Status

- Mierlo is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Geldrop-Mierlo. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2003.

- Wapen van de voormalige gemeente Mierlo.

- Onder het dorp Mierlo vallen ook de buurtschappen Bekelaar, De Loo, Goor, Heiderschoor, Het Broek (grotendeels), Loeswijk, Luchen, Overakker, Trimpert en Voortje. Dat zijn in totaal 10 buurtschappen.

Naam

In het Brabants
Mierle.

Oudere vermeldingen
1245 Henricus de Mirle, 1256 kopie 19e eeuw Mierle, 1263 Mirla, 1300 kopie 1388 Mirle, 1358 Myerle, 1374 Mierle, 1411 Myerle, 1523 Mierloe, 1536 Merloe, Mierle, 1663 Mierloo, 1773 Mierlo, 1883 Mierloo.

Naamsverklaring
Samengesteld uit lo 'licht, open bos' en mier* 'moeras', vergelijk Lage Mierde.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Ligging

Mierlo ligt ZW van Helmond, ZO van Nuenen, NO van Geldrop, aan de beek de Mierle, die uitkomt in de Aa.

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Mierlo 324 huizen met 2.070 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 72/466 (huizen/inwoners) en de buurtschappen Overakker 29/185, Loeswijk 29/173, Bekelaar 15/90, Marktstraat 47/353, Broek 44/250, Hout 63/403 en Het Goor 25/150.

- In 1968 heeft de gemeente een fors deel van haar huizen en inwoners verloren aan de gemeente Helmond, namelijk 551 hectare met 5.454 inwoners. Het betrof het dorp Mierlo-Hout e.o.. Tegelijkertijd is 137 hectare met 118 inwoners overgegaan naar de gemeente Someren.

- In 1995 is 480 hectare met 106 huizen en 358 inwoners naar de gemeente Helmond gegaan. Dit betrof het gebied Brandevoort.

- In 1997 is 488 hectare naar de nieuwe gemeente Heeze-Leende overgegaan.

- In 2004 is de gemeente opgeheven en - met 1.786 hectare, 3.930 huizen en 10.005 inwoners - opgegaan in de nieuwe gemeente Geldrop-Mierlo.

- Tegenwoordig heeft het dorp ca. 4.000 huizen met ca. 10.000 inwoners.

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Mierlo, kun je terecht bij de volgende instantie en sites:

- "Heemkunde, naar het oude woord "heem", is kennis van de eigen leefomgeving. Die kennis krijgen we door het bestuderen van het verleden van de streek waarin we leven. Monumentale en oude panden zijn tastbare bewijzen van dat verleden, maar dat geldt ook voor straatnamen, familienamen, wegenpatronen, gebruiksvoorwerpen en tradities. Die vertellen ons allemaal iets over de plaats waarin we wonen. Niet alleen oude dingen behoren tot het culturele erfgoed, maar ook zaken die straks tot het verleden gaan behoren, zoals dialecten, tradities, streek- en dorpsgezichten. Heemkunde staat dus niet gelijk met oudheidkunde; heemkunde is niet alleen geschiedenis, maar ook de kennis van de huidige tijd. Het internet en digitalisering zijn niet ongemerkt aan ons voorbij gegaan; de heemkunde ontwikkelt zich mede hierdoor steeds verder en sneller. Deze website is daar een voorbeeld van, want via deze moderne communicatiemiddelen kunnen we de historie en de cultuur van ons heem delen met vele anderen.

