Loo (Duiven)

Plaats
Dorp
Duiven Lingewaard
Liemers
Gelderland

loo_met_de_middelwaard_enclave_van_huissen_actuele_kaart.jpg

Het smalle roze geaccuenteerde gebied O van de Rijn, W van Loo is de Middelwaard, een soort enclave van de gemeente Lingewaard aan de Duivense kant van de Rijn. In de praktijk valt het onder het dorpsgebied van Loo. (© Google)

Het smalle roze geaccuenteerde gebied O van de Rijn, W van Loo is de Middelwaard, een soort enclave van de gemeente Lingewaard aan de Duivense kant van de Rijn. In de praktijk valt het onder het dorpsgebied van Loo. (© Google)

Loo (Duiven)

Terug naar boven

Status

- Loo is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Liemers, in grotendeels gemeente Duiven en voor een klein deel in de gemeente Lingewaard (t/m 2004 gemeente Huissen). Dat deel betreft met name de uiterwaard en weg Middelwaard en de daaraan gelegen 2 panden; ook de omgeving van het Looveer aan de kant van het dorp Loo ligt in dit gebiedje. Dat zit als volgt: In de 17e eeuw ontstaat een eilandje in de - toen nog - vlechtende rivier de Rijn. Tussen het destijds Pruisische en Kleefse gebied was uitgemaakt dat de eilanden in de Rijn behoorden tot het Ambt Huissen. Dat de Middelwaard later aanzandde aan de andere oever, namelijk de kant van Loo bij Duiven is nooit aanleiding geweest om de gemeentegrens te corrigeren. Vandaar dat dit gebiedje - ook voor de postadressen - onder het dorpsgebied van Loo valt, maar in de gemeente Lingewaard ligt.

Terug naar boven

Naam

Spelling: met of zonder lidwoord?
"De raad van de gemeente Duiven bepaalt in 2009 dat de officiële naam van het dorp toch Loo blijft. Tijdens het schrijven van het boek 'Duizend jaar en nog wat. Het verre en nabije verleden van 't Loo in kort bestek 970-2000' heeft de auteur, T. Evers, ontdekt dat de spelling van deze plaatsnaam eigenlijk 't Loo moet zijn. Na de Tweede Wereldoorlog is het voorvoegsel 't van de bebouwde komborden verdwenen." Aldus Chris van Keulen op zijn onder Geschiedenis beschreven site over Loo.

Die constatering is op zich niet fout, maar onze kanttekening daarbij is dat dat besluit vermoedelijk niet (heel) bewust genomen is wat de spelling betreft; rond 2009 hebben alle gemeenten namelijk hun woonplaatsen (opnieuw) moeten vaststellen middels een Woonplaatsbesluit, ten behoeve van de in dat jaar in werking getreden Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). In dat kader is de gemeenten vriendelijk doch dringend gevraagd de plaats(nam)en aan te houden zoals die in 1978 zijn vastgesteld voor het in dat jaar in werking getreden postcodeboek. Vandaar...

Oudere vermeldingen
1391 Loo.

Naamsverklaring
Lo betekent 'bos', waarvoor zie verder 't Loo bij Bergeijk.(1)

Terug naar boven

Ligging

Loo ligt ZW van Duiven.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Loo 30 huizen met 242 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 450 huizen met ca. 1.100 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende instantie en site:

- Chris van Keulen heeft een mooie Kroniek van Loo gemaakt, oftewel een overzicht in tekst en beeld gesorteerd op jaar, van in den beginne tot heden, van honderden gebeurtenissen die in de geschiedenis van Loo een rol hebben gespeeld.

- Historische Kring Duiven Groessen Loo.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2015 is het Plan Westreenen gerealiseerd op de locatie Goris aan de Loostraat. Het plan omvat 14 rijwoningen, 14 twee-onder-één-kap woningen, 6 vrijstaande woningen en 8 appartementen. Er beoogt ook een zorgpunt te komen, bestaande uit bijvoorbeeld huisarts en prikpost. Voor de boerderij die op het perceel staat wordt onder meer gedacht aan een woonzorggroep.

- Dorpsplan Loo.

- Voor scholen geldt een 'opheffingsnorm'; een minimaal aantal leerlingen dat een school moet hebben om niet te worden opgeheven. Bij die norm kan rekening worden gehouden met lokale omstandigheden, en die kan dan ook per gemeente, en soms daarbinnen per kern, verschillen. Binnen de gemeente Duiven had Loo als kleinere kern een lagere opheffingsnorm dan de grotere kernen. Dit was in 1995 voor 20 jaar overeengekomen. Gelukkig is dit in 2016 wederom voor 20 jaar overeengekomen, zodat het voortbestaan van de Bernadetteschool voorlopig weer is verzekerd.

