Lievelde is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Oost Gelre. T/m 2004 gemeente Lichtenvoorde.
Buurtschap Lievelde wordt een dorp door de bouw van de RK Christus Koningkerk in 1954. In 2018 is bekend geworden dat door teruglopend kerkbezoek een aantal kerken in de regio, waaronder deze, uiterlijk in 2026 aan de eredienst zal worden onttrokken.
De rijksmonumentale Engelse Schans in Lievelde heeft een rol gespeeld bij het Beleg van Groenlo (Grol) in 1627. In 2002 is de schans gereconstrueerd.
Nog een deel van de Engelse Schans in Lievelde
Na de restauratie van de Engelse Schans in Lievelde in 2002 bedacht men dat de schans pas echt goed te bekijken zou zijn vanaf een uitkijktoren. Zo gezegd, zo gedaan. De fraaie, 20 meter hoge uitkijktoren is in 2010 gereedgekomen.
Op een informatiepaneel ter plekke vind je nadere toelichting m.b.t. de Engelse Schans in Lievelde en de daarbij aangelegde uitkijktoren.
- Lievelde is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Oost Gelre. T/m 2004 gemeente Lichtenvoorde.
- Onder het dorp Lievelde valt ook een deel van de buurtschap Eefsele.
Terug naar bovenIn het Achterhoeks
Level, Leeuweld.
Oudere vermeldingen
1364 Linelo lees: Livelo, 1785 Lieveld.
Naamsverklaring
Linelo kan een verschrijving zijn voor Livelo*, Lyvele; dan oorspronkelijk een samenstelling met lo 'licht, open bos', later vervangen door veld 'open vlakte', vergelijk Harreveld en Saasveld. Het eerste deel is moeilijk te duiden; misschien een persoonsnaam Live?(1)
* Gereconstrueerde vorm.
Lievelde ligt NO van Lichtenvoorde, ZW van Groenlo.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Lievelde 105 huizen met 663 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 600 huizen met ca. 1.500 inwoners.
Terug naar bovenTweede Wereldoorlog
In Lievelde is in 1942 gedurende enkele maanden een werkkamp voor joodse dwangarbeiders geweest.
- In maart 2018 is Dorpsplan Lievelde verschenen. Sinds september 2017 is een werkgroep van 12 inwoners bezig geweest met de behoeftes, wensen, kansen en toekomstplannen voor het dorp met een vooruitblik tot 2025. Negen verschillende thema’s zijn hierbij uitgebreid aan bod gekomen. Er zijn diverse bijeenkomsten georganiseerd om de inwoners met de plannen mee te laten denken, waaronder de goed bezochte bewonersavond in november 2017. Alle inbreng is samengevoegd en verwerkt in het Dorpsplan. Onder de link heeft men een prachtige, overzichtelijke website gemaakt over het Dorpsplan.
Terug naar boven- Lievelde heeft 2 rijksmonumenten.
- Lievelde heeft 9 gemeentelijke monumenten.
- De RK Christus Koningkerk (Koningsplein 3) is gebouwd in 1954, naar ontwerp van W.P.V. Dijkman. Na de oorlog was eerst begonnen met de bouw van een pastorie, die in 1950 gereed kwam. De kerk is opgetrokken uit bakstenen en heeft een zadeldak. Als voorgevel is een extra bakstenen wand geplaatst met een entree die Ionische elementen bevat. Boven de entree bepaalt een roosvenster een groot deel van het aangezicht. De toren vormt een geheel met de voorgevel. In 2018 heeft de Paulusparochie bekendgemaakt dat de Christus Koningkerk in Lievelde - evenals nog een aantal kerken in het werkgebied van de parochie - uiterlijk in 2026 aan de eredienst zal worden onttrokken.
- Mariakapel.
- In Openluchtmuseum Erve Kots in Lievelde - genoemd naar de fam. Hendrik Kots die hier tot 1936 heeft gewoond - zie je hoe de Achterhoekse boer met zijn gezin, zijn personeel en zijn dieren vroeger woonde en werkte. In een decor van historische boerderijen, een rosoliemolen, een houtzagerij en een grote collectie oude gebruiksvoorwerpen zie en voel je lang vervlogen tijden opnieuw tot leven komen. Boeren werken met hun dieren, boerinnen spinnen garen en weven stoffen en ook de klompenmaker toont zijn kunsten.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden had Prins Frederik Hendrik zijn hoofdkwartier in Lievelde, op de Lievelder Es bij Erve Kots. Ook op andere plekken rond de stad Groenlo werden kwartieren ingericht voor de verschillende legereenheden. Ze werden door een aarden verdedigingswal met elkaar verbonden. In deze zogeheten circumvallatielinie, die tegenwoordig is omgedoopt tot Linie 1627, werden door de soldaten verdedigingswerken gebouwd die deel uitmaakten van de verdedigingswal. Binnen het gezichtsveld van de vesting Grol moest het graafwerk vooral 's nachts gebeuren en met handkracht. Ervaar het Beleg van Grol in het kwartier van de Prins door een bezoek te brengen aan de bovenverdieping van het nieuwe museumgebouw, waar je een nauwkeurige maquette aantreft van de hele omsingelingslinie rond Grol, zoals die er in 1627 heeft gelegen.
