Nijega

Plaats
Dorp
Smallingerland
Fryslân

Nijega.JPG

Nijega bereikt

Nijega bereikt

Nijega (2).JPG

Het kerkje van Nijega staat er opvallend mooi te zijn

Het kerkje van Nijega staat er opvallend mooi te zijn

Nijega

Terug naar boven

Status

- Nijega is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland.

- Onder het dorp Nijega vallen ook de buurtschappen Eibertsgeasten, Middelbuorren en Wierren (deels).

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Nijegea.

Oudere vermeldingen
1412 Nyegae, 1579 Niega, 1861 Nijega.

Naamsverklaring
Betekent 'het nieuwe dorp(sgebied)', ter onderscheiding van Oudega.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Nijega ligt ZW van de dorpen De Tike en Eastermar, WZW van de dorpen Rottevalle, Houtigehage en Boelenslaan, WNW van de dorpen Opeinde en Drachtstercompagnie, NW van de kern Drachten, NNW van de dorpen De Wilgen, Boornbergum en Kortehemmen, NNO van het dorp Smalle Ee, NO van het dorp Oudega, ONO van het dorp Earnewâld en het Nationale Park De Alde Feanen en ZO van de dorpen Garyp, Sumar en Burgum.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Nijega 34 huizen met 165 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 190 huizen met ca. 470 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Nijega heeft 4 rijksmonumenten, zijnde de boerderij uit 1937 met aangebouwde bijschuur op Aldegeasterdyk 6, en de Hervormde (PKN) kerk met klok en hek op Hearrewei 1. De middeleeuwse zaalkerk is in 1850 gedeeltelijk vernieuwd. In 1894 is de kerk gedeeltelijk herbouwd naar plannen van D.D. Duursma. In de toren van twee geledingen met ingesnoerde spits hangen twee klokken, waarvan een klok uit 1381 en een klok uit 1957 ter vervanging van een door de Duitse bezetter gevorderde klok uit 1783. In 1957 is het interieur naar plannen van J. Baart gerestaureerd. Het orgel dateert uit 1893. De kerk valt tegenwoordig onder de Hervormde (PKN) Gemeente Opeinde, Nijega en De Tike.

- Het pand op Kommisjewei 72 is oospronkelijk een schuur uit 1920, sinds 1948 in gebruik als Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, verbouwd in 1965. In 2004 is deze GKV samengevoegd met de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt van Drachten-noord (De Fontein), die de centrale kerk is geworden. De kerk in Nijega is verkocht.

- Nijega heeft 2 gemeentelijke monumenten.

- Sinds 2018 is het noordelijke buitengebied van Nijega een kunstwerk rijker. Vanuit het dorp moet je eerst onder de Wâldwei (N31) door. Aan de linkerhand zie je dan twee waterplassen: de 'kleine' en de 'grote'. In de grotere waterplas is het kunstwerk geplaatst: enkele 'glêzebiters' (groene glazenmakers of grote libellen) en een 'ielstikel' (krabbescheer), gemaakt van het gebiedseigen pitrus. De 'glêzebiters' zijn geplaatst op een (ook kunstmatige) lisdodde. Ze steken boven het water uit en bewegen mee op de wind. Vele uren zijn er de voorafgaande maanden in gestoken om dit voor elkaar te krijgen. Het was monnikenwerk om het frame van de krabbenscheer in zijn geheel te bekleden (vlechtwerk) met het gebiedseigen pitrus. Dat gold ook voor het invlechten van de libellen.

"De intentie van het kunstwerk is om de kwetsbaarheid van de leefomgeving van libellen in beeld te brengen. Die zijn afhankelijk van goede omstandigheden (biotoop), in het bijzonder schoon water. Dit is van belang voor zowel krabbenscheer als voor libellen. Het menselijk ingrijpen of nalaten bepaalt in grote mate welke soorten blijven, komen of verdwijnen. Denk aan de afname van insecten, minder weidevogels, maar ook toename van predatoren, afname van geschikte biotopen, vermesting en waterverontreiniging. Het kunstwerk is een verwijzing naar het behoud van de rijke biotoop van het coulissenlandschap, gedragen door een collectief van overwegend boeren en particulieren", melden de initiatiefnemers.

