Maren-Kessel

Plaats
Dorp
Oss
Noordoost-Brabant
Noord-Brabant

maren-kessel_collage_2.jpg

Maren-Kessel, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Maren-Kessel, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Maren-Kessel plaatsnaambord [640x480].jpg

Ter plekke is alleen nog sprake van een plaatsnaambord Maren-Kessel, hoewel de atlas Noord-Brabant en Google Maps de oude kernen Maren en Kessel daarnaast nog als aparte kernen zien

Ter plekke is alleen nog sprake van een plaatsnaambord Maren-Kessel, hoewel de atlas Noord-Brabant en Google Maps de oude kernen Maren en Kessel daarnaast nog als aparte kernen zien

Maren-Kessel.JPG

Met de pont over van Alem naar Maren-Kessel over een in 1934 nieuw gegraven deel van de Maas

Met de pont over van Alem naar Maren-Kessel over een in 1934 nieuw gegraven deel van de Maas

Maren-Kessel (2).JPG

Met de pont vanuit Alem aangekomen in Maren-Kessel, word je welkom geheten in Brabant. Alem was vroeger ook Brabants, maar is na een grenscorrectie Gelders geworden.

Met de pont vanuit Alem aangekomen in Maren-Kessel, word je welkom geheten in Brabant. Alem was vroeger ook Brabants, maar is na een grenscorrectie Gelders geworden.

Maren-Kessel (3).JPG

Bij Maren-Kessel op de dijk

Bij Maren-Kessel op de dijk

Maren-Kessel (4).JPG

Op de Maasdijk in Maren-Kessel

Op de Maasdijk in Maren-Kessel

Maren-Kessel..JPG

Naar wij ons hebben laten vertellen ter plaatse, is dit het oude gemeentehuis van Alem, toen de nieuwe Maas nog niet was gegraven, maar nu dus in Maren-Kessel.

Naar wij ons hebben laten vertellen ter plaatse, is dit het oude gemeentehuis van Alem, toen de nieuwe Maas nog niet was gegraven, maar nu dus in Maren-Kessel.

Maren-Kessel

Terug naar boven

Status

- Maren-Kessel is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Oss. Maren en Kessel waren zelfstandige gemeenten t/m 1820, die in 1821 zijn opgegaan in de nieuwe gemeente Alem, Maren en Kessel. In 1958 gaat eerstgenoemde kern over naar de Gelderse gemeente Maasdriel, de laatstgenoemde twee kernen gaat over naar de gemeente Lith, die op zijn beurt in 2011 overgaat naar de gemeente Oss.

- Wapen van de voormalige gemeente Maren. - Wapen van de voormalige gemeente Kessel.

- Onder het dorp Maren-Kessel valt ook de buurtschap 't Wild.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Maore.

Oudere vermeldingen
Maren: 997 kopie 13e eeuw Marsna, 1202 kopie 14e eeuw Marne, 1303 kopie 16e eeuw unum molendinum venti inter Kessel et Maren, 1312-1350 Maren.
Kessel: 997 kopie 13e eeuw Casella, 1294-1295 Mathie de Kessel, 1312-1350 Kessele, Kessel, Kesle.

Naamsverklaring
Maren: Alleen de vroegste vermelding vertoont eenduidig een -s- en is te vergelijken met de oudste vormen van Maarssen en Meerssen. Het is echter de vraag of de identificatie wel correct is. Vormen als Marne wijzen op een afleiding met -n- suffix van het Oudnederlandse mare 'water, plas, waterloop'.
Kessel: Ontleend aan het Latijnse castellum 'burcht' en vroeg gegermaniseerd (aanvangsaccent en umlaut). De oudste vorm is samengevallen met het Latijnse casella 'klein huis'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Maren-Kessel ligt NO van 's-Hertogenbosch, ZW van Lith.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Maren 72 huizen met 398 inwoners, Kessel 51 huizen met 298 inwoners en 't Wild 12 huizen met 56 inwoners. Tegenwoordig heeft Maren-Kessel inclusief de buurtschap 't Wild ca. 530 huizen met ruim 1.300 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In Maren zijn aardewerkscherven uit de Frankische tijd gevonden.

Zoals je onder Naan kunt zien, worden de plaatsnamen Maren en Kessel in 997 voor het eerst in de archieven vermeld. Het dorp Maren-Kessel heeft dan ook in 1997 het 1000-jarig bestaan gevierd. In 997 maakt Nederland deel uit van het Duitse Rijk. Keizer Otto III zwaait er de scepter. Een van de belangrijkste steunpilaren van keizer Otto is bisschop Notker van Luik. Zoals meer bisschoppen in die tijd is Notker tevens wereldlijk heer van zijn bisdom, dat vlakbij Aken ligt, de belangrijkste residentie van de keizer. Beide heren kunnen ook op persoonlijk vlak goed met elkaar opschieten. Vandaar de oorkonde van 9 april 997, waarin de keizer de plaats Heerewaarden schenkt aan de bisschop. In die oorkonde wordt ook verteld dat eerder al enkele naburige plaatsen aan de bisschop zijn gegeven: Marsna en Casella, Latijn voor “Maren en Kessel”.

