Rijswijk (Gelderland)

Plaats
Dorp
Buren
Betuwe
Gelderland

rijswijk_gl_collage_2.jpg

Rijswijk, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Rijswijk, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

rijswijk_gl_collage.jpg

De molen van Rijswijk heet zoals veel molens in ons land heten: De Hoop (© Jan Dijkstra, Houten)

De molen van Rijswijk heet zoals veel molens in ons land heten: De Hoop (© Jan Dijkstra, Houten)

Rijswijk GL.JPG

Rijswijk ligt voor 1999 in de gemeente Maurik, sindsdien in de gemeente Buren

Rijswijk ligt voor 1999 in de gemeente Maurik, sindsdien in de gemeente Buren

Rijswijk GL. (3).JPG

Op de Rijnbandijk in Rijswijk

Op de Rijnbandijk in Rijswijk

Rijswijk GL..JPG

Het mooie, witte kerkje van Rijswijk

Het mooie, witte kerkje van Rijswijk

Rijswijk GL. (2).JPG

Dorpsgezicht van Rijswijk

Dorpsgezicht van Rijswijk

Rijswijk (Gelderland)

Terug naar boven

Status

- Rijswijk is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente Buren. T/m 1817 gemeente Beusichem. In 1818 over naar gemeente Maurik, in 1999 over naar gemeente Buren.

- Onder het dorp Rijswijk valt ook de buurtschap Zandberg.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
918-948 kopie eind 11e eeuw Risuuic, 1139 kopie eind 14e eeuw Rijswich, 1179 kopie eind 14e eeuw Rijswijc.

Naamsverklaring
Samenstelling van het Oudnederlandse ris 'loot, twijg, rijshout', hier misschien 'vlechtwerk', en wic, wich 'vestigingsplaats'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Rijswijk ligt ZO van Wijk bij Duurstede, W van Maurik, NNO van Buren, rond de kruising van Nederrijn, Lek en Amsterdam-Rijnkanaal.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Rijswijk 76 huizen met 536 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 250 huizen met ca. 650 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Geschiedenis van Rijswijk (even naar onderen scrollen op de pagina tot je bij dit dorp komt of zoeken met ctrl-F).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Rijswijk heeft 24 rijksmonumenten. Naast de kerk met toren en de molen zijn dat nog 21 monumentale boerderijen en woonhuizen.

- Rijswijk heeft 6 gemeentelijke monumenten.

- "Hoe oud een kerk is, is niet altijd glashelder. Zo ook in Rijswijk. In de Romeinse tijd lag hier in de nabijheid het Castellum Levefanum om de limes, de grens van het Romeinse rijk, te verdedigen. Het gebied was vast en zeker bewoond door gelovigen, die hun god of goden eer brachten. Men neemt aan dat voor die eredienst n de buurt van dat Castellum Levefanum een gebouw lag, dat we nu een kerkje zouden noemen. Het lag vermoedelijk op een plek in de uiterwaarden. Dus dichter bij de rivier dan de huidige Hervormde (PKN) Martinuskerk. Van die oudste ereplek is nauwelijks iets bekend. Maar men kan het zien als een voorloper van de kerk die nu in het dorp staat.

De huidige Martinuskerk stamt - op grond van de weinige documenten die we kennen - uit de 8e - 14e eeuw. Die kerk had een toren, een enkel schip en een koor met een houten gewelf. Het koor en het schip zijn in de loop van de tijd veranderd. In de toren zijn de oudste delen van de kerk te vinden. In het midden van de 16e eeuw bestond het schip van de kerk uit een middenschip met twee zijbeuken. Dat is nu nog zo, al is er in de loop van de tijd met de zijbeuken wel gerommeld (ze zijn ingekort). De kerk had inmiddels een stenen gewelf met in koor en schip de sierlijke lijnen van het netgewelf. Dat netgewelf is voor een kleine dorpskerk bijzonder. De zijbeuken hebben een eenvoudig kruisgewelf.

