Meijel

Plaats
Dorp
Peel en Maas
Peelland
Limburg

LB gemeente Meijel in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Meijel in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Meijel in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Meijel

Terug naar boven

Status

- Meijel is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Peel en Maas. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2009.

- Wapen van de voormalige gemeente Meijel.

- Onder het dorp Meijel vallen ook de buurtschappen Berg, Donk, Heldensedijk, Katsberg, Molenbaan, Nederweerterdijk, Platveld, Roggelse Dijk, Steenoven, Vieruitersten en Witdonk. Dat zijn in totaal 11 buurtschappen.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Méél (wat ook op de in overleg met de heemkundevereniging vervaardigde plaatsnaamborden staat). Op (1) staat Mèèl, en in de in dit opzicht kennelijk verouderde Plaatsnamelies van Veldeke staat Mael.
Gezien de vanouds geïsoleerde ligging van Meijel, heeft het dorp een eigen dialect ontwikkeld. Het dorp heeft ook een eigen dialectwoordenboek (Herman Crompvoets, Mééls woordeboek, uitg. Heemkundevereniging Medelo, 1991).

Oudere vermeldingen
16e eeuw Meijel, 1631 Meyel.

Naamsverklaring
Zonder oudere vormen moeilijk te duiden. Men heeft wel voorgesteld uit te gaan van medelo* 'in het midden gelegen bos', vergelijk Medel. (2)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Meijel ligt NO van Weert en Nederweert en grenst in het W en N aan de provincie Noord-Brabant. W van het dorp ligt natuurgebied De Groote Peel.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Meijel, die slechts het dorp omvat, 170 huizen met 996 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.500 huizen met ca. 6.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Meijel heeft - naast zijn geïsoleerde ligging tussen moeras en Peel - ook politiek lang in een isolement gezeten. Terwijl buurgemeente Deurne wel tot de Generaliteitslanden behoorde, maakte Meijel daar geen deel van uit. Dit dorp hoorde bij het Overkwartier of Opper-Gelre en was dus achtereenvolgens Spaans en Oostenrijks (of Belgisch). In de Franse tijd hoorde het ook bij het Belgisch departement van de Nedermaas. De andere buurgemeente Helden behoorde tot Pruisisch Opper-Gelre. De laatstgenoemde twee buurgemeenten hebben eeuwenlang ruzie gemaakt over tussengelegen turfgronden, hoewel Brabanders en Limburgers (ook uit Helden) met elkaar huwden en zich in het dorp vestigden. Dit laatste resulteerde in een geheel eigen dialect, dat dichter bij de Brabantse peeldialecten ligt dan bij de Limburgse en ook veel overeenkomsten vertoont met het net over de Limburgs-Brabantse grens gelegen Neerkant.

Meijel ligt tevens bij een van de weinige doorgangen door de Peel, aan de weg van 's-Hertogenbosch naar Keulen. Mogelijk gaat deze verbinding tot in de Romeinse Tijd terug, toen de weg de destijds belangrijke tempelplaats Empel met Keulen verbond. Langs deze weg zijn tal van Romeinse vondsten gedaan. Het dorp was vanouds een doorgangsplaats voor het verkeer tussen Brabant en Limburg. Hier moest worden overgeladen omdat de Limburgse karrensporen breder waren.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Heemkundevereniging Medelo, op welker site je vele informatieve pagina's vindt, o.a. over De geschiedenis van Meijel, Bijzondere mensen, De Meijelse taal, De Peel, het dorp en turf, Ruimtelijk erfgoed, Fotogalerij, Genealogiebronnen, Archiefbronnen, Publicaties en Onderwijs.

De doelstellingen van Medelo zijn: behoud, herstel en bescherming van heemkundige, cultuuurhistorische, landschappelijke en natuurwetenschappelijke waarden van Meijel e.o. incl. monumentale bouwwerken en objecten; vergaren van geschied- en heemkundige kennis en dat toegankelijk maken voor een breed publiek; vastleggen en bestuderen van levensomstandigheden, gewoonten en gebruiken van vroegere en huidige inwoners van het dorp e.o.; ondersteunen van activiteiten van onderzoekers en beoefenaars van heemkunde.

Medelo is blij met ieder nieuw lid. Zonder de leden kan de vereniging haar doelstellingen niet waarmaken. Indien je het werk van Medelo belangrijk vindt, kun je hen helpen door lid te worden. Vooral aan jonge leden bestaat een grote behoefte. Het lidmaatschap kost slechts €10 per jaar; een gezinslidmaatschap kost €15. Daarvoor krijg je de uitnodigingen voor de maandelijkse vergaderingen en korting op publicaties en/of andere activiteiten. Eenmaal per jaar houdt Medelo een feestelijke bijeenkomst, voorafgegaan door een bezoek aan een museum van een collegavereniging of een dorpswandeling.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Meijel heeft 11 rijksmonumenten.