Als kleine school zijn de overhead kosten wel relatief iets hoger. Daarom is er de Stichting Vrienden Bernadetteschool die de school op verschillende manieren ondersteunt. Zij zet zich in voor mogelijkheden tot kostenverlaging van bijvoorbeeld energie en gymzaal, en opbrengtsverhoging door bijvoorbeeld een hogere bezettingsgraad van de gymzaal. De school beschouwst haar 'klein zijn' overigens als een kwaliteit en stelt dan ook 'groot te zijn door klein te zijn'. Groot is de school bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteit van onderwijs en leerlingenzorg. Ook de ouderparticipatie staat op een hoog niveau.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Loo heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de RK kerk Sint Antonius Abt en Huis Loowaard.

- Loo heeft 4 gemeentelijke monumenten, zijnde het woonhuis uit 1875 op Loostraat 17, de T-boerderij met kern uit ca. 1756 op nr. 40, het 19e-eeuwse woonhuis op nr. 43-43a, en de midden 19e-eeuwse vloedschuur van Huis Loowaard.

- De RK kerk Sint Antonius Abt uit 1875 is een vroeg werk van architect Alfred Tepe. Op de plaats van de huidige kerk is waarschijnlijk in de 15e eeuw een kapel gebouwd, gewijd aan de Heilige Antonius Abt. Tussen 1873-1875 wordt om de oude kapel heen een grotere nieuwe kerk gebouwd, waarna de oude kapel wordt afgebroken. Het is een driebeukige neogotische hallenkerk zonder toren.

De kerkhofmuur rondom het oude gedeelte van de begraafplaats dateert uit 1859. In de muur is een baarhuisje opgenomen. Omstreeks 1910 heeft de toenmalige eigenaar van de naastgelegen boerderij de muur uitgebreid als scheiding tussen het kerkhof en de moestuin naast de boerderij. In dit gedeelte van de muur bevindt zich een gemetselde nis met een Christusbeeld aan een houten kruis.

- Mariakapel. De plaatselijke bevolking vierde tot omstreeks de jaren zestig van de 20e eeuw op de laatste zondag in juli het zogeheten Loofeest, dat begon met een plechtige hoogmis. Na de preek vond er een sacramentsprocessie plaats over het kerkhof en door het bosje langs de Mariakapel. In de namiddag was er weer een bijeenkomst in het bosje. De pastoor ging voor in een gebed waarbij de parochie werd opgedragen aan het H. Hart van Jezus. Bruidjes die 's morgens in de processie hadden meegelopen, legden dan een bos bloemen tegen het voetstuk van het H. Hartbeeld. Vervolgens was er Marialof in de kerk, waarbij het scapulier opgelegd kon worden en men rozenkransen en andere religieuze voorwerpen kon laten zegenen.

Rond de kerkelijke plechtigheden ontwikkelt zich enige handel. In kramen verkoopt men devotionalia, souvenirs en etenswaren. In de jaren twintig van de 20e eeuw komt hieraan geleidelijk een einde. Uit de tijd dat Loo nog een bedevaartplaats was, is een pijpenkop bewaard gebleven. Hierop staat O.L. Vrouw van het H. Hart afgebeeld. Boven de afbeelding staat in een halfronde boog de tekst: 'Moeder van Het H. Hart'. Onder de afbeelding staat: 'Koningin van 't Loo' en daaronder een opdracht: 'H. Koenders Gedachtenis van U Dochter Everdina uit het Koninginne Loo'. In de jaren negentig van de 20e eeuw was de verering tot Maria in Loo geheel lokaal. De Lieve Vrouw werd er wel in bijzondere ere gehouden. Voor en na de missen werden bij het beeld veel kaarsen opgestoken. In 1997 kwam het tot het initiatief om in de maanden mei en oktober Mariavieringen met processie (vanuit de kerk naar de Mariakapel op het kerkhof) te gaan houden. (bron en nadere informatie: Meertens Instituut)

- De huidige Havezathe Loowaerd is in 1463 gebouwd door Johannes van Loo, destijds drost van de Liemers. In 2002 kopen Theet en Evelyne van Aalst het rijksmonumentale pand. De historie bewaren voor de toekomst was hun doel. Ze hebben zich verdiept in de geschiedenis van het pand om het te maken tot wat het nu is; een statige havezathe met een eigentijdse uitstraling. - Facebookpagina Havezathe Loowaerd van de eigenaren.

- In de Loostraat woonde destijds bakker Theodorus Fredericus Evers (1829-1885), in een groot pand tegenover de kerk. Het pand had de functies kruidenierswinkel, café (genaamd De Prins), bakkerij, boerderij en stalhouderij. In 1865 laat Theodorus er een windkorenmolen tegenaan bouwen met de naam Ceres (Loostraat 43), de naam van de Romeinse godin van de landbouw en graan. Na een brand in de molen in 1930 is het bovenstuk afgebroken. Na de Tweede Wereldoorlog wordt er niet meer gebakken. In de jaren negentig is de romp verbouwd en herbestemd tot woonhuis.

