Gemeente Nuland in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Nuland is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente 's-Hertogenbosch. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1992. In 1993 over naar gemeente Maasdonk, in 2015 over naar gemeente 's-Hertogenbosch. Vóór de herindeling van 1993 viel een deel van het dorpsgebied onder de gemeente Rosmalen. Dit betrof de buurtschap Heeseind.
- Wapen van de voormalige gemeente Nuland.
- Onder het dorp Nuland vallen ook de buurtschappen Heeseind, Lagekant (grotendeels) en Schotsheuvel.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1299 kopie 17e eeuw Nuwelant, Nulant, 1300 Nuwelant, 1312 kopie 1350 Nuweland(enkerke), Nuwelant.
Naamsverklaring
Samenstelling van nieuw 'nieuw gewonnen of ontgonnen' en land.(1) Dit slaat vooral op het poldergebied N van het dorp, dat tot 1942 regelmatig door de Beerse Maas werd overstroomd.
Vroeger deed een legende m.b.t. de naamsverlaring de ronde, van een rijke schipper die in grote nood verkeerde en beloofde een kerk te stichten mocht hij behouden aan land komen. Eindelyck gelukt 't hem 't binnenwater in te loopen (waarmee de Beerse Maas werd bedoeld) en hij vond daar een nauw stuk land, alwaar hij behouden aan land kwam en hij bouwde aldaar eene schoonen kerk zoals hij beloofd had, nadat hij uitgeroepen had: "Nu heb ik land!"
Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp 't Waoterrijk.
Nuland ligt NO van Rosmalen, ZW van Geffen en grenst in het Z aan de A59.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Nuland 142 huizen met 867 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 19/167 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Lagekant 31/164, Schotsheuvel 20/138, Heike 18/78, Helsenhoek 27/142 en Vinkel (deels) 27/178. Tegenwoordig heeft het dorp (incl. de buurtschappen) ca. 2.000 huizen met ca. 4.500 inwoners.
Terug naar bovenAls je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Nuland, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:
- Heemkundewerkgroep Nuwelant, die zich naast Nuland ook verdiept in de geschiedenis van de Rosmalense buurkernen Kruisstraat en Heeseind. "Doelstelling Heemkundewerkgroep: Een breed publiek gemakkelijk toegang kunnen geven tot de geschiedenis van de genoemde kernen. Hoe willen we dat bereiken?: documenteren en archiveren van de geschiedenis van deze kernen; opkomen voor heemkundig belangrijke onderwerpen zoals het behoud van monumentale bomen en oude houtwallen en het behoud van monumentale panden; het gevraagd en ongevraagd ondersteunen en adviseren bij onderzoeken naar de lokale geschiedenis; het periodiek publiceren over de lokale geschiedenis via het blad “Spoorzoeker” en het uitbrengen van historische lokale verhalen in de breedste zin van het woord.
Activiteiten Heemkundekring Nuwelant: verzamelen, documenteren algemene geschiedkundige gegevens; documentenonderzoek in diverse archieven; uitbrengen van het blad “Spoorzoeker”; uitgeven van boeken; verzamelen documenten en media over Nuland, Heeseind en Kruisstraat. Dit zijn foto’s, films, dia’s maar ook bidprentjes, geboortekaartjes, oude dorps- en kadasterkaarten en krantenknipsels; ondersteunen en adviseren bij het verzamelen van stamboom- en andere familiegegevens; begeleiden studenten bij hun studie over de plaatselijke geschiedenis en heemkundige scripties; verzamelen, beschrijven en reproduceren van foto’s; organiseren van lezingen en filmavonden, presentaties; verrichten opgravingen, bodem- en gebouwenonderzoeken; opbouwen van een Nulands Historisch Documentatiecentrum over Nulands heem; digitaliseren van archieven om ze toegankelijker te maken; houden van rondleidingen langs dorpsmonumenten en het geven van uitleg hierover.
