Portengensebrug hoort volgens de officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) kennelijk als één woord te worden geschreven. Toch komt de spelling Portengense Brug ook nog veel voor.
Portengensebrug, vaart Groote Heicop, met kade die in 2006 door het waterschap is verhoogd (voor zover gelegen W van de weg Portengen)
Portengensebrug, je kunt gerust zeggen: "Holland op zijn mooist"
De enige echte Portengensebrug over het water de Groote Heicop
Ja, dit is echt het landschap van Portengensebrug, hier kun je zeggen: "Portengensebrug heeft het!"
Voorjaar (2017) in Portengensebrug
De weg Portengen in Portengensebrug, met rechts het Armenland Ruwiel. Een prachtig blauwgrasland waar in de buurt Kasteel Ruwiel heeft gestaan.
Portengensebrug, een juweel van een buurtschap in het Groene Hart
- Portengensebrug is een buurtschap in de provincie Utrecht, in de regio Vechtstreek, gemeente Stichtse Vecht. T/m 1811 deels gemeente Portengen, deels gemeente Ruwiel en voor een klein deel gemeente Breukelen-Nijenrode. In 1812 in zijn geheel over naar gemeente Breukelen, in 1818, wegens heropgerichte gemeenten, terug naar de situatie van vóór 1812, per 8-9-1857 gaat het Portengense deel over naar gemeente Breukelen-Nijenrode, in 1949 gaat het deel in de laatstgenoemde gemeente over naar de heropgerichte gemeente Breukelen, per 1-4-1964 door middel van grenscorrecties in zijn geheel over naar gemeente Kockengen, in 1989 over naar gemeente Breukelen, in 2011 over naar gemeente Stichtse Vecht.
- De buurtschap Portengensebrug valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Kockengen. In de praktijk is het een onderbuurtschap van de buurtschap Portengen.
- De buurtschap Portengensebrug heeft officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) en heeft daarmee een 'bebouwde kom'.
Terug naar bovenOudere en alternatieve vemeldingen
1873 Portengensche Brug. De spelling in 2 woorden wordt tegenwoordig nog steeds veel gebruikt (o.a. op Google Maps, zie hierboven, en in de Topografische atlas Utrecht(1)). De officiële dan wel voorkeursspelling is echter kennelijk als 1 woord, getuige althans de officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) ter plekke. Met dien verstande dat veel buurtschappen, waaronder Portengensebrug, formeel geen woonplaats zijn in de zin van het postcodeboek en de gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en de spelling daarom waarschijnlijk nooit formeel is vastgesteld (dat is namelijk alleen vereist voor postcodeboek en BAG), waardoor wij voor de correct geachte spelling dus slechts op de plaatsnaam- of straatnaamborden kunnen afgaan.
Naamsverklaring
De verklaring van de naam ligt voor de hand: 'brug van/in Portengen'. (2) stelt dat de betekenis zou zijn 'brug van en naar Portengen', maar dat is niet correct want de brug ligt immers middenin Portengen, dus je bent al in Portengen en gaat naar beide kanten toe Portengen zowel in als uit.
- De buurtschap Portengensebrug ligt W van het dorp Breukelen en NO van het dorp Kockengen, direct N van de kruising van de wegen Portengen en de provincialeweg N401 (Breukelen-Kockengen), rond en grotendeels N van de vaart Groote Heicop (= spelling in de Topografische atlas Utrecht (3). Het Hoogheemraadschap spreekt van Grote Heijcop). De buurtschap omvat de wegen Nijverheidsweg, Industrieweg, Ruwielsekade, Nieuwendijk en Portengen (voor zover gelegen ter hoogte van Portengensebrug). De buurtschap ligt verder W van de A2, ZO van de dorpen Wilnis en Mijdrecht, ZZO van het dorp Vinkeveen, ZW van het dorp Nieuwer Ter Aa, NW van de dorpen Maarssen en Oud-Zuilen en de stad Utrecht en NNW van de dorpen Haarzuilens en Vleuten.
Topografisch bijzonder aan Portengensebrug is dat de buurtschap middenin de langgerekte buurtschap Portengen ligt. Een buurtschap in een buurtschap dus. Dat komt niet vaak voor in ons land.
Terug naar bovenIn de Volkstelling van 1840 wordt Portengensebrug niet apart vermeld. Tegenwoordig omvat de buurtschap onder andere een klein bedrijventerrein O van de weg Portengen. De buurtschap omvat ca. 35 huizen, enkele woonschepen en ca. 25 bedrijfsgebouwen, met ca. 100 inwoners.