Erve Kots komt in 1936 in handen van Bernard Weenink, die in de boerderij er tegenover woont en werkt. Erve Kots was in handen van de vrijgezellen Kots, die geen kinderen of erfgenamen hadden. Zodoende was het de bedoeling dat zoon Gerard op de boerderij zou komen. De vondst van een graf uit de 7e eeuw vormde de basis voor de uitbreidingen die bij Erve Kots hebben plaatsgevonden. Allereerst werd het huidige openluchtmuseum ontwikkeld. Dit museum gunt je een blik in het boerenleven van de Achterhoek uit vervlogen tijden. In 1960 breidde de familie Weenink Erve Kots uit met de herberg. In 1999 openden Ben Weenink en zijn vrouw Irma het Brouwhoes. Sinds 2018 beschikt Erve Kots over een ware Bier Experience, waar je op een interactieve en educatieve manier meer te weten komt over het brouwen van bier en de belangrijke geschiedenis van Erve Kots tijdens de Tachtigjarige Oorlog.
"Het Brouwhoes in Lievelde is voor iedereen leuk. Een beleving waar je u tegen zegt! Ontdek met al je zintuigen hoe bier wordt gebrouwen. Bezoek de Experience. De Experience biedt een unieke ontdekkingsreis voor jong en oud waarin jij met interactieve uitdagingen alles te weten komt over de brouwerij, het bier en de geschiedenis. Daag vrienden en familie uit jou te verslaan, zoals Frederik Hendrik de Spanjaarden versloeg. Ontdek je smaak. Op verschillende interactieve manieren maak je kennis met de brouwerij en het brouwproces van unieke soorten bieren. Uniek omdat deze bieren door het Brouwhoes zelf gebrouwen worden. De Bier Experience is veel meer dan een leerzaam en leuk museum. Nadat je de ontdekkingsreis zelf hebt ervaren, kom je namelijk uit bij een gezellige bar. Hier kun je de ontdekte biertjes zelf proeven. Deze bar is ook zonder toegang aan de Experience te bezoeken."
- De Engelse Schans in Lievelde heet zo omdat hij in 1627 door de Engelse troepen is gebruikt tijdens het Beleg van Grol (Groenlo) door prins Frederik Hendrik van Oranje. De schans is door de Engelse huurlingen gebouwd en gebruikt als uitvalsbasis tijdens de belegering van Groenlo. De Engelse schans verschilde van de andere schansen (de Franse, Hollandse en Friese) in het feit dat deze buiten de Grolse circumvallatielinie lag. De functie van de Engelse schans was voornamelijk als verdediging tegen aanvallen van buitenaf op het 'Quartier van de prins': het kampement waar Frederik Hendrik en zijn leger lag, bij het huidige Erve Kots. De andere schansen richtten zich voornamelijk op het graven van approches (zigzaggende loopgraven) richting de stad en beschietingen. Bij de Engelse Schans is niet gevochten; de aanvallen van het ontzettingsleger van Hendrik van den Bergh concentreerden zich vooral op het kwartier van Ernst Casimir van Nassau-Dietz. De wallen en grachten van de schans hebben jarenlang dienstgedaan als springbult voor de motorcross. In 2002 is de schans gerestaureerd en is sindsdien vrij te bezoeken. In 2010 is naast de schans een uitkijktoren gebouwd.
- Het AVOG's Crash Museum in Lievelde is een museum over de geschiedenis van de Achterhoek in de Tweede Wereldoorlog, o.a. over de 400 vliegtuigen die in die tijd in de Achterhoek zijn neergestort. Duitse, Amerikaanse en Engelse vliegtuigen waren in gevecht met elkaar en vaak ging dat mis. De Achterhoekse Vliegtuigwrak Opgravers Groep (AVOG) graaft neergestorte vliegtuigen op en heeft de gevonden vliegtuigmotoren, de cockpits, de propellers, stukken van de vleugels en nog veel meer in het museum tentoongesteld. Nog steeds worden er vliegtuigonderdelen gevonden in de Achterhoek.
