Status

- Rasquert is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hoogeland, gemeente Het Hogeland. T/m 1989 gemeente Baflo. In 1990 over naar gemeente Winsum, in 2019 over naar gemeente Het Hogeland.

- Het kleine dorp Rasquert is voor veel voorzieningen aangewezen op het grotere buurdorp Baflo. Het is daarom ook logisch dat zij veel gezamenlijke instanties hebben, zoals een vereniging Dorpsbelangen (zie hieronder bij Links). De dorpen zijn ook vrijwel aan elkaar gegroeid (er zit nog slechts een kleine 'groene buffer' tussen). Je zou ze dan ook als 'tweelingdorp' kunnen beschouwen. Formeel (bijv. voor de postadressen, plaatsnaamborden e.d.) zijn het nog wel 2 aparte dorpen.

- Onder het dorp Rasquert vallen ook de buurtschappen Hammeland en Lutje Marne.

Naam

In het Gronings
Raskert of Raskerd.

Oudere vermeldingen
10e-11e eeuw Riazuurð, 11e eeuw Reisuurð, 1417 kopie van, to Rasquart, 1436 Raeswert, 1437 to Ryaswert, 1440 kopie toe Raswert, 1541 Rasquarder hammerick, ca. 1660 Rasquert.

Naamsverklaring
Misschien ontstaan uit het Oudfriese hriades uurð* 'rietwierde'. De vorm uit 1541 heeft de k klank mogelijk onder invloed van Usquert.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Ligging

Het dorp Rasquert ligt N van het dorp Winsum, direct N van het dorp Baflo, tussen de spoorlijn Groningen-Roodeschool in het O en de provincialeweg N363 (Warffumerweg) in het W.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Rasquert 62 huizen met 371 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 90 huizen met ca. 220 inwoners.

Bezienswaardigheden

- Rasquert heeft 10 rijksmonumenten.

- Rond 1868 geeft de burgemeester van de gemeente Baflo, Jan Doornbosch, opdracht tot de bouw van een burgemeesterswoning in het onder de gemeente vallende dorp Rasquert. De villa op Meijmaweg 2 is gebouwd op het terrein van de vroegere borg Meyma, die begin 18e eeuw is afgebroken. Ook het bij de borg behorende schathuis is afgebroken (begin 19e eeuw). Naast de villa werd op het terrein ook een boerderij Meyma gebouwd, die hieronder wordt beschreven. De bijbehorende tuinen bij beide panden zijn in 1926 aangelegd, waarschijnlijk door de firma Vroom uit Glimmen.

De gepleisterde villa is gebouwd in een eclectische stijl met onder meer elementen uit de neogotiek. De villa heeft twee vleugels van één bouwlaag en een middengedeelte van twee bouwlagen. De villa is een rijksmonument onder meer vanwege de hoge mate van gaafheid van het gebouw en van het interieur, de architectuurhistorische waarde, de markante ligging en de situering op het oorspronkelijke borgterrein. De villa is een voorbeeld van een notabelenwoning, zoals die in de tweede helft van de 19e eeuw werden gebouwd. Een andere bijzonderheid is de samenhang van de tuin van het pand met de tuin van de naastgelegen boerderij Meyma. Beide tuinen vormen één geheel. De in landschapsstijl aangelegde tuinen hebben vijvers, heuvelpartijen en glooiende gazons.

- De oudste delen van villaboerderij Meyma in Rasquert (Meijmaweg 4) zijn de schuren uit 1802. De boerderij ligt op het terrein van de vroegere borg Meyma, die begin 18e eeuw is afgebroken. Het woonhuis van de boerderij is in 1926 gereedgekomen en is ontworpen door de in Leens woonachtige architect Wilem Reitsema. In dezelfde periode is de parkachtige tuin rond de boerderij aangelegd. De opdrachtgever was Klaas van Ikema. De tuin vormt één geheel met de tuin van de - hierboven beschreven - naastgelegen voormalige ambtswoning van de burgemeester van Baflo. De tuin is waarschijnlijk een ontwerp van de firma Vroom uit Glimmen.

