Noordwijkerhoek

Plaats
Buurtschap
Noordwijk
Bollenstreek
Zuid-Holland

Noordwijkerhoek brief 1810 (Kopie).jpg

Brief uit 1810, "Franco van Noordwijkerhoek met de Schuyt van 10 uuren van Haarlem" naar de buurtschap Langeveld, die eveneens in de gemeente Noordwijk ligt (© René Hillesum Filatelie / www.filatelist.com)

Brief uit 1810, "Franco van Noordwijkerhoek met de Schuyt van 10 uuren van Haarlem" naar de buurtschap Langeveld, die eveneens in de gemeente Noordwijk ligt (© René Hillesum Filatelie / www.filatelist.com)

Noordwijkerhoek

Terug naar boven

Status

- Noordwijkerhoek is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de regio Bollenstreek, gemeente Noordwijk.

- De buurtschap Noordwijkerhoek valt onder het dorp Noordwijk-Binnen, maar omdat dat dorp in 1978 geen eigen postcode en postale plaatsnaam heeft gekregen in het postcodeboek, liggen beide plaatsen voor de postadressen 'in' Noordwijk.

- Het paradoxale is dat de naam Noordwijkerhoek als plaatsnaam al vele decennia niet meer in atlassen voorkomt, en de buurtschap ook geen plaatsnaamborden heeft, terwijl de naam lokaal nog wel gangbaar is (voorbeeld), en de huizen staan er ook nog gewoon (behoudens een aantal panden aan de Voorhoutse kant dat in WO II is gesloopt, zie verder bij Geschiedenis)*, dus wat ons betreft valt het huizengroepje ter plekke nog steeds als buurtschap Noordwijkerhoek te beschouwen. De naam komt in de atlassen nog wel terug in de Noordwijkerhoekbrug ter plekke, gelegen over de Leidsevaart. En ook een bushalte ter plekke draagt de naam van de buurtschap.
* Wij vermoeden dat er vandaag de dag daarom geen panden meer zijn in deze buurtschap die nog onder Voorhout, thans gem. Teylingen vallen. Mocht een lokale ingewijde weten dat dit toch wel het geval is, dan vernemen wij dat graag.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Van medio 19e eeuw tot de jaren veertig van de 20e eeuw heeft de plaatsnaam kaarten gestaan als Noordwijkschen Hoek.

Naamsverklaring
De naam betekent allicht 'afgelegen uithoek van Noordwijk', wellicht tevens te interpreteren als 'aan de kant van Noordwijk gelegen uithoek van Voorhout', omdat er ook bebouwing aan de Voorhoutse kant is geweest. Noordwijkerhoek ligt ook nog rond een scherpe hoek in de Leidsevaart.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Noordwijkerhoek ligt ZO van Noordwijk(-Binnen), W van Voorhout, rond de Noordwijkerhoekbrug over de Leidsevaart en in de N444 (Voorhout-Noordwijk) en de scherpe bocht aldaar in de Leidsevaart.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In de Volkstelling van 1840(1) wordt de buurtschap Noordwijkerhoek (in tegenstelling tot de buurtschappen Langeveld en De Nes, Offem en De Klei) niet apart vermeld. Na de hieronder beschreven afbraak van enkele panden tijdens de Tweede Wereldoorlog, zien wij op kaarten tot aan de jaren zestig slechts een handvol verspreide panden in deze omgeving staan. In en vanaf de jaren zestig komen er enkele panden bij.

Terug naar boven

Geschiedenis

De buurtschap Noordwijkerhoek, strategisch gelegen aan de weg van Noordwijk naar Voorhout, rond de kruising met de Haarlemmertrekvaart of Leidse Trekvaart, ook wel kortweg Leidsevaart, was vanouds een belangrijk verkeersknooppunt. De trekschuit stopte hier voor het in- en uitstappen van passagiers en waarschijnlijk ook voor het wisselen van de paarden. Er moet op dat punt vroeger een herberg hebben met stallen hebben gestaan. Tot in de Tweede Wereldoorlog stond hier café Schoonzicht (zie pag. 6/7/8/9). (bron: Straatnamenboek van Noordwijk). - Bericht in het Leidsch Dagblad uit 1907 over een brand in café Schoonzicht. Verder was er in deze buurt sprake van een herberg 't Wapen van Noordwijk, wat vermoedelijk een ander pand was dan café Schoonzicht (het zou ook een naamswijziging hebben kunnen zijn). Mogelijk stond één van de panden op Noordwijks grondgebied en het andere pand op Voorhouts grondgebied. De grens tussen beide gemeenten liep hier namelijk langs de Leidsevaart en, in het verlengde daarvan, tot aan de molen, langs de Dinsdagse Wetering.

Ook de Noordwijkerhoekbrug was een strategisch punt en in 1943 moest daarom café Schoonzicht met omliggende huizen aan de Voorhoutse kant van de brug, van de Duitse bezetters worden gesloopt om een vrij schootsveld te verkrijgen. Voor de familie Compier, in die tijd de uitbaters van het café, maakte dit niet heel veel uit: door de 'avondklok' (= dat de mensen 's avonds niet meer de straat op mochten) waren de inkomsten uit het café toch al drastisch teruggelopen.

- Nadere informatie over Noordwijkerhoek I (zie pag. 18/19). Nadere informatie over Noordwijkerhoek II (zie pag. 4/5/6).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In een Open brief aan wethouder Homan betreffende jachthaven Noordwijkerhoek heeft de Vereniging Betrokken Teylingers (VBT) met verbazing gereageerd op toezeggingen van het college van Teylingen om medewerking te verlenen aan de komst van een jachthaven langs de vaart bij de Noordwijkerhoek. Dit is volgens de VBT in strijd met het Pact van Teylingen, aangezien daarin staat dat deze zone bedoeld is als ecologische verbindingszone. Een gesprek van de VBT met het College heeft uitgewezen dat er ecologische compensatie komt en een goede inpassing. Daarmee is de VBT in beginsel tevreden. (2009)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De Hoogewegse Molen dateert oorspronkelijk uit 1652. "Een klassiek en romantisch plekje om te schilderen. Een Hollandse watermolen, met de bloemen van volkstuintjes op de voorgrond", aldus de Noordwijkse schilder Ben Pleij. Halverwege Voorhout en Noordwijk, in de Noordwijkerhoek, op de grens van bollenland en groene weiden, staat aan de bocht van de Dinsdagsewatering als een eenzame wachter de wipmolen van de polder Hoogeweg. Door zijn zwarte kop (met witte rand) steekt hij opvallend af tegen de hemel, die aan de zeekant helderder is dan elders. Ook de blonde duinen op de achtergrond vormen een mooi contrast. De molen is op afspraak te bezichtigen.

Reactie toevoegen