- Het beeld De Dorpsomroeper, ontworpen en vervaardigd door Hans Kuyper (Voorburg, 1955), staat voor de kerk en is een eerbetoon aan de laatste twee dorpsomroepers van Loo; vader Toon en zoon Willem de Bont. Het staat op precies dezelfde plek als waar zij vroeger stonden. Tot aan de Tweede Wereldoorlog verkondigden dorpsomroepers iedere zondag na de hoogmis met luide stem het goede en slechte nieuws. Het hardstenen blok voor het beeld is het originele blok waarop de dorpsomroepers hebben gestaan.

- In 2013 brandt de oude boerderij van Gerard en Wilma van Bolderen aan de Loodijk volledig af. Ondanks dat Gerard zelf architect is, kan hij de moed niet opbrengen om zelf iets terug te bouwen. Zijn kinderen, die ook architect zijn, schieten te hulp. Samen ontwerpen ze het prachtige moderne Huize Looveld dat aan alle wensen van hun ouders voldoet. - Zie verder de reportages in De Architect, in Het Houtblad en in het tv-programma BinnensteBuiten.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Nieuwjaarsduik. - Videoreportage Nieuwjaarsduik 2015.

- De eerste zondag na 15 augustus (Maria Hemelvaart) wordt in Loo de traditionele Processie gehouden (zie videoreportage Processie Loo 2014), met daaraan gekoppeld de Kermis (zaterdag t/m dinsdag), hét dorpsfeest van het jaar, en de Schuttersfeesten.

- HalLOOween (eind oktober).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Hoe oud de veerverbinding Loo - Huissen precies is, is niet bekend. Zeker is dat zij in 1696 in ieder geval al bestond. In die tijd was er een veerhuis aan de Loo-zijde van de Rijn, op een plaats die werd omschreven als 'Dorren Heuvel'. 1781 is wellicht het belangrijkste jaar in de geschiedenis van het Looveer. In dat jaar besluit namelijk de koning van Pruisen - waar Huissen dan nog deel van uitmaakt - de veerdienst in altijddurende erfpacht te geven. Nadat de familie Schraven de veerdienst in 2001 heeft overgenomen, hebben ze hun service voortdurend verbeterd. Onder andere door het instellen van een sms-dienst, verruiming van de vaartijden en het inzetten van een nieuwere, grotere, en meer stabiele veerpont, Christoffel II.

De veerschippers zetten jaarlijks ca. 300.000 personen veilig van de ene naar de andere oever. Veel klanten maken van het veer gebruik om naar of van hun werk of school te reizen, en in de zomermaanden weten ook veel toeristen het veer en zijn mooie omgeving te vinden. Diverse mooie fiets- en autoroutes voeren over het veer en, zoals veerbaas Sjaak het eens zei: "Een overtocht met het Looveer is eigenlijk een soort minicruise." Op de site van Looveer Huissen vind je nadere informatie over geschiedenis, vaartijden, tarieven e.d.

- Ontdek het fraaie buitengebied van Loo. Wandelen door het rivierenlandschap van de Rijn met fraaie vergezichten, over dijken, langs waaien, door uiterwaarden en weilanden. Laat je verrassen door dit bijzondere afwisselende landschap. Klompen aan, rugzak op en gaan met 'klompenpad' het Husloapad (16 km), desgewenst te combineren met het aansluitende Kandiapad (16 km).

- Loo Budget Concerten (leuk bedacht die naam!, red.) organiseert maandelijks concerten op zondagmiddag in de H. Antonius Abt kerk. Het aanbod is wisselend omdat ook de interesse van mensen wisselend is, zo is er voor elk wat wils. Bezoekers wordt een gezellig samenzijn bezorgd met mooie muziek. Zij kunnen bovendien een kijkje nemen in de mooie, authentieke Loose kerk.

- De Loodijk loopt op de rechteroever van de Rijn vanaf de Lijkweg te Loo tot aan de Schans in Westervoort. De dijk heeft cultuurhistorische waarde en behoort tot de zogeheten primaire waterkeringen van het waterschap. De Loodijk is in 1995 verbeterd als onderdeel van het dijkvak Kandia - Loo - Schans. De waterkering is verhoogd en is, afhankelijk van de vegetatiekwaliteit van het talud, aan de binnenzijde dan wel aan de buitenzijde verzwaard. Nabij de Schans is de waterkering over een afstand van ca. 200 m in de richting van de rivier verlegd, waardoor de ter plaatse aanwezige woningen op de vereiste afstand van 10 m uit de teen van de dijk zijn komen te liggen.

Terug naar boven

Beeld

- Foto's van actualiteiten en evenementen uit Loo, door René van de Peppel.

Terug naar boven

Links

- Dorpsraad: - Dorpsraad Loo. - Dorpsraad Loo op Facebook.

- Muziek: - Muziekvereniging Excelsior.

- Sport: - Sportvereniging Loo (voetbal / handbal / tennis / darts / recreatie).

- Overige verenigingen: - Schutterij Willem Tell. - Schutterij Willem Tell op Facebook.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Loo, met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen