- Middelrode is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Sint-Michielsgestel. T/m 1995 gemeente Berlicum, die ook wel `Berlicum en Middelrode` werd genoemd.
- Het dorp Middelrode heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien ´in´ Berlicum.
- Onder het dorp MIddelrode vallen ook de buurtschappen Heikantse Hoeve (grotendeels), Laar (grotendeels) en Woud (deels).
Terug naar bovenIn het Brabants
Mirrói of Milroj.
Oudere vermeldingen
1252 en 1312-1355 Middelrode, 1281 kopie 15e eeuw Myddelrode.
Naamsverklaring
Samenstelling van rode 'ontginning verkregen door het rooien van bos' en middel 'middelste', naar de ligging tussen twee andere plaatsen op -rode. Welke dat zijn is niet geheel duidelijk, (1) dacht aan Nistelrode en Sint-Oedenrode, maar zekerheid is hier moeilijk te krijgen.(2)
Middelrode ligt ZO van Berlicum, NO van Sint-Michielsgestel, O van Den Dungen.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Middelrode 163 huizen met 1.125 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 800 huizen met ca. 2.000 inwoners.
Terug naar bovenDe oudste sporen van gebruiksvoorwerpen in dit gebied dateren uit de periode 3000 tot 2000 voor Christus. Rond 1250 is men zich hier permanent gaan vestigen. Uit die periode dateert ook de eerste vermelding van de plaatsnaam. In 1443 krijgt Middelrode een soort 'dependance' (een 'benificie') van de parochiekerk te Berlicum, waardoor de inwoners op werkdagen in hun eigen dorp de Mis kunnen bezoeken en daarvoor niet meer naar Berlicum hoeven. Sinds 1461 werd er ook de zondagsmis gehouden.
In 1648 is de kapel door de hervormden 'geannexeerd' en in gebruik genomen als school. Deze kapel is in 1830 afgebroken. Pas in 1946 wordt besloten tot het instellen van de parochie Middelrode. In verband daarmee krijgt het dorp in 1950 een eigen kerk (zie verder bij Bezienswaardigheden).
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Middelrode, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:
- Historische Vereniging Berlicum Middelrode.
- Cijnsboek van 1340 van de hertog voor de Meierij van 's-Hertogenbosch, deel Middelrode.
Terug naar boven- In Middelrode ontbrak het al vele jaren aan een echt dorpsplein, waardoor dorpsactiviteiten zoals de kermis, muziekfeesten, parochieactiviteiten of de weekmarkt niet goed plaats konden vinden. Om de leefbaarheid van het dorp te vergroten hebben dorpshuis De Moerkoal, de parochie en de lokale horecagelegenheid De Driezeeg in de vorm van een 'burgerinitiatief' de handen ineengeslagen om een samenhangend plein voor het dorp te realiseren waar iedereen trots op is en gebruik van kan maken. Hoewel de gemeente het inwonersinitiatief steunt, "trekt de dorpsgemeenschap de kar".
In het dorp lagen twee kleine 'pleintjes' voor het dorpshuis en de kerk. Daaromheen kruisten verschillende wegen, en door onhandig geplaatste bomen bleven losse, onduidelijke parkeerplaatsen en wat loze ruimte over. Het nieuwe dorpsplein moet het 'Hart van Middelrode' worden. De kleine pleintjes zijn samengevoegd en de wegen zijn om het plein heen geleid, waardoor één samenhangend plein is ontstaan. Daardoor is o.a. ruimte ontstaan voor een verdubbeling van het aantal parkeerplekken en uitbreiding van het terras bij het dorpshuis. Ook het groen is belangrijk. De bestaande groenstroken zijn behouden, evenals waardevolle bomen, en voor het dorpshuis is een parkachtig karakter ontstaan.
Door de nieuwe inrichting (ontwerp: landschapsarchitect Edith Kolkman) is het plein gezelliger en bruikbaarder geworden. Er is nu meer ruimte voor de bestaande evenementen zoals de weekmarkt, kermis en muziekfeesten zoals Mirroi Live en Zingen onder de Boom. Door de plannen kregen verschillende dorpsbewoners al inspiratie voor nieuwe activiteiten waar voorheen geen plek voor was. Het idee voor het plein is al in 2008 ontstaan. Door diverse omstandigheden, zoals de positie van de kerk (blijft deze of gaat hij weg?) kon het idee pas enkele jaren geleden weer worden opgepakt.
