Status

- Midden-Groningen is een gemeente in de provincie Groningen.

- De gemeente Midden-Groningen is in 2018 ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde en Slochteren.

- De hoofdplaats van de gemeente Midden-Groningen is Hoogezand.

- De gemeente Midden-Groningen omvat de dorpen Borgercompagnie (deels), Foxhol, Froombosch, Harkstede (grotendeels), Hellum, Hoogezand, Kiel-Windeweer, Kolham, Kropswolde, Lageland (deels), Meeden, Muntendam, Noordbroek, Overschild, Sappemeer, Scharmer, Schildwolde, Siddeburen, Slochteren, Steendam, Tjuchem, Tripscompagnie (grotendeels), Westerbroek, Woudbloem en Zuidbroek, en de buurtschappen Achterdiep, Beneden Veensloot, Blokum, Bokhörn, Borgweg, Boven Veensloot, De Paauwen, Denemarken, Duurkenakker, Gaarland, Jagerswijk, Kalkwijk, Karsbadde, Kibbelgaarn (deels), Kleinemeer, Korengarst, Luddeweer, Lula, Nieuwe Compagnie, Noordbroeksterhamrik, Oude Verlaat, Ruiten, Schaaphok, Spitsbergen, Stootshorn, Tussenklappen, Tussenloegen, Uiterburen, 't Veen, Waterhuizen (grotendeels), Westeind, Wilderhof en Wolfsbarge. Dit zijn 25 dorpen en 33 buurtschappen in totaal. Verder hebben wij ook een pagina gemaakt van het voormalige dorp en thans Hoogezandse wijk Martenshoek.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Groningen.

Naam

Werknaam
De voorlopige werknaam tot het bekend worden van de definitieve naam op 15 maart 2016 was HSSM, zijnde de eerste letters van de 3 fusiegemeenten.

Definitieve naam
De inwoners is gevraagd met suggesties voor een nieuwe gemeentenaam te komen. Er komen 410 suggesties binnen, met 271 unieke namen. Een onafhankelijke adviescommissie, samengesteld uit een aantal relevante disciplines, kiest aan de hand van een reeks criteria - zoals: lijkt de naam niet teveel op een andere gemeentenaam in het land, straalt de naam herkenbaarheid en aantrekkingskracht uit, is de naam makkelijk uit te spreken, heeft de naam topografische en/of historische verwantschap met het gebied of onderdelen daarvan, past het bij de beoogde identiteit van de gemeente, roept het positieve associaties op, heeft het uitstraling naar buiten - aanvankelijk de 20 meest geschikte namen, en daaruit weer de 3 daarvan meest geschikte: De Hogewolden, Midden-Groningen en Woldmeren.

De inwoners kunnen vervolgens stemmen op een van deze namen. Onderbouwing van de namen:
De Hogewolden
Twee van de gebieden worden met wold aangeduid. Slochteren ligt in de Woldstreek en Menterwolde is een deel van het Wold Oldambt. Er zit reliëf in het landschap met hogere gebieden in alle streken. Het hoger gelegen deel van Hoogezand-Sappemeer is het Gorecht. De naam De Hogewolden heeft een positieve uitstraling, een gebied waar het fijn vertoeven is. Landelijkheid, rust en natuurbeleving voor de nieuwe gemeente spreken eruit.
Midden-Groningen
Een krachtige naam die direct staat voor dit gebied. Duidelijk waar de gemeente ligt, ook voor een buitenstaander. Geeft een groot gebied weer met meerdere belangrijke plaatsen erin. Een positieve associatie met alle mogelijkheden om een nieuwe identiteit en uitstraling op te bouwen.
Woldmeren
Een mooie beschrijving van het landschap vanuit historisch perspectief met wolden en meren. Zowel Slochteren, Hoogezand-Sappemeer als Menterwolde hebben één of meerdere meren. Een positieve uitstraling gebaseerd op natuur, recreatie en toerisme. Een naam met de ambitie naar een toekomst met de wind in de zeilen!

