Oele

Plaats
Buurtschap
Hengelo
Twente
Overijssel

Oele molen bord [640x480].jpg

Oele heeft helaas geen plaatsnaamborden, maar aan dit bord kun je in ieder geval nog zien dat je je in Oele bevindt

Oele heeft helaas geen plaatsnaamborden, maar aan dit bord kun je in ieder geval nog zien dat je je in Oele bevindt

Oele straatnaambord met buurtschapvermelding [640x480].jpg

Ook aan de straatnaambordjes in de buurtschap kun je, als je goed kijkt, zien dat je je in Oele bevindt, door het onderschrift 'buurtschap Oele'

Ook aan de straatnaambordjes in de buurtschap kun je, als je goed kijkt, zien dat je je in Oele bevindt, door het onderschrift 'buurtschap Oele'

Oele dikste eik [640x480].jpg

Oele was tot begin 20e eeuw beroemd van de dikste eik van Nederland die zich toen daar bevond. Helaas aangetast door stormen in 1925 en 1927, is deze uiteindelijk in 1946 geveld.

Oele was tot begin 20e eeuw beroemd van de dikste eik van Nederland die zich toen daar bevond. Helaas aangetast door stormen in 1925 en 1927, is deze uiteindelijk in 1946 geveld.

oele_havezate_oldemeule_640x480.jpg

Oele, de verdwenen Havezate Oldemeule

Oele, de verdwenen Havezate Oldemeule

Oele

Terug naar boven

Status

- Oele is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Hengelo.

- De buurtschap Oele valt onder het dorp Beckum, maar voor de postadressen liggen beide 'in' Hengelo.

- De buurtschap heeft geen plaatsnaamborden. Je kunt daarom slechts zien dat je er bent aan een richtingbord naar de molen, en als je héél goed kijkt kun je onder de straatnaamborden de vermelding 'buurtschap Oele' zien.

Terug naar boven

Naam

In het Nedersaksisch
Volgens (1) Eule, volgens (2) is dat verouderd en moet het Eul zijn.

Oudere vermeldingen
1297 Odele, 1381-1382 Oedele, 1431 Udelo, 1451 Oedele, 1460 Oddele, 1840 'Eule of Oele'.

Naamsverklaring
Vermoedelijk een samenstelling van het Germaanse odi-* 'woest' en lo 'bos'. Indien 1188 Velede ook deze plaats is, dan zou de betekenis niet 'woest bos' zijn, maar eerder uliþi 'laag gelegen, vochtig gebied'. Laat 10e eeuw Ailo wordt niet langer met Oele geïdentificeerd: "ligging onbekend, in Twente"(3).

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Oele ligt ZO van Delden, W van Hengelo, N van Beckum, aan weerszijden van het Twentekanaal en grenst in het O aan de A35. In enkele straatnamen ter plekke is de naam van de buurtschap verwerkt: Oelersteeg en Oelerschoolpad.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Oele 72 huizen met 448 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 120 huizen met ca. 300 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Dorpsanalyse Beckum, Oele en omgeving  (2011). - Dorpsplan 2017-2020. - Uitvoeringsprogramma Dorpsplan 2017-2020.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De Oldemeule of Oelemölle is een door water gedreven onderslagmolen: het water van de Oelerbeek slaat onder tegen het rad, dat zo in beweging komt. Onderslagmolens komen met name voor in relatief vlakke delen van ons land, waar relatief traag stromende beken en rivieren voorkomen. Nu was het probleem dat in droge tijden door watergebrek een onderslagmolen wel eens te weinig water kreeg. In sommige gevallen - zoals ook hier - werd er dan een bovenslagrad als hulprad geplaatst. Helaas is dit rad niet meer aanwezig. Evenmin nog aanwezig is de oliemolen die tot omstreeks 1900 aan de andere kant van de beek stond.

De korenmolen - die door vrijwillige molenaars regelmatig wordt bemalen - is met zijn vakwerk een prachtig voorbeeld van een Twentse watermolen. De molen behoorde bij de havezate Oldemeule die gold als een van de grotere huizen van Twente. Van dit adelijke huis, dat rond 1800 is afgebroken, is nu niets meer over. Nadere informatie over de verdwenen havezate Oldemeule. Overigens heet het viaduct in de nabijheid over de A35, foutief gespeld, Olden Meule.

- Naast de Oldemeule heeft Oele nog 2 rijksmonumenten: boerderij Hofplaats (Albersdijk 20) en boerderij Groot Avest (Oelerschoolpad 14).

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Volksfeesten Oele (weekend eind augustus).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- De Oelerbeek stroomt van de bij Bezienswaardigheden beschreven watermolen via een onderleider onder het Twentekanaal naar de Noordmolen in de buurtschap Deldeneresch, waar de waterloop verder stroomt met de naam Azelerbeek langs Azelo en Zenderen, om ten noorden van Zenderen uit te monden in de Bornsebeek. Het gedeelte vóór de watermolen in Oele wordt Boekelerbeek genoemd. Ook de Teesinkbeek en de Rutbeek leveren water aan de Oelerbeek. Het overgrote deel van het water van de Boekelerbeek wordt via de Nieuwe Oelerbeek afgevoerd naar het Twentekanaal. Slechts een klein deel wordt langs de molen en onder het Twentekanaal door in de richting van de Azelerbeek gestuurd.

Terug naar boven

Trivia

- De bekende schilder Piet Mondriaan heeft in 1907 verschillende keren in deze buurtschap gelogeerd, bij de bevriende schilder Albert G. Hulshoff Pol. In deze periode maakte hij bekende werken als De rode wolk en Bos bij Oele. Helaas heeft Mondriaan er niet bij verteld op welk bos dit betrekking had.

- Vele jaren heeft in Oele de dikste eik van Nederland gestaan, bij hoeve Vörger. In 1910 had de boom volgens stukken uit het huisarchief Twickel een omtrek van 6.70 meter. Op 10 augustus 1925 wordt de eik getroffen door de beruchte "cycloon" van Borculo, die ook in Twente grote schade aanricht. In een verslag van de Twentsche Courant staat dat de dikke boom door de cycloon geheel van haar kroon is beroofd. Volgens de krant had de boom toen een omtrek van ruim 7 meter. Blijkbaar gokte men maar wat met de maten, want Het Vaderland meldt in een verslag van de cycloon dat de boom een omtrek van ruim 8 meter zou hebben gehad. Op 1 juni 1927 krijgt de eik de genadeklap door een tweede zware windhoos, die bekend staat als de cycloon van Neede. De eik is daarna nog in dode toestand blijven staan tot 1946, waarna de restanten zijn gerooid. Een schijf van de stam wordt nog altijd bewaard in het Natuurmuseum in Enschede.

Reactie toevoegen