Reitsema gaf de villa van boerderij Meyma in Rasquert vorm in een aan de Amsterdamse School verwante stijl. Hij gebruikte daarbij repeterende rechthoekige vormen onder andere in de vorm van ramen. Aan de zuidzijde van de woning is de oorspronkelijke gevelsteen van het oude voorhuis ingemetseld. Aan de noordzijde bevindt zich de nieuwe gevelsteen met de naam van de boerderij. Aan de oostzijde (aan de straatkant) bevindt zich de ingang in een portiek met een Art decodeur. Zowel de boerderij met de schuren als de bijbehorende tuin zijn erkend als rijksmonumenten. De villaboerderij wordt gezien als een voorbeeld van de architectuur uit de jaren twintig van de 20e eeuw met schuren uit een vroegere periode. Ook de gaafheid, de vormgeving, het decoratieve karakter en de weerspiegeling van het werk van Reitsma zijn van belang geweest bij deze erkenning. De tuin is van belang vanwege de gaafheid en het fungeren als voorbeeld van dergelijke tuinen, die zijn vormgegeven in de zogeheten landschapsstijl.

Evenementen en activiteiten

- In 1992 is popfestival Graspop ontstaan, als initiatief van jeugdsoos Eagle in Baflo. Met 40 vrijwilligers wordt het eerste festival in elkaar gezet, dat ca. 400 bezoekers trekt. Topact waren de Bintangs. In de loop der jaren is het festival flink gegroeid; met meer dan 100 vrijwilligers organiseert men nu een festival dat jaarlijks ca. 2.000 bezoekers trekt. Met de verhuizing naar het festivalterrein op de ijsbaan van Rasquert in 2011 is het Graspop Festival (op een zaterdag eind mei) de weg naar boven verder ingeslagen.

- De zaterdag vóór het popfestival zijn er in Rasquert de Groninger Kampioenschappen Zitmaaierraces Vol G(r)as.

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kan er in Rasquert worden geschaatst op IJsbaan 't Olthof.

Landschap, natuur en recreatie

- De Rasquerdermaar is een ruim 3 kilometer lang kanaal, lopend tussen het Kanaal Baflo-Mensingeweer en de Warffumermaar. De maar begint bij de vaste brug in de Hammelandsterweg (tot 1988 een draaibrug). De afgelopen jaren zijn het jaagpad en de dijk langs de Rasquerdermaar, voor zover gelegen op grondgebied van Rasquert - dat is het deel O van de waterloop Oude Weer die haaks op de Rasquerdermaar naar het N loopt - gereconstrueerd. Omdat dat deel dichter bij buurtschap De Vennen ligt dan bij het dorp, hebben wij die reconstructie daar beschreven.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Rasquert, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Fotoreportages van flora, fauna, monumentale panden en andere bezienswaardige objecten in Rasquert en omgeving, door Harry Perton.

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Baflo en Rasquert van Dorpsbelangen op Facebook.

- Belangenvereniging: - Dorpsbelangen Baflo en Rasquert zet zich in voor behoud en waar mogelijk verbetering van de leefbaarheid van beide dorpen. Ze houden zich bezig met o.a verkeersveiligheid, speelterreinen, projectsubsidies en dorpsactiviteiten.

- MFC: - In 2018 is het nieuwe multifunctioneel centrum (MFC) de Marciaborg gerealiseerd, aan de Meijmaweg tussen de kernen Rasquert en Baflo (formeel op grondgebied van eerstgenoemd dorp gelegen). Het complex biedt onderdak aan de basisscholen Noordewier en Ichtus, de peuters van Kids2B, evenals sportclubs - zoals de kantine van de tennisclub - en culturele verenigingen. Ook is het dé plek voor dorpsbijeenkomsten. De naam van het complex is door een prijsvraag tot stand gekomen. De naam is een logische omdat het centrum in het Marciapark staat. Ook de lokale voetbalclub heette zo. Alleen weet niemand meer wat de naam eigenlijk betekent. "Dus daar gaan we ook nog wel een keer een prijsvraag voor uitschrijven", aldus wethouder Harmannus Blok bij de bekendnaming van de naam in oktober 2017.

Het gebouw is aardbevingsbestedig gebouwd. Niets is gelijmd of gemetseld. Alles is gestapeld. En daar is veel staal, beton en hout voor nodig; om precies te zijn 135 ton staal, 800 kuub beton en 7,5 kilometer hout. Het verouderde gebouw van Basisschool Noordewier op deze locatie is gesloopt. Daar is het schoolplein van het nieuwe complex aangelegd en de tennisbanen van de tennisclub. Het complex is het duurzaamste pand van Baflo en Rasquert; het is aardbevingsbestendig, gasloos, volledig elektrisch aangedreven, wordt verwarmd door aardwarmte, heeft 231 zonnepanelen, driedubbel gelaagd glas, vleermuiskastjes aan de muren en een gevel van duurzaam gekapt hout. De kinderen van de scholen kunnen zien wat voor techniek achter de duurzame elementen schuilgaat. Zo kunnen ze bijv. via de digitale schoolborden zien hoeveel stroom er wordt opgewekt en verbruikt.