Het huidige plan/ontwerp is in samenspraak met de omwonenden, de inwoners van Middelrode, de raadsfracties en het gemeentebestuur tot stand gekomen. De totale kosten waren ca. € 300.000,-. De gemeenteraad heeft € 200.000,- beschikbaar gesteld voor de realisatie van het geheel. Daarnaast hebben de parochie, De Moerkoal en Café De Driezeeg samen € 100.000 bijgedragen. Ook via zelfwerkzaamheid van de inwoners is een deel van de kosten gedekt. Het nieuwe Beukplein, zoals het is gedoopt, is in oktober 2018 feestelijk 'geopend' door burgemeester Jan Pommer.
Terug naar boven- Middelrode heeft 5 rijksmonumenten.
- De in neoromaanse stijl gebouwde RK Allerheiligst Sacramentkerk dateert uit 1950 en heeft een klok uit 1483 die afkomstig is uit de vroegere kapel. De parochie is in 2010 met de parochie van Berlicum gefuseerd tot parochie Sint Norbertus, die op zijn beurt in 2017 met andere parochies (zijnde te Heeswijk-Dinther en Loosbroek) is gefuseerd tot Parochie Heilige Augustinus. Er zijn plannen voor een nieuwe kerk in Berlicum (de oude kerk aldaar is in 2015 en 2016 afgebroken) en het in verband daarmee sluiten en vervolgens slopen van de kerk in Middelrode.
- Van landgoed Seldensate zijn alleen de duiventoren, het poortgebouw en de ruïne van het voormalige kasteeltje nog over. - Op landgoed Seldensate bevinden zich 5 rijksmonumentale objecten, de enige rijksmonumenten van Middelrode. Het park is vrij toegankelijk. - Foto's van bijzondere beuken op Seldensate.
Terug naar boven- KrijgdeKleertjes Middelrode. "Ik vind het heerlijk om onze dochters in leuke hippe kleding te zien. Helaas worden sommige items weinig gedragen, doordat ze bijvoorbeeld snel te klein zijn. Zonde! Ik vind het fijn om die nog mooie kleertjes door te geven. Op die manier kunnen andere moeders met dochters er plezier van hebben en kies ik zelf ook weer leuke kleding uit voor mijn dochters. Behalve dat het een fijn gevoel geeft, is het duurzaam. In 2016 ben ik mijn eigen ruilpunt begonnen. Voor mij is het een extra bonus dat ik zo mensen leer kennen in een omgeving waar ik niet oorspronkelijk vandaan kom. En wie weet brengt dit ruilpunt nog wel meer (jonge) ouder(s) / verzorger(s) bij elkaar", aldus initiatiefneemster Mariska, die 2 keer per maand een ruilochtend organiseert.
- Stichting Jeugd Activiteiten Middelrode organiseert de kindervakantieweek in het dorp.
- Wielertrimclub 't Goei Smoesje daagt je graag uit om het jaar sportief af te sluiten door op 31 december deel te nemen aan de stratenloop Sylvesterloop, die ca. 600 of meer deelnemers trekt. Meedoen kan voor alle leeftijden en ieder loopt in zijn eigen tempo. De afstanden zijn 5,5 / 11 / 16,5 km. Ieder jaar word een deel van het inschrijfgeld van de Sylvesterloop aan een regionaal goed doel geschonken. Zo hebben in het verleden o.a. Stichting Huifbed, Actie Polen, Afrika Nu al een mooi bedrag mogen ontvangen. Er worden vooral instanties gesteund die geen subsidie ontvangen en geheel afhankelijk zijn van vrije giften. Zulke organisaties wordt met veel plezier een steuntje in de rug gegeven.
Terug naar boven- Veel rivieren die in de loop der jaren zijn rechtgetrokken om het water sneller te kunnen afvoeren, zijn de afgelopen jaren juist weer meanderend (kronkelend) gemaakt. Dat biedt betere leefomstandigheden voor planten en dieren, het is ook goed voor de waterkwaliteit en het speelt beter in op het moderne waterbeheer (de meanderende rivieren spelen een rol bij zowel verdrogingsbestrijding als het tegengaan van wateroverlast). Ook de Aa is de afgelopen jaren weer meanderend gemaakt, o.a. in Middelrode en omgeving. Er is in 2017 ook een nieuw Ommetje gerealiseerd, nr. 14, genaamd Groot Seldensate. In dat kader is bij dat landgoed in 2017 ook een nieuwe fietsbrug over de Aa gerealiseerd, die Het Gewad Brugske is gedooopt.
