Niekerk (Westerkwartier)

Plaats
Dorp
Westerkwartier
Westerkwartier
Groningen

niekerk_longhorn.jpg

Als je deze prachtige runderen ziet lopen in de weilanden van Niekerk of omgeving, weet je nu dat het het zeldzame historische Engelse ras longhorn betreft. Het is de kudde van slager Nanning van Wijk uit Niekerk, die er smakelijke longhornbeef van maakt.

Als je deze prachtige runderen ziet lopen in de weilanden van Niekerk of omgeving, weet je nu dat het het zeldzame historische Engelse ras longhorn betreft. Het is de kudde van slager Nanning van Wijk uit Niekerk, die er smakelijke longhornbeef van maakt.

Niekerk (Westerkwartier)

Terug naar boven

Status

- Niekerk is een dorp in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 1989 gemeente Oldekerk, in 1990 over naar gemeente Grootegast, in 2019 over naar gemeente Westerkwartier.

- Onder het dorp Niekerk valt ook de buurtschap Faan.

- De dorpen Oldekerk en Niekerk en de daaronder vallende buurtschap Faan werken intensief samen en delen veel voorzieningen. Men beschouwt deze kernen lokaal dan ook gezamenlijk als een 'drielingdorp'. In de volksmond worden ze vaak gezamenlijk aangeduid als 'NOF', naar de eerste letters van deze drie kernen.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Nijkerk.

Oudere vermeldingen
1392 to der Nyerkerke, 1445 ter Nyerkercke, 1446 ter Nyenkarken, 1579 Nikerck, 1677-1678 Nykercke, 1781 Niekerk.

Naamsverklaring
Betekent bij de nieuwe kerk 'bedehuis'. Gelegen bij en ter onderscheiding van Oldekerk.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Niekerk ligt ZW van het dorp Zuidhorn, O van het dorp Oldekerk, ONO van het dorp Grootegast en N van het dorp Leek.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Niekerk 79 huizen met 440 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 650 huizen met ca. 1.600 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Aeldakerka, de Streekhistorische Vereniging voor Niekerk, Oldekerk, Faan en omstreken (voor nadere informatie over deze vereniging zie onder Oldekerk > Geschiedenis).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Niekerk heeft 2 rijksmonumenten, zijnde meesterswoning Huis Welgelegen uit 1864 op Bloemersmastraat 2, en de Hervormde (PKN) Liudgerkerk op Zandumerweg 1. De van oorsprong romaanse kerk is opgetrokken uit baksteen en tufsteen en is een van de oudste van het Westerkwartier. Het oudste deel stamt uit de 12e of eerste helft van de 13e eeuw. Het schip is nog volledig opgetrokken in tufsteen. De kerktoren is in de 13e eeuw opgetrokken uit baksteen en delen tufsteen die bij de afbraak van dat deel van de kerk vrijkwam. In die eeuw is ook een zijbeuk gebouwd aan de zuidzijde. Het dak van de kerk bestond oorspronkelijk uit riet en is later voorzien van dakpannen. De oorspronkelijke apsis is midden 17e eeuw vervangen door het huidige driezijdig gesloten koor. Mogelijk is toen ook het oude altaar van Bremer zandsteen dat tijdens de reformatie werd weggehaald, als puin onder de vloer gelegd (teruggevonden bij de restauratie in 1967).

In 1879 is de kerk gepleisterd, wat rond 1967 bij een restauratie weer ongedaan is gemaakt. Bij die restauratie zijn ook de oude romaanse vensters weer teruggezet. In de kerk staat onder andere een rijk gesneden preekstoel uit 1705 van de hand van Allert Meijer en Jan de Rijk. Het kerkorgel van de gebroeders Van Oeckelen dateert van 1895. Het kerkhof rond de kerk is verhoogd met grond die vrijkwam bij het graven van een (later weer gedempte) gracht rond het kerkhof. Mogelijk gebeurde dit, net als bij de kerk van Spijk of de kerk van Niehove, uit bijgeloof om de geesten van de doden op het kerkhof te houden en te verhinderen dat ze het dorp inkwamen. Aan de binnenzijde van de gracht liep het lijkpad. Uit opgravingen is gebleken dat het kerkhof al bestond voordat de stenen kerk werd gebouwd. - Fotoreportage van de kerk van Niekerk, door Harry Perton.

- Sinds 1983 staat in Niekerk op de hoek Aldringastraat-Zandumerweg het beeld 'De Haringeters' van beeldhouwer Harm Blanken. Dat heeft te maken met de traditie van de onder Jaarlijkse evenementen beschreven Haringuitreiking in het dorp, die hier al sinds 1476 jaarlijks plaatsvindt.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Op een zaterdag in maart (in 2020 voor de 13e keer) is er jaarlijks het Voorjaarsconcert van Accordeonorkest Lucht Genoeg in dorpshuis De Rotonde. Het repertoire varieert van Tiroler muziek en Franse musettes tot Nederlandse meezingers.

- In 1476 laat boer Menno Jeltema een som geld na aan het Pepergasthuis in Groningen, onder de eeuwigdurende verplichting dat er jaarlijks op de woensdag voor Pasen een ton haring moest worden afgeleverd aan de armen in Niekerk. In 1979 dacht men dat er geen arme mensen meer in het dorp zouden zijn en is die verplichting afgekocht. Maar toen is de Menno Jeltemastichting opgericht, die zich ervoor heeft ingezet om deze traditie in stand te houden. En zo geschiedde. In 2017 is de traditie zelfs toegevoegd aan de 'Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed Nederland'. Vandaar dat deze traditie er in 2020 alweer voor de 545e keer is. Wybe Feenstra is in zijn hoedanigheid van dominee voorzitter van de stichting die de Haringuitreiking elk jaar mogelijk maakt. Inwoners staan ervoor in de rij bij gebouw De Zaaier bij de kerk.

