Status

Orvelte is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Midden-Drenthe. T/m 1997 gemeente Westerbork.

Naam

In het Drents
Örvel, Örvelt. Een inwoner van dit dorp is een Örvelter.

Oudere vermeldingen
1362 Oervelde, Orvele, 1390 Orvelde, 1454 Oorvelde, 1598 Orvelte, 1781 Orvelde.

Naamsverklaring
De huidige uitspraak wijst op een mogelijk ontstaan uit Over-velde* 'aan de overzijde van het heideveld gelegen'. Een samenstelling van oor* 'grindhoudend zand' is minder waarschijnlijk. In 1362 wordt Oerveldervene 'veengebied bij Orvelte' vermeld.(1)

Ligging

Orvelte ligt OZO van het dorp Westerbork, WZW van het dorp De Kiel, W van de dorpen Wezuperbrug en Schoonoord, NW van het dorp Wezup en N van het dorp Witteveen.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Orvelte 18 huizen met 140 inwoners. Tegenwoordig omvat het dorp ca. 90 huizen met ca. 230 inwoners.

Geschiedenis

Vermoedelijk is Orvelte op de huidige plaats tussen de 11e en 13e eeuw ontstaan. De vroegste vermelding van het dorp is gevonden in een akte uit 1362 waarin een landbouwer uit het dorp wordt genoemd. In 1612 heeft het dorp 13 landbouwers, die hun land moeten veroveren tussen het overal aanwezige bos. De landerijen werden bij voorkeur gekozen in de buurt van hoger gelegen gronden, geschikt voor akkerbouw. De lager gelegen gronden werden benut als hooi- en weiland. Elke maand was vroeger anders op het Drentse platteland. Met het wisselen van de seizoenen veranderde het werk op het land en op de boerderij. De mensen leefden dicht op de natuur en daarmee bepaalde de natuur het ritme van het dagelijks leven. De maanden wisselden elkaar af met steeds nieuwe activiteiten. Er was een tijd om te zaaien, een tijd om te maaien, een tijd om het koren naar de boerderij te brengen en een tijd om te dorsen. Op de dorpssite vind je per maand een mooi verhaal over wat er in die maand vroeger in Orvelte zoal gebeurde (klik een voor een op alle blokjes bovenaan de foto om alle maanden te bekijken).

Orvelterveen
Vanaf de 13e of 14e eeuw tot omstreeks 1670 heeft op de plaats van de huidige Meeuwenplassen (in het NO van het dorpsgebied, NW van Schoonoord, W van De Kiel) de kleine nederzetting Orvelterveen gelegen. Deze bestond, net als Orvelte in die tijd, uit vijf erven en is waarschijnlijk gesticht door de vijf boerenfamilies uit het dorp die toentertijd daartoe gerechtigd waren. De nederzetting is in de loop van de 17e eeuw verlaten, waarschijnlijk door uitputting van de grond. Maar er gaan ook verhalen dat het dorpje zou zijn verwoest door de troepen van de bisschop van Munster, beter bekend als Bommen Berend. Die trok al plunderend door Groningen en omgeving en is uiteindelijk met hangende pootjes afgedropen. Een andere overlevering stelt dat de reus Brammert de hand heeft gehad in de verwoesting van Orvelterveen. Lees daarvoor het prachtige verhaal 'De legende van Ellert en Brammert en Marieke van Orvelterveen'.

Bezienswaardigheden / erfgoed

- Orvelte heeft 22 rijksmonumenten. Het betreft grotendeels boerderijen. Verder een voormalig tolhuis, een smederij, een zuivelfabriek en een archeologisch monument: een terrein waarin resten van een kasteel.

