Wandelend door de Stadswaard bij buurtschap Ooijse Schependom bij Nijmegen kun je dit proza van Marijke Hanegraaf (https://nl.wikipedia.org/wiki/Marijke_Hanegraaf) tegenkomen.
- Ooijse Schependom is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Rijk van Nijmegen, gemeente Nijmegen.
- De buurtschap Ooijse Schependom valt, ook voor de postadressen, onder de stad Nijmegen.
Terug naar bovenSpelling
Op sommige sites kom je nog de spelling Ooyse Schependom tegen, met y dus, en/of met sch, dus Ooijsche of Ooysche. Maar dat zijn beide wel erg verouderde spellingen. Buurdorp Ooij is ook al vele jaren geleden van spelling gewijzigd van y naar ij, dus het is dan wel zo eenduidig om ook bij deze buurtschap de ij-spelling te hanteren, en de verouderde ch niet meer te gebruiken. Daarom hanteren wij dus de spelling Ooijse Schependom.
Oudere vermeldingen
1840 Schependom Ooij.
De buurtschap Ooijse Schependom ligt direct NO van Nijmegen, rond de Ubbergseweg, de Oude Ubbergseweg en de Ooysedijk, en wordt doorsneden door de waterloop 't Meertje of Het Meer, een zijtak van de Waal.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Ooijse Schependom 8 huizen met 55 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 100 huizen (en enkele woonboten in het Meertje) met ca. 250 inwoners (aldus het kennelijk voormalige Bewonerscomité, waarvan in ieder geval de website inmiddels niet meer operationeel is).
Terug naar bovenNa de Tweede Wereldoorlog wilde Nijmegen fors uitbreiden met woningbouw en had daarvoor haar oog laten vallen op Ooijse Schependom en elders in de Ooijpolder als een van de opties. In het Structuuronderzoek van 1963 koos Nijmegen zelfs expliciet voor uitbreiding in dit gebied. In 1972 zijn de plannen voor bebouwing in de Ooijpolder door de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening echter afgewezen, vanwege de waardevolle natuur in het gebied. De stad is toen gaan uitbreiden aan de westzijde, in Dukenburg en Lindenholt.
Terug naar boven- In 2010 is aan de Ooysedijk schooltuincomplex De Wielewaal gerealiseerd. Sindsdien zijn hier zo’n 8 groepen leerlingen van groep 6 een seizoen lang wekelijks enthousiast bezig geweest in hun eigen tuintje van 2 bij 3 meter, waar ze groenten en fruit verbouwen. In totaal zijn er tot 2016 al meer dan 1.000 scholieren actief geweest.
- In de karakteristieke witte voormalige spoorwegloods, schuin tegenover het gemaal, zijn in 2015 7 woningen en een horecazaak gerealiseerd, plus 5 atelierwoningen in een van de bijgebouwen.
- Gewijzigde vaststelling Bestemmingsplan en Beeldkwaliteitsplan Nijmegen Ooijse Schependom (2012).
- Wijkbeheerplan Ooijse Schependom, Hunnerberg en Kwakkenberg 2012-2017.
Terug naar boven- Het imposante Hollands-Duits gemaal in Ooijse Schependom (Ubbergseweg 5) is in 1933 gebouwd om water uit de Ooijpolder en de aansluitende Duitse polder via 't Meertje af te voeren in de Waal (vrije lozing bij lage Waalstanden en bemaling bij hoge waterstanden in de Waal). De uitgestrekte polder (ca. 16.500 ha) betreft voor meer dan de helft Duits grondgebied. Het gemaal is gebouwd naar een ontwerp van de bekende architect Marinus Jan Granpré Molière in samenwerking met ingenieur Reep VerLoren van Themaat in de stijl van de Delftse School.
In 1998-1999 zijn in het kader van de dijkverbetering bij dit waterbouwkundige kunstwerk aanpassingen uitgevoerd. De in het dijklichaam opgenomen uitwateringssluis met kering (1783) is volledig vervangen door een nieuw schuivenhuis annex uitstroomhoofd. Er is een ecologische verbindingszone aangelegd met vistrappen en passages voor watergebonden dieren tussen de Waal en het binnendijks gelegen Duits-Nederlandse stroomgebied van Het Meer. En de door diesel- en elektromotoren aangedreven verticale schroef- centrifugaalpompen zijn vervangen door vier horizontale schroefpompen met elektromotoren. De oorspronkelijke capaciteit van ca. 700 kubieke meter per minuut is opgevoerd naar ca. 940 kubieke meter per minuut. Door de diepere ligging van de nieuwe pompen is het instroomhoofd vernieuwd en uitgebreid. Het gemaal heeft niettemin zijn functie alsmede de monumentale karakteristiek behouden.
- Naast het gemaal staat een dienstwoning uit 1942, en een recentelijk vernieuwd transformatorhuis.
Terug naar boven- Wandelroute Stadswaard (8 km).
- "De Stadswaard bij Ooijse Schependom is opnieuw ingericht voor recreanten en er is een watergeul gegraven. In november 2017 is het heringerichte gebied feestelijk geopend. Er is een voetgangersbrug gekomen, wat het gebied makkelijk toegankelijk maakt voor bezoekers. Een mooi resultaat waar veel bezoekers en de natuur van kunnen profiteren. Aantrekkelijk voor mens en dier. Er is een watergeul van 1 kilometer waar vanaf een kant water in kan stromen. Dit maakt het gebied dynamischer voor dieren en planten. Bezoekers kunnen de geul op drie punten oversteken. Dit is afhankelijk van hoe hoog het water staat. Ook zijn er verschillende speel- en kunstobjecten. Door het getij in de watergeul ontwikkelt zich een rivierlandschap. De vos heeft zich al gevestigd en ook de ijsvogel is al te zien. Galloways en konikpaarden begrazen het gebied. Kortom, het gebied is niet alleen aantrekkelijk voor mensen, maar ook voor dieren.
Aanwinst. De Stadswaard is een aanwinst voor Nijmegen. De nieuwe geul maakt dat het gebied nog aantrekkelijker is en dat het rivierlandschap nog beter voelbaar wordt. Vlakbij de Stadswaard is natuur- en cultuurhistorisch centrum de Bastei gebouwd. Dit is de uitvalsbasis voor excursies in de Stadswaard. Waterkwaliteit en ecologie. Het gebied is tot stand gekomen door samenwerking tussen de provincie Geldeland, de gemeente Nijmegen, Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat. Staatsbosbeheer beheert het gebied. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de waterkwaliteit en ecologie van de rivier de Waal. De geul is dus hoofdzakelijk aangelegd voor een goede waterkwaliteit en de bevordering van de ecologie. WaalWeelde. De Stadswaard maakt onderdeel uit van het project WaalWeelde van de provincie. WaalWeelde streeft naar een veilige, mooie en economisch sterke Waal. Ruimtelijke kwaliteit langs de Waal betekent het streven naar behoud van de dynamische rivier met scheepvaart, maar ook bedrijvigheid en robuuste riviernatuur." (bron: Samenwerkenaanriviernatuur.nl)
Reactie toevoegen