Parrega

Plaats
Dorp
Súdwest-Fryslân
Fryslân

parrega_collage.jpg

Parrega, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Parrega, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Parega..JPG

Zicht op Parrega

Zicht op Parrega

Parega.JPG

De kerk van Parrega

De kerk van Parrega

Parrega

Terug naar boven

Status

- Parrega is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Súdwest-Fryslân. T/m 2010 gemeente Wûnseradiel.

- Parrega en buurdorp Hieslum werken op veel gebieden samen, delen veel voorzieningen en hebben veel gezamenlijke verenigingen (wat ook allemaal blijkt uit de beschrijvingen hieronder). Je kunt ze dan ook als een 'tweelingdorp' beschouwen.

- Onder het dorp Parrega valt ook de buurtschap Angterp.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Parregea.

Oudere vermeldingen
1315 Uppanerynghe, 1275 kopie 1379 Epangne lees: Epenregae, 1398 Pangra, 1400 Enpanraga lees: Eppanraga, 1488 panderaghaene indijck, 1496 Parega, 1505 Pardergae, 1579 Paraga.

Naamsverklaring
Etymologie onbekend. De verklaring ga 'dorp, dorpsgebied' van de bewoners van het boveneind, kan gezien de oude vormen niet juist zijn. Voor een verklaring uit Epinge* 'de lieden van de persoon Epa' bieden de oude vormen alleen na emendatie enige aanknoping.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Parrega ligt ZW van de stad Bolsward, NO van de stad Workum en ZO van het dorp Makkum.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft het dorp Parrega 39 huizen met 230 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "De in 2018 verschenen Dorpsvisie Parrega / Hieslum is een mooi vormgegeven boekwerk van 82 pagina’s en ligt ter inzage in de Gearhing en in de winkel op Trekweg 68. Via de link is de Dorpsvisie online te lezen. Desgewenst is hij in gedrukte vorm verkrijgbaar voor € 12,50 (ook op Trekweg 68). Deze dynamische dorpsvisie visie is een leidraad in het bepalen van de toekomst van onze dorpen. Het geeft richting aan de ontwikkelingen die we als dorpen wensen. Deze ontwikkelingen gaan over alle aspecten die onze dorpen bezighouden, zoals woonomgeving, verkeer en veiligheid, en ook onderwerpen als gemeenschapszin en verenigingen.

Dorpsbelang wil in samenwerking met de gemeente bepalen welke mogelijkheden er zijn om de in de dorpsvisie genoemde ontwikkelingen en prioriteiten te realiseren. Woningbouw, aanleg fietspaden en groenvoorziening zijn 3 speerpunten waarmee Dorpsbelang de komende tijd aan de slag gaat. Het bestuur van Dorpsbelang heeft het volste vertrouwen dat we in Parrega en Hieslum succesvol uitvoering gaan geven aan de ontwikkelingen en prioriteiten die we als dorpen in deze dynamische dorpsvisie hebben gesteld. Vanuit Dorpsbelang gaan we de Dorpsvisie jaarlijks evalueren, maar het staat iedere inwoner vrij om de Dorpsvisie vaker op de agenda te zetten."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Parrega heeft 4 rijksmonumenten, zijnde de kerk, het toegangshek van het kerkhof bij de kerk, de 19e-eeuwse voormalige dorpsherberg De Harmonie op Trekweg 58, en een groep van 12 'boenstoepen' aan de Trekweg.

- De Hervormde (PKN) Johannes de Doperkerk is omstreeks 1300 gebouwd. Bij de bouw is gebruik gemaakt van tuf en baksteen. In de toren zijn nog uitsparingen te zien waar de kanonnen hebben gezeten. Het dorp lag vroeger aan het Parregaastermeer en was een vissersdorp. Dit is nog te zien aan het dorpswapen en de windvaan bovenop de kerk. Tijdens de restauratie in 1998 is een altaarsteen gevonden die nog dateerde uit de tijd dat de kerk rooms-katholiek was. Het orgel is in 1907 gebouwd door de Woerdense firma Mart. Vermeulen. De kerk valt onder de Protestantse Gemeente Parrega - Hieslum.

- Voor de komst van de waterleiding lagen bij boerderijen en woningen die aan stromend water lagen zogeheten 'boenstoepen', waar allerlei zaken gereinigd konden worden. De meeste waren van hout, echter in de walkant van de Workumertrekvaart in Parrega is in de jaren twintig van de 20e eeuw een reeks van 12 identieke betonnen boenstoepen geplaatst (er is maar 1 exemplaar dat licht afwijkt van de rest). Mogelijk om illegale constructies en beschadiging van de walkant langs het provinciaal vaarwater te vermijden.