Heemkundekring Myerle is opgericht in 1984. We hebben ons sinds die tijd bezig gehouden met monumenten, het kadaster van Mierlo vanaf 1832, toponiemen- en archiefonderzoek (waardoor de beschrijving van het dorpsgebied van 1785 in beeld is gekomen), het opbouwen van een gerichte bibliotheek, het verzamelen van bidprentjes, foto's en video's over het dorp en de Mierlonaren, het uitbrengen van de Myerlese Koerier (ons verenigingsblad) en speciale uitgaven, het verzorgen van lezingen en tentoonstellingen. Ook via de vele opgravingen, waaraan leden van onze heemkundekring hebben meegeholpen, hebben we een bijdrage kunnen leveren aan het uitdiepen van de geschiedenis van het dorp en buurdorp Mierlo-Hout. De jaarlijkse Meiboom, filmavond en excursies zijn hoogtepunten waaraan vele leden en niet-leden plezier beleven. Je bent ook welkom in ons heemhuis, het Oude Raadhuis, waar we iedere donderdagavond van 20.00-22.00 uur aanwezig zijn."

- Verhalen over de geschiedenis van Mierlo op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Recente ontwikkelingen

- Een gebied van circa 100 hectare groot ten oosten van Mierlo is nu nog in gebruik van boerenbedrijven. Er bestaan echter ideeën om het gebied om te vormen tot een landschapspark met ruimte voor sport, recreatie en natuurbeleving. Er zijn geen grootschalige woningbouwplannen voor het gebied. Het college wil in het gebied wel beperkt ruimte bieden voor bebouwing. Om te voorkomen dat projectontwikkelaars de grondprijs in het gebied opdrijven, gaat de gemeente gebruikmaken van het voorkeursrecht (mits de gemeenteraad daar op 11 maart 2019 mee instemt). Dat houdt in dat grondeigenaren in het gebied bij een eventuele beoogde verkoop van hun percelen deze eerst aan de gemeente moeten aanbieden. Het voorkeursrecht geldt maximaal 3 jaar.

Bezienswaardigheden

- Mierlo heeft 9 rijksmonumenten.

- Mierlo heeft 37 gemeentelijke monumenten.

- De RK Heilige Luciakerk in Mierlo (Pastoor de Winterstraat 19) is tussen 1856 en 1859 gebouwd, ter vervanging van de te klein geworden voorganger uit 1496. De kerk is ontworpen door architect Hendrik Jacobus van Tulder, die ook vele andere kerken in Zuidoost-Brabant heeft ontworpen. Binnenin de huidige toren zijn nog overblijfselen van de oorspronkelijke gotische toren te vinden. Ook is er nog een klok uit 1414, waarschijnlijk gegoten door Jan van Venlo. De twee andere klokken dateren uit 1953 en zijn gegoten door Klokkengieterij Eijsbouts. In 2015 is de Heilige Luciaparochie opgegaan in de Parochie Heilige Nicasius, die naast dit dorp de voormalige parochies uit Geldrop, Heeze, Leende en Sterksel omvat.

"Het kerkgebouw met sacristie is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociale en geestelijke ontwikkeling, in het bijzonder de ontwikkeling van het katholicisme in de tweede helft van de 19e eeuw en de vorming van parochiecentra op het platteland. Het is tevens van belang voor de geschiedenis van de nederzetting Mierlo, vanwege de continuïteit van het kerkelijk gebruik die tot uitdrukking komt in de aanwezigheid van de middeleeuwse toren, die in de neogotische kerk is opgenomen. Het heeft architectuurhistorisch belang vanwege de plaats in het werk van de architect Van Tulder, als bijzonder voorbeeld van de verwerking van motieven uit de Brabantse dorpsgotiek met elementen van de zuidelijke neogotiek, die Van Tulder tijdens zijn Belgische opleiding heeft leren kennen. Het gebouw heeft ensemblewaarden in samenhang met pastorie en parochiehuis. Het is gaaf bewaard gebleven en typologisch zeldzaam." (bron: Rijksdienst voor het Cutureel Erfgoed)

- De Mariakapel (veldkapel) in Mierlo is in 1951 gebouwd uit dank voor de behouden terugkomst van Mierlose soldaten uit Nederlands-Indië. Er was nog een kapel in het dorp, in het voormalige klooster, later bejaardenhuis Bethanië. Bij de bouw van het nieuwe Hof van Bethanië in 2010 is die kapel gesloopt.