Terug naar boven

Evenementen

- "Toanielselskip Nij Begjin waard oprjochte yn 1918 as Winterjûne nocht en gie ûnder die namme troch oant yn ‘e twadde wrâld kriich doe ‘t de Dútsers al ditsoarte aktiviteiten ferbearen. Fan die earste tiid is net hiel folle bekend. Nei de oarloch wurde de saak wer oppakt, in nij begjin dat sadwaande. It nije selskip stribbe der nei om twaris yn it jier in jûn fan “lering en vermaak” te bringen en slagge der mei, troch de driuwende kreft fan in tal doarpsgenoaten ek tige yn. Lykwols de televyzje goaide yn de jierren sechstich roet yn it iten, spilers wine minder te rissen en ek it folk bliuw leaver thús foar de buis. Sa kaam it dat der noch mar ien jûn oerbliuw en dat spilers en regisseur der hieltiid minder yn slaggen om it sealtsje fol te krijen." Maar later is het gelukkig toch weer helemaal goed gekomen met het toneel in Nijega, want: "Hawar Nij Begjin groeide, ien jûn waard twa jûnen en twa fjouwer. Foarstellings mei film, op lokaasje, bûtendoar, earnst, koartswyl, fan alles doarre we oan mei as útgongspunt safolle mooglik yn eigen behear (klaaiïng, dekor, ljocht/lûd) mar wol advizen fan guon minsken die it witte kinne, mar altyd ús eigen produksje wer we sels de finger oan de pols hâlde kinne. Dat is de kreft fan Nij Begjin, en Nij Begjin soe Nij Begjin net wêze as it net slagje soe."

Toanielselskip Nij Begjin brengt jaarlijks een nieuw stuk op de planken. Ze spelen al jaren op hoog niveau binnen STAF Fryslân. Jaarlijks wordt een toneelstuk 4 tot 6 keer gespeeld in het eigen dorpshuis, met per keer ongeveer 100 bezoekers. Met de uitvoering van 2018 wilde zij iets speciaals doen en aansluiten op Kulturele Haadstêd 2018. De toeschouwer werd meegenomen in het authentieke, maar weinig bekende verhaal over een dubbele roofmoord in Nijega, die in 1867 heeft plaatsgevonden. Het oude pad dat de Hegewei met het dorp verbond, is voor deze openluchtvoorstelling (in Fryslân beter bekend als 'Iepenloftspul') nagemaakt. Door de plaatsen te gebruiken waar de moord in 1867 heeft plaatsgevonden, kon de reconstructie heel precies worden neergezet. Het is voor het eerst dat Nij Begjin locatietheater heeft gemaakt. Ook nieuw is dat de dorpsbewoners zo veel mogelijk bij dit evenement zijn betrokken, zodat het een project is geworden van, voor en door het dorp.

- Dorpsfeest Nijega (september) is er 1x in de 3 jaar. De laatste keer was in 2019, dus de volgende keer is in 2022.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Nijega, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Dorpshuis: - Jarenlang is het bestuur van dorpshuis Nijega bezig geweest om in het dorp een goede accommodatie te realiseren. Sinds de sluiting van de lagere school werd gebruik gemaakt van dat gebouwtje. In eerste instantie was het de bedoeling om het schooltje op te knappen. De gemeenteraad heeft hier in 1979 ook een klein budget voor beschikbaar gesteld. Bij nader inzien was het gebouwtje te klein en verkeerde het in een te slechte staat. Vandaar dat vervolgens het idee werd opgevat om een nieuw dorpshuis te realiseren. Het nieuwe Dorpshuis Op 'e Jister is in 2003 gebouwd op een locatie in de kom van het dorp, naast het voormalige café (tegenwoordig galerie Kommissiehuys). In het dorpshuis zijn twee zalen, een foyer en een bar met keuken gerealiseerd. Verder is er een verbinding gemaakt met het naastgelegen evenemententerrein. Het dorpshuis is voor zover ons bekend niet met een website of -pagina op het internet aanwezig. Aktiviteitekommisje Nyegea, die door het jaar heen allerlei evenementen en activiteiten organiseert in en om het dorpshuis, heeft wel een Facebookpagina waarmee ze je op de hoogte houdt van haar activiteiten (zie de link).

- Sport: - De in 1966 opgerichte Gymnastiekvereniging Toneo (= Tot Ons Nut en Ontspanning) is er voor de dorpen Opeinde (waar de gymzaal is), Nijega en De Tike. "Waar Toneo ooit begon met alleen gymnastiek, is het in de loop der jaren uitgebreid met turnen, streetdance, dance aerobics en freerunning. Men begon met gymnastiek in de openbare basisschool. In 1977 is de nieuwe gemeenschappelijke gymnastiekzaal geopend. In 2016 is de gymnastiekzaal opgeknapt tot een zeer moderne zaal. Een zaal volgens het Ispace sports concept. Hier kan men d.m.v. een beamer en vloer met led-verlichting allerlei soorten sporten, spellen en oefeningen uitvoeren. Je kan nu bijvoorbeeld levend Pacman doen, doolhoftikkertje of een oceaanspel (met touwen slingeren over het water en de vissen). Ook kunnen we onze oefeningen op de muur projecteren zodat onze leden een voorbeeld hebben. Dit geldt voor alle sporten die wij beoefenen in de zaal."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Nijega kerk.

Reactie toevoegen