De boenstoepen aan de Workumertrekvaart te Parrega zijn van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang: als een bijzondere uitdrukking van een sociaal-culturele ontwikkeling; vanwege de bijzondere betekenis van de objecten voor het aanzien van het dorp; vanwege de relatie met de Workumertrekvaart; vanwege de typologische en functionele zeldzaamheid.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Op Koningsdag organiseert de in 1945 opgerichte Oranjevereniging Parrega - Hieslum e.o. iets voor de kinderen van de basisschool en 's middags iets voor de ouderen. Geregeld wordt er op de avond ook iets gedaan (meestal een toneelstuk). Verder worden jaarlijks op 4 mei de oorlogsslachtoffers herdacht op de begraafplaatsen in beide dorpen. De schoolkinderen van groep 7 en 8 verlenen hierbij hun medewerking. 1x per 5 jaar wordt er een speciale dienst gehouden op 4 mei.

In juni is er een viswedstrijd voor jong en ouder.

De Oranjevereniging organiseert jaarlijks ook het Dorpsfeest in het 1e weekend van juli. Het dorpsfeest van Parrega (en dan met name de zaterdagavond) is de laatste jaren uitgegroeid tot een groots evenement. Op de zaterdagavond wordt de feesttent bezocht door ca. 1300 personen. Dit vergt een enorme organisatie, maar tot op heden is het altijd prima gelukt, mede dankzij de vele vrijwilligers die elk jaar weer beschikbaar zijn om te helpen. 1x per 5 jaar is er een optocht, evenals een zeskamp.

- Carbidschieten (oudjaar).

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je schaatsen op de ijsbaan van IJsbaanvereniging Winter Wille.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Vogelwacht Parrega - Hieslum - Dedgum e.o. is in 1963 opgericht door een aantal enthousiaste eierzoekers, die zich gingen verenigen om na de eierzoekperiode nazorg te verrichten in de landerijen. In de loop der jaren is er veel veranderd. De landbouw is intensiever geworden en dat heeft consequenties gehad voor de weidevogels. Mede daardoor zijn de taken in de loop der jaren gewijzigd. Huidige activiteiten van de vereniging zijn: nazorg verrichten in de landerijen met als doel de weidevogelnesten te beschermen. Nazorg kan bestaan uit het tellen van de nesten, markeren van de nesten en het beschermen van de nesten door het plaatsen van nestbeschermers; nestkastjes plaatsen voor de zangvogels; educatie verzorgen voor de jeugd, eventueel in samenwerking met de basisschool.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Parrega en Hieslum.

- Nieuws: - Dorpskrant voor Parrega, Dedgum en Hieslum 'De Pinfisker' is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers). - Nieuws uit Parrega op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsbelang Parrega - Hieslum e.o. is opgericht in 1917. De vereniging heeft tot doel het bevorderen van de leefomgeving in zowel sociaal, creatief, cultureel als materieël opzicht. Dit doen ze met name door: het behartigen van de algemene belangen van de inwoners; het onderhouden van contacten met de gemeente over allerhande zaken wat betreft de leefbaarheid van de dorpen; het organiseren van verschillende activiteiten zoals een fietstocht, de jaarlijks terugkerende 50+boottocht, nieuwjaarsfeest, hobbybeurs; het steunen van bestaande of op te richten verenigingen.

- MFC: - Multifunctioneel centrum MFC De Gearhing omvat een gymzaal met sportkantine en een biljartzaal met een prachtige bar. De gymzaal kan worden omgebouwd voor diverse soorten evenementen zoals concerten, beurzen, feesten. Ook de biljartzaal is heel geschikt voor vergaderingen en kleinere feesten. Het MFC wordt gerund door een actief bestuur en een grote ploeg vrijwilligers. Met zijn allen houden zij zo het dorpshuis rendabel.

