Noardermar

Plaats
Buurtschap
Tytsjerksteradiel
Fryslân

noardermar_plaatsnaambord_kopie.jpg

De Friese gemeenten zijn niet altijd consequent m.b.t. het Nederlands of Fries. Zo heet deze buurtschap - in de qua plaatsnamen Friestalige gemeente Tytsjerksteradiel - Noardermar, maar is deze gelegen aan de weg Noordermeer...

De Friese gemeenten zijn niet altijd consequent m.b.t. het Nederlands of Fries. Zo heet deze buurtschap - in de qua plaatsnamen Friestalige gemeente Tytsjerksteradiel - Noardermar, maar is deze gelegen aan de weg Noordermeer...

Noardermar

Terug naar boven

Status

- Noardermar is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Tytsjerksteradiel.

- De buurtschap Noardermar valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Burgum.

- De buurtschap Noardermar wordt ten onrechte niet meer als zodanig vermeld in recente edities van de (provinciale) atlassen.

- Noardermar heeft witte plaatsnaamborden en ligt buiten de bebouwde kom.

Terug naar boven

Naam

In het Nederlands
Noordermeer. Overigens zijn de plaatsnamen in deze gemeente officieel Friestalig. Gek genoeg geldt dan weer niet voor de gelijknamige straatnaam in deze buurtschap (zie bij ligging).

Oudere vermeldingen
1432 Nordameer, Nordamer (= de Friese variant uit die tijd), 1447 Nordermeer, 1477 Noerdermer.

Naamsverklaring
De naam is gekozen door de ligging ten opzichte van het moerassige gebied langs de bedding van de Ie, waarvan de huidige Burgumer Mar in zekere zin het restant is.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Noardermar ligt NO van Burgum, als lintbebouwing rond de weg Noordermeer, en grenst in het N aan Noardburgum.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Ondanks dat Noardermar al een oude buurtschap is, wordt het in de Volkstelling van 1840 niet (apart) vermeld. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De eerste bewoners vestigen zich hier in de late middeleeuwen vanuit het terpengebied. Het gebied is voor hen aantrekkelijk wegens de vruchtbare hoger en lager gelegen gronden.

Van ca. 1630 tot 1771 heeft in Noardermar het Hooghuis gestaan, waar o.a. van 1640 tot 1686 de bekende vestingbouwer Menno van Coehoorn heeft gewoond.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In het O van buurtschap Noardermar loopt een mooi onverhard wandelpad, dat de moeite waard is om even mee te pakken als je hier in de omgeving aan het wandelen bent.

- Grenzend aan het Z buitengebied van buurtschap Noardermar, Z van de huidige aardgasinstalatie, lag een meer, dat tot in de jaren twintig van de 20e eeuw op de kaarten staat als Noordermeerder meer; het meer liggend nabij dan wel behorend tot de buurtschap Noordermeer. Het stond in verbinding met de Groningervaart, het latere Prinses Margrietkanaal. In de jaren twintig verandert de naam van het meer in Noordermeer, en is er geen verbinding meer met de Groningervaart; het is nu een los in het land gelegen meer geworden. In de jaren vijftig wordt het meer ingepolderd en wordt het deels weiland, deels een gronddepot; er wordt grond opgeslagen die men elders kennelijk niet kwijt kan, en die wellicht ooit nog eens ergens kan worden hergebruikt.

Bij de recente aanleg van de Centrale As / Sintrale As o.a. W om Burgum en om andere dorpskernen in de regio heen, om die te ontlasten van het doorgaande verkeer, is het dan zo ver; de aannemers die de Centrale As aanleggen kunnen deze grond goed gebruiken, en men neemt gelijk de gelegenheid te baat om het meer weer uit te graven en er natuurgebied Noardermar van te maken; een mooie win-win situatie. De hoge bult, plaatselijk bekend als De Hege Dyken, en de aangrenzende graslanden van Staatsbosbeheer zijn samengevoegd en (vanaf 2014) afgegraven, zodat een moerasgebied van zo’n 40 hectare is ontstaan.

De intentie is dat vissen de van vistrappen voorziene Noardermar ontdekken als paaiplaats*, de otter er een leefgebied vindt en moerasvogels zich er vestigen en tot broeden komen. Ook de plaatselijke Vogelwacht is er blij mee. Zij zien hier mogelijkheden de jeugd weer met de natuur in contact te brengen. Zowel fysiek, over het wandelpad en in de twee vogelkijkhutten, als digitaal; met camera’s die vastleggen wat in de Noardermar gebeurt. (bron: LC) Ook is de Soestpolder N van het natuurgebied aangepakt. Zo is natuurgebied Noardermar nu gekoppeld aan de Soestpolder.
* Dat gaat al snel de goede kant op, want: "De fegetaasje yn 'e plassen ûntwikkelet him ûnferwachts posityf en der binne al lytse snoekjes yn 'e fisktrep sjoen", vertelde gedeputeerde Johannes Kramer bij de overdracht van het beheer van de Provincie naar Staatsbosbeheer en Fûgelwacht Burgum e.o. in 2017 (de Provincie blijft wel eigenaar van het gebied).

In samenwerking met Staatsbosbeheer en Fûgelwacht Burgum e.o. is een plan gemaakt om hier een vogelkijkhut neer te zetten. Dit plan is uitgevoerd door studenten van de opleiding Grond- Water- en Wegenbouw van ROC Friese Poort Drachten. De begeleiding en ondersteuning is gedaan door Van der Wal Hout. Het gebruikte hout is afkomstig van eiken die zijn gekapt voor de aanleg van de Sintrale As. Ook is er een oeverzwaluwwand gerealiseerd.

- Verder zijn er sinds 2014 plannen voor een fietsverbinding en een pontje van natuurgebied Noardermar over het Prinses Margrietkanaal naar het aan de overkant gelegen Klein Zwitserland (in het uiterste NO van het buitengebied van Sumar) v.v. Anno 2018 zijn de plannen in een vergevorderd stadium. Alleen de exacte locaties zijn nog niet definitief. Als de aanlegplaatsen zijn bepaald, gaat de pont gemaakt worden door de Friese Poort in Leeuwarden. De intentie is om het pontje uiterlijk voorjaar 2020 in gebruik te kunnen nemen.

Terug naar boven

Links

- Zorg: - Tuinderij Noordermeer is een instelling van Talant. 18 cliënten - met een verstandelijke beperking, psychiatrische problematiek of verworven handicap door ziekte of ongeval - werken er naar vermogen in tuin, kas, kippenren en houtkloverij. De producten worden ter plaatse verkocht. - Tuinderij Noordermeer op Facebook.

Reactie toevoegen