De uitslag van de stemming is op 15 maart 2016 bekend gemaakt: het is Midden-Groningen geworden. Deze naam krijgt 48% van de 16.570 uitgebrachte stemmen. Na de formele vaststelling van deze naam door de gemeenteraden in april 2016 is deze in gebruik genomen en is de voorlopige werknaam HSSM vervallen.

Ligging

De gemeente Midden-Groningen ligt in het midden van de provincie Groningen en grenst in het W aan de gemeenten Haren en Groningen, in het N aan de gemeenten Ten Boer, Loppersum en Appingedam, in het O aan de gemeenten Delfzijl en Oldambt en in het Z aan de gemeente Veendam en de provincie Drenthe (gemeenten Tynaarlo en Aa en Hunze). De hoofdplaats Hoogezand ligt ZW in de gemeente.

De fusiepartners liggen vanouds in 3 verschillende streken (vandaar dat er ook niet 1 overkoepelende bestaande streeknaam kon worden gekozen als gemeentenaam die het hele gebied dekt): Slochteren ligt in de streek Duurswold, Hoogezand-Sappemeer viel onder het Gorecht, en Menterwolde viel grotendeels onder het Wold-Oldambt. De laatste 2 streeknamen zijn vandaag de dag niet meer in gebruik.

Statistische gegevens

De gemeente Midden-Groningen is bij haar oprichting in 2018 als volgt samengesteld:
- van de gemeente Hoogezand-Sappemeer: ca. 13.500 huizen met ca. 34.000 inwoners op een oppervlakte van ca. 73 km2;
- van de gemeente Slochteren: ca. 6.000 huizen met bijna 15.000 inwoners op een oppervlakte van ca. 159 km2;
- van de gemeente Menterwolde: ca. 5.000 huizen met ruim 12.000 inwoners op een oppervlakte van ca. 82 km2.
Gezamenlijk ca. 24.500 huizen met ca. 61.000 inwoners op een oppervlakte van ca. 314 km2.

- Voorafgaand aan de herindeling per 2018, heeft in 2017 een grenscorrectie plaatsgevonden tussen de gemeenten Groningen en Slochteren, waarbij het Slochterense deel van nieuwbouwproject Meerstad naar de gemeente Groningen is overgegaan, zodat dat gebied sinds 2017 onder 1 gemeente valt. Dit wordt gevisualiseerd door de paarse lijn in de linkerhoek van een van de kaarten op deze pagina.

Geschiedenis

- "Het Historisch Archief Midden-Groningen is het historisch documentatiecentrum van de gemeente. Door de tijd heen zijn door overheid en inwoners vele boeken, documenten, foto's en kranten verzameld. Deze waardevolle archiefstukken geven inzicht in je familiegeschiedenis, de ontwikkeling van de omgeving en het maatschappelijk leven door de jaren heen. Een zoektocht naar het verhaal van de gemeente, haar kernen en haar inwoners begint bij het Historisch Archief. Het Historisch Archief is hét geheugen van de gemeente. Iedereen die iets wil weten over de geschiedenis van zijn of haar eigen familie, huis, buurt, dorp of streek kan terecht in de studieruimtes en op de website. In afwachting van de realisatie van een nieuw bestuurscentrum met centraal archiefdepot - waarvoor zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden - worden in de bewaarplaatsen in Slochteren en Muntendam zo'n 2500 strekkende meter archiefbescheiden bewaard. Door het beheren, ontsluiten en presenteren van ons papieren erfgoed voor een zo groot mogelijk publiek werkt het archief aan de versterking van de culturele identiteit van Midden-Groningen en de gemeentelijke samenhang.