Terug naar bovenDe buurtschap Portengensebrug is ontstaan bij een kruising van land- en waterwegen, te weten in noord-zuidrichting de Portengense Dijk met de daarnaast gelegen wetering en in oost-westrichting de grenswetering met naastgelegen dijk tussen aan de ene kant de gerechtsheerlijkheid Oud Aa en het gebied Portengen-Noordeinde en aan de zuidkant de polder Kortrijk en de gerechtsheerlijkheid Portengen-Zuideinde. Deze west-oost-wetering is omstreeks 1400 verbreed en opgenomen in het tracé van de Grote Heycop. Oud Aa werd later deel van het Breukelen-Nijenrodesgerecht. Portengen-Noordeinde en Kortrijk behoorden tot het Ruwielsgerecht.
In het Portengen-Nijenrodesgerecht stond lange tijd een gemeenschappelijk rechthuis voor dat gerecht en het Ruwielsgerecht. Ook dat kan hebben bijgedragen tot de ontwikkeling van de nederzetting bij de Portengense Brug. Het Portengen-Nijenrodesgerecht bestond uit delen van de veenontginningen Portengen-Noordeinde en Portengen-Zuideinde en reikte naar het oosten niet verder dan tot aan de Portengense Dijk. Het overgrote deel van de buurtschap Portengensebrug ligt ten oosten van de Portengense Dijk en maakte vóór de Franse Tijd deel uit van de gerechtsheerlijkheid Oud Aa, later Breukelen-Nijenrode. (bron: Arie A. Manten in Tijdschrift Historische Kring Breukelen, jrg. 1998, nr. 1)
'Gemeentehuizen' van Loenersloot en Ruwiel
De gemeenten Loenersloot en Ruwiel bezitten tot 1883 geen officieel gemeentehuis. Loenersloot houdt haar vergaderingen al sedert onheuglijke tijden in een kamer van een logement aan de Portengensebrug, dat vanouds het ‘regthuis’ wordt genoemd, terwijl Ruwiel tot dusverre haar vergaderruimte heeft in een kamer van een herberg aan dezelfde Portengensebrug.
Overigens waren beide lokalen sinds 1881 in strijd met art. 3 nr. 2 van de in dat jaar in werking getreden 'Wet tot regeling van den kleinhandel in sterke drank en tot beteugeling van openbare dronkenschap', de eerste 'Drankwet', waarin voor het eerst sprake was van benodigde vergunningen voor de verkoop van sterke drank, en een limiet werd gesteld aan het aantal horecagelegenheden per dorp of gemeente, maar waarin ook was bepaald dat een gemeentebestuur niet meer mocht vergaderen in een lokaal waar tegelijkertijd drank werd verkocht. Daarom bouwden steeds meer gemeenten een eigen gemeentehuis, maar een groot aantal gemeenten liet ook de bestaande vergaderlocatie verbouwen, waardoor het gemeentebestuur niet meer in het eigenlijke logement of de kroeg vergaderde, maar in een apart lokaal ervan, met een eigen ingang, waarbij de verbinding met het logement of de kroeg geheel volgens de regels formeel werd verbroken.
De gemeente Ruwiel verbouwt in 1883 een oud schoolgebouw in Nieuwer Ter Aa tot gemeentehuis. Loenersloot huurt vanaf 1884 een deel van dat pand, zodat beide gemeenten vanaf dat jaar een 'echt' gemeentehuis hebben, zij het dus gedeeld in één pand.
Straatnamen
Zeker tot in de jaren dertig van de 20e eeuw zijn er nog geen straatnamen in deze buurtschap en woont men op Portengensebrug nr. zoveel.
Tolbrug
De Portengensebrug is lange tijd een tolbrug geweest. De tolheffing is ergens in de jaren 1940-1945 opgeheven.
- Artikel over de buurtschap Portengensebrug in de eerste helft van de 20e eeuw in het tijdschrift van Historische Kring Breukelen, 1998.
Terug naar boven- IJsclub De Volharding in Portengensebrug is een actieve vereniging met ca. 300 leden en een prachtig gelegen ijsbaan - tegenover Portengen 66 - met clubhuis. De Volharding organiseert zodra er genoeg ijs ligt met 2 andere ijsclubs uit de regio de Hart van Hollandtocht, een klassieke toertocht door een typisch Hollands polderlandschap over 15 of 30 km. Dit is is 1 van de 11 officiële KNSB toertochten in de provincie Utrecht. In 2012 is de tocht voor het laatst gereden. In jaren zonder natuurijs organiseert het bestuur diverse activiteiten voor de leden, zoals de zomerse BBQ. Ook het jaarlijkse Sinterklaasfeest in het clubhuis van de ijsclub wordt altijd druk bezocht, en de kerstboom bij de Portengensebrug en de hoge lampenboom op de baan maken de buurt in de kerstperiode sfeervol en gezellig.
Terug naar boven- Algemeen: - Reportage over Portengensebrug in Nederlands Dagblad, 26-7-2011.
Reactie toevoegen