, maar zeker ook de authenticiteit van de hoofdvorm van de woningen en de streekhistorische waarde als sociale woningbouw in Zandhuizen/Noordwolde, maakt het geheel behoudenswaardig. De provincie Fryslân heeft het gebied omschreven als 'gebied met bijzondere waarden'. Dit is echter geen formele status.
* In de buurtschap ligt ook nog een boerderij aan het doodlopende zijweggetje Schans. Deze behoort niet tot het hier bedoelde complex.
De woningen zijn aan weerszijden van de straat om en om geplaatst. De woningen bestaan uit een klein woongedeelte op vierkant grondplan met aan de achterzijde een verbrede schuurruimte,die inmiddels bij de woonfunctie is getrokken. De woningen van het Rode Dorp zijn van algemeen belang als gemeentelijk monument door: de ensemblewaarde; architectuurhistorische waarde; cultuurhistorische waarde (snelle ontwikkeling van Noordwolde door de rotanindustrie); en de authenticiteit", aldus enkele citaten uit de toelichting van de gemeente op de status van de buurtschap als gemeentelijk monument. Zie in dat kader verder de Beschrijving van de gemeentelijke monumenten in tekst en beeld (vanaf pagina 5 onder de link. Ze staan daar overigens nog te boek als zijnde gelegen in het dorpsgebied van Noordwolde. Dat wordt in een volgende versie aangepast naar Zandhuizen).
Reactie toevoegen