Rijnland

Streek
Rijnland
Zuid-Holland

Rijnland

Terug naar boven

Status

- Rijnland is een oude streeknaam in de provincie Zuid-Holland.

- Er zijn verschillende 'soorten' Rijnland geweest door de eeuwen heen, die ook verschillende gebieden besloegen. Zo was er de gouw of het gouwgraafschap Rijnland, dat rond 900 is opgegaan in het graafschap Holland, en het baljuwschap Rijnland (13e eeuw - 1795). En dan is er nog het Hoogheemraadschap van Rijnland (13e eeuw - heden), het eerste officiële waterschap van ons land.

- Volgens een colofon in de jaarboekjes van Vereniging Oud Leiden omvat de streek Rijnland de dorpen, steden, gemeenten en voormalige gemeenten Alkemade, Alphen aan den Rijn, Hazerswoude, Koudekerk aan den Rijn, Hillegom, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Leimuiden, Rijnsaterwoude, Lisse, Nieuwveen, Zevenhoven, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Rijnsburg, Sassenheim, Ter Aar, Valkenburg, Voorhout, Voorschoten, Warmond, Wassenaar, Woubrugge, Hoogmade en Zoeterwoude.

- De oude streeknaam Rijnland is vandaag de dag echter geleidelijk buiten gebruik aan het raken. De afgelopen jaren zijn andere streeknamen in opkomst, namelijk Holland Rijnland, dat hetzelfde gebied omvat als hierboven omschreven minus Wassenaar (dat tegenwoordig onder de regio Haaglanden valt), en wat je dus als opvolger van de streeknaam Rijnland kunt beschouwen. Binnen deze regio zijn er verder nog de streken Rijn- en Veenstreek en Bollenstreek.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
De streek is genoemd naar de ligging rond de Oude Rijn.

Terug naar boven

Ligging

De westelijke grens van het Hoogheemraadschap van Rijnland, en daarmee van de gelijknamige streek, wordt gevormd door de Noordzee. Aan de noordkant grenst het gebied van Velsen tot aan de westkant van Amsterdam aan het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, in het noordoosten van Amsterdam tot aan Jacobswoude aan het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, in het zuidoosten tot aan Bodegraven aan het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Al vanaf de 14e eeuw wordt de zuidgrens met het Hoogheemraadschap van Delfland gevormd door de Landscheidingsweg.

Terug naar boven

Geschiedenis

Het Hoogheemraadschap van Rijnland wordt voor het eerst in de archieven vermeld in 1255 en is daarmee het oudste officiële waterschap van Nederland. Oorspronkelijk had bijna iedere polder zijn eigen waterschap. Na reeksen fusies in de loop der eeuwen, is sinds 2005 het Hoogheemraadschap nog de enige instantie in het werkgebied die verantwoordelijk is voor het waterbeheer. Zie verder Geschiedenis van het Hoogheemraadschap van Rijnland.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen in de streek) Rijnland, kun je terecht bij de volgende instantie, sites en literatuur:

- Canon van Rijnland.

- Het boek 'De landscheidingen tussen Delfland, Rijnland en Schieland' (J.L. van der Gouw, uitg. Verloren, 1987) is via de link deels online te lezen. Met veel verhelderende tekeningen.

- De gemeenschappelijke regeling Streekarchief Rijnlands Midden is in 2017 opgeheven. De gemeenten Kaag en Braassem en Nieuwkoop hebben in 2017 het beheer van hun archieven overgedragen aan Erfgoed Leiden en omstreken. De archieven van de gemeenten Nieuwkoop (Nieuwkoop, Ter Aar, Vrijhoeven, Nieuwveen en Zevenhoven) en Kaag en Braassem (Alkemade, Rijnsaterwoude, Woubrugge (Esselijkerwoude), Hoogmade en Leimuiden) zijn daarom sinds 2017 daar raadpleegbaar. Eveneens sinds 2017 worden de archieven van de gemeente Alphen aan den Rijn daarom weer beheerd door het Gemeentearchief Alphen aan den Rijn. Voor inzage van de archieven van de (voormalige) gemeenten Alphen aan den Rijn, Alphen, Aarlanderveen, Oudshoorn, Zwammerdam, Koudekerk aan den Rijn, Hazerswoude, Benthorn, Benthuizen (Hoogeveen) en Boskoop blijft het onderzoeksadres Burgemeester Visserpark 28, Alphen aan den Rijn. In de loop van 2017 zal er een website worden gerealiseerd voor het Gemeentearchief Alphen aan den Rijn.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft vele monumentale objecten in bezit en beheer. Hier vind je tientallen monumentale gemalen e.a. objecten van het Hoogheemraadschap beschreven in tekst en beeld.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Rijnland (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Hoogheemraadschap: - Site van Hoogheemraadschap van Rijnland. - Nieuws van het Hoogheemraadschap op Facebook.- Nieuws van het Hoogheemraadschap op Twitter.

Reactie toevoegen