Dit is de eerste schriftelijke vermelding van beide Maasdorpen, al kun je in 997 nog nauwelijks van dorpen spreken. Er staan dan hooguit enkele boerderijen die samen een hof of domein vormen. Ze zijn gebouwd op oeverwallen, rivierduinen of terpen, want dijken ontbreken nog langs de Maas. De gezinnen die er wonen, horen bij de grond en zijn eigendom van de heer: eerst de keizer, daarna dus de bisschop van Luik. De originele oorkonde van 997 ging verloren evenals een afschrift uit de 13e eeuw. Gelukkig is er nog wel een kopie uit de 14e eeuw. Dit document ligt in het Rijksarchief te Luik. (bron: Brabants Historisch Informatie Centrum BHIC)

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn in 1944 de oude dorpjes Maren en Kessel geëvacueerd. De kerk van Kessel is toen verwoest en die van Maren is ernstig beschadigd en uiteindelijk afgebroken. Na de oorlog besluit men tot de bouw van een nieuwe kern met kerk, school, winkels etc. tussen de beide oude dorpen in, en het geheel samen te voegen tot het nieuwe dorp Maren-Kessel. De restanten van de oude dorpjes liggen geografisch nog altijd apart van het nieuwe dorp, en zou je wellicht nog als buurtschappen kunnen beschouwen, maar worden kennelijk niet meer als aparte plaats(nam)en beschouwd. Er staan ook geen plaatsnaamborden meer. Dus kennelijk worden ze tegenwoordig geacht integraal onderdeel uit te maken van het dorp Maren-Kessel. Op Google Maps en in recente provincie-atlassen worden de oude dorpsnamen nog wél apart vermeld.

- Verhalen uit de geschiedenis van Alem, Maren en Kessel op de site van het Brabants Historisch Informatiecentrum (BHIC).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Zoals in veel kleine dorpen zijn ook in Maren-Kessel de winkels in de loop der jaren verdwenen. Tot enkele decennia geleden waren er nog een café, bakkerij, buurtsuper, warenhuis en snackbar in het dorpshart. Vandaag de dag is er alleen nog een kapsalon en een café met cafetaria bij dorpshuis de Sleutel en... sinds september 2020 is er, na 18 jaar afwezigheid, weer de bakkerij van Stefan en Dianne van Mook. Ze hopen dat de bakkerij naast de winkelfunctie ook een ontmoetingsfunctie voor het dorp gaat vervullen.

- Recentelijk is in het dorp nieuwbouwwijk Liesdaal gerealiseerd. Het betreft tweekappers, driekappers en starterswoningen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Maren-Kessel heeft 4 rijksmonumenten, zijnde het Heilig Hartbeeld en het grafmonument van Francisca Vermeulen, beide op het oude kerkhof van Maren (Oude Pastoriestraat 5) en de 19e-eeuwse boerderij op Kesselsedijk 11 en de voormalige pastorie uit 1873 op Kerkpad 3, beide in het oude dorp Kessel.

- De Sint Lambertuskerk (Pastoor Roesweg 2) uit 1952 is ontworpen door architect J.A. de Reus uit Oss. In tegenstelling tot wat wel wordt beweerd is deze kerk niet gebouwd in de stijl van de Bossche School. De in 1946 in Maren geboren architect Jan Meijer schreef er een verhandeling over in het blad Maaskroniek (nr. 77, februari 2012). De kerk heeft een timpaan van Engels zandsteen en een Mariabeeld, gemaakt uit chamotte door Frans van den Burgt. Ook is er een gedenksteen voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog door Rob Kirkels uit 1995, en bezit de kerk kruiswegstaties van Piet Engels.

- Gevelstenen in Maren-Kessel.

- Simon Dermijn en Hannah Vossen zoeken in 2015 woonruimte in de omgeving van Oss. Ze gaan kijken bij de voormalige pastorie in het oude dorpje Kessel (tegenwoordig formeel opgegaan in het nieuwe dorp Maren-Kessel), raken op slag verliefd op het rijksmonumentale pand uit 1873 en besluiten het te kopen. De oorspronkelijk naastgelegen kerk is tijdens de oorlog in 1944 verwoest. Het pand is aan alle zijden omringd door een grote siertuin, eveneens onderdeel van het monument. Simon: "Er staan enorme hoge bomen, zoals twee rode beuken die waarschijnlijk bij de bouw in 1873 al geplant zijn. Een aantal van onze bomen staat op een gemeentelijke ‘lijst van bijzondere bomen in de gemeente Oss’. Voor een gigantische buxus van 7x5x3 meter doen we ons uiterste best om te voorkomen dat er buxusmot in komt en de struik vernielt, en we zijn ook alert op de kastanjeziekte en de estakziekte." Hannah: "We hebben ook een kleine boomgaard met appels, peren en bessenstruiken. De tuin is, net als het huis, een soort avontuur, waardoor we een ander leven zijn gaan leiden. Door het oogsten, maar ook door het onderhoud op zich. Toen tijdens een storm een paar bomen werden geveld, zijn we daar een tijdje enorm druk mee geweest. Hoe beheer je zo’n huis en zo’n tuin, dat is voor ons een leuke, maar soms ook wel een vermoeiende puzzel."