De lantaarnpalen op de parkeerplaats bij de Marciaborg geven geen wit licht, maar mysterieus groen licht. De keuze voor groene lampen is bewust gemaakt. Deze kleur verlichting kost minder energie dan traditionele witte straatverlichting, mensen kunnen prima zien met groen licht en de kleur schijnt het leefgebied van vogels en vleermuizen minder te verstoren. "De Marciaborg is gebouwd in een bijzonder mooi groengebied, waar veel dieren leven. Daarom zitten er bijvoorbeeld ook vleermuiskastjes in de gevel van de school. We gebruiken deze lampen ook bij het Appelhof in Winsum. Daar zijn omwonenden er heel blij mee”, aldus wethouder Harmannus Blok in reactie op de verbazing van enkele omwonenden over de kleur van de verlichting. Men heeft de parkeerplaats al de bijnaam Airport Rasquert gegeven. De groene lampen zijn al vanaf de povinciale weg te zien. Een buurtbewoner stelde: "Het ziet er vreemd uit en ze verlichten de boel niet goed. Dus het is nog steeds heel donker op de parkeerplaats." Wethouder Blok lichtte daarop toe: "Dat kan kloppen. Dat is ook niet nodig. Zo’n parkeerplaats is niet echt een verblijfsgebied. Het is bijvoorbeeld geen drukke weg. Felle verlichting is op die plek dus niet heel belangrijk." (bron en voor nadere informatie zie DvhN, 12-12-2018)

KAW Architecten, die het MFC heeft ontworpen, beschrijft het project als volgt: " ‘Wooow’ schreeuwden meer dan 80 kinderen in koor toen ze de eerste schets van Kindcentrum Baflo/Rasquert zagen. Een gedeeld enthousiasme brengt de kinderen van de openbare school en de christelijke school nu al bij elkaar. Met houtgevels en direct contact met buiten sluit het ontwerp helemaal aan bij hun wereld. De ontwikkeling van het kindcentrum is onderdeel van de herinrichting van het Marciapark; een dorpspark met activiteiten voor jong en ouder. Voor het gebied, dat met krimpproblematiek kampt, brengt dit project een echte kwaliteitsimpuls. Naast dat het de onderwijs- en sportvoorzieningen verbetert, herstelt het ook de oorspronkelijke historische structuur van de dorpen.

Multifunctioneel kindcentrum / schuurarchitectuur
Twee basisscholen, de peuterspeelzaal, sportclubs en het verenigingsleven gaan samen onder het mom: samen wat kan, apart wat moet. ’s Avonds wordt de sportzaal en de tennisbaan gebruikt door sportverenigingen en dorpsbijeenkomsten. Het puntdak verleent het kindcentrum een huiselijke sfeer en geeft het interieur onverwachte ruimtelijke kwaliteit. Het komt voort uit de schuurarchitectuur uit de omgeving, herkenbaar aan haar heldere en eenvoudige vorm, waar het kindcentrum ook in massa, uitstraling en materialisatie aan refereert. Dit komt ook buiten terug: een dubbele gevel van glas en houten lamellen creëert een uitnodigend karakter met een bijzonder lichtspel.

Workshops schoolplein ontwerpen / Frisse scholen B
In een aantal workshops met de kinderen hebben we de inrichting van de schoolpleinen bepaald. De kinderen hebben een duidelijke mening: geen plastic speeltoestellen, maar een natuurlijke en avontuurlijke speelplek willen ze! Voor de kleinsten is het plein verdeeld in kleine zones, zo kunnen ze veilig en geborgen in kleine groepjes spelen. KAW werkt samen met Territoria aan de integratie van het schoolplein in het landschappelijk ontwerp voor het Marciapark in Rasquert. De gekozen schuurarchitectuur past in het gebied en leent zich fantastisch om de natuur naar binnen te halen. Want Nederlandse kinderen komen veel te weinig buiten. Een verminderde ontwikkeling, vitamine D-tekort, overgewicht en te weinig beweging zijn de gevolgen. Met het ontwerp stimuleren we de kinderen naar buiten te gaan: ze stappen vanuit hun klaslokaal direct de moestuin in voor een praktijkles biologie. De school valt in Frisse Scholen klasse B.