Terug naar boven- Fotoreportage van Middelrode door Kees Wittenbols uit Breda.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Middelrode (online te bestellen).
Terug naar boven- Nieuws: - Sinds 2014 is er het glossy magazine BaMi (1x per kwartaal). "BaMi. Gekke naam hè, voor een blad. Hier in Balkum en Mirroi (Berlicum en Middelrode) zijn ze er inmiddels helemaal aan gewend. BaMi is een vrolijk, pittig en verrassend tijdschrift, speciaal voor deze twee Brabantse dorpen. BaMi vertelt achtergrondverhalen over de mensen die er wonen én over dingen die hen bezighouden. BaMi wil mensen blij maken. Ze aan het lachen brengen, ontroeren en verbinden. De toon is pittig zonder te irriteren. Bekende gezichten, boeiende verhalen en een bijzondere verpakking: die combinatie maakt BaMi onweerstaanbaar.
BaMi wordt gemaakt door ca. 25 professionals uit Berlicum en Middelrode. Mensen die hun geld verdienen met schrijven, fotograferen, ontwerpen en verkopen. Ze werken mee aan BaMi voor de lol, gewoon omdat ze het geweldig vinden om een blad te maken over hun eigen dorp. En dat proef je. BaMi wordt vier keer per jaar gratis door onze eigen (ook vrijwillige!) bezorgcrew verspreid in de genoemde dorpen, op alle huisadressen zonder Nee/Nee-sticker*. Mensen buiten deze dorpen kunnen BaMi tegen een kleine vergoeding los kopen." - Via deze link zijn alle tot heden verschenen nummers ook online te lezen.
* Inwoners met een Nee/Nee-sticker die wél de BaMi in huis willen krijgen, kunnen bij de winkel van Mieke Wijgergangs een "Ja, ik wil BaMi!"-sticker halen.
- Dorpshuis: - Dorpshuis De Moerkoal in Middelrode wordt sinds 2005 beheerd door de gelijknamige stichting. Na diverse verbouwingen en aanpassingen aan het gebouw, de faciliteiten, bestuur en organisatie, staat er nu een toekomstbestendig dorpshuis.
- Onderwijs: - Basisschool Herman Jozef is een school waar je mag leren met hart, hoofd en handen. De school telt ongeveer 180 leerlingen en het mooie oude pand staat in het groene Aa-dal. De school maakt deel uit van een 'kindcentrum' in bredere zin. In het gebouw ontwikkelen en leren naast de basisschoolleerlingen namelijk ook peuters en kinderen van Kinderdagverblijf 't Beertjeshuis. En er wordt tevens buitenschoolse (BSO) en tussenschoolse (TSO) opvang aangeboden. De school profileert zich door aandacht voor de brede ontwikkeling van ieder kind, de goede opbrengsten, ruime en functionele ruimtes en de prettige speelplekken.
- Sport: - Voetbalvereniging Berlicum - Middelrode Combinatie (BMC) is opgericht in 1945.
- Wielertrimclub 't Goei Smoesje* bestaat uit een aantal fanatieke wielervrienden uit Middelrode die een gemeenschappelijke deler hebben; lekker fietsen en met een voldaan gevoel op tijd naar huis. Ieder jaar wordt er gestreden om de felbegeerde titel van kilometervreter. De groep is verdeeld in een A- en B- groep afhankelijk van het niveau van de rijder en/of zijn/haar ervaring.
* De club is in 1974 begonnen als meest aannemelijke smoes om zondags de huiselijke beslommeringen te ontvluchten en tot in de middag te kunnen blijven plakken. Vandaar de naam.