Simon: "De voormalige pastorie is een prachtig gebouw met veel oorspronkelijke details, zoals de ornamenten aan het plafond. En uniek voor een pastorie is de landelijke ligging. Meestal ligt een pand met die bestemming middenin het dorp. Het is een imposant huis met een prachtige tuin. Dat totaalplaatje sprak ons aan." Hannah: "Wat wij destijds merkten, zien we nu ook gebeuren bij gasten die hier komen. Je wordt door dit pand meegenomen naar een andere tijd. Het roept verhalen op, dromen, fantasieën, herinneringen, sprookjesachtige beelden. Dit pand spreekt tot de verbeelding!" Nadeel was dat er de laatste jaren niet veel aan onderhoud was gedaan, en dat restauratie en groot onderhoud een omvangrijk project bleek. Zo moesten een timmerman, loodgieter en voeger aan de slag om de achtergevel weer in goede staat te krijgen, en de schoorstenen de elektrische bedrading en de bliksemafleiding moesten worden aangepast voor de verzekering.

Simon en Hannah willen de pastorie graag zo veel mogelijk toegankelijk maken voor anderen. Simon: "Wij doen dus mee aan de Open Monumentendagen, en we organiseren hier ook kleine culturele avonden met muziek en poëzie. Nu alle ruimtes beneden klaar zijn, kunnen we dat nog iets intensiever gaan doen. Een gemeentelijke vergunning biedt ons de mogelijkheid ruimtes te verhuren en drankjes te schenken. De gemeente is blij dat religieus erfgoed zo weer een functie krijgt." Hannah: "We hebben Stichting De Pastorije opgericht, met als doel het verbeteren en vernieuwen van de pastorie en de tuin, door middel van de inkomsten uit het verhuren van ruimten en het organiseren van evenementen, zoals culturele activiteiten. Zo kunnen we de pastorie goed door de tijd tillen. We hebben twee kleine boekjes geschreven over het huis en de geschiedenis er omheen. In de toekomst gaan we misschien nog wel iets doen met de fundamenten van de kerk die bij de pastorie hoorde. Wij gaan door met de Pastorije!" (bron: Monumenten.nl)

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De Wielerronde Maren-Kessel (Hemelvaartsdag) is er al sinds 1975.

- Jaarlijks is er op een zaterdag begin september de Veulenveiling Maren-Kessel (in 2019 voor de 21e keer). Het betreft ca. 45 veulens die interessant gefokt zijn, een goed functioneel exterieur hebben en goed kunnen bewegen, uit drie afdelingen van het KWPN, te weten Rivierengebied, Midden-Brabant Noord en Noordoost-Brabant. Deze drie afdelingen zijn top fokgebieden (aldus de organisatie). Hengsten als Westpoint (wereldkampioen), Ustinov (keur), Durango, Zenon, Adamo, Bodyguard Durango VDL zijn allemaal op deze veiling verkocht. De organisatie is trots op de resultaten van hun veilingen. Met name de inbreng van kwaliteitsvolle veulens door de fokkers uit hun gebieden stimuleert hen om verder te gaan op deze succesvolle manier. Na de veiling is er nog een gezellig feestje. Gratis entree. Catalogus € 5,- . Programma: presentatie veulens 16.00 uur. aanvang veiling 19.00 uur, aanvang feestavond ca. 22.30 uur.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Maren-Kessel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Maren-Kessel (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Maren-Kessel op Facebook.

- Belangenvereniging: - Voorheen Dorpsraad is tegenwoordig Kernraad Maren-Kessel en 't Wild. Voor zover ons bekend hebben zij geen site of pagina op het internet meer.

- Onderwijs: - "Basisschool Sint Antonius heeft de rooms-katholieke identiteit. Onze school is de enige school in Maren-Kessel en daardoor tevens een ontmoengsplaats van diverse levensbeschouwingen. We streven ernaar dat alle kinderen zich op onze school thuis voelen. We treden elkaar met wederzijds respect en waardering op basis van gelijkwaardigheid tegemoet. We vinden het belangrijk en waardevol dat een kind in contact komt met christelijke normen en waarden zoals solidariteit, gelijkwaardigheid, zorg voor anderen, trouw en vertrouwen, eerlijkheid en rechtvaardigheid. In de prakjk krijgt dit alles gestalte door: de manier van omgaan met de kinderen; de levensbeschouwelijke lessen; de contacten met de parochiegemeenschap. Kinderen krijgen te maken met catecheseprojecten en vieringen. Deze acviteiten worden in principe door alle kinderen gevolgd. Onze school ligt centraal in het dorp. De kinderen komen naast het dorp ook uit buurtschap 't Wild. Die leerlingen komen met een schoolbus naar school. Ouders uit 't Wild kunnen lid worden van een stichting die het vervoer van en naar school regelt."

- Sport: - Voetbalvereniging Maaskantse Boys.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Maren-Kessel, met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen