Status

- Punthorst is een dorp* in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Staphorst.

* Punthorst wordt in diverse bronnen als buurtschap gekwalificeerd. De plaats heeft weliswaar geen kerk, maar het is wel een formele woonplaats (met eigen postcode en postale plaatsnaam), met een kern (bebouwde kom) met school, en een in totaal toch wel erg groot aantal huizen en inwoners voor een buurtschap. Al met al leiden deze factoren er in combinatie toe dat wij voor deze plaats de kwalificatie 'dorp' passender vinden dan 'buurtschap'.

- Onder het dorp Punthorst valt ook een groot deel van buurtschap Rollecate, een klein deel van buurtschap Westerhuizingerveld en een klein deel van buurtschap De Maat.

- De onder Statistische gegevens beschreven kern van Punthorst is een 'bebouwde kom' met derhalve blauwe plaatsnaamborden. Als je van elders het grondgebied van deze plaats betreedt (in ieder geval vanuit Nieuwleusen, wellicht ook vanuit elders) wordt dat met witte plaatsnaamborden (want buiten de bebouwde kom) aangegeven.

Naam

Oudere vermeldingen
De naam (De) Punthorst wordt als veldnaam reeds halverwege de 19e eeuw vermeld (en wellicht al eerder). Als expliciete plaatsnaam voor de sinds de jaren dertig ontstane lintbouwingen O van de Leidijk verschijnt de naam rond 1960 op de kaarten. In het huidige postcodesysteem, dat in 1978 is ingevoerd, wordt de plaats vreemd genoeg aanvankelijk Den Hulst genoemd, met postcode 7713. Pas vele jaren later, in ieder geval na 1994 en uiterlijk in 1999, is de plaats postaal hernoemd in Punthorst, met postcode 7715.

Ligging

Punthorst ligt NNW van het dorp Nieuwleusen, ZO van het dorp Staphorst, ZW van de dorpen IJhorst en de Wijk, O van het dorp Rouveen, WNW van het dorp Balkbrug en WZW van het dorp Oud Avereest.

Statistische gegevens

Punthorst heeft ca. 380 huizen met ca. 950 inwoners, grotendeels verspreid gelegen in het omvangrijke buitengebied buiten de bebouwde kom. Er is alleen een kleine kern / bebouwde kom rond de kruising Meester J.B. Kanlaan / Schapendijk / Vijverweg, met ca. 50 huizen en de basisschool.

Recente ontwikkelingen

- Bestemmingsplan Oud-IJhorst, IJhorst en Punthorst (2010).

- Ter vergroting van de verkeersveiligheid voor fietsers tussen Staphorst en Nieuwleusen heeft de gemeente in 2017 een vrijliggend fietspad aangelegd langs de Evenboersweg en de Kanlaan in Punthorst. Dat is enkele jaren later dan aanvankelijk beoogd, omdat het veel afstemming vergde met alle grondeigenaren aan het traject. Het pad heeft 2,5 miljoen euro gekost.

Bezienswaardigheden

- Punthorst heeft 1 rijksmonument, zijnde de gave boerderij van het Staphorstse type op Evenboersweg 15.

- In de berm van de Dekkersweg in Punthorst staan 2 kruisen, met de namen van Yves Loichot en Jacobus Cornelis de Roos. Op deze plek sterft dit duo nadat ze vanuit een zolderraam zijn beschoten. Maar het hadden eigenlijk 10 kruisen moeten zijn. Op zondag 8 april 1945 vallen hier tijdens een uitbarsting van geweld namelijk 10 doden. In de vroege ochtend van die dag landen in Drenthe en Noord-Overijssel 702 Franse parachutisten, die deel uitmaken van de Franse SAS-elite-eenheden. Tijdens Operatie Amherst moeten ze helpen de laatste Duitse troepen uit Drenthe te verdrijven. Omdat de SAS-eenheden verouderde stafkaarten hebben, is de 15e paragroep, bestaande uit zo’n 25 militairen, op de verkeerde plaats afgesprongen. Ze komen terecht tussen Staphorst en Den Hulst in Punthorst.

