Molenschot

Plaats
Dorp
Gilze en Rijen
Hart van Brabant
Noord-Brabant

molenschot_plaatsnaambord_kopie.jpg

Molenschot is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Hart van Brabant, gemeente Gilze en Rijen.

Molenschot is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Hart van Brabant, gemeente Gilze en Rijen.

Molenschot

Terug naar boven

Status

- Molenschot is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Hart van Brabant, gemeente Gilze en Rijen.

- Onder het dorp Molenschot valt ook de buurtschap Hoge Aard en een klein deel van de buurtschap Lijndonk.

Terug naar boven

Naam

Naamsverklaring
-Samenstelling van molen en schoot ‘hoge hoek land, uitspringend in lager terrein’.(1)
-“De betekenis van schoot / schot is wel omschreven als ‘hoger stuk land uitspringend in moerassig terrein’, maar ook wel als ‘afgesloten stuk land’. Het woord zou een verbaalnomen bij het werkwoord schieten zijn en in de toponymie dan de betekenis bezitten ‘hoger gelegen land ten opzichte van een broekgebied, in hoekvorm naar voren springend’. Sommige toponiemen geven aanleiding om in laatstgenoemde richting te denken zoals Kamerschot (kamer = afgepaald deel) en Blindschot (blind ‘dicht, duister’ of ‘zonder uitgang’, vergelijk blinde darm). Maar de meeste schoot/schot-namen hebben betrekking op vrij uitgestrekte gebieden die onmogelijk in hun geheel afgesloten kunnen zijn geweest. De meeste schoot/schot-namen wijzen op lage ligging. Veelal zijn de percelen in gebruik als beemd of weide. Slechts enkele als akker”. (2)

Terug naar boven

Ligging

Molenschot ligt 3 km ZW van Rijen. Z grenzend aan de A58, W aan Lijndonk (gemeente Breda), N en O aan de Molenschotse Heide.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Molenschot 28 huizen met 192 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 500 huizen met ca. 1.250 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Molenschot, kun je terecht bij Heemkring Molenheide.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Vliegbasis Gilze-Rijen is al decennialang een basis voor helikopters, maar in geval van nood kunnen daar nog altijd straaljagers landen. Dat is in de praktijk al meer dan tien jaar niet gebeurd. Maar omdat de vliegbasis nog altijd de zogeheten reserveveldfunctie heeft, kan er in Molenschot en Hulten niet worden gebouwd. Staatssecretaris Barbara Visser heeft in februari 2020 de intentie uitgesproken dat ze die reserveveldfunctie binnen enkele jaren wil laten vervallen. De staatssecretaris wil die functie namelijk verplaatsen naar luchtmachtbasis De Peel, op de grens van Brabant en Limburg, in de gemeente Venray. Daarmee zou woningbouw weer mogelijk worden. Daarnaast hebben veel mensen rondom de vliegbasis last van zogeheten rattle noise. Dat is de herrie en trillingen die helikopters maken en die schade veroorzaken aan huizen. Veel huizen in de buurt vertonen scheuren. "Ook daar gaan we snel naar kijken", heeft Visser toegezegd.

- Rapport 'Een duurzame toekomst voor Molenschot' (2005). In 2009 is kennelijk ook een Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) voor het dorp verschenen, maar dat is op het internet niet meer te vinden.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Molenschot heeft 6 rijksmonumenten, zijnde Café De Drie Linden (hoeve van het Kempische langgeveltype) op Broekstraat 1, de H. Annakerk uit 1887 op Kapelstraat 1, de naastgelegen pastorie uit 1879 in sobere eclectische stijl op nr. 3, de St. Annakapel op Veenstraat 2, het neogotische beeld van de H. Anna en Maria op het voorplein van de kapel, en het Calvariekruis achter de kapel op het kerkhofje.

- Molenschot heeft 4 gemeentelijke monumenten, zijnde de voormalige landbouwschuur uit 1930 (architect C. van Beek te Rijen) op Veenstraat 3, voorheen woonhuis met stal uit 1935 (heden twee woonhuizen) (architect C. van Beek te Rijen) op nr. 5-7, het clubhuis van Golfclub Toxandria uit 1928 (architect W. Stok te Breda) op nr. 89, en de betonnen munitiebunker uit 1942/1943 op de hoek Veenstraat / Molenschotsebaan.