Heemkundekring Nuwelant is verder actief op de volgende onderwerpen en projecten maandelijkse ledenavond. De ledenvergaderingen vinden plaats op de 1e dinsdag van de maand en starten om 20.00 uur. Voorbereiden en geven van lezingen, filmavonden. Nuwelant organiseert elk jaar lezingen over een onderwerp dat te maken heeft met de geschiedenis van de bewoners van Nuland, Heeseind en Kruistraat. Deze bijeenkomsten worden meestal druk bezocht. Regelmatig houden we ook tentoonstellingen. Deze hebben dan een bepaald onderwerp als speerpunt. Je vindt de datums van deze activiteiten tijdig in onze agenda op de site. Samenstellen en publiceren van boeken en artikelen. Nuwelant vindt het belangrijk dat de regionale geschiedenis op een verantwoorde manier bewaard blijft. En tevens toegankelijk wordt voor een groot publiek. Daartoe publiceren we een grote variatie van artikelen in het periodiek “Spoorzoeker”. In de loop van ons bestaan zijn tevens diverse boeken uitgegeven door of via onze heemkundekring. Op onze site vind je de volledige collectie van uitgiftes van boeken. Open inloopmiddag op dinsdagen van 14.00 tot 16.00 uur. Graag nodigen we iedereen uit die interesse heeft in de geschiedenis van zijn of haar omgeving om eens vrijblijvend binnen te lopen. Adres: Gemeenschapshuis De Meent, Prins Bernhardplein 10 in Nuland."
- Verhalen over de geschiedenis van Nuland op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).
Terug naar boven- Integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) Nuland.
Terug naar boven- Nuland had tot medio 2019 14 gemeentelijke monumenten. In dat jaar zijn er namelijk nog 11 gemeentelijke monumenten bij gekomen, waaronder de drie smeedijzeren scheepjes uit 1950, gemaakt door de Nulandse dorpssmid Toon van Amelsvoort, en twee ANWB-wegwijzers. De borden staan bijna pal tegenover elkaar bij de kruising Dorpsstraat met Duyn en Daalseweg en bij de splitsing Dorpsstraat met Prins Bernhardplein. Ze stammen uit de periode 1940-1950 en hebben de afgelopen ruim 70 jaar alle wegwerkzaamheden en herinrichtingen overleefd. "De wegwijzers herinneren aan een periode waarin de bevolking steeds vaker en verder met de fiets en auto op pad ging", aldus een van de redenen van de gemeentelijke afdeling Erfgoed om de borden te willen beschermen.
Alleen de blauw-witte palen verkeren nog in originele staat. De letters op de borden zelf en de achtergronden zijn in de loop der tijden vervangen. Nu verwijst een wat moderne schreefloze letter naar de bestemmingen Geffen, Oss, Rosmalen, 's-Hertogenbosch, Nijmegen, Maren-Kessel en Kruisstraat. Op de originele borden waren de letters en cijfers nog met de hand geschilderd en kreeg ook niet elke plaats een even groot letterkorps. Dat wordt allemaal weer in de originele staat teruggebracht. Ook het ANWB-kroontje dat er oorspronkelijk op hoort te zitten komt terug. Dat wil zeggen: er wordt - wellicht met een 3D-printer - een replica van gemaakt. Dat het tot bescherming van de oude richtingwijzers in Nuland is gekomen is een samenloop van omstandigheden. Heemkundewerkgroep Nuwelant was bezig om na te gaan of ze konden worden behouden. En de ambtenaren die over de bewegwijzering gaan, vroegen zich juist af of ze niet een keer vervangen moesten worden. Volgens de ANWB is het nog niet eerder voorgekomen dat wegwijzers een monumentale status hebben gekregen.
- De huidige RK kerk Johannes Onthoofding dateert uit 1951. Het oorlogsgeweld liet Nuland niet onberoerd. Nadat op 11 en 12 januari 1943 de drie klokken al waren geroofd, bliezen de Duitsers op 5 oktober de kerktoren op, die boven op de kerk viel. Pastoor Goossens besloot het gehavende gebouw te slopen en te vervangen door het huidige. Het ontwerp van de kerk is van architect J. Magis uit Helmond en de bouw werd voltooid in 1950. Gedurende deze periode was de oude school, gelegen aan de Dorpstraat, in gebruik als noodkerk. Toen de bouw van de kerk klaar was mocht de toren niet worden afgebouwd, omdat de benodigde stenen hard nodig waren voor de wederopbouw van Nederland. Enkele jaren later gebeurde dat alsnog. Uit zuinigheidsoverwegingen is afgeweken van het oorspronkelijke ontwerp. - Geschiedenis van de parochie Nuland.