- "Mede dankzij het vele werk dat verzet wordt door onze vrijwilligers is Stichting Orvelte Poort tot wat ze is: een erfgoedorganisatie die niet meer weg te denken is uit het dorp en wijde omgeving. Samen werken bestuur en vrijwilligers voor het levend houden van de historie van het dorp en het typisch Drentse karakter van het aangrenzende landschap. De stichting is op verschillende terreinen actief. Denk bijvoorbeeld aan het beheer van de monumentale boerderij het Ottenshoes, rondleidingen verzorgen en activiteiten bedenken rondom de boerderij. Ook verzorgen onze vrijwillige gidsen rondleidingen door het dorp en de prachtige omgeving. Om het verhaal van Orvelte levend te houden worden ook demonstraties verzorgd zoals spinnen, stoelenmatten, smeden e.d. Deze verscheidenheid aan activiteiten brengt veel verschillende leuke werkzaamheden met zich mee. De hulp van vrijwilligers is hierbij onontbeerlijk. Voor de uitbreiding van ons enthousiaste team zijn nieuwe vrijwilligers altijd van harte welkom. Nieuwsgierig? Neem dan contact met ons op."

- Begin 2020 is vereniging Maandegoed opgericht. De vereniging wil het cultuurhistorisch erfgoed in monumentendorp Orvelte beter op de kaart zetten. "Maar we willen niet het Volendam van Drenthe worden. Daar zijn allemaal mooie geveltjes. Wij willen juist áchter die gevel kijken. Laten zien: dit is wat we doen. Het moet voor toeristen meer inhouden dan alleen mooie plaatjes schieten”, adus voorzitter Geert Klaassen. Stichting Orvelte Poort, die rondleidingen verzorgt door het dorp en in museumboerderij Het Ottenshoes, natuurorganisatie IVN, het Jan Kruis Museum, het Melkfabriekje, de Schaapskudde en de TIP (het Toeristisch Informatie Punt) hebben het initiatief genomen voor de oprichting van Maandegoed, Drents voor ‘goed in gemeenschappelijk bezit’. "Tot en met 2019 werkten die stichtingen en verenigingen los van elkaar, maar het blijkt dat als je de activiteiten naast elkaar legt, we met veel dezelfde dingen bezig zijn. Daaruit kwam de gedachte: waarom bundelen we de krachten niet, om juist dat punt dat ons dorp uniek maakt beter op de kaart te zetten?”

- Boerderij de Bruntingerhof (Flintenweg 8) is de oudste boerderij in de gemeente Midden-Drenthe en staat sinds eind jaren zestig in Orvelte. De boerderij is vermoedelijk tussen 1560-1650 gebouwd en heeft tot de verhuizing in de ZW van het dorp gelegen buurtschap Bruntinge gestaan. In de eerste helft van de 18e eeuw is de boerderij uitgebreid met een hooischuur en schaapskooi en is het woongedeelte verlengd.

- De in ambachtelijke stijl gebouwde smederij (Dorpsstraat 9) uit 1876 is in 1974 overgeplaatst vanuit Steenbergen bij Zuidwolde. De smederij staat op hetzelfde perceel als de eveneens beschermde boerderij op Dorpsstraat 7, maar houdt daarmee functioneel geen verband. Daarom zijn het afzonderlijke rijksmonumenten. De smederij is: van cultuurhistorisch belang vanwege de betekenis ten opzichte van het beschermd gezicht Orvelte en vanwege de specifieke functionele ontwikkeling van een kleinschalig esdorp; van architectuurhistorisch belang vanwege het ontwerp en het materiaalgebruik; tevens van belang in verband met de gaafheid; en van stedebouwkundig belang vanwege de betekenis in het beschermd dorpsgezicht.

- In 1967 is de dorpskern van Orvelte benoemd tot beschermd dorpsgezicht, met als doel om het oorspronkelijke karakter te behouden. Het dorp en de boerderijen zijn hersteld en zo ingericht als het rond 1830 is geweest. De nieuwbouw die het dorp kreeg toegewezen vond plaats aan de toenmalige uitvalswegen, de Brugstraat en de Schoolstraat, om de oude dorpskern te ontzien. Om doorgaand verkeer uit het dorp te weren zijn er 2 rondwegen aangelegd.

