Linschoten

Plaats
Dorp
Montfoort
Lopikerwaard
Utrecht

Linschoten..JPG

Aan het riviertje de Korte Linschoten in Linschoten

Aan het riviertje de Korte Linschoten in Linschoten

Linschoten (2).JPG

Bij de plaats waar ieder jaar de Sint arriveert, de 5 decemberkade

Bij de plaats waar ieder jaar de Sint arriveert, de 5 decemberkade

linschoten_oude_kern.jpg

Het dorp Linschoten heeft een prachtige oude kern

Het dorp Linschoten heeft een prachtige oude kern

linschoten_hervormde_kerk_toren.jpg

De spits van de Hervormde kerk in Linschoten. De spits had eigenlijk hoger moeten zijn, maar tijdens de bouw ging de boel verzakken en is de bouw gestaakt.

De spits van de Hervormde kerk in Linschoten. De spits had eigenlijk hoger moeten zijn, maar tijdens de bouw ging de boel verzakken en is de bouw gestaakt.

UT gemeente Linschoten in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Linschoten in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Linschoten in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Linschoten

Terug naar boven

Status

- Linschoten is een dorp in de provincie Utrecht, in de streek Lopikerwaard, gemeente Montfoort. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1988.

- Wapen van de voormalige gemeente Linschoten.

- Onder het dorp Linschoten valt ook de buurtschap Cattenbroek (deels).

Terug naar boven

Naam

Oudere schrijfwijzen
1172 Lindescote, 1247 Lintscote, 1280-1287 Lintscoten.

Naamsverklaring
Samenstelling van het Oudnederlandse scote ‘hoge hoek land, uitspringend in het laagland’ en waarschijnlijk de boomnaam linde ‘linde’, of anders een waternaam Linde ‘de zachtjes stromende’ (vergelijk het Duitse Linde). Zie ook bij Lange Linschoten. (1)

Terug naar boven

Ligging

Linschoten ligt NW van Montfoort, aan beide oevers van de gelijknamige rivier, die van Woerden naar Oudewater loopt.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Linschoten 112 huizen met 899 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 70/552 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Polanen 5/39, Cattenbroek 12/96, Mastwijk 6/44, Uiterdijken 5/34 en Schagen en Den Engh 14/134.

- De gemeente Linschoten is per 8 september 1857 vergroot met de gemeente Wulverhorst, die in 1840 als volgt was verdeeld: totaal 17 huizen met 122 inwoners, verdeeld in huize Wulverhorst 1/11 en de buurtschappen Cromwijk 5/27, Vlooswijk 6/35 en Linschoterhaar 5/49.

- Per 1 januari 1980 afgestaan aan de gemeente Montfoort: 31 hectare met 2.252 inwoners (dit betrof de wijken Tabakshof I en II en Keizerrijk, die door Montfoort op Linschotens grondgebied [in Heeswijk] waren gebouwd).

- Bij de opheffing van de gemeente per 1 januari 1989 is zij als volgt opgedeeld:
naar de gemeente Montfoort: 2.320 hectare met 1.388 huizen en 4.529 inwoners;
naar de gemeente Woerden: 316 hectare met 49 huizen en 171 inwoners (dit betrof de buurtschappen Kromwijk, Polanen en een deel van Cattenbroek, oftewel het gedeelte van de gemeente Linschoten dat noordelijk van de A12 was gelegen);
naar de gemeente Harmelen: 34 hectare met 1 huis en 6 inwoners.

- Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.500 huizen met ca. 4.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Rond het begin van onze jaartelling stroomde het meeste water van de Rijn in noordwestelijke richting, ongeveer via Tiel, via de lijn Culemborg, Vianen, Montfoort, Woerden, waar deze door dr. Vink genoemde Linschotenstroom in de ‘Oude Rijn’ uitmondde. De Linschotenstroom bracht veel rivierklei en zandafzettingen over het veenpakket aan. Vooral bij hoge vloeden in de toenmalige Waddenzee stuwde het water van de rivieren soms enorm op, waardoor het bezinkingsgebied zich tussen Montfoort en Linschoten over wel anderhalve kilometer breedte ter weerszijde van de oever aan de Linschotenstroom uitstrekte. Grondonderzoek heeft aangetoond dat de kern van het huidige dorp aan de rand van deze kleirug ligt.