- Het voormalige raadhuis (Dorpsstraat 7) dateert uit 1948 en bevat een gebrandschilderd raam van Charles Eyck.
Terug naar boven- Jaarmarkt Rondje Nuland (op een zondag in juni).
Terug naar boven- Recreatiepark 't Heike in Nuland heeft o.a. een zwembad, kinderboerderij en speeltuin. "Het zwembad is in de maanden juni, juli en augustus geopend van 10.00-19.00 uur. Er zijn twee verschillende baden, een bad is 30 cm. diep en het andere 50 cm. diep. Er is geen badmeester, dus vaders, moeders, opa's, oma's of andere begeleiders dienen zelf op hun kinderen te letten. Het onderhoud van het zwembad kost veel geld, ondanks het feit dat het geheel door vrijwilligers wordt bijgehouden. We hebben ook geen geld voor een kassajuffrouw, dus bezoekers die niet in het bezit zijn van een Vriendenpas worden verzocht het entreegeld (1 euro per persoon) in de daarvoor bedoelde bijdragebus te doen. De speeltuin van 't Heike biedt een veilige en gezellige plek voor kinderen en ouders om samen te komen en samen te spelen. De speeltuin is het gehele jaar geopend. Op het terras kunnen de papa's en mama's, opa's en oma's rustig genieten terwijl hun kroost zich uitleeft op de vele speeltoestellen.
Onze kinderboerderij is een ontmoetingsplaats voor jong en oud(er). We mogen jaarlijks dan ook duizenden bezoekers verwelkomen. Het bijzondere aan onze kinderboerderij is dat de kinderen de konijnen, cavia's, muizen, kippen en als we die hebben ook kuikentjes op schoot mogen nemen en ze mogen knuffelen. In de weekenden is hier helaas geen tijd voor, omdat we dan alleen geopend zijn tijdens het voeren. Overal hangen informatiebordjes waarop je kunt zien wat voor een dier het is, wat de kenmerken zijn van het dier en o.a. waar ze vandaan komen, zodat je wat meer te weten komt over het dier. Tijdens de openingstijden van de kinderboerderij is het mogelijk een ijsje, koffie, thee of ranja te kopen."
- Structuurvisie Groene Schil Nuland (2012).
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Nuland, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Nuland (online te bestellen).
Terug naar boven- Belangenvereniging: - "Dorpsraad Nuland is er voor én door Nulanders. De dorpsraad behartigt de belangen van de dorpsbewoners en levert een bijdrage aan de leefbaarheid van het dorp. Dit doet de Dorpsraad door in gesprek te gaan met Nulanders, en door samen te werken met de gemeente. Samen werken we aan verschillende projecten. Bovendien proberen we een bestuur zijn dat kan genieten van de successen die er geboekt worden en geen onderwerpen uit de weg gaat. Dit doet de Dorpsraad bijvoorbeeld door ieder jaar mensen in het zonnetje te zetten en te bedanken voor hun bijzondere bijdrage aan het dorp."
- Zorg: - "Zorgboerderij Familie Huismans, landelijk gelegen aan de Nulandsestraat in Nuland, wordt gerund door ons als familie. Dit betekent geen constante wisseling van personeel, maar constante kwaliteit. Onze kracht zit hem in de kleinschaligheid, zodat er voldoende tijd is voor iedereen. Geen kwantiteit, maar kwaliteit. Wij bieden dagbesteding aan mensen die enige affiniteit hebben met groen, dieren, recreatie en/of gezelligheid in een huiselijke sfeer. Onze dagbesteding is niet voor een specifieke leeftijdsgroep. Momenteel ontvangen wij deelnemers in de leeftijdscategorie tussen de 7 en 75 jaar. Deze sociale diversiteit werkt heel goed en haalt in iedereen zijn kwaliteiten naar boven. Wij hebben de meeste ervaring in het begeleiden van deelnemers met een verstandelijke beperking, diagnose binnen het Autisme Spectrum, NAH, verslavingsachtergrond of een visuele beperking."
Reactie toevoegen