- Tegenwoordig is Orvelte bekend als museumdorp (of monumentendorp), vanwege de vele historische bezienswaardigheden in en rond het dorp. Naast de 'normale' dagelijkse bedrijvigheid en woonfunctie van het dorp, is een groot aantal boerderijen en andere gebouwen ingericht voor het publiek. Auto's zijn in het oude dorpsgedeelte niet toegestaan. Het vervoer bestaat daar uit de 'benenwagen' of de nostalgische paardentram die in het hoogseizoen ieder weekend en in de vakanties dagelijks door het dorp rijdt. Je kunt er zien hoe men in vroeger tijden leefde en werkte. Het dorp als zodanig is vrij toegankelijk. Voor sommige attracties wordt een entreeprijs gevraagd. Het kleine dorp heeft vele attracties, zoals een houtzagerij, een smederij, een klompenmakerij, een grutterswinkel, ateliers en galerieën, én:

- "Om je bezoek aan Orvelte goed te beginnen raden wij je aan om eerst bij het Ottenshoes binnen te stappen. Hier wordt de multmediavoorstelling “Het Orvelter Dagboek” vertoond. Alles wordt uit de kast gehaald om het aantrekkelijk te maken, ook voor jonge bezoekers. Je beleeft de drie waargebeurde verhalen levensecht en aan den lijve, want aan beide kanten lichten vitrines op en voel je de wind echt om je oren waaien. In het Ottenshoes kun je de kamers waar de familie Ottens vroeger leefde bewonderen. De prachtige stijlkamer, die bijna nooit gebruikt werd en alleen bedoeld was om mee te pronken. En de echte woonkamer, waar nog de sfeer van vroeger hangt, van het hardwerkende boerengezin.

Kinderen kunnen spelen met oud-Hollands speelgoed, zoals stelten en springtouwen. Maar ook een bezoek aan Zoo Bizar, een mini-dierentuin met bijzondere dieren, is zeer de moeite waard. Het lijkt misschien een vreemde eend in de bijt, maar dat maakt Orvelte juist zo leuk! Ook de diverse demonstraties maken het dorp nog leuker dan het al is. Er is bijvoorbeeld een kaasmakerij, klompenmakerij, smederij, houtzagerij en nog veel meer leuke bezienswaardigheden. Juist de diversiteit maakt dit dorp zo interessant, want waar je ook naar binnen kijkt, het is overal weer anders."

- In mei 2019 is in Orvelte het Jan Kruis Museum gerealiseerd, waarmee de droom van wijlen Jan Kruis en zijn talrijke fans eindelijk in vervulling is gegaan. Jan, Jans en de Kinderen hebben een onderkomen gekregen in het pand waar voorheen Apple Museum Nederland was gevestigd (dat naar Westerbork is verhuisd). "Voor het dorp opnieuw een mooie aanwinst om trots op te zijn. In het museum worden naast een unieke presentatie van zijn onsterfelijke stripfiguren uit de Libelle, de mooiste werken van de begin 2017 overleden kunstenaar getoond, en zal de bezoeker worden verrast door zijn enorme veelzijdigheid. Het wordt het leukste museum van Drenthe en zal ongetwijfeld veel bezoekers van alle leeftijden trekken." Aldus de lokale dorpssite. Zin om een strip van Jan, Jans en de kinderen te lezen? Lees 'De strip van de week' op de website van het Jan Kruis Museum. Aan de tekentafel in het museum kun je Tekenen met Jan. Op een groot beeldscherm laat Jan Kruis stap voor stap zien hoe je een karakter van Jan, Jans en de kinderen als tekening opbouwt.