- De Mierlose Molen (Dorpsstraat 147) is een naamloze, sinds 2017 dichte standerdmolen. De molen is omstreeks 1640 gebouwd voor de heren van Mierlo. Ze bevond zich op de Molenheide en deed dienst als korenmolen. In de loop van de 19e eeuw kwam ze in handen van particulieren. In 1860 is de molen verplaatst naar de Dorpsstraat en in 1992 is ze naar de huidige locatie verplaatst: een grasveld midden in het dorp. De molen was van 1956 tot 2020 eigendom van de gemeente en ze is gerestaureerd in 1941 en 1970. Sinds 2020 is zij eigendom van Molenstichting Geldrop-Mierlo. De molen is maalvaardig - er wordt op vrijwillige basis graan gemalen - en is te bezoeken op zaterdagen van 11.00-15.00 uur.

- Elderse Molen of De Ellenaar.

- Voetbalmuseum Fanatic van Mierlonaar Jos Lenssen is in april 2019 feestelijk geopend, in aanwezigheid van diverse prominenten, waaronder Louis van Gaal en Hans van Breukelen (zie hier een video van de opening). Voor de anno 2019 62-jarige Lenssen ging een droom in vervulling. Hij begon als verzamelaar op een zolderkamer en wist in een halve eeuw tijd een zeer indrukwekkende collectie op te bouwen. Lenssen was vrijwilliger bij voetbalclub Mifano en werd de contactpersoon van het naastgelegen sporthotel, wat hem mede gelegenheid gaf uitstekende contacten in de voetbalwereld op te bouwen en te onderhouden, en daardoor bijzondere attributen voor zijn museum in wording te vergaren. "Jos was altijd heel bescheiden, maar toch kon je niet om hem heen", zei Hans van Breukelen bij de opening. Mede dankzij een bijdrage van de gemeente Geldrop-Mierlo heeft Lenssen met zijn museum onderdak kunnen vinden in sporthotel HUP (Arkweg 3-17). Het museum is gratis toegankelijk en is dagelijks geopend.

Landschap, natuur en recreatie

- De voormalige vuilstort van Razob direct N van het Eindhovens Kanaal, die deels onder Mierlo valt en deels onder het Nuenense dorp Eeneind, is in 2010 geheel afgedekt. Vanaf 2003, toen de stortfunctie werd opgeheven, is gewerkt aan de herbestemming tot Landgoed Gulbergen, met een oppervlakte van 375 hectare. Afvalverwerker Attero is erfpachthouder van het terrein. Zij wil Landgoed Gulbergen verder ontwikkelen tot een grote centrale ontmoetingsplek waar mensen kunnen recreëren en ontspannen. Zo wordt een deel van het gebied gebruikt door dierentuin Dierenrijk, is er een golfbaan met 3 keer 9 holes aangelegd en zijn er enkele stukken bos geplant. Verder zijn 2 stukken grond gereserveerd als evenemententerrein. Recreatieonderneming Libéma - eigenaar van Dierenrijk - wil er graag een vakantiepark met 300 bungalows en een zwemparadijs aanleggen. Ook wordt gedacht aan een amfitheater. De eerder geplande uitbreiding van de golfbaan gaat waarschijnlijk niet door. In plaats daarvan wordt gedacht aan een recreatieplek met een skihal of een rodelbaan tegen de berg aan de kant van het Eindhovens Kanaal.