Naast overheidsarchieven bewaart Historisch Archief Midden-Groningen ook diverse archieven van particulieren, bedrijven, verenigingen en instellingen. Bovendien hebben wij een bibliotheek, een krantencollectie en een uitgebreide foto- en ansichtkaartencollectie. De verschillende collecties inclusief een deel van onze genealogische bronnen zijn via de website online raadpleegbaar en doorzoekbaar. In onze studieruimtes kun je gratis terecht voor onderzoek in de originele bronnen. In deze tijdelijke situatie werken wij op afspraak. Voor inzage in de archieven en collecties van de voormalige gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde blijven de bezoekersadressen voorlopig: Hoofdweg 10a, Slochteren en Kerkstraat 2, Muntendam.

Voor de gemeente Midden-Groningen is een organisatie ingericht, waarin ook de documentaire informatievoorziening (DIV) en de archiefzorg is belegd. Dit taakveld valt nu organisatorisch samen met het team DIV en Archief. Daarbinnen richten een aantal medewerkers, aangevuld met een groep vrijwilligers, zich onder leiding van een teamleider op het taakonderdeel Historisch Archief. Formeel is de gemeentesecretaris (bij het ontbreken van een benoemde archivaris) verantwoordelijk voor het archiefbeheer en ligt de archiefzorg bij het college van Burgemeester en wethouders."

Recente ontwikkelingen

- Reeds in de loop van 2015 hebben de gemeenten, inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties veel input geleverd met betrekking tot hun wensen, kansen, ambities en zorgen over onderwerpen als wonen, werken, toerisme en recreatie, onderwijs, zorg en welzijn et cetera. Input vormde ook de SWOT-analyse gemeente Midden-Groningen van E&E Advies d.d. januari 2016.

Dit heeft geleid tot de nota 'Samen kom je verder. Kompas voor de nieuwe gemeente Midden-Groningen' (in april 2016 door de 3 gemeenteraden vastgesteld). "Het Kompas gaat over doelen en intenties, want die inspireren en binden samen. In dit Kompas beschrijven wij de richting waarin onze gemeente zich wil gaan ontwikkelen. Dit Kompas is gebaseerd op vele gevoerde gesprekken en op een analyse van trends, ontwikkelingen en feiten. Het Kompas benoemt ook 3 bouwstenen voor een maatschappelijke agenda die daarbij past, zijnde 'Groots in kleinschaligheid', 'Ieder mens telt' en 'Economie van de toekomst'. De toekomst is onvoorspelbaar, maar wel te beïnvloeden. Dat vraagt een bundeling van krachten en een eensgezind optreden. Het Kompas voor de nieuwe gemeente Midden-Groningen laat zien dat we daarvoor niet tot 2018 hoeven te wachten. Wij nodigen iedereen uit om nu al samen met ons op weg te gaan in de richting die het Kompas wijst. Onder het motto: 'Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder!' Inwoners, ondernemers, organisaties en overheid gaan het de komende jaren samen doen. Daar verheugen wij ons op." Aldus de 3 burgemeesters van de huidige gemeenten in de inleiding van de nota.

- De gemeente Midden-Groningen heeft in april 2018 1,1 miljoen subsidie ontvangen van Kansrijk Groningen, het programma van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) voor projecten die de leefbaarheid bevorderen in het aardbevingsgebied. Een groot deel daarvan gaat naar projecten die de inwoners en het toerisme in het dorp Steendam ten goede komen (zie verder aldaar onder het kopje Recente ontwikkelingen). Verder komt er vanuit Overschild een fietspadverbinding molen-kerk-meer (€70.000). Het fietspad vanuit Overschild sluit dan aan op het ‘Rondje Schildmeer’ en op de fietsknooppunten. In Hellum krijgt het schoolplein van de voormalige basisschool De Ent een dorpsfunctie, waar een combinatie van ontmoeten en spelen mogelijk wordt gemaakt (€30.000). En voor nieuwbouw van MFC Dorpshuis Schildwolde en jeugdhonk ’t Kon Amper in dat dorp komt €200.000 beschikbaar.