Wat echte Jan Kruis-fans natuurlijk al weten, maar anderen wellicht nog niet, is dat hij de traditie van Sint Pannekoek heeft uitgevonden. Deze wordt als eerste vermeld in 1986 in de strip ‘Jan, Jans en de kinderen’. Op deze jaarlijkse feestdag op 29 november bakt de vrouw des huizes een grote stapel pannenkoeken. Wanneer de heer des huizes ’s avonds thuiskomt, heeft iedereen een pannenkoek op zijn hoofd. Zij roepen hem tegelijkertijd toe: “Een vrolijke en gezegende Sint Pannekoek!” Tegenwoordig zijn er allerlei varianten in gebruik om dit feest te vieren. De gewoonte om een pannenkoek op het hoofd te leggen is echter gelijk gebleven. Inmiddels is bekend dat de oorsprong van dit feest nog veel ouder is. Sint Pannekoek is ontstaan in 1899. Dit feest verwijst naar een bijzondere gebeurtenis in de 12e eeuw in een klooster langs de Rotte waar nu de Rotterdamse wijk Kralingen ligt. Je leest er meer over op de pagina ‘De Legende van Sint Pannekoek'. - De Legende van Sint Pannekoek, voorgelezen door Jan Kruis.

- "Zoo Bizar is een mini-zoo, creatief opgezet op de deel van een oude Saksische boerderij in museumdorp Orvelte. Het is de kleinste Zoo van Nederland en misschien zelfs van Europa! Op originele wijze zijn er verschillende kleine (exotische) diersoorten te bewonderen. Door de kleinschalige opzet is het altijd mogelijk oog in oog te staan met de dieren die er leven. Veel dieren zijn gehuisvest in open verblijven. Er is altijd iemand van ons aanwezig die veel kan vertellen en demonstreren over de bijzondere dieren en hun bizarre leefgewoontes." Zoo Bizar is in 2017 door de leden van de ANWB gekozen tot 2e leukste uitje in Drenthe. De bezoekers die hebben gestemd hebben hiermee hun waardering uitgesproken voor de prijs/kwaliteitsverhouding, maar vooral ook voor de sfeer en gastvrijheid. Eveneens in 2017 heeft Zoo Bizar de publieksprijs 'Beste uitje van de provincie Drenthe' van de Algemeen Dagblad verkiezing gewonnen in de categorie Dierentuinen.

- Vrachtauto’s van Toen & Nu is een klein, maar zeer bijzonder museum, dat je bij een bezoek aan Orvelte beslist niet mag missen. Afkomstig uit een familie van vrachtrijders, is de liefde voor vrachtvervoer over de weg bij Wim Al met de paplepel ingegoten. De familie Al had een transportbedrijf in Zaandam, opgericht door zijn opa in 1920 met dekschuiten. In de jaren vijftig zijn de dekschuiten door zijn vader ingewisseld voor vrachtwagens. Zodoende reed hij als 18-jarige vrachtwagenchauffeur met zijn eerste wagen, een Bedford, door het land. Hierna volgden Kromhout, Verheul, Magirus en de DAF-modellen uit de jaren zestig en zeventig. De liefde voor vrachtwagens vind je terug in de bijzondere collectie op schaal nagebouwde vrachtwagenmodellen, miniaturen en bijzondere diorama’s, door Wim met zorg bijeengebracht in de 'schuur' naast de Winkel van Toen en Nu (van zijn dochter). "Ik ben gaan verzamelen om de nostalgie van het transport aan te geven. De miniatuurtjes zijn er geleidelijk bij gekomen", aldus Wim.

