Status

- Odoornerveen is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Borger-Odoorn. T/m 1997 gemeente Odoorn.

- Voor de postadressen vallen onder Odoornerveen ook nog 8 panden van buurdorp 't Haantje.

- Slogan: "Odoornerveen, je wilt er niet omheen", aldus de lokale dorpssite. Zij lichten dat als volgt toe: "Een gezellig dorp in Drenthe, waar het prima wonen, werken en recreëren is. Er is veel rust en ruimte en toch is het niet saai. Men kan zich bij diverse verenigingen aansluiten en regelmatig worden er activiteiten georganiseerd, waaraan iedereen mee kan/mag doen. De meeste inwoners houden van een feest(je) en gezelligheid, en men staat, indien nodig, voor elkaar klaar."

Naam

In het Drents
Oregerveen. Een inwoner van dit dorp is een Oregerveense.

Oudere vermeldingen
Gebied: 1851-1855 Odoorner veen.

Naamsverklaring
"Veen 'veengebied' ten westen van Odoorn."(1)

Ligging

Het dorp Odoornerveen ligt ZW van het dorp Odoorn, W van het dorp Valthe, WNW van het dorp Klijndijk, NW van de stad Emmen, NNW van het dorp 't Haantje, N van de dorpen Noord-Sleen en Sleen, NO van de dorpen Zweelo en Aalden, ONO van het dorp Wezup, OZO van het dorp Wezuperbrug, ZO van de dorpen Schoonoord, De Kiel en Eeserveen, ZZO van de dorpen Eesergroen en Westdorp en Z van de dorpen Ees en Borger.

Statistische gegevens

Odoornerveen heeft ca. 160 huizen met ca. 400 inwoners.

Geschiedenis

"Het dorp Odoornerveen heeft in de jaren na 1854 gestalte gekregen, toen het Oranjekanaal de 'Odoorner veenen' bereikte. Kanaalgravers, veenarbeiders, winkeliers en caféhouders vestigden zich langs het kanaal. De vervening van dit gebied was een van de weinige ondernemingen die aan de verwachtingen van de Drentsche Veen- en Middenkanaal Maatschappij (DVMKM) voldeed. Het is een ´veenkolonie´, wat wil zeggen dat het veen hier is afgegraven voor de winning van turf.

In de periode tussen 1856 en 1880 is ongeveer 1600 hectare veengrond afgegraven. Daarna zijn de gronden geleidelijk geschikt gemaakt voor de landbouw. De veenafgraving van het Odoornerveen heeft maar ongeveer dertig jaar geduurd. Tijdens de vervening werd het nog niet afgegraven veen jaarlijks verpacht aan veenarbeiders in Schoonoord. Deze weidden er enkele schapen en verbouwden boekweit op akkertjes die eerst afgebrand werden. Na de vervening werd de ondergrond, met de overgebleven bolster (de bovenste veenlaag die niet geschikt was voor turf), en het zand uit de wijken vermengd en geëgaliseerd tot een humusrijke bouwvoor. Sommige verveners gingen zelf over tot het ontginnen van de veenplaats.

De eerste boerderijen werden omstreeks 1880 gebouwd. In 1895 stonden aan de noordkant van het kanaal 5 boerderijen. De meeste boerderijplaatsen ontstonden echter pas na de landbouwcrisis, aan het eind van de 19e eeuw. De gunstige conjunctuur, maar ook de ruimere toepassing van kunstmest, en de toenemende belangstelling van jonge, vooruitstrevende boeren uit andere Drentse dorpen zoals Exloo, Valthe, Zuidbarge en Gasselte, deden Odoornerveen in een twintigtal jaren uitgroeien tot een volwassen agrarisch dorp. De maagdelijke dalgrond leende zich na een goede bemesting met compost of kunstmest zeer goed voor de verbouw van aardappelen. Deze waren van goede consumptiekwaliteit en werden verkocht als de populaire "duinzandaardappelen".

Na een aantal jaren kon de dalgrond de kwaliteit van de beginjaren niet meer evenaren en werden de consumptie-aardappelen vervangen door fabrieksaardappelen, waarvoor dankzij de bloeiende aardappelzetmeelindustrie een goede afzet bestond. Aanvankelijk werden de fabrieksaardappelen afgewisseld met rogge en haver, maar later ook met suikerbieten en rogge.