Om 16.00 uur vetrekt een boerenkar, voortgetrokken door een of twee paarden door de straten van Niekerk, Oldekerk en Faan. De koetsier ment de paarden en de bijrijder laat een bel luiden om de dorpsbewoners te attenderen op deze jaarlijkse traditie. Op de boerenwagen bevindt zich een 'houten ton met haringen'. ln werkelijkheid bevinden de plusminus 750 haringen zich reeds in verenigingsgebouw De Zaaier bij de Liudgerkerk. Tegen half 5 arriveert de boerenkar op het terrein van de kerk. Daar wordt te midden van de reeds gearriveerde dorpsbewoners de eerste haring aangeboden aan de voorzitter van de Menno Jeltemastichting. Als deze de haring proefondervindelijk heeft goedgekeurd is dat het startsein dat de dorpsbewoners maximaal 4 haringen mogen ophalen. De haringen zijn gratis en voor alle inwoners van de voormalige gemeente Oldekerk. Mochten er haringen overblijven dan worden deze gedoneerd aan een zorginstelling binnen de gemeente of er wordt gezocht naar een andere goede bestemming.

- De Avondvierdaagse (eind mei / begin juni) voor inwoners van Niekerk, Oldekerk en Faan start bij De Smidse.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- In De Smidse is regelmatig van alles te doen voor jeugd, jongeren en volwassenen uit Niekerk, Oldekerk en Faan.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Niekerk, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Bij de foto: slager Nanning van Wijk uit Niekerk is in 2016 gestart met de verkoop van vlees van Engelse Longhorns. Het blijkt een groot succes want binnen enkele dagen is het vlees uitverkocht. Dat smaakt kennelijk letterlijk en figuurlijk naar meer. Nanning van Wijk fokt daarom een kudde van dit zeldzame, historische Engelse rundveeras. In 2018 zijn 9 kalveren geboren, en voelen de twee kersvers uit Engeland geïmporteerde schitterende stamboekstieren zich steeds meer op hun gemak tussen de dames van het Westerkwartier. En dat belooft wat, want hun aankoop is erop gericht om de vleeskwaliteit nog verder te verhogen.

De Longhorn is een heel oud Engels ras. Gehouden voor de vette melk (kaasproductie), vlees en trekkracht. Het was in het midden van de 18e eeuw het eerste gespecialiseerde vleesras. Ook de Longhorns van Nanning staan ingeschreven in het Engelse stamboek. Buiten Engeland zijn er slechts enkele kuddes en nu dus ook in het Groningse Westerkwartier. De dieren zijn goed maar niet overdreven gespierd. De spieren hebben een laagje vet. Het ras won ooit op de Royal Show in Engeland de prestigieuze Burke Trophy voor beste vleesdieren. Het is echt lekker en eerlijk vlees, gefokt en gevoed in evenwicht met de natuur, rechtstreeks van vakslager Nanning van Wijk uit Niekerk zo op je bord. Die Westerkwartierders boffen maar met zo'n slager... (bron: slager Nanning van Wijk). Foto: Harry Perton.

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Niekerk, Oldekerk en Faan van Dorpsbelangen op Facebook.

- Belangenvereniging: - De in 1964 opgerichte Stichting Dorpsbelangen Niekerk, Oldekerk en Faan heeft als doel de samenwerking van de inwoners in het werkgebied met hun verschillende levensovertuigingen en maatschappelijke groeperingen te bevorderen en daarmee de leefbaarheid in het werkgebied op een hoger peil te brengen, waarbij ieders standpunten en principes gerespecteerd worden. Het stichtingsbestuur beoogt dit te realiseren door: het beleggen van bijeenkomsten en vergaderingen; het organiseren van activiteiten op sociaal en cultureel gebied; het uitgeven van informatieblad De Dörpsproat. Naast de maandelijkse bestuursvergaderingen is er jaarlijks een dorpenoverleg met alle dorpsverenigingen in de gemeente Grootegast, en een groot overleg met het College van de gemeente Grootegast. Verder hebben ze nog het nodige overleg en samenwerking met de Zakenkring, ANBO 50+, PCOB en jeugdvereniging De Smidse.

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Rotonde is al jaren een begrip in Niekerk en Oldekerk. Veel verenigingen, groepen en gezelschappen maken reeds gebruik van de faciliteiten. Door de aanwezigheid van een professioneel podium in de Bloemersmazaal is een uitvoering ook geen enkel probleem. De zalen van dorpshuis De Rotonde lenen zich ook goed voor de vergaderingen van je club, vereniging, stichting of bedrijf, en voor bruiloften, partijen, kinderfeestjes, verjaardagen en koud/warm buffet.

- Muziek: - Accordeonclub Lucht Genoeg.

- Het 9 man sterke koor Mosterd na de Maaltijd gaf in 2014 een in principe eenmalig optreden tijdens het Leefbaarheidsfestival. Dat vond het publiek en zijzelf ook dermate leuk dat ze zijn doorgegaan. Over belangstelling en boekingen hebben ze niet te klagen. Het koor treedt o.a. op bij evenementen, bij toneelstukken en in verzorgingshuizen.

- Sport: - Zwemclub ZENO (wat staat voor Zwemclub Eekeburen Niekerk Oldekerk).

- Tennisvereniging De Mepsche is een relatief kleine en gezellige vereniging met spelers van 10 tot 75 jaar. De tennisbanen bevinden zich op Sportpark Eekeburen op de grens van Niekerk en Oldekerk. Afhankelijk van het weer kan vrijwel het hele jaar op de banen worden getennist.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Niekerk. - Lidmaten Niekerk - Oldekerk - Faan 1653-1816.

Reactie toevoegen