Hier zie je vergeten modellen en merken, die je mee terugnemen naar de tijd dat melkrijders de melkbussen bij de boer ophaalden, kolen en brandstof door de kolenboer aan huis werden bezorgd en de wagens van Van Gend en Loos overal het straatbeeld bepaalden. Als bezoekers naar vrachtautomuseum Vrachtauto’s van Toen & Nu in Orvelte komen, verrassen ze de eigenaar regelmatig met miniatuurauto's. "Dan zeggen ze: we vinden het zonde om ze aan de kleinkinderen te geven. Het is veel leuker als ze hier neergezet worden zodat het voor iedereen te bekijken is", aldus Wim Al. Sinds de opening in 2014 kreeg hij zoveel miniatuurauto's van bezoekers cadeau, dat het museum moest uitbreiden. Daarom is er in 2019 een tweede ruimte gerealiseerd, tegenover het oorspronkelijke museum. Het nieuwe deel van het museum staat vol huisgemaakte miniaturen die door de bouwers zijn gedoneerd. Inmiddels zijn er ook bedrijven die het leuk vinden dat een miniatuur van de vrachtwagen waarmee zij rijden in het museum staat. Deze mooie verzameling is voor kinderen tot 8 jaar gratis toegankelijk, aan de overige bezoekers vraagt Wim een bescheiden bijdrage van 1 euro per persoon.

Evenementen en activiteiten

- Evenementen- en activiteitenagenda Orvelte.

- "Gedurende het gehele jaar wordt er iedere 2e zondag van de maand met kloten gegooid op een mooi parcours rondom Orvelte. Vanaf een uur of 10 ben je welkom in de Schenkerij, waar de start is. Na afloop wordt wederom in de Schenkerij de uitslag bekend gemaakt. Vind je het leuk om een keer mee te doen? Je bent van harte welkom!"

- Op een zondag eind april is er de jaarlijkse Lammetjesdag. Schaapkudde Orvelte viert dan de lente en de pasgeboren lammetjes. Op deze dag zijn er vele activiteiten en gezellige kraampjes op het plein bij de schaapskooi. Je kunt lammetjes knuffelen, vilten van de wol van de eigen schapen en sjoelen. Natuurlijk is er beschuit-met-muisjes, maar ook koffie, thee, limonade. En pannenkoeken!

- "In het zomerseizoen wordt er om de 14 dagen op de Orvelter Brink met echte Drentse keien gegooid op een houten blok. Door de leuke bijbehorende spelregels is dit een evenement dat steeds tot veel vermaak leidt. Na het blokgooien kan er nog even gezellig worden nagezeten in de Schenkerij. De exacte speeldata worden op deze pagina gepubliceerd."

- In Orvelte zijn jaarlijks 3 Brocante Fairs: de Voorjaarsfair (weekend eind mei), de Herfstfair (weekend eind augustus/begin september) en de Winterfair (weekend eind november/begin december). De fairs zijn zeer geliefd. Zowel standhouders als bezoekers en inwoners kijken altijd uit naar deze sfeervolle evenementen. Per fair zijn er ongeveer 70 stands aanwezig. De stands worden zorgvuldig geselecteerd en zijn alle smaakvol ingericht en gedecoreerd.

- Op een zondag begin juli is er jaarlijks het Wolfeest. De schapen van Schaapskudde Orvelte worden dan geschoren en de Brink staat bol van de wol. Er worden demonstraties schapendrijven gegeven. Én er is muziek en een proeverij! Gratis toegang.

- "In het winterseizoen wordt er om de twee weken op woensdag geklaverjast in dorpshuis de Schenkerij. Naast het klaverjassen wordt er ook kruisjassen gespeeld. De exacte speeldata verschijnen op deze pagina en in de agenda van de dorpssite. Lijkt het je ook leuk om eens mee te spelen, kom dan gewoon een keer langs om 19.45 uur."