Dat dit een voormalig veengebied is, is onder meer te herkennen aan de langgerekte vorm van het dorp, langs het kanaal, en aan de vele wijken (of restanten daarvan) die het landschap een rechtlijnige, geometrische aanblik geven. De sloten en wijken hebben tijdens veenafgravingen een belangrijke rol gespeeld bij de afwatering van het veengebied." (bron: de dorpssite, waar onder het menu Geschiedenis nog veel meer informatie m.b.t. de geschiedenis van specifieke onderwerpen is te vinden, in tekst en beeld, met name betreffende het Oranjekanaal, de drie bruggen, het onderwijs, het café/dorpshuis, en het (vroegere) verenigingsleven.)

Onderwijs
De kinderen uit deze omgeving moesten voor het volgen van onderwijs aanvankelijk naar de school in het naburige Schoonoord (gemeente Sleen). Vermoedelijk was de gemeente Sleen 'not amused' dat de gemeente Odoorn kennelijk niet (genoeg) aan de kosten van de school meebetaalde (dat soort 'grensconflicten' met een dergelijke reden kwam vaker voor in die tijd), want in januari 1871 werd de Odoornerveense kinderen de toegang tot de school te Schoonoord geweigerd. De gemeente Odoorn moest daarom een eigen school voor Odoornerveen bouwen. Deze school kwam medio 1871 gereed. Het was een eenvoudige houten keet die was berekend op 25 leerlingen, maar in de praktijk kregen er 40 leerlingen les. In 1906 kwamen er scholen bij aan de Borgerzijtak en aan de Odoornerzijtak. In 1967 kwam er één nieuwe school als vervanging van de oude scholen. Deze school is in 1985 gesloten.

Kerk en café
Odoornerveen heeft nooit een kerk gekregen. Het voormalige café is sinds 1984 ´herbestemd´ tot dorpshuis.

Boek
In 2005 is het boek ´150 jaar Odoornerveen´ verschenen.

Evenementen en activiteiten

- Culturele Vereniging MIK (‘Met Ieders Kracht’) organiseert door het jaar heen allerlei evenementen en activiteiten voor de inwoners van Odoornerveen.

Landschap, natuur en recreatie

Wandelen
"Tijdens het wandelen van Knapzakroute Odoornerveen (K32, 17,5 km) maak je onderweg nader kennis met een veenkolonie van keuterboertjes en ‘dikke’ boeren. Een rustig dorp dat zich spiegelt in het stille water van het kanaal. Vanuit het dorp loop je naar de Staatsbossen op het voormalige Odoornerveld. Je komt door het Schapenpark met zijn weidse vergezichten. Je kronkelt langs smalle paadjes door het bos. De route brengt je bij de Zwemkoel. Je komt langs het Schoonmeer, waar het hele dorp Odoorn ’s winters de smalle ijzers onder bindt. En natuurlijk beklim je bovenop de hoogste ‘berg’ in het bos de uitkijktoren Poolshoogte. Na de bossen keer je via de Achterwijk en de Torenwijk terug naar het dorp. Over het oude jaagpad langs het Oranjekanaal leg je de laatste kilometers af van deze bijzonder gevarieerde Knapzakroute."

Beekdal Voorste Diep
"Het beekdal van het Voorste Diep, herkenbaar aan de loop van het kanaal Buinen-Schoonoord, is van provinciaal belang uit oogpunt van archeologie. In beekdalen kunnen rituele deposities (offers) worden verwacht, maar ook archeologische vondsten die met natte omstandigheden te maken hebben, zoals visfuiken, kano’s en voorden." (bron: Provincie Drenthe)

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Odoornerveen, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Filmpje over Odoornerveen anno 1966.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Odoornerveen (online te bestellen).

Links / voorzieningen / verenigingsleven

- Algemeen: - Site van en over Odoornerveen.