In de reformatie ging de kerk van Rijswijk met pastoor en gelovigen over naar de protestantse leer. Maar de naam Martinuskerk werd niet afgezworen, misschien wel omdat Martinus een populaire heilige was. Dat Martinus als Romeins soldaat zijn legermantel doormidden sneed en de helft aan een arme bedelaar gaf, sprak het gewone volk aan. Het interieur van de kerk heeft een beschreven en beschilderd wetsbord uit 1659. Opvallend in het koor is de graftombe uit 1692 van Diderick van Brakell en zijn vrouw Justina van Borssele. Onder de graftombe is de grafkelder van deze familie. In het koor liggen een aantal oude grafstenen, waarvan een deel tijdens de laatste restauratie onder de kerkvloer werden gevonden.

Na de reformatie zijn vanaf 1700 de berichten over de bouwkundige toestand van de kerk zorgelijk Het is de ene keer de toren, dan weer het dak dat grondig onderhoud vergt. Geld moet via collectes, soms tot ver in het land, bijeengeschraapt worden. Al die bouwkundige zorgen monden rond 1860 uit in een ingrijpende verbouwing. Veel hielp die niet want tien jaar later was het gewelf van het schip vrijwel ingevallen door het verder hellen van de toren. De kerk was vrijwel een ruïne. Om het gewelf te onderseunen is in 1870 tussen toren en schip een nieuw metselwerk opgetrokken. Sinds 1989 is Stichting Oude Gelderse Kerken eigenaar van de kerk in Rijswijk. Zij zorgde eind vorige eeuw voor de laatste grondige restauratie. Wat van verre opvalt aan de kerk is de scheve toren, maar die is nu weer stabiel. De Martinuskerk met zijn feestelijke witte uiterlijk wordt gebruikt voor de eredienst van de Hervormde Gemeente, die drie eeuwen de zorg voor dit gebouw heeft gedragen. Ook vinden in de kerk passende culturele manifestaties plaats (zie daarvoor het hoofdstuk Evenementen)." (bron: site van de kerk)

- "Korenmolen De Hoop in Rijswijk (Molenweg 2) dateert uit 1703. De molen staat in de uiterwaarden van de Nederrijn tegenover Wijk bij Duurstede. In de molen, die volledig in tact is, kan volgens de vernuftige techniek uit de 17e eeuw met windkracht van graan meel worden gemalen. Daarnaast is De Hoop een baken van rust in een natuurgebied waar het krioelt van (water)vogels, de bever zwemt en tal van kleine landzoogdieren en pony’s lopen. Korenmolen De Hoop draait in principe elke 1e zaterdagochtend van de maand. Dan is iedereen van harte welkom om de molen te bezoeken. Het is natuurlijk wel afhankelijk van het weer en vooral de wind. Op onze Facebookpagina vind je het laatste nieuws. Verder is Korenmolen De Hoop ook een ontmoetingsplaats voor groepen (tot 20 personen) om iets te vieren of te bespreken, een startpunt voor activiteiten, en een fraaie locatie voor een lunch of (aanschuif)diner in een bijzondere setting of voor een cursus waar je veel van leert." Aldus de site van Korenmolen De Hoop.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Martinus Producties organiseert culturele activiteiten in de prachtige Martinuskerk te Rijswijk. Met name concerten, maar ook tentoonstellingen, meezingmiddagen en lokale feestelijke activiteiten zoals tijdens de Jaarmarkt en Monumentendag. Al enkele jaren zijn er meezingmiddagen onder leiding van de Utrechtse dirigent Jurriaan Grootes. De thema's variëren van requiems tot kerst-popmuziek.

Terug naar boven

Links

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool De Wiekslag is naar eigen zeggen "een super school met coole kinderen, betrokken ouders en een geweldig team!" De Wiekslag is een kleine dorpsschool met ca. 50 leerlingen, prachtig gelegen midden in het dorpje Rijswijk. Ze bieden rust en ruimte en dat vind je terug in hun werkwijze. Door het werken in combinatiegroepen leren de kinderen al snel zelfstandig te zijn en verantwoordelijk te zijn voor hun eigen werk. Ze maken gebruik van de nieuwste methodes en digitale hulpmiddelen.