- In 2020 is de prijs de 'Ruwe Diamant' ingesteld, als waardering voor bijzonder erfgoed uit de wederopbouwperiode in de 11 Achterhoekse gemeenten. Per gemeente is een aantal panden genomineerd, waar inwoners vervolgens op konden stemmen. De winnaars en genomineerden per gemeente vind je hier. Van de vijf genomineerden in de gemeente Oost Gelre hebben de meeste inwoners gestemd op het voormalige woonhuis van architect Gerard Schouten uit 1958 aan de Lauwersdijk in Lievelde. Met dank aan de bewoners staat de woning er nog in zijn originele staat. Daardoor is het handelsmerk van de architect nog goed zichtbaar; sober, doelmatig en met een bewuste keuze voor natuurlijke en duurzame bouwmaterialen. Zo bouwde Schouten zijn woningen met bakstenen en hout uit de omgeving. Schouten ontwierp onder andere de St. Ludgerkerk in Lichtenvoorde.
Een glazen schildje werd overhandigd door wethouder Marieke Frank, aan de trotse bewoners van het pand, het echtpaar Tijs van Ruiten en Paula Colenbrander. Sinds 2018 zijn zij eigenaar van het bijzondere huis. Met oog voor bijzondere architectuur zijn zij uit de Randstad naar Lievelde verhuisd, om te genieten van dit huis dat licht, lucht en ruimte ademt. “Er is geen regenpijp te bekennen aan dit huis; alles is inpandig weggewerkt”, aldus Tijs van Ruiten. En dat is nog maar een van de vele vernuftigheden die Schouten in petto had voor dit huis. “Af en toe komen er mensen aan de deur om de woning te bekijken.”
Terug naar boven- Carnaval. - Olde Wievenbal.
- Kermis in Lievelde, officieel School- en Volksfeest geheten (weekend na Pinksteren). De Kermis wás decennialang (1984-2016) bekend om haar - voor zover bekend - wereldwijd unieke Wolcorso, een corso waarbij praalwagens beplakt werden met wol, vergelijkbaar met een bloemencorso. Het Wolcorso vond zijn oorsprong in de jaren vijftig als bloemencorso om meer bezoekers naar de jaarlijkse Kermis te trekken. Wol werd pas twintig jaar later voor het eerst gebruikt toen een corsogroep besloot om daarmee hun wagen te versieren. Het gebruik van wol vond in opvolgende edities navolging bij andere groepen, waardoor het nadien een specifiek Wolcorso is geworden. Inmiddels is het Wolcorso vervangen door de Zeepkistenrace (in 2020 voor de 4e keer) op de zondag van de Lieveldse Kermis. Onder de link m.b.t. het Wolcorso vind je nog wel een 'eregalerij' met de namen van de winnaars van alle jaren, met foto's erbij van de winnende wagens. Het concept van de Zeepkistenrace slaat goed aan: in 2019 deden er meer dan 40 teams aan mee. - In dit verslag van editie 2019 wordt het zelfs een 'gouden greep' genoemd.
- Carbidschieten op oudjaarsdag.
- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je schaatsen op IJsbaan Lievelde, die van alle gemakken is voorzien. Ideaal ingericht voor een leuke dag schaatsplezier voor jong en ouder. Zo hebben ze o.a. een verwarmde omkleedruimte, een warme chocomel hoek, een verwarmde toiletruimte, 450 zitplaatsen langs de ijsbaan, schaatsenverkoop en -inruil, aparte ijshockeybaan, 's avonds baanverlichting, muziek, de mogelijkheid om te bellen, een volledig uitgeruste EHBO post, en gratis parkeren. Het enige dat je er níet kunt is pinnen.
Terug naar boven- Ans Berendsen en Henk Eenink uit Ruurlo zijn enthousiaste en fervente wandelaars, die wekelijks ca. 50 kilometer lopen. Ze verwerken hun ervaringen in mooie wanderoutes, die ze plaatsen op hun website Mooi Achterhoek Wandelingen. Vanuit Lievelde hebben ze 3 wandelroutes gemaakt, met verschillende lengtes, namelijk van ca. 6 km, ca. 12 km en ca. 19 km.
- Fietsroute Kerkenpad Rondje Lievelde (29 km).
- Megapret in Lievelde is naar eigen zeggen "de leukste speeltuin van Gelderland". Het speelparadijs is de plek waar kinderen de hele dag kunnen vertoeven. Van een binnenspeeltuin tot een buitenspeeltuin, van midgetgolf tot een waterspeeltuin: alles is mogelijk bij Megapret. Het enorme oppervlak van het park maakt het het ideale speelparadijs voor kinderen. Maak er een familie-uitje van, plan het kinderpartijtje van je zoon of dochter in of neem de kinderen van je basisschool mee op een schoolreisje naar het kinderpretpark.