- "In 2018 was het 50 jaar geleden dan Judoclub Berlicum (JCB) werd opgericht. Na al die tijd zijn we nog steeds een gezellige en actieve club. En een kleine club, die wél meedraait met de top van Nederland! Bij het 40-jarig jubileum hebben we een jubileumboek gemaakt. Hierin kun je de historie van onze club lezen. Voor wie toen nog geen lid was of het boek niet meer heeft, is het boek via de link ook online te lezen." Enkele hoogtepunten uit de historie van de club: "In 40 jaar heeft JCB aan duizenden kinderen judotraining gegeven en is veelvuldig met judoka’s het erepodium bij Nederlandse Kampioenschappen bestegen. Tientallen zwarte banden (en hoger) zijn behaald, scheidsrechters en judoleraren zijn opgeleid. JCB heeft meer dan 100 judotoernooien georganiseerd en aan meer dan 1000 toernooien deelgenomen. Judoka’s uit bijna 30 woonkernen zijn lid van de club. We hebben aan sporthal De Run in Berlicum zelf een dojo gebouwd en hebben buurthuis De Moerkoal in Middelrode omgetoverd in een prachtige dojo en multifunctioneel centrum. Drie vrijwilligers van de club hebben een Koninklijke onderscheiding ontvangen."
- Zorg: - Stichting Anders Wonen Middelrode is een kleinschalig wooninitiatief, voortgekomen uit een aantal ouders die de zorg van hun kind anders willen dan in een reguliere zorginstelling. De bewoners, maximaal 4, wonen gezamenlijk in een huis midden in het dorp. Iedere bewoner beschikt over een eigen slaapkamer en deelt de overige ruimten van het huis met elkaar. Belangrijk in dit huis is dat de setting zoveel mogelijk die van een gezin nabootst. In het huis werken dagelijks professionele coaches om waar nodig te ondersteunen. In de woongroep streven ze naar een warme sfeer, waarin veiligheid, vertrouwen en gezelligheid centrale thema’s zijn. Op deze manier ontstaat een klimaat waarin iedereen zich geaccepteerd voelt en zich optimaal kan ontwikkelen.
Terug naar boven- "In juni 2020 is Cor Swanenberg uit Middelrode uitgeroepen tot winnaar van De Zachte G-prijs 2020. Hij won de prijs voor zijn oeuvre, dat vele decennia overstijgt, vele podia vond en eigenhandig, maar toch zelden alleen is opgebouwd. Over de winnaar. De Mirroise schrijver, verteller en zanger Cor Swanenberg is van oorsprong leraar Engels en Duits. Hij publiceerde een groot aantal boeken, kalenders en cd’s en vertelt en zingt in zijn dialect. Hij werkte voor Omroep Brabant en is redactiesecretaris van het tijdschrift 'Brabants'. Swanenberg werd benoemd tot ridder in de orde van Oranje Nassau vanwege zijn verdiensten op gebied van de Brabantse cultuur en won eerder al de Brabant Bokaal, de Ad de Laatprijs en De Vergulde Klomp voor zijn publicaties en activiteiten voor en in het Brabantse dialect. Aan die rij aan prijzen kan hij nu dus De Zachte G-prijs toevoegen.
Over De Zachte G -prijs. De Zachte G-prijs is een prijs voor bijzondere prestaties op het gebied van de Brabantse streektaal, die in 2020 voor de vierde keer is uitgereikt (vorige edities waren er in 2013, 2015 en 2018). De prijs is een combinatie van een symbolische prijs, waarin de erkenning voor bovenmodale prestaties tot uitdrukking komt, en een bedrag van € 1000,- bedoeld als stimulans voor het verder uitdragen van de gelauwerde activiteit. De jury bestaat uit Gerlaine Jansen, docent Nederlands aan Gymnasium Beekvliet en schrijfster van het Bossche dialect, Tim van der Avoird, taalkundige en tot 2019 voorzitter van Stichting Tilburgse Taol en Yoïn van Spijk, voorzitter van dialectgroep Wollukse Praot en Stichting Langstraats in woord en beeld." (bron: Erfgoed Brabant) Overigens heeft Cor diverse projecten samen gedaan met zijn zoon prof. dr. Jos Swanenberg, die in de voetsporen van Cor is getreden en vele functies vervult op het gebied van het Brabants, heemkunde/erfgoed en dergelijke (o.a. als Adviseur Streektaal bij Stichting Erfgoed Brabant en als Bijzonder hoogleraar 'Diversiteit in taal en cultuur' bij Tilburg University).
Reactie toevoegen