- De H. Annakerk dateert uit 1887. De oorspronkelijke kruisvorm van de kerk is door een verbouwing in 1953 door toevoeging van zijbeuken omgevormd tot een pseudobasiliek. De toren is in de Tweede Wereldoorlog, op last van de Duitsers, met 9 meter ingekort. Opmerkelijk is dat deze kerk, in tegenstelling tot andere kerken, niet op het oosten georiënteerd is, maar op het zuiden. De ingang is naar de weg gericht, midden in de vierkante toren. De toren is op de hoeken verstevigd met steunberen. Het spitsvormig bovenlicht boven de deuren heeft glas-in-lood rozetten. Boven de hoge spitsboogomlijsting bevinden zich vier spitsboognissen en tenslotte de klokgeleding met aan elke zijde twee galmgaten en een wijzerplaat.

De daken van de zijbeuken lopen bijna over in het zadeldak van het schip. Tussen de steunberen zijn drie vakken gemaakt met, zoals alle ramen, twee spitsboogvensters. Op de viering (kruising transept en schip) staat een opengewerkt torentje. Op de vernieuwde banken na is het gehele interieur nog gaaf en in neogotische stijl aanwezig zoals bijvoorbeeld de figuratieve tegelbevloering, de muurschilderingen, de donker eiken preekstoel, de koortribune, de biechtstoelen, de altaren en de glas-in-lood ramen met scènes uit het leven van Maria en Anna. Het schip bezit een houten beschilderd tongewelf met trekstangen. Op het rechter altaar staat het 14e-eeuwse houten beeld van Maria met kind. De Annakerk maakt deel uit van de Parochie Heilige Geest.

- In Molenschot is een vorig kapelletje in de 16e eeuw vervangen door wat er nu staat; de Sint Annakapel met een driezijdige koorsluiting, spitsboogvensters, een westgevel met overhoekse steunberen en een vroeg 19e-eeuws geveltorentje voor het klokje. In 1996 is de kapel gerestaureerd als onderdeel van een project tot restauratie van ‘kleine monumenten’, in het kader van de viering van 200 jaar zelfstandig Brabant. De kerk en het kapelletje zijn beide gewijd aan Sint Anna, de moeder van Maria. Sint Anna wordt als patrones van het gezin aanbeden door vrouwen met een kinder- of partnerwens. Een oude spreuk die met deze kapel is verbonden, is dan ook: ‘Naar Molenschot gaat ieder Anneke om een Manneke en ieder Manneke om een Anneke.’

De feestdag van Sint Anna is 26 juli. Er zijn over de hele wereld vele bedevaartplaatsen voor de heilige Anna. Ook Molenschot is zo’n bedevaartplaats. Sommige mensen gaan, nadat hun gebed is verhoord, terug naar Molenschot om de Heilige Anna te bedanken. Maar dat is geen traditie. In tegenstelling tot veel andere bedevaartsoorden hangt de Annakapel niet vol dankbetuigingen en getuigenissen van verhoorde wensen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Wielerronde van Molenschot (op een zondag eind juni). De ronde bestaat uit de onderdelen Gentlemen (45 km), Veteranen (50 km), Sportklasse B (60 km) en een Boerenronde. De toegang tot dit evenement is gratis.

- De M-Run (op een zondag begin juli) zijn hardloopwedstrijden over 5 en 10 km.

- Sinds 1984 vindt jaarlijks (gedurende 4 dagen in juli) op Golfclub Toxandria het Dutch Junior Open plaats, dat jonge spelers uit de hele wereld trekt.

- De Annafeesten (gedurende 4 dagen eind juli) is naar eigen zeggen 'De gezelligste Kermis van Brabant', met o.a. kermisattracties, grootse jaarmarkt, grote terrassen en livemuziek.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Wandelroute Molenschot (13 km).

- "De slechts 4 cm grote groene boomkikker was in de jaren tachtig in Brabant zo goed als uitgestorven. Tot verbazing van natuurverenigingen werd een van de in totaal drie overgebleven populaties ontdekt op de Molenschotse Heide, O van Molenschot, op het terrein van Vliegbasis Gilze-Rijen. Om de kikkers een groter leefgebied te bezorgen, is in 2020 een ca. 11 km lange ecologische verbindingszone (EVZ) Boomkikker gereedgekomen. Het is een 25 tot 30 meter brede strook vanaf de Molenschotse Heide over het terrein van golfvereniging Toxandria langs Breda naar het Chaamse Broek, waar na een succesvolle introductie ook een levensvatbare populatie is gegroeid. Hierdoor kunnen het zeldzame diertje en andere dieren en planten zich tussen de natuurgebieden verplaatsen. De zone is begroeid met braam- en andere struiken en bomen, afgewisseld met poeltjes waarin de boomkikker eitjes kan leggen. In de poelen ligt een laag leem, waardoor ze ook in droge tijden water vasthouden.