- Onderwijs en kinderopvang: - "De Paadwizer is de enige school voor basisonderwijs in Parrega. Het is een Christelijke school met “ruimte” voor kinderen van ouders met geen of een andere levensovertuiging. Waar staan we als school voor? We staan voor kwalitatief goed onderwijs op levenbeschouwelijk, pedagogisch en onderwijskundig terrein. Op grond van Bijbelse waarden en normen bouwen we samen aan een school waarop iedereen zich veilig voelt en met plezier naar toe gaat. Onze school wil een “thuis” zijn voor iedereen. De buitenkant van het schoolgebouw symboliseert dat gevoel. Door de vele kleine daken lijken het allemaal kleine huisjes die tegen elkaar zijn aangebouwd. “Goed omgaan met elkaar” vinden we op school belangrijk. Op de Paadwizer proberen we daarin een voorbeeld te zijn. De school is verdeeld in de gecombineerde groepen 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8. Binnen het jaarklassensysteem wordt gestreefd naar onderwijs op maat voor alle kinderen."

- Peuterspeelzaal It Pjuttehonk is in 1982 met steun van de gemeente door een groepje enthousiaste ouders gestart. Omdat de dorpen in de omgeving klein zijn en de doelgroep ook, zijn Tjerkwerd, Parrega, Dedgum, Hieslum en de kleine omringende dorpjes aangewezen op deze gezamenlijke peuterspeelzaal in Tjerkwerd. De peuterspeelplaats is gevestigd in Basisschool De Reinboge waar de peuterspeelzaal een prachtig nieuw eigen lokaal heeft dat ook door de TSO en BSO wordt gebruikt.

- Jeugd en jongeren: - Uniek in de omgeving is dat de jeugd van Parrega een eigen plek heeft: Jeugdhonk Ús Jister. In veel dorpen is de jeugd namelijk aangewezen op een caravan. In 1993 heeft de dorpsjeugd het initiatief genomen om een eigen plek te maken. In samenwerking met de ijsbaanvereniging en Dorpsbelang is toen begonnen met de bouw van het jeugdhonk. Dankzij de grote inzet van deze mensen is sindsdien het Jister elk weekend een plek waar de jeugd uit het dorp e.o. elkaar ontmoet. Elke donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag worden onderling sterke verhalen uitgewisseld onder het genot van een hapje en een drankje. De dagelijkse gang van zaken wordt door de jeugd zelf gedaan. Iedereen die nieuwsgierig geworden is, kan even langskomen op Horstweg 18a. Je bent van harte welkom.

- Muziek: - Muziekvereniging Excelsior is opgericht in 1893. Bijzonder is dat vanaf het begin het korps een harmonieorkest is. Het orkest bestaat uit hout- en koperblaasinstrumten en slagwerk. Door deze combinatie van instrumenten heeft een harmonie een eigen klankkleur. Excelsior bestaat uit ongeveer 30 leden van alle leeftijden. Muziek maken is een prachtige vrijetijdsbesteding. Samen muziek maken en van elkaar leren onder leiding van dirigent Guus Pieksma in een gezellige sfeer staat bij Excelsior hoog in het vaandel. De jaarlijkse hoogtepunten zijn het Donateursconcert, het Harmoniefestival en het Federatiefestival. Daarnaast verleent Excelsior haar medewerking aan kerkdiensten, optochten en wandeltochten. Eens in de zoveel jaar wordt er deelgenomen aan een concours.

- Christelijk gemengd koor Halleluja is 5 jaar na Muziekvereniging Excelsior opgericht, in 1898 dus, en heeft 15 leden. Deze komen uit Parrega en omgeving. Werd voorheen 4-stemmig gezongen, sinds 2011 is dat door gebrek aan mannen 3-stemmig. Het koor heeft nu 6 sopranen, 5 alten en 4 mannen.

- Gezelligheidskoor Hikke fan de Daam is opgericht in 2008. Ze hebben ca. 16 zingende leden. Het repertoire bestaat uit van alles en nog wat: shanty’s, evergreens, Nederlands, Fries, je kunt het zo 'gek' niet bedenken; als het leuk is dan wordt het gezongen.

- Sport: - Parrega heeft 2 biljartverenigingen.

- Van oktober t/m maart wordt er volleybal gespeeld in het dorp. Op woensdagavond slaat de oude wedstrijdvolleybalploeg een balletje en op donderdagavond is het de beurt aan de 'recreatie'-volleyballers.

- Touwtrekvereniging TTV Parrega is opgericht in 2005 en traint in It Heidenskip, waar een ervaren club met veel internationale ervaring is, waar zij de afgelopen jaren veel van hebben geleerd.

- Badmintonclub.

- Gymvereniging Parrega is opgericht in 1959. De gym- en turnlessen vinden op donderdag plaats in De Gearhing. De groepen zijn als volgt ingedeeld: peuter- en kleutergym, recreatie meisjes (vanaf groep 3), recreatie / turnen jongens (vanaf groep 3), turnselectie meiden.