Gasloos en aardbevingsbestendig ontwerp
De school in het bevingsgebied heeft een voorbeeldfunctie en moet dus wel all-electric zijn. Om de aardbevingsbelasting te minimaliseren én zo goed mogelijk te verdelen, zijn er lichte bouwmaterialen toegepast en is het gebouw regelmatig van opzet. Daarmee is de aardbevingsbelasting voor de sporthal vergelijkbaar met windbelasting. Middels de modale respons analyse door Ingenieursbureau Dijkhuis is de krachtwerking in de staalconstructie nauwkeurig bepaald en kan het staal heel bewust worden ingezet."

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool Mathenesse is in 2015 gefuseerd met basisschool De Holm uit buurdorp Den Andel. De school in Den Andel is gesloten. De leerlingen uit dat dorp gaan sindsdien deels naar Rasquert, deels naar Pieterburen. De 'nieuwe' school in het dorp heet Basisschool Noordewier. De school wordt bezocht door ongeveer 95 leerlingen. "Het is onze missie om ieder kind tot zijn recht te laten komen en aan te sluiten bij individuele ontwikkel- en leerbehoeften, talenten te stimuleren en vaardigheden te leren om nu en in de toekomst deel te nemen en bij te dragen aan de maatschappij. De basis om deze missie te verwezenlijken wordt gevormd door de volgende pijlers: Schoolklimaat, sociale veiligheid, burgerschap en integratie; wij hechten aan een goed klimaat op school. Het welzijn van iedereen en hoe ga je met elkaar om. We zijn proactief in het voorkomen van pesten. Wij vinden het belangrijk dat kinderen kennis hebben van (de ontwikkelingen in) de maatschappij, daar deel van uit maken en een actieve rol vervullen.

Kennis en vaardigheden zijn de basis voor succesvolle deelname aan de maatschappij en voor levenslang leren. We werken opbrengstgericht, op basis van data bepalen we het aanbod en de didactiek van taal, lezen en rekenen. Een school draagt niet alleen kennis over c.q. helpt de leerlingen kennis te verwerven, maar besteedt ook aandacht aan het aanleren en stimuleren van vaardigheden (21st century skills). Deze vaardigheden (samenwerken, communiceren, ict-geletterdheid, sociale en culturele vaardigheden, creativiteit, probleemoplossend vermogen, kritisch denken, maatschappelijke redzaamheid en burgerparticipatie) zijn succesvol om met succes te participeren in een snel veranderende maatschappij. Waarden; goed onderwijs is gebaseerd op gezamenlijk gedragen waarden. Onze kernwaarden zijn passie, verbondenheid, talent, vakmanschap en authenticiteit. Een breed aanbod; school is meer dan lezen, rekenen, taal. Daarom bieden we een uitgebreid programma aan: cultuureducatie, techniek, muziek, gym. Omgeving en school; kinderen leren altijd en overal: op school, in de naschoolse opvang, thuis, in de wijk, in een zorginstelling, in de vrije tijd. De omgeving van het kind en de school is daarom van groot belang om kinderen optimale ontwikkelingskansen te bieden. Door gebruik te maken van de omgeving verrijken we ons onderwijs."

- "Dalton Basisschool Ichtus (in voorheen Baflo, sinds 2018 in het nieuwe MFC in Rasquert, red.) heeft het programma van De Vreedzame School ingevoerd. Dit programma wil een bijdrage leveren aan een positief sociaal klimaat en de vorming van actieve en ‘betrokken’ burgers. U als ouders en wij als leerkrachten hebben de taak om onze kinderen voor te bereiden op een maatschappij, die gecompliceerd is. Een maatschappij waarin niet alleen lezen en rekenen belangrijk zijn voor succes, maar ook sociale vaardigheden. De Vreedzame School wil de kinderen hierop voorbereiden. De school als een minimaatschappij biedt de kinderen de gelegenheid om de nodige sociale vaardigheden te oefenen. Met het programma van De Vreedzame School leren de kinderen om op een positieve manier met elkaar om te gaan. De kinderen leren op een democratische manier beslissingen te nemen en een actieve bijdrage te leveren aan de sfeer en de gang van zaken in de groep. Dit bevordert niet alleen het plezier waarmee uw kinderen naar school gaan, maar zorgt ook voor een werkklimaat waarin veel geleerd kan worden."

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)