De voormalige verkeerstoren van het voormalige Vliegveld Ypenburg ligt nog net op Nootdorps grondgebied. Op de achtergrond zie je de Haagse Vinex-wijk Ypenburg op grondgebied van het vroegere vliegveld.
Gemeente Nootdorp in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Nootdorp is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek Haaglanden, gemeente Pijnacker-Nootdorp. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2001.
- Per 1-4-1817 zijn de buurtschappen en voormalige heerlijkheden Hoogeveen en Nieuweveen (ook wel Nieuwveen, beide ook wel met het achtervoegsel ´in Delfland´, om ze te onderscheiden van soortgelijke plaatsnamen elders in het land) afgesplitst tot zelfstandige gemeenten. Reeds in 1833 zijn deze wederom aan de gemeente toegevoegd. De gemeente werd daarom in de loop van de 19e eeuw ook wel ´Nootdorp, Hoogeveen en Nieuweveen´ genoemd.
- De gemeente is in 1938 vergroot met een klein deel van de gemeente Stompwijk.
- Bij de opheffing van de gemeente Nootdorp in 2002 is een klein deel van de gemeente middels grenscorrectie naar de gemeente Den Haag gegaan (231 hectare met 2.743 inwoners). Het betrof met name een deel N van de spoorlijn, met daarin o.a. de buurtschap Haagoord (aan de Veenweg), t.b.v. de bouw van de nieuwe wijk Leidschenveen.
- Wapen van de voormalige gemeente.
- Onder het dorp Nootdorp valt ook de buurtschap Gooland en een deel van de buurtschap Noukoop.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1280-1287 Noitdorp(er wech), 1316 Noetdorp, Noedorp, 1514 Nootdorp.
Naamsverklaring
Men verklaart het eerste deel wel als het Middelnederlandse noot ´rundvee´, naar een hier mogelijk gehouden veemarkt. Opvallend is de overeenkomst met noot in het Middelnederlandse nootweg ´weg over het terrein van anderen die men rechtens mag benutten´, waarvan het eerste deel samenhangt met het Nederlandse genieten in de zin van ´gebruik maken van´. Een in vruchtgebruik gegeven dorp?(1)
Nootdorp ligt O van Rijswijk en grenst in het N aan de A12.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Nootdorp 77 huizen met 591 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 54/392 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Hoogeveen 4/50 en Nieuweveen* 19/149. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 7.000 huizen met ca. 15.000 inwoners.
* Voorheen ook Nieuwveen, later ook Nieuwe Veen, en daarna Veenweg, was vanouds alleen het O deel van de bebouwing aan de Veenweg. Het W deel viel vanouds onder de gem. Stompwijk, in 1938 is dat deel middels grenscorrectie naar de gemeente Nootdorp overgegaan.
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Vereniging Noitdorpsche Historiën. De vereniging heeft ten doel het bevorderen van de kennis der geschiedenis in het algemeen en die van Nootdorp in het bijzonder. Voorts bevordert zij het behoud van objecten, die vanuit geschiedkundig oogpunt als waardevol zijn te beschouwen. "Het lidmaatschap kost slechts € 15,00 per jaar. Hiervoor ontvang je 4x per jaar onze Nieuwsbrief met 8 pagina’s boordevol informatie over de historie van ons mooie dorp." Op de site van de vereniging vind je vele tientallen artikelen over de geschiedenis van het dorp, ingedeeld op thema, en vele foto's en oude ansichtkaarten van het dorp, per straat, met toelichtingen erbij.
Terug naar boven- Nootdorp heeft 6 rijksmonumenten.
- Nootdorp heeft 32 gemeentelijke monumenten.
- Op basis van wat we nu weten is Nootdorp als ontginningsnederzetting aan het eind van de 11e, begin 12e eeuw gesticht. Hoogstwaarschijnlijk bouwen de ontginners tussen 1225 en 1250 op de plek van de huidige Hervormde (PKN) Dorpskerk (Dorpsstraat 36) een klein kerkje. Het was gebouwd op de wijze waarop toen ook woningen werden gebouwd: van houten staanders met muren van elzenhouten vlechtwerk, aangesmeerd met klei, en een rieten dak. De levensduur van dergelijke gebouwtjes was niet zo lang, hooguit enkele decennia. Met name de paalrot bepaalde hoelang een dergelijk gebouw bestond. Was het bouwwerk “op” dan vervingen de gebruikers dit door een nieuw gebouw. Wanneer het houten kerkje door een stenen gebouwtje is vervangen is niet precies bekend, maar er zijn aanwijzingen dat het al in de 14e eeuw een (bescheiden) torentje heeft. Dat kan erop duiden dat de inwoners al ten minste een stenen onderbouw hadden gerealiseerd.