Met hulp van onderduikster Miep van Werven uit Den Hulst, die goed Frans spreekt, komen de Fransen terecht in de nabijgelegen Staatsbossen. Hier houdt de verzetsgroep van Cornelis Bonvanie zich schuil. Deze groep is blij verrast over de komst van zo veel vuurkracht. Na overleg met de Fransen besluiten ze om de NSB-families uit de omgeving te arresteren. In de gebeurtenissen die daarna volgen, vallen 10 dodelijke slachtoffers. Bron en zie verder het artikel in Reformatorisch Dagblad, 8-4-2015 (verschenen n.a.v. het feit dat de gebeurtenis toen precies 70 jaar geleden had plaatsgevonden).

Landschap, natuur en recreatie

- De door Staatsbosbeheer beheerde Boswachterij Staphorst is een ca. 940 ha groot bosgebied in het oostelijk deel van de gemeente Staphorst, in een verder agrarische omgeving. Hierdoor heeft het bos veel aantrekkingskracht voor dieren in het wild, zoals reeën, dassen, eekhoorns, ransuilen en adders. Tussen 1930 en 1940 is het bos, dat grotendeels op grondgebied van Punthorst ligt, aangelegd door werklozen uit het westen van Nederland, die werden ingezet door de werkverschaffing vanwege de economische crisis. Het voornaamste doel van de boswachterij was houtproductie. Er groeien niet alleen fijnsparren, Japanse lariksen, Douglassparren, Corsicaanse en Oostenrijkse dennen, maar ook eiken en berkenbomen. In het bos zijn diverse wandel- en fietsroutes en ruiterpaden te vinden.

- MTB-route Staphorst (17 of 25 km) is zeer afwisselend. De route bevat slingerende en uitdagende singletracks en vele kombochten door bossen, over heide en over zandheuvels met af en toe een lichte beklimming. Tussendoor bevinden zich enkele rechte en bredere stukken om even op adem te komen. Wat opvalt tijdens het rijden van de route zijn de vele mooie bochten. Deze zijn zodanig aangelegd dat je steeds een lage binnenzijde hebt en een hoog oplopende buitenzijde. Je kunt dus met volle snelheid de bochten aansnijden en dat is puur genieten.

- Rondwandeling Trage Tocht Punthorst (14 km) biedt de ultieme 'op-de-rand-van-bos-en-boerenland-beleving' rondom Boswachterij Staphorst. De wandeling begint bij de Dr. Maarten Lutherschool. Je hebt langs de bosrand steeds zicht op het omringende boerenland. Af en toe is er een korte passage door het bos of langs een heideveldje.

- In en rond recreatieplas De Zwarte Dennen (aan de Vijverweg te Punthorst) in Boswachterij Staphorst kun je heerlijk spelen en spartelen. De zandstrandjes zijn geschikt voor de allerkleinsten en op de kinderspeelplaats kunnen kids zich ook buiten het water vermaken. Op de ligweide is het heerlijk zonnen of picknicken. Bij de kiosk kun je een hapje en drankje kopen en er zijn ook toiletten. De P-plaats ligt op loopafstand en wordt aangegeven met borden.

- Belevingspad Punthorst (nabij de zwemvijver) is ontworpen als niet al te lange wandeling voor (ouders met) kinderen. Voor de kinderen is er om de paar honderd meter iets te 'beleven', zoals een bamboecarillon, een kabelbaantje, een stukje met verschillende bodembedekking, een zonnewijzerboom, een herriehut, een kleurenkamer, een doolhof, en een periscoop waarmee zowel heel laag bij de grond als hoger in de lucht kan worden gekeken.

