- Oukoop is een buurtschap, polder, voormalige heerlijkheid en voormalig waterschap in de provincie Utrecht, in de regio Vechtstreek, gemeente Stichtse Vecht. T/m 31-3-1964 gemeente Loenersloot. Per 1-4-1964 over naar gemeente Breukelen, in 2011 over naar gemeente Stichtse Vecht.
- De buurtschap Oukoop valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Nieuwer Ter Aa.
Terug naar bovenNaam komt ook elders voor
Bijzonder is dat O van Reeuwijk (Zuid-Holland) niet alleen ook nog een buurtschap Oukoop ligt, maar dat deze én eveneens aan een Oukooperdijk ligt, én eveneens een Oukoopermolen heeft... Bijzonder is ook dat deze buurtschappen hemelsbreed naar schatting slechts ca. 10 km van elkaar verwijderd zijn.
Oudere vermeldingen
Oucoop, 1217 Aldencoep, 1280-1287 Oudencoep, 1509 Oudecoop.
Naamsverklaring
Betekent bij de oude cope 'gekocht land' (zie Teckop).(1)
De buurtschap Oukoop ligt in de gelijknamige polder, rond de gelijknamige weg, N van het dorp Nieuwer Ter Aa. Het grootste deel van de buurtschap en polder ligt W van de A2. Een handvol boerderijen en de molen liggen O van de A2, tussen de A2 en de Angstel. Die boerderijen zijn te bereiken via een parallelweggetje - ook Oukoop genaamd - langs de A2. Dat weggetje stopt net N van de molen. Een topografisch curiosum is daarom dat de molen wel als adres Oukoop 12* heeft, maar in de praktijk niet via die weg te bereiken is. Het ligt namelijk aan het uiteinde van een N zijweggetje van de Ter Aaseweg, dat ook Ter Aaseweg heet.
* Op molensites staat dat de molen als adres Angstelkade 12 te Nieuwersluis zou hebben, maar dat is niet correct. Wellicht/kennelijk is dat ooit wel zo geweest? Wij houden ons aanbevolen voor nadere informatie hierover, als iemand weet of en waarom en van wanneer tot wanneer dit zo is geweest.
In 1840 omvat de buurtschap Oukoop 15 huizen met 111 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners.
Terug naar boven- In het artikel 'De polder en molen van Oukoop: het octrooi van 1642' door D. Reyneveld (in Tijdschrift Historische Kring Breukelen, 1994, nr. 4) vind je uitvoerige informatie over de geschiedenis van deze polder en haar waterstaatkundige werken.
Terug naar boven- Sinds de aanleg van de A2 ligt de Oukoper Molen nog slechts op een smal strookje grond tussen die snelweg en de Angstel. Vanaf de A2 is de molen een blikvanger. Tot 1961 bemaalt de poldermolen de 577 grote Polder Oukoop. De molen wordt dan stilgezet vanwege een slechte roede. Een noodgemaal met dieselmotor en centrifugaalpomp maakt de molen vervolgens overbodig. De molen is in 1644 gebouwd, in 1672 door de Fransen in brand gestoken en in 1675 herbouwd. In de ondertoren zijn nog de nodige balken uit 1644 aanwezig.
De Oukoper of Oukoopse wipmolen is een van de bekendste molens van Nederland. Gelegen pal langs de A2 tussen Utrecht en Amsterdam is de molen regelmatig draaiende te zien. Door de vrije ligging is de landschappelijke waarde van de molen groot. In de ondertoren bevindt zich nog een geheel origineel ingerichte kleine woning, die tot in de jaren twintig van de 20e eeuw door de molenaar werd bewoond. Het scheprad van de poldermolen bevindt zich buiten de ondertoren. Recent is het gerestaureerd en sindsdien is de molen weer maalvaardig.
De afgelopen jaren is hard gewerkt aan de A2 tussen Utrecht en Amsterdam. De snelweg is hier verbreed naar 2 keer 5 banen. Naast extra rijstroken is er een tunnel aangelegd en zijn er nieuwe viaducten gerealiseerd. Veel bedrijven hebben een bijdrage geleverd aan deze werkzaamheden. Bedrijven die betrokken waren bij deze megaklus, voelden zich ook betrokken bij het prachtige landschap aan weerszijden van de snelweg. Ze stortten samen een bedrag van € 100.000 in een onderhoudsfonds voor de Oukoper Molen. Dankzij dit fonds is het onderhoud van de molen voor de lange termijn verzekerd.
- Vanaf 1915 was er sprake van een spoorlijn Aalsmeer - Loenen (via De Kwakel, Uithoorn, Mijdrecht, Wilnis, Vinkeveen, Oukoop en Nieuwersluis), vanaf 1935 alleen nog Uithoorn - Loenen. De lijn is in 1950 opgeheven. In Oukoop was, van 1-12-1915 tot 1-6-1922, een stopplaats aan dit traject, genaamd Oukooperdijk, soms ook Oukoperdijk.
De wachterswoning (met opschrift van de naam van de stopplaats) bestaat nog. Het getal 50 op de zijgevel geeft het nummer van de wachterswoning aan. Het pand dateert uit 1912. De spoorlijn is nog goed in het landschap te herkennen. Deels als wandelpad en natuurgebied, deels als spoordijk, duidelijk hoger gelegen in het weidelandschap, met bijzonder robuuste bruggen.
Aanvulling van W.S.M. Fakkeldij: "Deze spoorlijn is als industrielijn nog jarenlang gebruikt, o.a. voor transporten naar de Cindu in Uithoorn en naar sloopbedrijf Koek in Mijdrecht, sloper van o.a. oud NS-materiaal. De spoorovergang over de A2 is nog enige jaren bediend door i.o.m. de rijkspolitie. Dit na een ernstig ongeval op de overweg in dichte mist, 1962 winterperiode. Op 30 mei 1986 stak de laatste trein over bij deze overgang. In 1967 zijn wij nog bezig geweest om een van de NS-woningen te huren, huur met de verplichting om de spoorbrug over de Angstel te bedienen. De huur werd niet toegestaan door NS omdat deze woningen gesloopt zouden worden! Nu anno 2012 staan ze er nog steeds en ook nog bewoond..."
Terug naar boven- In Oukoop is een picknickbank met een informatiepaneel, waar u in tekst en beeld nadere informatie vindt over de geschiedenis en actuele ontwikkelingen in het landschap van deze buurtschap. Onder de link is het informatiepaneel ook te bekijken.
- Wandelroute Oukooproute.
Reactie toevoegen