In 1547 krijgen de inwoners een kerk met een echte stenen toren, gebouwd in een romaanse stijl. Deze toren is nu al bijna vijf eeuwen het karakteristieke middelpunt van de Dorpsstraat. Direct daarna wordt ook de kerk (opnieuw?) in steen opgetrokken. De kerk wordt echt compleet als in 1549 in de toren een klokkenspel wordt aangebracht van 5 klokken: 2 oude klokken en 3 nieuwe, gegoten door Jan Jaspersz Moer. Na de reformatie in Nootdorp in 1577 stellen de verkoop van de grond en schenkingen de dorpsgemeenschap in staat de kerk geheel op te knappen en opnieuw in te richten. Gebrandschilderde wapenglazen gaan de kerk sieren en in 1591 krijgt de kerk aan de buitenkant een ‘horologie’ (uurwerk). In 1607 bestelt het kerkbestuur een ‘tafereel’, de Wet des heren, dat momenteel links naast het huidige orgel hangt. Het grote houten bord in oud-Hollandse gouden letters bevat diverse Bijbelteksten en de 10 geboden. Ook wordt de kerk ingericht met een nieuwe kansel en een koorhek met koperen lezenaars en kandelaars. Ook worden er vier ‘Herenbanken’ geplaatst, waarvan een met houtsnijwerk versierd. Deze elementen zijn nog altijd in de kerk aanwezig.
Aan het begin van de 18e eeuw blijkt de kerk opnieuw toe aan een grote verbouwing. Dan wordt ook de ingang verplaatst van de toren naar de zijkant, waar een portaal wordt aangebouwd. De ambachtsheer van Nootdorp Dirk Backer en zijn vrouw Abigael C. Van Collen schenken in 1770 de kerk een nieuw orgel, gemaakt door de gerenommeerde orgelbouwer J. van Assendelft uit Leiden. Het is ‘een groot en kostelyk orgel’, dat aan de bovenzijde is versierd met de wapens van de families Backer en Van Collen. In 1894 wordt de kerk met uitzondering van de toren geheel afgebroken. De nieuwbouw loopt voorspoedig: 6 maanden na de 1e steenlegging op 1 oktober 1894 wordt de kerk geheel vernieuwd weer in gebruik genomen. Ook in de 20e eeuw blijft de aandacht gericht op de instandhouding van het gebouw. Regelmatig worden er kleine en grotere aanpassingen aangebracht om de kerk een plaats van ontmoeting te laten blijven. In 1970 wordt het orgel weer opnieuw gerestaureerd. 100 jaar nadat het nieuwe schip van de kerk in gebruik is genomen wordt het dak van een geheel vernieuwde bekleding voorzien en wordt ook de toren geheel gerestaureerd.
- Op de pek waar nu Molen Windlust (Oudeweg 70) staat, heeft vanaf ongeveer 1625 een wipkorenmolen gestaan. Toen die molen gebouwd werd, stonden er in Nootdorp 28 huizen. Deze wipkorenmolen werd in 1880 gekocht door Huibert Blonk, molenaar in Zegwaard (Zoetermeer). Zijn oudste zoon Arend werd de molenaar van de Nootdorpse Windlust. In 1885 kocht Huibert de rietgedekte, achtkantige run- en snuifmolen Windlust die in 1781 op de Hopsteegse toren van de stadswal van Delft gebouwd was. Die windmolen was daar overbodig geworden, omdat men was overgegaan op stoomkracht. De oude wipkorenmolen werd afgebroken en op diezelfde plek werd een achtkantige stenen onderbouw gemetseld. Daarop werd de Delftse Windlust als korenmolen weer in elkaar gezet. Na diverse opvolgende eigenaren raakt de molen in de jaren zestig in verval.