- Bij de Koolmansdijk in Lievelde ligt een uniek veld met zeldzame bloemen- en grassoorten. De locatie is een favoriete plek voor natuurfotografen. De diverse orchideeënsoorten groeien elke keer maar een paar weken. Omdat er veel zeldzame bloemen staan, mag je niet van de paden af, tenzij onder begeleiding van een boswachter. Boswachter Hielke Alsemgeest van Staatsbosbeheer vindt het bijzondere veld "een visitekaartje van de Achterhoek. Uniek dat dit zo goed gelukt is". Voorheen was het een maïsveld. Rond 2000 kon het dankzij samenwerking van provincie, gemeente, waterschap, boeren en Staatsbosbeheer worden omgevormd tot natuurgebied. Door de bovenste laag af te graven, kwam de 100 jaar oude zaadbodem weer boven. Bovendien groeien er nu zelfs nog meer zeldzame bloemen dan in 1955, zoals de Moeraswespenorchis. (bron en voor nadere informatie zie de tekst en de videoreportage op Omroep Gelderland, 22-6-2017)
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Lievelde, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Belangenorganisatie: - Omdat Lievelde een jong dorp is, kent zij geen oude vertegenwoordiging als een dorpsraad. In 1990 moest er een dorpshuis komen, beter bekent als ‘clubhuus’, en is Stichting Lievelds Belang opgericht om alle voors en tegens rondom het dorpshuis in kaart te brengen. De centrale belangenbehartiging bleek een schot in de roos en de reden van bestaan van Lievelds Belang was daarmee naar de toekomst verzekerd. In 2003 is de organisatie omgezet in een vereniging, om de belangen van de inwoners nog beter te kunnen vertegenwoordigen. Lievelds Belang komt op voor de belangen van het dorp en zijn inwoners bij gemeente, provincie en andere betrokken partijen.
- Dorpshuis: - "In de kern van Lievelde ligt het Bernard Vos Clubhuus. Voor jong en oud is dit een belangrijke plek om elkaar te ontmoeten. Er vinden veel verschillende activiteiten plaats. Zo zijn er muziekrepetities, kan er gebiljart worden, vinden er vergaderingen plaats en zijn er inloopochtenden om de saamhorigheid te vergroten. Het Clubhuus is tevens de thuisbasis voor onder andere jeugdwerk, de harmonie en de KBO. Het Clubhuus is in 2014 opgeknapt en is een veelgebruikte voorziening in het dorp. Dit multifunctionele centrum breidt zich regelmatig uit met nieuwe activiteiten. Het Clubhuus biedt met haar zalen ruimte aan uiteenlopende bijeenkomsten als recepties, cursussen, presentaties, vergaderingen en verenigingsactiviteiten. Wij zorgen dat de ruimte geheel naar jouw wensen wordt ingericht. In beide zalen zijn er beamers ter beschikking en in het gehele gebouw kun je draadloos internetten. Onze vrijwilligers achter de bar zorgen voor de inwendige mens. Mocht je interesse hebben om de mogelijkheden te bekijken of een ruimte te reserveren, neem dan contact op met onze beheerder Ingrid te Vaarwerk op tel. 06-25176017 of info@bernardvosclubhuus.nl. Zij zal je graag ontvangen."
- Onderwijs en kinderopvang: - "De Antoniusschool telt ca. 90 leerlingen en kan (als enige school in het kleine dorp Lievelde) met recht een echte dorpsschool worden genoemd. De school deelt een schoolplein met Kindcentrum De Timp. Dit is een dagopvang voor kinderen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking. De kinderen komen op zeer natuurlijke wijze al van jongs af aan in aanraking met deze doelgroep. Op activiteitenniveau wordt er veel samengewerkt met De Timp. Wij zijn ervan overtuigd dat de sociale integratie van valide en minder valide kinderen actief burgerschap bevordert. Onze belangrijkste uitgangspunten/kernwaarden zijn: een veilige leeromgeving; uitdagend en adaptief onderwijs; samenwerkend leren; zelfstandigheid ontwikkelen. Op dit moment ligt de focus in onderwijsontwikkeling op: Bouwen aan een lerende cultuur! Vanuit een onderzoekende basishouding zetten we initiatieven op ter verbetering van ons onderwijs. Vanuit deze persoonlijke initiatieven onderzoeken we samen de effecten.