Toen de Linschotenstroom door bodemdalingen in Zuidwest-Nederland steeds minder water kreeg, verlandde ze en een vruchtbaar gebied voor landbouw, veeteelt en fruitteelt lag open. Gegevens wijzen er op dat er rond 900 na Christus reeds permanente bewoning is geweest in de polder Schagen en Den Engh. Een prachtige vondst bij de kerkrestauratie in 1976 was een tufstenen grafkist met inhoud, die mede aan de hand van een daarin gevonden zilveren muntje in de eerste helft van de 12e eeuw gedateerd kon worden.

Een belangrijk hoofdstuk uit de geschiedenis van Linschoten is de relatie tussen de polders of waterschappen, met hun specifieke verantwoordelijkheden. Elke polder had een polderbestuur dat bestond uit een schout, een kameraar (een ontvanger of penningmeester) en drie kroosheemraden, die in de polder moesten wonen en voor telkens één jaar benoemd werden. Deze gemeenschappen hadden in veel opzichten autonomie. Ze hadden ieder voor zich de plicht te zorgen voor de waterhuishouding, de dijken en de bemaling (eerst met windmolens, later met stoomgemalen). (342, 708)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Linschoten, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- Vereniging Oud-Linschoten is in 2013 opgericht.

- Uitvoerige site over verleden en heden van Linschoten in tekst en beeld, met veel foto's, tekeningen, ansichtkaarten en achtergrondverhalen, door Hans Knijff.

- Stichts-Hollandse Historische Vereniging SHHV.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De Dorpsvisie Linschoten schetst de voor het dorp wenselijk geachte ontwikkelingen voor de komende jaren.

- Het Watergebiedsplan Linschoterwaard is in 2011 vastgesteld.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Linschoten heeft 68 rijksmonumenten.

- Linschoten heeft 3 gemeentelijke monumenten.

- De dorpskern van Linschoten wordt gekenmerkt door de afwisseling van boeren- en burgerwoningen, waarvan een groot deel stamt uit de 17e en 18e eeuw. Op een enkele uitzondering na zijn het lage huizen, soms met riet als dakbedekking, soms met Oud-Hollandse dakpannen, soms met beide. Veel gebouwen in de dorpskern en het buitengebied staan op de monumentenlijst.

- De laatgotische NH kerk was voor de Reformatie gewijd aan Johannes de Doper. Het gebouw heeft een eenbeukig schip en een koor dat lager en smaller is. De toren, die zoals meestal in deze streken aan de westzijde tegen het schip staat, heeft een bovenbouw met rondboogfries en lisenen uit de 15e eeuw. Daarmee wekt het bouwdeel de indruk ouder te zijn dan het is (zie ook de middeleeuwse torens in Benschop en Polsbroek). Het ietwat gedrongen uiterlijk van de toren was niet de bedoeling van de makers. Een derde etage en een hoge spits moesten in 1877 wijken om de ernstig verzakte toren verder - tenminste gedeeltelijk dus - te kunnen behouden. (124) - Hervormde Gemeente Linschoten.

- De voormalige Gereformeerde Kerk (Nieuwe Zandweg 16) uit 1893 is tegenwoordig in gebruik als verenigingsgebouw.

- In 1979 is naast de oude kerk een nieuwe Gereformeerde Kerk gebouwd, genaamd 't Kruispunt. Sinds 2004 Protestantse Gemeente Linschoten geheten.