- De huidige Sint Nicolaaskerk heeft op deze plek al enkele voorgangers gehad. De Sint Nicolaaskerk is een in speklagen opgetrokken neogotische driebeukige hallenkerk met netgewelven en een hoge toren in vier geledingen met zeszijdige naaldspits. De kerktoren heeft een hoogte van 79,8 meter waarmee het tot de hogere kerktorens van Nederland behoort. In de 12e eeuw stond op de plaats van het huidige gebouw reeds een zaalkerk. In 1835 werd een nieuwe grotere kerk gebouwd, maar de 12e-eeuwse toren bleef behouden.

Aan het einde van de 19e eeuw was het nieuwe kerkgebouw te klein voor de snel toegenomen bevolking. In 1904 kwam een nieuwe kerk gereed. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kerk op 25 september 1944 door de Duitsers opgeblazen. Op 27 oktober werd de kerk opnieuw opgeblazen, waarbij ze geheel verwoest werd. Tussen 1944 en 1955 werden de kerkdiensten in noodgebouwen gehouden. In 1955 is het door Frits Peutz ontworpen huidige kerkgebouw in gebruik genomen. Nadere informatie over de Sint Nicolaaskerk.

- Voormalige kapelanie (Kalisstraat 1) uit 1752. Gepleisterd pand onder pannen zadeldak tussen puntgevels. De puntgevel aan de straatzijde heeft met de geblokte bepleistering, de vier- en zesruitsdraairamen en het bovenlicht met levensboom een uiterlijk, dat bepaald is door een verbouwing in het derde kwart van de 19e eeuw. Lagere aanbouw onder pannen zadeldak, aan de straatzijde een dakkapel en in de voorgevel een deur en drie ramen, welke laatste gelijk zijn aan die van de hoofdbouw.

- Annakapel.

- Zes kazematten (Vossenberg bij nr. 1), verdedigingswerken uit 1939-1940.

- Voormalige schutsluis uit 1861 in het meest westelijke kanaalpand, aan het begin van het Afwateringskanaal tegenover de Noordervaart. De sluis ligt tegenover Kanaaldijk 3, precies op de grens van de voormalige gemeenten Meijel en Helden (kern Beringe). In 1886 zijn de oorspronkelijk houten sluismuren afgebroken en nieuw opgemetseld in steen. Sinds 1932, toen het kanaal voor scheepvaart werd gesloten, wordt de sluis niet meer als zodanig gebruikt. De sluisdeuren en een deel van de bewegingsinrichting zijn thans verdwenen. Nabij de sluis ligt de voormalige sluiswachterswoning.

- Sint Willibrordusput (Hof bij nr. 8) uit 1899, gebouwd op een oude bron.

- Grenssteen uit 1648 (Hof bij nr. 8), destijds de scheiding vormend tussen de Zeven Provinciën en Oostenrijk. De paal is aan de ene zijde voorzien van het wapen der Zeven Provinciën en aan de andere zijde de adelaar van Oostenrijk.

- Gevelstenen in Meijel.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De nationaal bekende Fiets4daagse De Peel (juli) kun je starten vanuit Meijel, Deurne, Stiphout of Weert. Er doen jaarlijks ca. 10.000 deelnemers uit heel Nederland aan mee. De fietsroutes voeren onder andere door het Nationaal Park De Groote Peel in de Peel, het Recreatiedomein Maasvallei en de Kempen met onder andere het Nationaal Park Hoge Kempen in Belgisch Limburg. Dit is afhankelijk van de gekozen startplaats. De routes (u kunt kiezen uit de afstanden 30, 45 en 60 km) zijn beschreven en bewegwijzerd. Naast het fietsen worden er in de regio allerlei nevenactiviteiten georganiseerd.

- Jaarmarkt (op een vrijdag eind juli, in 2018 voor de 37e keer).

- Kermis (gedurende 4 dagen begin september).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- "Peelgeluk is een gevoel. Een gevoel dat je zelf mag ervaren en invullen zoals jij dat wilt. Echter... Peelgeluk creëer je samen. Kom jij dit samen met ons creëren ? Als startpunt van deze ervaring ontvangen we je graag in ons VVV-Peelpunt. Het Peelpunt in Meijel is het beginpunt van jouw kennismaking met het gebied van Peel & Maas. Het Peelpunt biedt een volledig aanbod aan fietsroutes en wandelroutes. Onze enthousiaste vrijwilligers geven graag tips en advies op toeristisch vlak en achtergrondinformatie over de regio. We zijn zowel toeristen als eigen inwoners van dienst. Tevens biedt het Peelpunt verschillende streekproducten uit zowel Meijel als de Peel. Kom ook een kijkje nemen in het VVV-Peelpunt op Raadhuisplein 8!" Op de promotionele dorpssite onder de link vind je ook al veel informatie over het dorp, met onder meer veel online wandel- en fietsroutes.

