Niebert

Plaats
Dorp
Westerkwartier
Westerkwartier
Groningen

niebert_halbe_wiersmaweg_schuur.jpg

Niebert, schuur aan de Halbe Wiersmaweg (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

Niebert, schuur aan de Halbe Wiersmaweg (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

Niebert

Terug naar boven

Status

- Niebert is een dorp in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 2018 gemeente Marum.

- In de praktijk is dit dorp samen met buurdorp Nuis een tweelingdorp, omdat ze op veel gebieden samenwerken en veel voorzieningen en verenigingen en dergelijke delen. Zo is er een gemeenschappelijk Plaatselijk Belang en - sinds 2011 - een gemeenschappelijke dorpsvlag. Gezamenlijk worden ze Nuis-Niebert genoemd. Formeel zijn het nog wel aparte dorpen met bijvoorbeeld eigen postcodes, postale plaatsnamen en plaatsnaamborden.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
't Nijbert.

Oudere vermeldingen
1385 Nyebert, 1781 't Niebert.

Naamsverklaring
Betekent nie 'nieuwe' bert 'huizengroep', in tegenstelling tot buurdorp Tolbert 'oude huizengroep'. De uitspraak met 't is door invloed van Tolbert. Vergelijk ook Nuis.(1)

Terug naar boven

Ligging

De dorpskern van Niebert ligt W van het dorp Leek en NO van het dorp Nuis, als overwegend lintbebouwing - met bescheiden komvorming - rond de Molenweg. Het dorpsgebied wordt in het O begrensd door de Halbe Wiersemaweg en de Boerakkerweg, in het Z door de Carolieweg en de Grouwweg, in het W door de Jonkersweg en de Lietsweg, en in het N door de Roordaweg. Het dorpsgebied wordt N van de kern doorsneden door de A7.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Niebert 142 huizen met 714 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 270 huizen met ca. 670 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Niebert heeft 5 rijksmonumenten, zijnde de kerk, de molen met molenhuis, het Iwema Steenhuis, en de boerderij uit 1852 aan 't Pad 4.

- De tegenwoordig Hervormde (PKN) kerk van Niebert (Molenweg 90) is in 1385 gesticht op last van het klooster van Aduard. Merkwaardig genoeg ligt de kerk niet aan ‘het pad’ waarlangs de boerderijen en de pastorie stonden, maar een eind ten noorden daarvan. De huidige weg is pas eeuwen later aangelegd. Het gebouw, een eenvoudige rechthoekige zaalkerk met een recht gesloten koorsluiting, is gelegen op een licht verhoogd kerkhof. De buitenmuren worden geleed door brede lisenen, die op de hoeken zijn uitgegroeid tot steunberen. Ook de koorsluiting wordt gestut door een forse steunbeer. De ernstige verzakkingen als gevolg van het kantelen van de fundering zijn tijdens de restauratie van 1947-1948 een halt toegeroepen. Bij deze restauratie is de fundering vernieuwd en is een betonring aan de bovenzijde van de muren aangebracht.

Boven de ingang in de westgevel zit een ongeschonden gotisch spitsboogvenster. In de noordwand is een groot venster ingebroken tegenover de oude ingang aan de zuidzijde. De grote rondboogvensters zijn in 1831 aangebracht, evenals de vensters van de oostgevel. De dakruiter van 1773 vervangt een klokkenstoel die ten zuiden van de kerk heeft gestaan. Bij de laatste restauratie is de dakruiter min of meer ‘classicistisch’ herbouwd met grote galmgaten en bekroond met een met lood beklede naaldspits. Het huidige uurwerk is in 1924 aangebracht. Het meubilair uit de 18e eeuw is van de hand van de Groninger beeldhouwer Caspar Struiwig (1698-1748). Struiwig heeft voor verschillende Groninger kerken werkstukken vervaardigd en is ook bekend als snijwerker van orgelbouwer Albertus Antoni Hinsz. In 1743 vervaardigde hij, waarschijnlijk in opdracht van de familie Thema, het snijwerk van herenbank, lezenaar en kansel.

Tot de inventaris behoort verder o.a. een koperen doopbekken op een smeedijzeren stander. Avondmaalsbeker uit 1727. In het middenpad ligt een aantal grafzerken voor de Iwema's en enkele aanverwante geslachten, zoals de IJbema's. Het orgel, in 1912 gebouwd door Bakker & Timmenga uit Leeuwarden voor de Doopsgezinde Vermaning te Sint Annaparochie, is in 1941 in de kerk van Niebert geplaatst. Het verving een kabinetorgel uit 1831. De kerk is in 2006 gerestaureerd. Het doek achter het orgel is helemaal opgefrist en weer zichtbaar. Verder is het snijwerk op het orgelbalkon teruggebracht naar de oorspronkelijke plaats op de herenbanken. De lambrisering uit de kerkenraadskamer van de Remonstrantse kerk in Groningen kreeg een nieuwe bestemming in Niebert. De ernstig door houtrot aangetaste dakruiter is hersteld. De gestolen torenhaan is helaas nooit teruggevonden. Een exacte replica siert nu de dakruiter.

- De Nieberter Molen (Molenweg 62) is in 1899 gebouwd - voor J.H. Nanninga, die zowel molenaar als bakker was - met onderdelen van een zaagmolen uit Zandeweer. Na restauraties in 1965 en 1973 is de molen op vrijwillige basis zeer regelmatig in bedrijf. De vrijwillig molenaar maalt enkele keren per week graan voor enkele bakkers en particulieren in de omgeving. De molen is de enige zeskante molen in de provincie Groningen en is door de hoge onderbouw een markant herkenningspunt aan de A7. De molen was jarenlang eigendom van de gemeente Marum, en is in 2011 overgenomen door Het Groninger Landschap. De molen is iedere 1e en 3e zaterdag van de maand geopend van 14.00-17.00 uur. Bezoekers kunnen de molen onder begeleiding van de molenaar bezichtigen.