De koudbloedige boomkikker zit graag in braamstruiken waar hij zich in de zon opwarmt en zich pardoes tussen de doornen laat vallen als er een dreiging is. Van half april tot eind mei / begin juni zijn vanuit de oevers van de poelen prachtige kwaakconcerten van de boomkikker te horen. De bedoeling is dat dankzij de verbindingszone populaties zich vermengen en zo sterker worden. De boomkikker mag dan wel het gezicht van het project zijn, het gaat niet alleen om hem. Veel andere dieren en planten liften mee op de omgeving die is aangepast aan de strenge eisen van de boomkikker. Bijvoorbeeld libellen, dagvlinders, struweelvogels en andere aan bosrand-gebonden soorten. De verwachting is dat in het kielzog van de groene boomkikker ook andere amfibieën als kikker, pad en salamander verschijnen, en hagedissen, maar ook muizen en bunzing. En gehoopt wordt op een das of vos. In de toekomst wordt de zone mogelijk uitgebreid naar Boswachterij Dorst. Het voormalige zwembad Surae is een nat gebied dat met enkele aanpassingen prachtig aansluit, mogelijk zelfs tot aan het gebied ten noorden van Atletiekvereniging Spiridon.

De ecologische verbindingszones dragen ook bij aan de landschappelijke en recreatieve waarden: een mooie omgeving voor mensen om in te werken, te wonen en te genieten. In bosgebied de Heiningen ligt een wandelpad door de ecologische zone. Samenwerking. De organisaties die in dit project samenwerken zijn de gemeenten Gilze en Rijen, Breda en Alphen-Chaam, waterschap Brabantse Delta, Staatsbosbeheer, Rijksvastgoedbedrijf/Defensie en golfclub Toxandria. De zone is onderdeel van het door de provincie Noord-Brabant aangewezen Natuurnetwerk Brabant. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door subsidieregeling Biodiversiteit en Leefgebieden Bedreigde Soorten (BIO) en subsidie van het Groen Ontwikkelfonds Brabant (GOB)." (bron: Waterschap Brabantse Delta)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Molenschot, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van Molenschot door Kees Wittenbols uit Breda.

Terug naar boven

Links

- Belangenvereniging: - De in 2014 opgerichte Stichting Dorpsbelang Molenschot heeft als doel de leefbaarheid in het dorp te waarborgen en waar mogelijk te verbeteren. De werkgroepen binnen de stichting houden zich daartoe bezig met diverse leefbaarheidsthema’s. De stichting betrekt de inwoners actief bij haar activiteiten.

- MFA: - In 2013 is multifunctionele accommodatie (MFA) De Molenwiek gerealiseerd. De basisschool, kinderopvang / peuterspeelzaal en tal van verenigingen en clubs hebben in dit nieuwe hart van de Molenschotse gemeenschap hun thuisbasis gevonden. De centrale ruimte is een gastvrije plek waar iedereen welkom is voor een krantje, koffie, een praatje, om te internetten of een boek te lenen uit of te brengen in de MiniBieb.

Door het multifunctionele karakter kunnen het kindcentrum en het gemeenschapshuis op slimme manieren van elkaars ruimtes gebruik maken. Hierdoor hebben beide extra ruime tot hun beschikking. Zo is de gymzaal tevens feestzaal. Het speellokaal is zo gelegen, dat deze dubbel dienst doet als podium, waarbij de gymzaal de theaterzaal is. De gymzaal is dan ook geschikt voor avondgebruik. Het gemeenschapshuis heeft een lokaal dat tevens dienst doet als handvaardigheidslokaal van het kindcentrum. Het door Bonnemayer Architecten ontworpen gebouw is zorgvuldig ingepast in zijn omgeving: het dorp Molenschot is een kleine kern met een zeer karakteristieke uitstraling. Het straatbeeld wordt bepaald door monumentale boerderijen en schuren. De schaal, vorm en materialisatie van de MFA sluiten hier nadrukkelijk op aan, evenals de positionering ten opzichte van de straat.

- Onderwijs en kinderopvang: - "Basisschool Sint Anna is een kleine gemoedelijke basisschool midden in de dorpskern van Molenschot. De school heeft een prominente plek in het dorp, zeker sinds we vanaf 2013 zijn gehuisvest in MFA De Molenwiek. In dit prachtige gebouw kunnen we samenwerken met partners op het gebied van educatie, ontspanning en opvang. Het onderwijs is zeer eigentijds en innovatief. De school werkt met een onderbouwunit en een bovenbouwunit. Binnen de unit worden alle lessen verzorgd. Zowel de leerkrachten als een onderwijsassistent begeleiden de leerlingen in hun persoonlijke ontwikkeling. Zelfstandig plannen, verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leervragen en samenwerken met anderen zijn onze belangrijkste pijlers.