Landschap, natuur en recreatie

Wandelen
"Knapzakroute Orvelte begint op de brink in het dorp. Deze wandeling is 17 kilometer en is eenvoudig te splitsen in een (zuid)lus van 5 km (van 1–4 en dan van 21– 30) en een (noord)lus van 12 km (van 4–21). Honden zijn toegestaan, maar niet op het Orvelterzand. Er is wel vanaf nr. 4 een korte omleiding die in het pdf-boekje genoemd wordt. In dit monumentendorp loop je over keienstraatjes en kun je in het Bezoekerscentrum de geschiedenis van dit dorp en omgeving bekijken. Er zijn 17 boerderijen die op de monumentenlijst staan. Ook de directe omgeving van het dorp is prachtig. Op de Noordes bijvoorbeeld zie je kleine akkers en aan de rand van het dorp de groenlandjes met z’n houtwallen. Aan de andere kant van het Oranjekanaal vind je het Orvelterzand, een mooi heideveld met delen stuifzand. Na de Meeuwenplassen wandel je door een groot stuk van het voormalige Ellertsveld. 100 Jaar geleden was er in het gebied tot aan de Elperstroom alleen maar heide te zien. In het pdf-boekje wordt er uitgebreid bij stil gestaan. Als je later het Oranjekanaal weer oversteekt, kom je op het Oosterveld. Hier vind je de IJzertijdboerderij waar je kunt zien hoe men vroeger in die periode leefde.

Als je de route begint, ga je eerst het dorp uit om via de kleine akkertjes de Orvelterstroom (Oude Vaart) over te gaan. Kijk eens bij die akkers naar de vele bloemen en kruiden die daar groeien en naar het struikgewas. Dat laatste is op veel andere plaatsen door prikkeldraad vervangen. Zoals hierboven al beschreven, is er een stuifzandgebied met de naam Orvelterzand. Dit is gekomen omdat er steeds meer schapen hier op de heide hun eten vonden en de wind toen vrij spel kreeg. Verder op de route loop je langs de Meeuwenplassen. Bij het begin van deze plassen heeft vroeger Oud Orvelte of Orvelterveen gelegen. Hierna kom je in de bossen van Staatsbosbeheer. De laatste tijd wordt er veel werk verricht om het grondwaterpeil te verhogen. Dit zie je ook later bij en langs de Elperstroom. Als je bij de sluis bent, kun je nog de gebouwen van de voormalige Eerste Drentsche Stoomvlasbewerkingsfabriek zien. Hier werd van vlas, dat per boot aangevoerd werd, linnen gemaakt. Hoe dit ging, lees je in het pdf-boekje. De IJzertijdboerderij waar je later langs komt, is eind jaren zeventig van de vorige eeuw nagebouwd. Aanleiding was dat op deze plek sporen van bewoning uit de ijzertijd zijn gevonden. Wil je meer weten van de omgeving en van de dorpen, download dan de route via de link hierboven. Je kunt de routes online lopen (als er bereik is), met GPX, de route uitprinten waar de routetekst bij staat of het PDF-boekje met routeinformatie en kaarten downloaden." (bron: BOKD)

- Lekker de natuur in kan hier ook; de omgeving van Orvelte leent zich uitstekend voor een heerlijke wandeltocht of fietstocht. Voor de kids is er een leuk wandelpad aangelegd: het Houten Pad van Theodoor, een wandeltocht over houten vlonders en bruggetjes. De wandeltocht gaat langs het verhaal van het varkentje Theodoor. Kinderen worden uitgedaagd om al hun zintuigen te gebruiken om zo Theodoor te volgen op zijn pad. Het pad slingert door de prachtige natuur, langs het water en door de bomen. In het begin is het pad makkelijk te lopen. Verderop is het oppassen geblazen! Het pad gaat omhoog tussen de bomen en even later weer laag langs het water. Laat Theodoor knorren, vogels fluiten en schapen blaten. Of klim in de holle boom, maak muziek of kruip in een vossenhol. Een leuke afsluiting van een leuk en leerzaam bezoek aan dit nostalgische monumentendorp.

- Het doel van Stichting Schaapskudde Westerbork is het in stand houden van een gescheperde kudde raszuivere Schoonebeeker schapen. De stichting heeft een herder in vaste dienst en heeft daarnaast vele vrijwilligers. Door met de kudde rond te trekken in natuurgebieden van met name Staatsbosbeheer, wordt het landschap op natuurlijke en cultuurhistorische wijze beheerd en is de kudde dagelijks zichtbaar voor de vele bezoekers van deze omgeving. De herder is hierbij vaak aanspreekbaar om vragen te beantwoorden. Dagelijks vertrekt en keert de herder met de kudde terug naar het nachtverblijf: de schaapskooi in Orvelte. Op jaarbasis trekt de kudde tijdens het grazen in de natuurgebieden, het vertrekken en weer terugkeren in de schaapskooi en het jaarlijkse Wolfeest en de Lammetjesdag tienduizenden toeschouwers.