- "Van piepklein tot best al groot, iedereen is welkom op Kinderdagverblijf Buitenpret in Rijswijk. Een professioneel kinderdagverblijf op de boerderij, waar de kinderen centraal staan. Wij hebben een gigantische buitenruimte, met een variabel aanbod aan speelgenot voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Kinderdagverblijf Buitenpret biedt u en uw kinderen: een veilige en huiselijke sfeer; en kinderdagverblijf op de boerderij; boerderijdieren om mee te knuffelen; een prachtige buitenruimte; een uitdagende speel- en leeromgeving; een prachtige snoezelruimte; horizontale groepen en 1 verticale groep voor kinderen met en zonder specifieke zorgvraag; een rotsvast team met professionele, VVE- gecertificeerde pedagogisch medewerkers; een VVE-gecertificeerd programma. Kinderdagverblijf Buitenpret bestaat uit 3 horizontale groepen, een baby-, dreumes-, en peutergroep, 1 verticale plusgroep voor kinderen met en zonder specifieke zorgvraag. De binnenruimtes bij Buitenpret zijn ruimtelijk en ingericht met educatief speelgoed. De kinderen van de babygroep, plusgroep en peutergroep slapen buiten in buitenbedden die speciaal voor kinderdagverblijven ontwikkeld zijn."

- Muziek: - "Vrouwenkoor Davina is opgericht in 2003 en heeft ca. 15 leden. We willen graag groeien naar een totaal van 20 leden. Het koor zingt drie- of vierstemmig en bestaat uit alten, mezzosopranen en sopranen. De leden en dirigent stimuleren elkaar om mee te denken over muziekkeuzes, kleding en optredens, waardoor er een ontspannen sfeer heerst als tegenhanger van het harde werken. Ons repertoire bevat wereld- en volksmuziek uit heel Europa, daarnaast zingen we licht klassieke stukken, variërend van Middeleeuwse tot hedendaagse muziek. De meeste liederen zingen we a capella en soms hebben we begeleiding van piano of viool. De artistieke leiding is in handen van dirigent Frank van der Velden. De koorleden komen uit Rijswijk, Wijk bij Duurstede, Maurik, Ingen en Kesteren. Het streven is om 3 concerten per jaar te geven, waarvan 1 met een sfeervolle High Tea of borrel na afloop. Ook zingen we graag rondom de kerstdagen. Daarnaast werken we mee aan kerkdiensten in onder andere de prachtige Martinuskerk. Met zangpedagoge Esther Putter doen wij zo nu en dan een workshop waarin waarneming van de klank centraal staat. Davina heeft nog plaats voor sopranen!"

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. SCR is opgericht in 1963. De eerste jaren is er op een weiland aan de Rijnbandijk gevoetbald. Begin jaren zeventig is het complex aan de Langsstraat gerealiseerd, waardoor de vereniging een enorme groei heeft doorgemaakt. Ondanks dat het dorpje Rijswijk nog geen 700 inwoners heeft, heeft SCR toch een mooie voetbalvereniging op weten te bouwen. Zo heeft SCR in het seizoen 2018-2019 4 seniorenelftallen en 2 jeugdteams ingeschreven bij de KNVB. De vereniging draait bijna helemaal op vrijwilligers. Een groot deel van het onderhoud aan de accommodatie wordt door de leden zelf gedaan en ook achter de bar draagt ieder lid zijn steentje bij.

Naast de sportieve kant, is ook de sociale kant van SCR een belangrijk punt. Zo is er elke laatste vrijdag van de maand een kaartavond en worden er in het kader van de SCR Future Partners diverse projecten en evenementen georganiseerd om de kinderen uit de omgeving te laten sporten en met in elkaar contact te laten komen.

Reactie toevoegen