Terug naar boven

Eten en drinken

- Biologische frambozenteler Raspberry Maxx heeft een webwinkel waar je online kunt bestellen. Je kunt dit lovenswaardige initiatief steunen door Vriend van Raspberry Maxx te worden: bestel een Prepaid Pakket voor €25 met een waarde van €30 en geef deze ondernemers zo een steuntje in de rug.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Meijel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Meijel (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisaties: - Dorpsoverleg Meijel.

- "Peelgeluk is niet van Stichting Peelport of van de Peelgeluk ambassadeurs en vrijwilligers. Nee, Peelgeluk is van ons allemaal! Maar wat bedoelen we daar dan mee en wat is dan wél de rol die Stichting Peelport door middel van de Peelgeluk ambassadeurs en vrijwilligers heeft? Peelgeluk is van iedereen, en daarmee bedoelen we dan ook écht iedereen. De inwoners van Meijel, de ondernemers, de verenigingen, de bezoekers oftewel iedereen die op wat voor wijze dan ook met ons mooie dorp verbonden is of in aanraking komt. Peelgeluk zou een gevoel moeten zijn, een belevenis, iets dat minimaal in het “DNA” van alle inwoners zou moeten zitten. Maar is dat wel zo?

Tijdens de 2e meeting van Stichting Peelport in 2019 keken we terug op wat we al bereikt hebben, waar we mee bezig zijn en wat we nog willen gaan doen. Samen met de vrijwilligers, ambassadeurs, maar óók met anderen die betrokken zijn bij Meijel: is het VVV-Peelpunt op het Raadhuisplein steeds meer onder de aandacht gebracht, waarmee een centraal punt is gecreëerd voor informatie van en rondom het dorp én diverse leuke streekproducten (in cadeauvorm) en souvenirs te verkrijgen zijn; is “Peelgeluk voor JOU en MeIJel” door diverse communicatie uitingen steeds meer een begrip aan het worden, zowel in als buiten het dorp.

Daarnaast: worden nieuwe initiatieven op gebied van Peelgeluk voor en door kinderen (Ben Bizzie), positieve gezondheid en energietransitie ondersteund; zijn er nauwe connecties met het Dorpsoverleg en Ondernemend Meijel om vooral ook sámen te werken aan de doelstelling; “Het creëren van meer levendigheid, leefbaarheid en culturele en economisch toegevoegde waarde in de Peelregio, met Meijel als hart van de Peel.”; worden er nieuwe initiatieven ondersteund om nóg meer mensen Peelgeluk te kunnen laten beleven middels o.a.; een B2B (Business-to-Business) relatiegeschenk, een speciale actie tijdens de Fiets4Daagse en een Peelgeluk Picknick; en mogen we gaan bijdragen aan het unieke project “Meijelse zorg in beweging”.

Er is dus niet stilgezeten de afgelopen tijd en we lijken onze voorgenomen plannen te realiseren. Maar vinden we zelf dat we op de juiste weg zitten? Zit Peelgeluk al wel in het “DNA” van de Meijelse inwoner? Weet elke inwoner wel wat Peelgeluk eigenlijk is? Als we kritisch kijken, dan moeten we concluderen dat we daar toch nog wel wat stappen in te maken hebben. Soms wordt “Peelgeluk” gezien als iets van Stichting Peelport, ziet men de borden e.d. in Meijel wel, maar heeft men geen idee wat het precies is of begrijpt iemand de vraag “Wat is jouw Peelgeluk?” helemaal niet. Daar is dus nog werk aan de winkel!

En dat is de reden dat Stichting Peelport bestaat. Een organisatie van ambassadeurs (ondernemers) en vrijwilligers die er samen (met anderen) voor willen zorgen dat iedereen die in ons dorp woont, werkt of op bezoek komt, zich “Peelgelukkig” voelt en voor zichzelf kan aangeven wat zijn of haar Peelgeluk is. Buiten ons dorp wordt er al volop over gepraat en lijken ze al heel duidelijk te weten wat het Meijelse Peelgeluk is. We mogen “gröts” (trots) zijn op alles wat we samen in ons dorp al bereikt hebben (en dan heb ik het niet alleen over Stichting Peelport). Kijk eens even om je heen wanneer je door Meijel en de omgeving wandelt, fietst of rijdt. Wat maakt jou hier gelukkig? Dát is Peelgeluk! PS. Wil je meer weten over Stichting Peelport of Peelgeluk? Kijk dan eens op de site onder de link hiervóór. Je vindt ons ook op Facebook, op Instagram en natuurlijk kun je ook contact opnemen via e-mail of bel de Peelgeluk manager (06-11711188)."

- Dorpshuis: - Gemeenschapshuis D'n Binger.

- Onderwijs: - Basisschool Den Doelhof.

- Muziek: - Harmonie Eendracht.

- Sport: - Voetbalvereniging RKMSV is opgericht in 1921.

Reactie toevoegen