'Meer muziek in de klas!' De Antoniusschool is trots op het feit dat zij (als een van de drie basisscholen in Oost Gelre) mag deelnemen aan de landelijke subsidieregeling ‘Muziekimpuls’. Minister Bussemaker heeft deze 3-jarige subsidieregeling in het leven geroepen om meer muziek in de klas te realiseren. Onder begeleiding van Muziekschool Boogie Woogie én met medewerking van de plaatselijke muziekverenigingen krijgt muziekonderwijs in Lievelde een flinke impuls. Omdat muziek in het dorp een belangrijke verbindende factor is, zijn ook Harmonie St. Willibrord, Drumband De Schanskloppers én het kinderkoor bij het hele project betrokken. Op die manier hoopt de school dat niet alleen de leerlingen, maar ook alle ouder(s) en overige dorpsbewoners veel plezier gaan beleven aan deze impuls."
- "Kindercentrum De Timp is er voor kinderen en jongeren van 0-18 jaar uit de Oost-Achterhoek bij wie de ontwikkeling niet vanzelf gaat. Vanuit De Timp én op meerdere plekken in de Achterhoek bieden wij verschillende vormen van begeleiding en behandeling. Vaak samen met andere organisaties. De Timp ligt middenin een woonwijk in het dorp Lievelde. De kinderen van Basisschool Antonius én van De Timp spelen op het gezamenlijke schoolplein. Begeleiding doen we samen en dichtbij. Samen met jou, als ouder, geven wij je kind de begeleiding die je kind nodig heeft. We gaan ervan uit dat kinderen erbij willen horen en contact willen met anderen. Zij willen nieuwe dingen ontdekken en leren beheersen, zelf het initiatief nemen en blijven proberen, ook als het niet direct lukt. Samen stellen we een zorgplan op. Jij kent je kind immers het beste en weet wat goed voor hem is. Wij geven begeleiding die past bij jouw kind, jouw situatie en op díe plekken waar je kind is, thuis of tijdens of na school."
- Muziek: - "Het A-orkest van Harmonie St. Willibrord uit Lievelde bestaat uit ongeveer 50 leden van ca. 15 tot 70 jaar. Het orkest stond van 1985 tot 2016 onder leiding van dirigent dhr. Willem Loff uit Losser. Sinds het aantreden van dhr. Loff is het A-orkest vanuit de 3e (en laagste) afdeling zonder hapering gepromoveerd naar de 1e divisie (hoogste afdeling). Dhr. Loff heeft inmiddels het stokje overgedragen aan zijn zoon, Robin Loff. Het B-orkest is een volwaardig orkest waar, naast jeugdleden, ook leden uit het A-orkest meespelen. Na ongeveer een jaar instrumentaal onderwijs kan men toetreden tot dit orkest. Het orkest vormt de schakel tussen beginnend musiceren en het A-orkest. Er wordt voor het eerst kennis gemaakt met het samen muziek maken binnen een orkest. Omdat je niet alleen speelt, leer je op een andere manier luisteren en tellen. In de repertoirekeus wordt rekening gehouden met het niveau en de samenstelling van het orkest. Ook zijn er nog de Bloazepeters, die een breed repertoire spelen, van Egerländer tot Nederlandstalige hits en van pop- tot carnavalsmuziek."
- "Drumband De Schanskloppers uit Lievelde is opgericht in 1969 en begon met een aantal vendeliers die muzikaal ondersteund werden door enkele tamboers. Gaandeweg de jaren groeide het ledenaantal en zijn diverse onderdelen aan het korps toegevoegd. Momenteel bestaat de vereniging uit ca. 70 leden, van jong tot oud."
- Duurzaamheid: - In 2020 of 2021 wordt Zonnepark Lievelde ontwikkeld, op een perceel gelegen tussen de Nieuwendijk, Berkendijk en Stikkemaatsdijk, op gronden van varkenshouders Vincent en Jos Hulshof. Achterhoekse Groene EnergieMaatschappij AGEM en projectontwikkelaar Sunvest gaan samen als gelijkwaardige partners het zonnepark ontwikkelen. AGEM gaat een lokale energiecooperatie opzetten. Via deze coöperatie kunnen inwoners financieel in het zonnepark participeren. Het park heeft een vermogen van ruim 10 MWp en gaat naar verwachting circa 9,5 GWh per jaar leveren. Dit levert stroom op voor ca. 3.000 huishoudens. De locatie zal niet enkel gebruikt worden voor energieopwekking, maar krijgt ook een recreatieve en educatieve functie door het plaatsen van een laadpunt voor elektrische fietsen en een uitkijkheuvel met informatiebord. De gemeenteraad heeft het plan in juli 2019 gefiatteerd.
Reactie toevoegen