Bezienswaardigheden

- Het nieuwe gemeentehuis van de gemeente Midden-Groningen wordt vast een bezienswaardigheid, daarom vermelden wij het hier alvast. Het nieuwe gemeentehuis wordt tegen cultureel centrum Het Kielzog in Hoogezand aan gebouwd. Het oude gemeentehuis van de voormalig gemeente Hoogezand-Sappemeer stond op die plek. Dat is in zomer 2019 afgebroken. Om ruimte en dus bouw- en exploitatiekosten te besparen krijgen de medewerkers flexplekken, waardoor er per medewerker maar 0,7 plek nodig is. Daarnaast wordt voorlopig het gemeentehuis in Slochteren nog voor de helft aangehouden, omdat de gemeente de komende jaren extra werkzaamheden heeft als gevolg van de aardbevingsopgave. De oude gemeentehuizen behouden was geen optie. Langer gebruikmaken van het oude gemeentehuis in Hoogezand was qua brandveiligheid en klimaatbeheersing, maar ook ARBO-technisch niet verantwoord. Het gemeentehuis in Muntendam wordt in principe gesloopt zodra het nieuwe gemeentehuis er staat. Dat beoogt eind 2020 of begin 2021 gereed te komen.

Landschap, natuur en recreatie

- In 1990 is Midden-Groningen door het Rijk benoemd als een zogeheten Strategisch Groenproject. Doel hiervan was grootschalige functieverandering van landbouw naar natuur. In 1994 is de Landinrichtingscommissie geïnstalleerd die een inrichtingsplan heeft opgesteld. Na uitgebreide voorlichtings- en inspraakrondes is de uitvoering van het herinrichtingsplan in 1999 van start gegaan. Er zijn werkzaamheden uitgevoerd in een 6300 ha groot gebied, globaal gelegen tussen Steendam en Kolham. Bijna 1600 hectare hiervan is nu natuurgebied.

De herinrichting van een reeks gebieden in Midden-Groningen tot natuurgebied, die gezamenlijk de overkoepelende naam 't Roegwold hebben gekregen, is na ruim 20 jaar in mei 2016 officieel afgerond. In het gebied is 45 km aan fiets-, wandel- en ruiterpaden aangelegd en met elkaar verbonden, waardoor een recreatief netwerk is ontstaan. Het 'rondje Schildmeer' is al erg populair onder fietsers en wandelaars, terwijl ook het nieuwe plankenpad over het Dannemeer veel bezoekers trekt. Daarnaast zijn de afgelopen jaren kades verbeterd, nieuwe bruggen geplaatst en visvriendelijke oevers aangelegd. Verder zijn de landbouwgronden opnieuw ingericht, waardoor ze meer geconcentreerd zijn en de natuur meer ruimte heeft gekregen. Dat is gebeurd door aankoop en ruil van gronden.

Het gebied is onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland, een netwerk van aaneengesloten natuurgebieden in ons land. Het herinrichtingswerk is in opdracht van de provinvie uitgevoerd door de in 1994 opgerichte Landinrichtingscommissie Midden-Groningen. Deelprojecten waren o.a. de gebieden Tetjehorn (bij Overschild) in 2001, de Westerpolder (bij Kolham) in 2003, Ae’s Woudbloem in 2004, het Dannemeer (bij Slochteren) in 2014, en de Haansplassen in 2016. Met name Dannemeer ontwikkelt zich tot een dorado voor water- en rietvogels zoals blauwe kiekendief, roerdomp en blauwborst. Zee- en visarenden worden er regelmatig gespot, en er zijn al verschillende exemplaren van de zeldzame witwangstern gezien.

