- Nutter is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Dinkelland. T/m 2000 gemeente Denekamp.
- De buurtschap Nutter heeft een eigen postcode (7638) en plaatsnaam in het postcodeboek en in de gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Het is dus een officiële woonplaats, en bovendien een zeer toeristische plaats. Des te verbazingwekkender dat deze plaats plaatsnaamborden moet ontberen. ANWB-paddenstoelen en andere wegwijzers geven wél al ruim van tevoren de route naar Nutter aan, maar pas als je het plaatsje weer uit bent, weet je dat je er geweest bent aan de hand van een wegwijzer die je vertelt dat je de buurtschap al achter je gelaten hebt. Praktisch en geografisch gezien valt de buurtschap Nutter onder de stad Ootmarsum.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1297 Nuthere, 1385 Nuthaer, Nutharen, Nuthar, 1640 Notter (op een kaart van Overijssel van Nicolaas ten Have). De oudste vorm kan ook betrekking hebben op de buurtschap Notter bij Wierden.
Naamsverklaring
Het tweede lid is mogelijk de gereconstrueerde vorm van heri wat is ontstaan uit har `zandige heuvelrug`. Het eerste lid is moeilijk te duiden. Enkele pogingen: `waarvan men nut trok` of `waar noten groeien`. (1)
Familienaam
Er zijn ook mensen die Nutter heten en wier voorouders wellicht uit deze buurtschap afkomstig zijn?
De buurtschap Nutter ligt 2 km NW van Ootmarsum. Het is een buurtschap met verspreide bebouwing, en een bebouwingsconcentratie rond de driehoek Wittebergweg, Vlasreutenweg en Nutterseweg. Formeel liggen Wittebergweg 1-13 en 2 in de nabijgelegen buurtschap Oud Ootmarsum, maar omdat deze panden (waaronder camping De Witteberg op nr. 9) dichter bij Nutter liggen worden deze in de praktijk vaak als deel van die buurtschap beschouwd.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Nutter 34 huizen met 194 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 80 huizen met ca. 200 inwoners.
Terug naar bovenHet glooiende landschap rond Nutter is ontstaan tijdens het Saalien (de voorlaatste ijstijd), toen gletsjers het noorden van Nederland bedekten. De vondst van grafheuvels in het Nutterveld (zie bij Bezienswaardigheden) bewijzen dat dit gebied reeds bewoond was in de steen- en de vroege bronstijd. In de middeleeuwen is er bebouwing geweest op de Oud Ootmarsummer Es van de 8e tot de 13e eeuw. De grond was eigendom van de bisschop van Utrecht.
Terug naar boven- De buurtschap en omgeving is een waardevol maar ook kwetsbaar gebied. De gemeente Dinkelland heeft daarom een plan opgesteld waarbij integraal rekening wordt gehouden met de belangen van landbouw, natuur en recreatie, waterbeer, landschap en leefbaarheid. Op de site van de gemeente Dinkelland lezen wij echter dat deze Gebiedsuitwerking Oud Ootmarsum - Nutter in 2011 door de provincie is stopgezet.
Terug naar boven- Nutter heeft 13 rijksmonumenten. Het betreft 12 terreinen met grafheuvels in het Nutterveld uit het Neolithicum en/of de Bronstijd, plus boerderij het Hazelbekke met vakwerkschuren (Vasserweg 32) uit ca. 1850.
- Bronnen in het Springendal.
- Veel typische Twentse boerderijen met geveltekens.
Terug naar boven- Speciaal door en voor mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking wordt op een zondag rond Kerstmis het boerenerf van de familie Kuks aan de Vlasreutenweg omgetoverd tot een klein Bethlehem. Op deze locatie volgt, net als ruim tweeduizend jaar geleden, een bont gezelschap de ster naar de geboorteplek van Jezus. “We merken dat onze doelgroep deze viering op een heel bijzondere wijze beleeft. Met veel bekende liederen en talentvolle spelers hopen we er ieder jaar voor hen weer een echt kerstfeest van te maken, waarbij iedereen die deze doelgroep een warm hart toedraagt meer dan welkom is,” aldus gastheer Jan Kuks.
Terug naar boven- Het Vlasbeekdal aan de Nutterseweg is beperkt toegankelijk. Langs het dal zijn typische Twentse houtwallen met een grote verscheidenheid aan bloemen en struiken. Onder in het dal stroomt een klein beekje dat voor de nodige voeding zorgt.
- Uit onderzoek bleek dat de Springendalsebeek bij Nutter niet goed aansloot op omliggende wateren. Daardoor konden dieren die in het water leven zich op de lange termijn niet goed verplaatsen. Zoals de Beekprik bijvoorbeeld, die in Nederland bijna niet meer voorkomt. De vis heeft het moeilijk vanwege barrières in beken, bijvoorbeeld bij stuwen. Daarnaast trad er verontreiniging en verdroging in de beek op wat ten koste gaat van de kwaliteit van beekplanten en organismen in en om het water. Die situatie was mede het gevolg van eerdere werkzaamheden. De Springendalsebeek is destijds verbreed en verdiept waardoor het waterpeil van de beek en haar waterlopen lager is geworden.
Door de Springendalsebeek te herstellen wordt de kwaliteit van de beek verbeterd en wordt een natuurlijk watersysteem gecreëerd. Het waterschap heeft in 2009 de zijbeek van de Springendalsebeek hersteld. In 2010 zijn de oevers van de Springendalsebeek aangepast en natuurvriendelijk ingericht om een gevarieerde plant- en diergemeenschap te bevorderen. Er is een natuurlijk watersysteem gecreëerd door de beek te herstellen, een zandvanger op te heffen en beekbegeleidende beplanting aan te leggen.
- Natuurgebied Hazelbekke wordt beheerd door Natuurmonumenten.
- Vanuit Ootmarsum lopen vele routes via Nutter.
Terug naar boven- Aan de Wittebergweg vind je seizoensgebonden onbemande kraampjes aan de kant van de weg met pruimen, appels, peren en walnoten, soms zelfs met koffie en koek.