- Het Iwema-Steenhuis in Niebert is het enige nog overgebleven 'steenhuis' van de provincie Groningen. Het is een rechthoekig, van kloostermoppen opgetrokken gebouw met muren die 65 centimeter dik zijn. Dit Steenhuis is vermoedelijk gebouwd tussen 1375 en 1400 en genoemd naar de vroegere bewoners. Het Steenhuis met de bijbehorende landerijen is in het bezit van stichting Het Groninger Landschap. "Dit historische steenhuis willen we graag in al haar glorie aan het publiek laten zien. Daarom besteden we veel aandacht aan het onderhoud van het pand en de omliggende terreinen. De tuin is enkele jaren geleden helemaal gerestaureerd. We hebben de boomgaard hersteld en bomen van oude appel- en perenrassen geplant. De oude beuk in de tuin krijgt speciale verzorging en na een periode waarin de boom het moeilijk had, is de boom weer helemaal gezond." Aldus een citaat van de pagina over het Iwema Steenhuis op de site van Het Groninger Landschap.

De imposante rode beuk is ca. 275 jaar oud. Het zouden er ook drie of vijf kunnen zijn, die in elkaar zijn gegroeid. Om dat zeker te weten, zou men hem moeten doorzagen en dat is uiteraard nu net niet de bedoeling. De beuk was een statussymbool van de toenmalige eigenaar. Het planten van rode beuken raakte in Nederland in de mode toen de Engelse tuinkunst populair werd, halverwege de 18e eeuw. De eerste rode beuken ontstonden uit een groene beuk. Uit 1 op de 10.000 zaadjes van een groene beuk ontstaat een rode beuk - die vanwege zijn zeldzaamheid speciaal en duur was. Een rode beuk in je tuin was dus een teken van rijkdom. Zie verder de reportage over de beuk bij het Iwema Steenhuis in Niebert in Trouw, 14-8-2017.

In de schuur van dit unieke Steenhuis is door de Vrienden van de Nieberter Molen een museum ingericht, Schilders- en Bakkerijmuseum 't Steenhuus. Het museum spitst zich toe op drie onderwerpen. Zo is er een bakkerij ingericht, waarin een unieke verzameling bakkerijbenodigdheden vanaf 1920 bijeen is gebracht. De bakkerswinkel is weer ingericht zoals ook in die tijd gebruikelijk was. Verder treft men een huiskamer aan, die is ingericht in de stijl van 1900 tot 1920. Tenslotte wordt een groot deel van de schuur gevuld door een schildermuseum. Het oudste materiaal dat hier wordt tentoongesteld dateert van rond 1900. Naast het oude gereedschap zijn er werkstukken te zien. Op de zolder zijn een oude kapperswinkel, een grutterswinkel en een bruin café ingericht en worden diverse exposities gehouden. - Facebookpagina met nieuws van de 'Culturele Driehoek Nuis-Niebert', oftewel Museum 't Steenhuus, Museum 't Rieuw en de Nieberter Molen.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Oude paden-route Niebert-Jonkersvaart-Nuis (17,5 km). Deze lange wandeling voert u door het zuidelijke deel van het Groninger Westerkwartier. U wandelt zowel door het verveningsgebied van de Jonkersvaart als door het coulissenlandschap waar het Westerkwartier bekend om is. Een deel van de paden die u loopt zijn al eeuwen in gebruik. Verder ziet u onderweg een mooi stukje bos en 2 historische gebouwen: de Coendersborg en het Iwema Steenhuis.

- De kerk van Niebert is het startpunt voor Het Kale Jonkerpad. Op deze wandelroute door de omgeving neemt de jonker je mee op een route langs zijn leven. De wandelaar start in de consistoriekamer van de kerk, waar de routebeschrijving klaar ligt.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Niebert, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Nuis en Niebert.

- Belangenvereniging: - Plaatselijk Belang Nuis en Niebert.

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Vrijborg in Nuis is er tevens voor buurdorp Niebert.

- Muziek: - Muziekvereniging Amicitia is er van en voor de dorpen Nuis, Niebert en Jonkersvaart.

- Zorg: - Thomashuis Niebert biedt kleinschalige 24-uurs zorg voor 9 mensen met een verstandelijke beperking van 18 jaar en ouder in een landelijke omgeving. "Sinds de start van ons Thomashuis in 2011 wonen wij, Oene en Marike van Wieren, samen met onze kinderen boven het Thomashuis. Van onze drie kinderen is de oudste, Jense, inmiddels uitgevlogen. Sylke en Ime wonen nog thuis. Oene heeft ruime ervaring met het werken in verschillende takken van de zorg. Marike heeft ruime ervaring als Z-verpleegkundige. Samen met een klein team zorgen we voor de zorg en het welzijn van de bewoners van het Thomashuis. Ons Thomashuis biedt wonen in een prachtige omgeving in een naar de maatstaven van nu prachtig gerenoveerde boerderij, met een grote zit-/slaapkamer voor iedereen en altijd een vast klein team van persoonlijke verzorgers om je heen. Dit alles zorgt voor rust, continuïteit, gezelligheid en huiselijkheid. De lijnen zijn bij ons kort en de contacten met familie en naasten vinden we erg belangrijk."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Niebert.

Reactie toevoegen