- Zorg: - Kinderen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking kunnen in de weekenden en de vakanties logeren bij veehouderij en zorgboerderij It Surein. Zij kunnen fijn buiten spelen op het grote erf met diverse speelattributen, er is een hooizolder met strohutten en natuurlijk de dieren om voor te zorgen. Ze kunnen mee melken, trekker rijden, vissen, bootje varen, zwemmen, skelteren, steppen enz. Er is een speelkamer met t.v. en spelcomputer, voetbalspel en allerlei andere spelletjes. Ze gaan vaak zwemmen en in de vakanties trekken ze er op uit, naar bijvoorbeeld bos of strand. Er is dus genoeg te doen.

- Veiligheid: - "Brandweer Parrega is op zoek naar nieuwe enthousiaste vrijwilligers M/V. Heb jij hart voor je medeburgers en heb je altijd al bij de brandweer gewild? Of bedenk je nu pas: dit is wel wat voor mij? Dan zijn wij op zoek naar jou! Ben je woonachtig in het dorp of vlak daarbij, en ouder dan 18 jaar, dan is dit je kans! Ben je geïnteresseerd aarzel dan niet en spreek een van de brandweermensen aan, dan maken we een afspraak dat je op een oefenavond mee kan kijken wat wij zoal doen en wat er van je zou worden verwacht. Mailen kan natuurlijk ook, dan nemen we contact met je op." Aldus een bericht in De Pinfisker van december 2017, dus we nemen aan dat dit nog altijd van toepassing is.

- EHBO-vereniging Parrega - Hieslum is een kleine vereniging die ieder jaar 5 herhalingscursussen organiseert van september tot november en 2 reanimatie-avonden; 1 in september en 1 in maart. Het aantal leden is jaarlijks gemiddeld 15, waarvan enkele al meer dan 25 jaar lid zijn.

- Duurzaamheid / eieren: - Wat ons betreft kunnen veel kippenboeren in ons land een voorbeeld nemen aan Douwe en Grietje de Jong van de Energy Egg Farm in Parrega. En wel hierom: "Naast het houden van scharrelkippen en de eieren zijn wij erg bezig met de wijze waarop wij ons bedrijf inrichten en de wijze waarop wij alles produceren. Onze doelstelling is dan ook om, naast het diervriendelijk houden van kippen, het meest duurzame ei van Nederland te produceren. Nu de vergister er niet is gekomen door vergunningsproblemen zijn er in 2014 ruim 400 zonnepanelen geplaatst. Met deze panelen zijn we in principe netto zelfvoorzienend. Naast deze panelen staat ook nog de windmolen. Deze 2 duurzame opwekkingsbronnen zorgen er voor dat als je 10 eieren van ons koopt, je compenseert voor: 4 km auto rijden / 20 minuten douchen / 10 uur televisie kijken. Op jaarbasis naar het hele drijf bekeken bespaart de Energy Egg Farm een jaar groei van 75000 bomen qua co2. Wij zijn anno 2019 al ruim 10 jaar volledig antibioticavrij, ruim 6 keer energieneutraal en hebben al 40% fijnstof gereduceerd door aanpassingen in de inrichting.

De kippen op de Energy Egg Farm hebben de hele dag beschikking over zeer gevarieerd voer met maar liefst 5 granen (mais, tarwe, gerst, haver en spelt), voor betere gezondere kippen, die uiteindelijk een oerlekker vers eitje leggen. Beide stallen hebben een beschermde uitloop zodat de kippen zelf kunnen bepalen waar ze heen kunnen gaan en kunnen zich ook vrij bewegen in en om en onder de systemen door. Bloedluis is een algemeen probleem in de pluimveehouderij. Het zijn een soort kleine luizen die gek zijn op het bloed van de kip en uitsluitend s´nachts de kip bezoeken. Deze luizen zijn zeer vervelend voor de kippen. Alle middelen met vergif zijn verboden en de middelen die nog wel mogen, zijn niet goed voor de kip, de boer en/of de stalsystemen. Daarom hebben wij gekozen voor een biologische bestrijdingsmethode met roofmijten die deze bloedluizen opeten. Deze roofmijten zijn goed want: ze verwijderen luizen; ze zijn Kipvriendelijk; ze zijn Boervriendelijk; ze zijn goed voor de stalsystemen." - Bekijk ook dit filmpje waarin Douwe de Jong de CDA Rentmeestersprijs 2006 krijgt toegekend.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Parrega kerk.

Reactie toevoegen