Gedeputeerde Henk Staghouwer stelde in zijn toespraak bij de feestelijke oplevering: "De grootschalige natuurontwikkeling in Midden-Groningen heeft in de afgelopen 20 jaar een enorme spin-off gehad: naast de aanleg van een groot uniek wetlandgebied en veel nieuwe fiets- en wandelpaden, zijn de aanpalende landbouwgebieden verbeterd. Ook zijn nieuwe initiatieven en samenwerkingsverbanden ontstaan die deze spin-off verder uitbouwen, zoals de samenwerking tussen de agrarische natuurverenigingen, Staatsbosbeheer en RWE." (bron: Provincie Groningen, 27-5-2016)

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Midden-Groningen. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Media/nieuws: - Nieuwssite MiddenGroninger.nl van het gelijknamige huis-aan-huisblad. - Nieuws van de MiddenGroninger op Facebook.

- In de 3 gemeenten waaruit de nieuwe gemeente is samengesteld, waren decennialang verschillende lokale omroepen actief. De Mediawet geeft aan dat er slechts één publieke lokale omroep actief mag zijn binnen een gemeente. Door een nieuwe overkoepelende omroepstichting op te richten wordt aan deze eis voldaan. Lokale omroep Slochteren (Regio FM) is actief in die voormalige gemeente, Radio Compagnie is er voor de voormalige gemeente Hoogezand-Sappemeer en Omroep Menterwolde was er voor de gemeente Menterwolde. Radio Menterwolde is ermee gestopt. De andere twee radiozenders blijven bestaan en vallen onder de nieuwe verantwoordelijke ‘zendgemachtigde’ Stichting Mediagroep Midden-Groningen. Radio Compagnie verzorgt nu tevens het gebied Menterwolde.

- Welzijn: - Stichting Present Midden-Groningen gelooft dat mensen best bereid zijn om zich in te zetten voor de ander en de samenleving. De kloof tussen die bereidheid en het daadwerkelijk in actie komen is voor veel mensen echter (te) groot. Er is een brug, een verbindende schakel nodig. Stichting Present wil die schakel zijn. Present slaat een brug tussen mensen die iets te bieden hebben en mensen die daarmee geholpen kunnen worden. Als makelaar in vrijwilligerswerk koppelen zij vrijwilligers in de eigen woonplaats aan mensen die te maken hebben met armoede, een slechte gezondheid of een sociaal isolement. Voor 1 of 2 dagdelen of voor langere tijd.

- Humanitas Midden-Groningen biedt o.a. steun bij rouw, een Taalcafé, hulp om je papierwinkels op orde te krijgen, maatschappelijke begeleiding nieuwkomers, Maatjes activiteiten, een Hulpcentrale, Taalondersteuning, een Vriendschapskring voor mensen met een verstandelijke beperking, Voorlezen, een Fietsproject, en Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg.

- Duurzaamheid: - Bij de gemeente Midden-Groningen zijn anno begin 2019 40 tot 50 plannen bekend van mensen of bedrijven die een zonnepark willen aanleggen. Om de vele initiatieven te reguleren is er beleid noodzakelijk. Daarom heeft het college van burgemeester en wethouders in juli 2019 het ontwerp-Beleid Zonneparken vastgesteld. Het biedt een toetsingskader voor het beoordelen van aanvragen voor zonneparken. Er wordt door het college onderscheid gemaakt tussen ‘grootschalige initiatieven’ en ‘kleinschalige lokale initiatieven’. Het college stelt voor om in een groot deel van de gemeente onder voorwaarden ruimte te bieden aan kleinschalige lokale initiatieven, die 2 hectare groot mogen zijn. Grootschalige zonneparken van minimaal 5 hectare zijn in een beperkt deel van de gemeente onder voorwaarden toegestaan. Hiervoor zijn enkele zoekgebieden aangewezen. Draagvlak en participatie zijn belangrijke voorwaarden bij het verlenen van medewerking aan initiatieven. De provincie is betrokken bij het opstellen van het beleid en zal samen met de gemeente initiatieven in het buitengebied beoordelen. Het ontwerp-beleid Zonneparken in Midden-Groningen ligt t/m 4 september 2019 ter inzage. Daarna gaat de volgende fase in om tot vaststelling van het beleid te komen.