De schaapskudde die in het dagelijks spraakgebruik Schaapskudde Orvelte heet, valt formeel dus onder Stichting Schaapskudde Westerbork. Dat komt zo: Rond 1870 was het een drukte van belang met schapen op de velden rond Westerbork en Beilen. Maar liefst ca. 23.000 schapen zorgden voor het bestaan van een groot deel van de bevolking. 50 jaar later was, mede door het gebruik van kunstmest, de kudde nog maar 100 dieren groot. In 1920 telde Westerbork nog slechts twee kuddes. Na het samenvoegen van de beide kuddes werden de broers Evert en Hendrik Noordhuis uit Westerbork de nieuwe herders. Na het overlijden van Evert is Hendrik alleen verder gegaan. Maar dat viel niet mee: er was geen droog brood met de kudde te verdienen. Uiteindelijk ging de kudde over naar de gemeente. In 1977 gaf Hendrik er de brui aan. De kudde dreigde te verdwijnen en vele instanties riepen om het hardst dat de kudde moest blijven. In 1982 is de kudde overgedragen aan Stichting Schaapskudde Westerbork. De gemeente trok zich terug.

In 1989 neemt Staatsbosbeheer (SBB) het initiatief om de kudde te verplaatsen naar Orvelte. SBB beschikte daar namelijk over een historisch landbouwbedrijf waar de kudde heel goed bij paste. Het gebied rond dit dorp werd toen ook het graasgebied voor de kudde. De kans die de stichting kreeg van SBB werd met beide handen - en vele schapenpootjes! - aangegrepen en in dank aanvaard. Tegenwoordig is het een erkend fokcentrum voor het Schoonebeekerschaap. De inspanningen van de herder en de vele vrijwilligers hebben in 1991 geleid tot de toekenning van The Conservation Award, in de categorie Natuurbescherming. De kudde won niet alleen de prijs in deze categorie, maar ook nog de prijs als nationaal winnaar.

Links

- Algemeen: - Site van en over Orvelte. - Reportage over het dorp op de site van het Reformatorisch Dagblad (2012).

- Nieuws: - De site Orveltejournaal is, zoals de naam al suggereert, de nieuwssite van Orvelte. Maar het is veel meer dan alleen dat. Je vindt er onder meer ook nog columns van inwoners, onder het motto "Op de koffie bij..." vind je er anno 2020 al ca. 20 reportages over inwoners (goed idee voor andere dorpen om ook zoiets te doen!, zodat men de medebewoners van het dorp leert kennen), in de rubriek 'Uit de oude doos' vind je heel veel artikelen in tekst en beeld uit de geschiedenis van het dorp, en in de rubriek 'Foto van de maand' iedere maand een prachtige foto uit het dorp.

- Belangenorganisatie: - "De VABO is de belangenvereniging voor de inwoners van Orvelte. De VABO onderhoudt regelmatig contact met de gemeente Midden-Drenthe en andere organisaties. Naast de formele kant organiseert de VABO ook sociale activiteiten waaronder blokgooien, neutieschieten en klaverjassen."

- Bedrijfsleven / ondernemen: - "De OPO (Ondernemersverening Promotie Orvelte) stelt zich ten doel het dorp als toeristisch dorp te promoten. De meeste ondernemers zijn lid. We vergaderen een aantal keren per jaar. De OPO is onder meer samensteller en uitgever van de promotiefolder Orvelte. Wanneer er zaken in de OPO spelen die het algemeen bewonersbelang raken, zal er via het Dorpsnieuws op de dorpssite worden bericht."

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)