Op het Gulbergenterrein komt waarschijnlijk ook een themapark rond afval en duurzaamheid voor kinderen en hun (groot)ouders. Het infotainmentpark met attracties gaat WasteWorld heten. De gemeenten Nuenen en Geldrop-Mierlo, regiobestuur MRE en de provincie hebben hebben ‘in beginsel positief' op de plannen gereageerd. Voorzitter Ernst Jonkers van Stichting WasteWorld: "Wij willen wat iedereen wil: een betere aarde. Daarover gaat ons park ook: hoe zorgen we voor een betere aarde in 2050?” Het plan voorziet niet alleen in grote achtbaan-achtige attracties, er komen ook mogelijkheden om dingen te maken. Kinderen kunnen bijvoorbeeld plastic doppen verzamelen. Op het park kunnen ze die verwerken tot een emulsie waarvan in de 3D-printer dan weer voorwerpjes gemaakt kunnen worden. En in een grote ruimte met toiletpotten kunnen kinderen zich laten ‘doorspoelen'. Dan glijden ze door een rioolbuis en onderweg leren ze dat het niet alleen poep en pies is wat daarin zit, maar ook heel veel andere dingen.

Toen de sticbting met haar plannen in het nieuws kwam, hebben ze uit het hele land aanbiedingen gehad om het park daar te komen ontwikkelen. Maar ze kozen voor Mierlo. "Hier ligt een afvalberg met een hoogste punt van 60 meter. Een berg die ook nog gas geeft. Dat is voor een themapark dat de circulaire economie als uitgangspunt heeft een prachtige plek", aldus Jonkers. Als alles meezit kan medio 2021 met de bouw van WasteWorld worden begonnen. Het beoogt een drukbezochte attractie te worden, die ook ook veel extra lokaal verkeer gaat opleveren. Er wordt daarom overlegd over een eventuele extra afslag vanaf de A270 (Helmondweg) en een NS-station. Jonkers verwacht dat in voorjaar 2020 duidelijk wordt of alle mogelijke (rand)voorwaaden zodanig goed geregeld kunnen worden dat de betrokken gemeenten - Geldrop-Mierlo en Nuenen, Gerwen en Nederwetten - WasteWorld in de bestemmingsplannen mogelijk willen maken.

- Waterschap Aa en Maas heeft in 2016 de Overakkerseloop, Goorloop en Vleutloop in natuurgebied Sang en Goorkens O van Mierlo heringericht. Deze waterlopen hebben daarmee hun oorspronkelijke karakter teruggekregen en zijn zo een 'natte natuurparel' geworden, waardoor een waardevoller leef- en voortplantingsgebied voor flora en fauna is ontstaan.

- "Hoe kunnen we een geluidswerend ontwerp maken, waarbij energieopwekking wordt gekoppeld aan de omringende natuur en ook de verbeelding wordt aangesproken? Deze vraag staat centraal in de design challenge ‘Onze Energie, Ons Landschap’ voor het snelweglandschap van de A67 ter hoogte van de Strabrechtse Heide, NO van Heeze (en voor de zuidkant onder dat dorpsgebied vallend. De noordkant van de A67 valt onder het dorpsgebied van Mierlo). Met deze opdracht willen Staatsbosbeheer en Kunstloc Brabant een stimulans geven aan het verbindend ontwerpen waarbij een combinatie wordt gemaakt tussen ruimtelijke kwaliteit, energieopwekking en natuurverbetering. We dagen ontwerpteams met deze opdracht uit om oplossingen te bedenken die specifiek voor deze plek of elders in Nederland toegepast kunnen worden. De oplossingen moeten innovatiever zijn dan een stapeling van de verschillende functies.

Met deze prijsvraag zoeken we naar slimme, duurzame en multifunctionele oplossingsrichtingen vanuit hernieuwbare energievormen. Hoe creëren we een duurzame geluidsvoorziening, die een meerwaarde levert aan: de natuurlijke omgeving; het terugdringen van belastende uitstoot; de beleving van het gebied; het opwekken van energie; biodiversiteit; cultureel erfgoed; burgerparticipatie (hoe kun je conform het klimaatakkoord ook burgers een rol geven bij het realiseren van je idee?). De resultaten van de challenge worden gepresenteerd tijdens de Landschapstriënnale 2021." (bron: Kunstloc Brabant, november 2020)

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Mierlo, met laagsteprijsgarantie!

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)