Onze school heeft gekozen voor een diversiteit aan ruimten voor kinderen om te werken: een instructieruimte, een leerplein en een stilteruimte. Verder beschikt de school over veel speelruimte: een groot speelplein, met een grasveld en een speelplantsoen buiten en een ruime gymzaal binnen. We werken met een continurooster en kinderen kunnen in de pauzes, maar ook na schooltijd naar hartenlust spelen! De ouderbetrokkenheid is groot. Ouders verlenen allerlei hand- en spandiensten en worden voortdurend betrokken bij allerlei activiteiten op school. Ouders worden ook uitgenodigd om met het team na te denken over het onderwijs aan hun kinderen. Voor het innovatietraject is er een ouderforum opgezet. Verder worden ouders geïnformeerd over ons onderwijs via verschillende ouderavonden en de mogelijkheid om overdag een “kijkje in de keuken” te kunnen nemen."

- Ook Peuterspeelgroep Pinkeltje is gevestigd in MFA De Molenwiek te Molenschot. "Doel en opzet van de peuterspeelgroep: een bijdrage leveren aan ontwikkeling van peuters en hen hierin stimuleren; peuters zich laten uitleven in de binnen- en buitenruimte van de peuterspeelgroep; peuters laten kennismaken met spel- en speelmateriaal dat aansluit bij de ontwikkeling van de peuter; bevorderen van sociale vaardigheden; bovenal trachten je peuter een prettige tijd op de peuterspeelgroep te bezorgen. Om de ontwikkeling van de peuters te stimuleren werken we met een thema volgens de methode Uk en Puk en volgens Taallijn (interactief voorlezen). Regelmatig wordt er een nieuw prentenboek geïntroduceerd. Naast het prentenboek komen diverse andere activiteiten rond hetzelfde thema aan bod."

- Muziek: - Mandoline Orkest Estrellita.

- Sport: - Voetbalvereniging Molenschot.

- Tennisvereniging Molenschot.

- Golfclub Toxandria (Veenstraat) is in 1928 opgericht, en was daarmee de eerste in Brabant en Limburg. Charles Stulemeijer, een bekend Breda's industrieel, kocht de ruim 43 ha grond en richtte de club op. Hij vond het voor zijn onderneming en voor de stad Breda belangrijk dat er een golfbaan in de buurt zou komen. De 9 holes baan wordt aangelegd in een gebied van voornamelijk woeste zandgrond met heide. De baan komt medio 1929 gereed. Paradoxaal genoeg waren het de slechte economische omstandigheden die in 1937 de uitbreiding tot een volwaardige 18 holes baan mogelijk maakten; de aanleg werd betaalbaar door de subsidies die de overheid verleende om werklozen aan de slag te krijgen.

- De in 1991 opgerichte Golfclub Princenbosch (Bavelseweg) heeft de beschikking over een 27 holes baan.

- Zorg: - Zorgboerderij 't Raakeind.

- Welzijn: - De gemeente Gilze en Rijen bedankt de vrijwilligers in haar gemeente door een keer per jaar iets leuks te doen, op een zaterdag begin december, ter gelegenheid van de Nationale Vrijwilligersdag. Eerder organiseerde de gemeente bijvoorbeeld een avond met bijzondere activiteiten, zoals workshops koken of een beklimming van de toren van het gemeentehuis. In 2018 werd zowel in Gilze als in Rijen voor het eerst een lunch georganiseerd. Het succes was zo groot dat besloten werd om het in 2019 in alle vier de kernen te doen. In Molenschot was dat met 60 bezoekers een 'volle bak' dus 'een schot in de roos'. "Het is laagdrempelig, toegankelijk en gezellig. Het is fijn om ook andere vrijwilligers te zien. Vorige jaren moest je er een avond voor weg. En ik heb het al zo druk. Dus daar kwam niet zo veel van. Maar dit is dichtbij huis. Daar hoef ik de auto niet voor te nemen", aldus een reactie van een der bezoekers.

- Openbaar vervoer: - Buurtbus Molenschot - Dorst onderhoudt lijndienst 297 van Rijen (NS-station) via de genoemde dorpen naar Oosterhout (Amphia-ziekenhuis) v.v., volgens een vaste dienstregeling.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Molenschot en - idem St. Anna.

Reactie toevoegen