- "Waterschap Drents Overijssel Delta heeft in 2019 het projectplan 'Duurzaam watersysteem Spoortippe en Punthorst' vastgesteld. De aanleiding van dit inrichtingsproject is dat het waterschap integraal verantwoordelijk is voor de waterkwaliteit en waterkwantiteit van het oppervlaktewater en het ondiepe grondwater. Het waterschap heeft de missie om een gezond en schoon watersysteem te realiseren, passend bij de gebruiksfunctie van het water. De twee genoemde stroomgebieden maken onderdeel uit van de Landinrichting Staphorst. Binnen de verkaveling ontstond de mogelijkheid om knelpunten in de waterhuishouding aan te pakken.

Deze knelpunten worden veroorzaakt door een sterk verouderd en krap watersysteem. De watergangen zijn smal en de oevers hebben steile taluds. Lichte begroeiing van deze oevers belemmert al een goede waterafvoer, waardoor er lokaal wateroverlast ontstaat en er acuut moet worden ingegrepen om wateroverlast te voorkomen. Daarnaast zorgen de steile taluds ervoor dat de watergangen lastig zijn te onderhouden. Naast knelpunten in natte situaties, is het watersysteem in Spoortippe ook gevoelig voor droogte. Door variatie in maaiveldhoogte kan water moeilijk in het peilvak worden vastgehouden. Uit de laatste NBW-toetsing blijkt dat het gebied voldoet aan de gestelde normen voor wateroverlast. Wel kan er wateroverlast ontstaan in de Beentjesgraven wanneer er vanuit het aangrenzende stroomgebied Stouwe niet op de Vecht kan worden afgevoerd.

Het projectgebied is op te delen in twee deelgebieden. Ten noordoosten van Staphorst wordt 16 kilometer watergang heringericht, dit is het gebied Spoortippe. Punthorst, het tweede deelgebied, ligt ten zuidoosten van Staphorst. Hier wordt 2,5 kilometer watergang aangepakt en ligt ook de waterberging van 4 hectare voor de Beentjesgraven. Beide delen liggen binnen de ‘blokgrens’ van de Landinrichting Staphorst. Het projectplan beschrijft de werkzaamheden die binnen het project worden uitgevoerd. De opgave bestaat uit het verbreden van 18,5 km watergang om het doorstroomprofiel te vergroten, zodat begroeiing minder snel voor verstopping zorgt. Daarnaast worden er acht overlaten/stuwtjes geplaatst om de regen die valt in droge perioden langer vast te kunnen houden en hiermee het grondwater te kunnen aanvullen. Ook wordt er een waterberging van 4 hectare aangelegd om water te kunnen opvangen uit het stroomgebied van de Stouwe. Tot slot worden er een aantal duikers aangepast. De herinrichting komt naar verwachting eind 2021 gereed." (bron: Waterschap Drents Overijsselse Delta)

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Punthorst, met laagsteprijsgarantie!

Links

- Onderwijs: - De Dr. Maarten Lutherschool heeft ca. 160 leerlingen en vervult een streekfunctie. De leerlingen komen o.a. uit Punthorst, Staphorst (wonend aan de Leidijk en Z daarvan), IJhorst, Rouveen (O van de A28), Nieuwleusen, Balkbrug, Dedemsvaart en Dalfsen. Er zijn relatief veel 'gewichtenleerlingen', namelijk ca. 23%. In principe zijn alle leerlingen welkom op de school, als de ouder(s)/verzorger(s) bereid zijn om de uitgangspunten te respecteren en de regels die de school op grond van deze uitgangspunten hanteert, ook wil onderschrijven. Directeur Cor Brouwer is, na 11 jaar aan de school verbonden te zijn geweest, na afloop van schooljaar 2016-2017 met pensioen gegaan.

- Zorg: - Zorgboerderij ELAH, Huis van Hoop en Herstel, is een zorg- en leefgemeenschap in Punthorst waar mensen op verschillende manieren zorg ontvangen. Sommigen wonen er (tijdelijk), anderen komen voor dagbesteding. Er wordt een veelheid aan activiteiten geboden. ELAH biedt ruimte aan mensen met psychische problemen, mensen die het alleen niet redden en ex-verslaafden.