- Nieuws: - De maandelijkse dorpskrant De Snikke (ook oudere nummers, v/a 2010) is via de link ook online te lezen. - Nieuws uit Odoornerveen op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Plaatselijk Belang Odoornerveen is opgericht in 1953. Door de jaren heen heeft Plaatselijk Belang voor veel veranderingen/verbeteringen in het dorp gezorgd. Zo hebben ze o.a. inspraak gehad in verbetering van de Borgerzijtak (1958); waar komt de nieuwe school (nu voormalige Oranjeschool) (1962); verharding van een deel van de Zuidzijde en de Torenwijk verbeterd (1973); verbetering Noordzijde (1978); vernieuwen van de bruggen (1978-1984); opknappen jaagpad Zuidzijde (2005).

- Dorpshuis: - "Toen per 1 januari 1992 het plaatselijk café ophield te bestaan, werd het als zeer wenselijk geacht, dat er voor het behoud van het sociaal-culturele en maatschappelijk leven in Odoornerveen een vergader- en ontmoetingsruimte zou komen. Een werkgroep is aan de slag gegaan en heeft in nauw overleg met de bevolking plannen voor de bouw van het dorpshuis ontwikkeld. Overleg met de gemeente heeft geleid tot een aanvaardbaar plan. Het dorpshuis kreeg een totale oppervlakte van 108 m2 en is geschikt voor maximaal 60 personen.

De gemeente heeft voor de bouw een eenmalige bijdrage van fl.90.000,- beschikbaar gesteld. Hierdoor zijn de totale kosten van ongeveer fl.165.000,- voor meer dan de helft gereduceerd. De Rabobanken Odoorn-Sleen hebben fl.10.000,- als gift toegekend. Verder heeft het Juliana Welzijnsfonds fl.30.000,- subsidie verleend. Overige fondsen zijn: Prins Bernhard/Anjerfonds fl.5000,-; Provinciaal Overlegorgaan Gehandicapten fl.2100,-; Fundatie van den Santheuvel/Sobbe fl.3000,-; Hazewinkelfonds fl.2500,-. De bevolking droeg door middel van veel zelfwerkzaamheid meer dan fl.20.000,- bij. Deze werkzaamheden bestonden uit grondwerk, bouwwerkzaamheden, schilderwerk, inrichting, elektra, bestrating, enz. enz. Gelukkig hebben veel inwoners vrijwillig meegeholpen en een steentje bijgedragen aan de realisatie van ons dorpshuis.

Sponsors waren: Wigchers Transport te Schoonoord; Vos Zandwinning te Ellertshaar; Wink-Liewes landbouwmechanisatiebedrijf te Odoornerveen; Constructiebedrijf Hofstede te Nieuw-Amsterdam; Electriciteitsbedrijf Harwig te Emmen; de EGD te Emmen; Smit Natuursteen te Emmen; Kraanbedrijf Buist te Valthe. Bouwbedrijf Hoving te Schoonoord realiseerde het casco. Op 16 november 1995 is het dorpshuis feestelijk ingewijd. Na enkele lovende woorden van de voorzitter van Stichting Verenigingsgebouw en de toenmalige burgemeester Brekelmans van de gemeente Odoorn werd door de vice-voorzitter van de BOKD (Brede Overleggroep Kleine Dorpen) de naam van het dorpshuis, De Miet, onthuld.

De Miet heeft als betekenis 'verzamelpunt', een plek waar vroeger korenmijten werden gemaakt die later werden gedorst. Gineke Loman is de bedenker van deze naam en had hiervoor de volgende motivatie: 1. Allereerst is er voor het zetten van een miet een team van mensen nodig dat goed kan samenwerken. Voor de bouw van het dorpshuis hadden we uit het hele dorp mensen die er door een goede samenwerking voor zorgden dat Odoornerveen weer een eigen onderkomen heeft. 2. Zoals een miet is opgezet uit honderden garven die, op de juiste manier gelegd, een hecht bouwwerk vormen waarin het graan veilig is opgeborgen, zo bestaat het dorpshuis uit honderden onderdelen die, goed samengevoegd, een goed en vertrouwd onderkomen aan Odoornerveners zullen bieden."

- Muziek: - Odoornerveen heeft een eigen Volkslied. "Dit lied is ontstaan tijdens de voorbereidingen van het feest ter gelegenheid van de opening van de vernieuwde Zuidzijde en Torenwijk in 1973. De tekst is een gezamenlijk product van Wim Hoekman, Roelof ter Heide, Klaas Hamminga en Geert Boels. Hoewel het geen officieel volkslied is en het ook niet met die bedoeling is gemaakt, wordt het door de jaren heen door Odoornerveners wel als zodanig beschouwd."