- Halverwege de weg van Montfoort naar Linschoten ligt boerderij Heulestein. Op deze plaats heeft vroeger een kasteel gelegen. Op 6 mei 1320 krijgt Roelof de Rover van Montfoort van de graaf van Holland drie morgen land onder Linschoten genaamd het Hueland, onder de voorwaarde dat hij er drie morgen bij koopt en er een stenen huis op bouwt. Dit huis zal Roelof de Rover vervolgens in leen ontvangen van de graaf. Vanuit dit huis zijn door de Heer van Montfoort, die in oorlog was met de bisschop van Utrecht, plundertochten ondernomen, waaronder ook de burgerij van Oudewater had te lijden. Dit heeft tot gevolg gehad dat het huis in 1353 met de grond gelijk is gemaakt. Spoedig daarna wordt het weer opgebouwd. Het blijft in bezit van de Heren van Montfoort. Jonker Godschalck van Halmale wordt in 1649 eigenaar van Heulestein. Hij tracht het nieuw gebouwde Heulestein vermeld te krijgen op de lijst van riddermatige huizen, wat hem niet lukt. Na 1705 wordt Heulestein alleen nog maar vermeld als hofstede met schuren enzovoort. Het slot zal dus omstreeks 1700 gesloopt zijn. (225)

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- "Linschotenloop (zaterdag voor kerst). De afstanden zijn 21,1 / 10,5 / 5,3 km en voor de jeugd een Kidsrun van 2,2 km en een Puppyrun van 1,1 km. De Linschotenloop wordt mogelijk gemaakt door meer dan 200 enthousiaste vrijwilligers uit Linschoten en omgeving. Er zit geen commerciële organisatie achter. Wel hebben we steun van sterke regionale bedrijven die ons sponsoren. Doelstellingen van Stichting Linschotenloop zijn: 1. Het stimuleren van het sporten, 2. Het ondersteunen van de sportverenigingen die de loop mogelijk maken én 3. Het organiseren van een mooi evenement waar het dorp trots op is. Het bestuur bestaat uit 7 personen die allen een team van vaste kernvrijwilligers om zich hen hebben. Wie meer van wandelen houdt dan van hardlopen, kan tijdens de Linschotenloop ook genieten van de natuur. Misschien nog wel meer zelfs. Behalve gewone wandelaars zijn Fit-wandelaars en Nordic walkers ook welkom. Er zijn vijf wandelafstanden: 30 km, 21,5 km, 15,2 km, 10,3 km en 5,5 km."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Landgoed Linschoten is een complex van landerijen, bossen, waterpartijen en historische gebouwen. Ontstaan als kerkelijk poldergebied, kwam het na de Reformatie in handen van de Utrechtste familie Strick. Deze liet in 1637 het Huis te Linschoten bouwen, een opvolger van het oorspronkelijke Huis dat van begin 14e eeuw tot eind 15e eeuw in de polder Rapijnen heeft gestaan. Het landgoed is het belangrijkste en grootste historische landgoed in het Groene Hart. Het gebied is ongeveer 400 hectare groot, met 12 boerderijen die vrijwel allemaal op de rijksmonumentenlijst staan. Het parkbos is van grote waarde door zijn gevarieerde flora en fauna. Het Huis met bijgebouwen zoals het koetshuis, de duiventoren en de ijskelder, wordt inmiddels ruim 100 jaar niet meer bewoond.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Linschoten, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Collectie artikelen, foto's en ansichten over Linschoten.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Linschoten.

Terug naar boven

Links

- Sport: - Polsstokclub Linschoten is een actieve en enthousiaste polsstokverspringvereniging. Deze sport is ook wel bekend onder de Friese naam ‘fierljeppen’. Van april t/m september wordt er op deze accommodatie 2x per week fanatiek getraind door de leden en gedurende deze maanden organiseren zij ook zo’n 15 wedstrijden op de accommodatie. Voel je altijd welkom om deze Hollandse topsport te komen bekijken. Onder het kopje Kalender op hun site vind je op welke dagen er wedstrijden worden georganiseerd. Daarnaast is het mogelijk om zelf de sprong eens te wagen door een clinic te volgen in het kader van bijvoorbeeld bedrijfsuitjes, kinderfeestjes of een vrijgezellenfeest. Ook hierover vind je meer info op de site.

- Voetbalvereniging v.v. Linschoten.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Linschoten.

Reactie toevoegen