Toen het echtpaar Koos en Bep de Wolf-van Domburg het huis, de molen en de graanschuur in 1974 kochten, braken er betere tijden aan. Nadat zij een nieuw huis hadden laten bouwen kreeg de restauratie van de molen alle aandacht. Toch duurde het tot 1987 voordat er voldoende financiële toezeggingen gedaan waren om met de feitelijke restauratie te kunnen beginnen. Op 29 mei 1989 kon de molen weer feestelijk in bedrijf worden genomen. De restauratie had toen f 480.000 (€ 220.000) gekost. Begin 1995 werd eetcafé De Vang geopend in de voormalige graanschuur. In 1998 is Stichting Vrienden van de Windlust te Nootdorp (VWN) opgericht. Eind 1999 werd Leen van der Lee uit Delft eigenaar van de molen en de graanschuur en in april 2000 nam de stichting het beheer van alle molenzaken van hem over. Sinds 2008 zijn de molen en de voormalige graanschuur eigendom van Stichting Vrienden van de Windlust. Bezoekmogelijkheden: zaterdag van 10.00-16.00 uur en op afspraak. - Nieuws van Korenmolen Windlust op Facebook.
- Vliegveld Ypenburg (tegenwoordig ´herbestemd´ tot Haagse Vinexwijk) lag grotendeels in de gemeente Rijswijk. De verkeerstoren stond en staat echter op grondgebied van Nootdorp. De verkeerstoren is in 2014 gerestaureerd. Zie ook de foto elders op deze pagina.
Terug naar bovenWandelbos Laakweg
"Gedeputeerde Anne Koning en wethouder Peter Hennevanger onthulden in bijzijn van Nick de Snoo, provinciehoofd Staatsbosbeheer, op 4 februari 2022 het informatiebord bij de ingang van Wandelbos Laakweg, gelegen rond de gelijknamige weg direct ZO van de dorpskern. De oplevering van het wandelbos was de laatste schakel waarmee nu het gehele groengebied Buytenhout klaar is. De gemeente Pijnacker-Nootdorp onderscheidt zich in deze dichtbevolkte regio als groene gemeente. Het groene buitengebied is dan ook heel belangrijk. Bewoners hebben behoefte aan ruimte in de omgeving om te bewegen en te recreëren, zoals in Buytenhout.
Overdracht van provincie aan gemeente. Buytenhout is een grootschalig groen- en recreatiegebied tussen Pijnacker, Nootdorp en Zoetermeer dat is aangelegd vanuit het programma Recreatie om de Stad. De provincie Zuid-Holland heeft de gronden van het wandelbos aangekocht en ingericht. Het wandelbos is klaar en daarom is het eigendom eind 2021 overgedragen aan de gemeente. Zo zijn er voortaan korte lijnen tussen de gebruikers en de eigenaar van het gebied.
Waardevolle aanvulling. Staatsbosbeheer voert als samenwerkingspartner het beheer uit. Nick de Snoo, provinciehoofd Staatsbosbeheer: “Wandelbos Laakweg vormt een waardevolle aanvulling voor de verbinding Balij en Bieslandse bos. De inrichting van het gebied sluit mooi aan bij de eigenschappen van Buytenhout, dat afwisselend bos, ruigte en een weids polderlandschap bevat. Staatsbosbeheer werkt in dit gebied met haar partners volgens het principe ‘Wat bos is, moet bos blijven’. Aanvullend worden bomen gepland op zorgvuldig uitgezochte locaties. Desalniettemin houden wij rekening met het open karakter van de buitengebieden en bieden wij naast bos ook bloemrijke en recreatieve graslanden.”
Beweegvriendelijke omgeving. Gedeputeerde Anne Koning is blij met de realisatie van het wandelbos: “Hiermee bieden wij als provincie onze bewoners een beweegvriendelijke omgeving dichtbij huis. Wandelbos Laakweg, als onderdeel van het recreatiegebied tussen Pijnacker en Nootdorp, biedt veel mogelijkheden tot sporten, bewegen en recreëren.” De komende jaren wordt het hier alleen maar mooier! Wethouder Peter Hennevanger ziet het groen als een belangrijke kwaliteit van de gemeente: “Waar je ook woont in onze gemeente, dichtbij huis ben je zo in het groene buitengebied. Met fantastische fiets- en wandelpaden, zoals ook hier in Wandelbos Laakweg. Fijn dat dit laatste stukje van Buytenhout is aangelegd. Nu mag het groen hier verder zijn werk doen. De komende jaren wordt het hier alleen maar mooier!” (bron: Provincie Zuid-Holland, februari 2022)
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Nootdorp, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Nootdorp (online te bestellen).
Terug naar boven- Nieuws: - Nootdorp NU verschijnt een keer per maand en wordt in het dorp gratis huis-aan-huis bezorgd.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Nootdorp.
Reactie toevoegen