- "Het vanaf 2019 te realiseren Windpark N33 bestaat uit 35 windturbines met een vermogen van 3 tot 5 MW. Het gaat om 27 turbines in de gemeente Midden-Groningen (23 N van en in het dorpsgebied van Meeden en 4 NO van en in het dorpsgebied van Muntendam), en 8 turbines O van de kern en in de gemeente Veendam (4 N van het dorp Zuidwending en 4 Z van het dorp Ommelanderwijk). Kaart van de opstelling van de turbines. Met een totaal opgesteld vermogen van bijna 150 MW en een verwachte jaarlijkse productie van ongeveer 500 GWh levert het windpark voldoende groene stroom voor het jaarlijks verbruik van circa 140.000 huishoudens. Het windpark levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de provinciedoelstellingen van 855,5 MW opgesteld vermogen in 2020. Deze doelstelling is op zijn beurt onderdeel van de doestelling van 6.000 MW opgesteld vermogen voor heel Nederland in 2020. - Filmimpressie Windpark N33. - Factsheet Windpark N33.

Waarom Windpark N33? In drie Groningse provinciale omgevingsplannen (2000, 2006 en 2009), de provinciale herziene Ontwerp Omgevingsvisie 2016-2020 en de Structuurvisie Windenergie op Land (SWOL, 2014) is het gebied van Windpark N33 aangewezen voor grootschalige windenergie. Het gebied is onder meer aangewezen op grond van de ligging nabij industrie en infrastructuur en de windcondities ter plaatse. Dit is voor de initiatiefnemers van Windpark N33 de basis geweest om op deze locatie een windpark met een gepland opgesteld vermogen van meer dan 100 megawatt (MW) te willen ontwikkelen. De energievoorziening in ons land moet in 2050 geheel duurzaam zijn. Dit is een enorme opgave als je beseft dat het duurzame deel in de energieproductie vandaag de dag slechts 6% is. Het roer moet dus om. Achter de ontwikkeling van het windpark staan drie initiatiefnemers. De eerste twee zijn verenigd in het ‘samenwerkingsverband Windpark N33’: Blaaswind BV (een initiatief van lokale grondeigenaren) en Yard Energy. De derde is innogy Windpower Netherlands.

De Raad van State heeft op 29 mei 2019 verklaard dat de procedures voor de ontwikkeling van het windpark zorgvuldig en correct zijn doorlopen en dat aan alle wettelijke normen wordt voldaan*. De ingediende bezwaren zijn daarom ongegrond verklaard**, waardoor kan worden gestart met de realisatie van Windpark N33 (zie ook de reactie van gemeente Midden-Groningen op de uitspraak van de Raad van State). De werkzaamheden starten in de zomer van 2019. De exacte planning is nog niet bekend. De initiatiefnemers verwachten dat het windpark in het najaar van 2020 gereed is. De ontwikkelaars zullen de omgeving snel informeren over de voorgenomen werkzaamheden. Het uitgangspunt blijft dat we een goede buur willen zijn en zorgvuldig met de omgeving communiceren over de planning en voortgang van de werkzaamheden aan het windpark."
* Qua geluid voldoet het park aan de normen die daarvoor worden gesteld, en qua licht worden gerichte maatregelen genomen om dat zoveel als mogelijk te beperken, door bijv. geen knipperende toplichten maar continu brandende, en ze te dimmen wanneer mogelijk.
** De bezwaarmakers vinden dat het windpark het landschap aantast en dat het in strijd is met beleid van de gemeente en de provincie. Verder vrezen zij schade aan de natuur en overlast in de omgeving, onder meer door slagschaduw en geluid. Ook zou het onderzoek naar de gevolgen van de windturbines voor het landschap en omwonenden niet afdoende zijn.

- Veiligheid: - Politie Midden-Groningen.