- Sport: - "Eind jaren zeventig is de toenmalige lagere school (op Zuidzijde 16a) verrijkt met een gymzaal. Het duurde dan ook niet lang of enkele Odoornerveners staken de koppen bij elkaar om meer gebruik te maken van deze zaal. Op deze manier is in 1980 sportvereniging O.V.O. (OntspanningsVereniging Odoornerveen) geboren en was het dorp weer een vereniging rijker. Artikel 2 van de statuten schrijft het volgende over de doelstelling: "De vereniging stelt zich ten doel het beoefenen van zaalsporten, zoals gymnastiek, volleybal en badminton. Daarnaast stelt de vereniging zich ten doel het ontplooien van andere activiteiten op recreatief gebied." Dit houdt dus in dat iedereen de gelegenheid werd geboden om allerlei sporten, voornamelijk in de gymzaal, te beoefenen. Om dit te realiseren, zorgde O.V.O. voor geschikte leiding, accommodatie en de benodigde attributen.

De sporten die o.a. door O.V.O. zijn georganiseerd, zijn: aerobics, countrydansen, kindergym, bewegen voor ouderen, badminton, volleybal, jeugdvoetbal, zaalvoetbal, pilatus en tae bo. Sommige sporten hebben het wat langer volgehouden dan andere... Ook organiseerde O.V.O. diverse activiteiten en dan met name het jaarlijkse Beachvolleybaltoernooi (begin september) en Stratenvolleybaltoernooi (eind december). In 2011 is O.V.O. ondergebracht bij Stichting Verenigingsgebouw Odoornerveen onder de naam S.V.O.-Sport. Dit omdat het steeds moeilijker werd om bestuursleden te vinden, en om samen de krachten te kunnen bundelen."

- Modelvliegvereniging de Odoorner Luchtvaart Club (OLC) is in 1971 opgericht en heeft ca. 90 leden in de leeftijd van ca. 8 tot ca. 80 jaar. Veel van de leden vliegen met eigen gebouwde toestellen, hoewel het aantal ARF-toestellen (almost ready to fly/bijna klaar om te vliegen) ook steeds vaker te zien zijn. Een aantal leden vliegt mee op wedstrijdniveau in verschillende zweef- en kunstvluchtklassen. Er wordt vooral in het weekend veel gevlogen. Maar in de zomermaanden wordt het veld ook door de week 's avonds bijna altijd wel door een aantal vliegers bezocht.

De vereniging heeft een eigen clubgebouw in Odoornerveen. Op de clubavonden worden allerlei thema's met betrekking tot het modelvliegen behandeld en in de afgelopen jaren hebben ze ook verschillende bouwprojecten in clubverband gehouden. Het onderhoud aan het veld en clubgebouw wordt door de leden zelf gedaan. Door het jaar heen organiseert de vereniging diverse wedstrijden en evenementen. Ook verzorgt zij demonstraties aan belangstellenden zoals bedrijven en scholen.

- Bekende oud-inwoner: - "Janneke Brauckman (22) uit Emmen (geboren in Odoornerveen) weegt maar 57 kilo. Maar bij het deadliften tilt ze 162,5 kilo van de grond. Bij het squatten heeft ze een PR van 142,5 kilo en bij het bankdrukken komt ze tot 100,5 kilo. Ze gaat in september 2021 niet voor niets van start op het WK Powerliften voor junioren." Aldus RTV Drenthe d.d. 17-9-2021 (zie ook de videoreportage met Janneke onder de link). En dat WK was succesvol voor Janneke, want op 27 september 2021 meldt RTV Drenthe o.a.: "Janneke Brauckman is als vierde geëindigd op het Wereldkampioenschap Powerliften voor junioren in de klasse tot 57 kilo. Op het onderdeel bench press pakte ze het zilver. In haar klasse gingen zestien vrouwen van start. De wereldtitel ging naar de Française Jade Jacob. "Ik ben zeker niet ontevreden. Het is jammer dat ik net naast de medailles in het eindklassement grijp. Maar ik mis het podium op 2,5 kilo en dat is niet veel", liet Brauckman meteen na afloop weten. Zie verder de reportage op RTV Drenthe, 27-9-2021.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)